Wys bron van Basjkiers

: ''Hierdie artikel handel oor die taal. Vir die etniese groep, sien [[Basjkiriërs]].''
{{Inligtingskas Taal
|naam=Basjkiers
|inheemsenaam=Башҡорт теле, ''Başqort tele'', باشقۇرت تئلئ
|uitspraak=[baʂ.ˌqʊ̞rt.tɪ̞.ˈlɪ̞]
|familiekleur=Altaïes
|state={{vlagland|Rusland}}<br />{{vlagland|Kasakstan}}
|streek=[[Basjkortostan]]
|sprekers=1,3 miljoen<ref>{{cite web |url=http://www.ethnologue.com/language/bak |title=Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition, Bashkort |publisher=[[Ethnologue]] |access-date=6 November 2017 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190605234332/https://www.ethnologue.com/language/bak |archive-date=5 Junie 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>
|rang=
|skrif=[[Cyrilliese alfabet]]
|fam1=[[Altaïese tale|Altaïes]]
|fam2=[[Turkiese tale|Turkies]]
|fam3=[[Kiptsjak-tale|Kiptsjak]]
|fam4=[[Noord-Kiptsjak-tale|Noord-Kiptsjak]]
|nasie={{vlagland|Rusland}}
* [[Lêer:Flag of Bashkortostan.svg|23px]] [[Basjkortostan]]
|agentskap=''geen''
|iso1=ba|iso2=bak|iso3=bak
|kaart=[[Lêer:Idioma baskir.png|250px|Verspreiding van Basjkiers]]
}}

'''Basjkiers''' (Башҡорт теле, ''Basjkort tele'', باشقۇرت تئلئ, {{Audio|Ba-башҡорт теле.oga|luister}}) is ’n [[Turkiese tale|Turkiese taal]] wat deur die [[Basjkiriërs]] gepraat word. Dit is saam met [[Russies]] die [[amptelike taal]] van die [[Basjkortostan|Republiek van Basjkortostan]].

== Sprekers ==
[[Lêer:Bashkir language in the Russian Empire (1897).svg|duimnael|links|Verspreiding van Basjkiers in die [[Russiese Ryk]] in 1897]]
Die meeste sprekers van Basjkiers woon in Basjkortostan, of in die [[Tsjeljabinsk-oblast|Tsjeljabinsk-]], [[Orenburg-oblast|Orenburg-]], [[Swerdlofsk-oblast|Swerdlofsk-]], [[Samara-oblast|Samara-]] en [[Koergan-oblast]], die [[Chanto-Mansië]]-Outonome Okroeg, [[Tatarstan]] en [[Oedmoertië]]. Groot Basjkierssprekende minderhede kom ook voor in [[Kasakstan]] en [[Oesbekistan]].

== Alfabet en dialekte ==
Ná die [[Mongoolse inval van Rusland]] het die taal [[Kiptsjak]] al hoe meer algemeen geraak aangesien dit die taal van die meerderheid van die [[Goue Horde]] was. Moderne Basjkiers is deel van die Kiptsjak-groep van Turkiese tale. Dit het vandag baie [[dialek]]te, waarvan sommige baie soos [[Tataars]] is.

In 1923 is ’n skryfstelsel wat op die [[Arabiese alfabet]] gebaseer is, spesiaal vir Basjkiers geskep. Terselfdertyd is die Basjkierse letterkundige taal geskep, wat wegbeweeg het van die ouer Turkse invloede. Sedert 1930 is dit in die [[Latynse alfabet]] geskryf en sedert 1938 in die [[Cyrilliese alfabet]], met die bykomense letters {{unicode|Ә ә [æ]}}, {{unicode|Ө ө [œ]}}, {{unicode|Ү ү}} {{IPA|[y]}}, {{unicode|Ғ ғ}} {{IPA|[ɣ]}}, {{unicode|Ҡ ҡ}} {{IPA|[q]}}, {{unicode|Ң ң}} {{IPA|[ŋ]}}, {{unicode|Ҙ ҙ}} {{IPA|[ð]}}, {{unicode|Ҫ ҫ}} {{IPA|[θ]}}, {{unicode|Һ һ}} {{IPA|[h]}}.

{|class="standard"
|+Basjkierse alfabet (Башҡорт әлифбаһы)
|width=23%|Аа (а)
|width=10%|[a]
|width=23%|Бб (бэ)
|width=10%|[b]
|width=24%|Вв (вэ)
|width=10%|[w],[v]
|-
|Гг (гэ)
|[g]
|Ғғ (ғы)
|{{IPA|[ɣ]}}
|Дд (дэ)
|[d]
|-
|{{unicode|Ҙҙ}} ({{unicode|ҙ}})
|[ð]
|Ее (йе)
|[e], [je]
|Ёё (йо)
|[jo]
|-
|Жж (жэ)
|{{IPA|[ʒ]}}
|Зз (зэ)
|[z]
|Ии (и)
|[i]
|-
|Йй ({{unicode|ҡыҫҡа и}})
|[j]
|Кк (ка)
|[k]
|{{unicode|Ҡҡ}} ({{unicode|ҡ}}ы)
|[q]
|-
|Лл (эль)
|[l]
|Мм (эм)
|[m]
|Нн (эн)
|[n]
|-
|Ңң (эң)
|[ŋ]
|Оо (о)
|[ụ]
|Өө (ө)
|[ỵ]
|-
|Пп (пэ)
|[p]
|Рр (эр)
|[r]
|Сс (эс)
|[s]
|-
|{{unicode|Ҫҫ}} ({{unicode|ҫ}}э)
|[θ]
|Тт (тэ)
|[t]
|Уу (у)
|[u]
|-
|Үү (ү)
|[y]
|Фф (эф)
|[f]
|Хх (ха)
|[x]
|-
|Һһ (һа)
|[h]
|Цц (цэ)
|{{IPA|[ts]}}
|Чч (чэ)
|{{IPA|[tʃ]}}
|-
|Шш (ша)
|{{IPA|[ʃ]}}
|Щщ (ща)
|{{IPA|[ɕ]}}
|Ъъ ({{unicode|ҡатылыҡ}} билдәһе)
|[ʔ]
|-
|Ыы (ы)
|{{IPA|[ɯ]}}
|Ьь ({{unicode|йомшаҡлыҡ}} билдәһе)
|{{IPA|[ʲ]}}
|Ээ (э)
|[e]
|-
|Әә (ә)
|[æ]
|Юю (йу)
|[ju]
|Яя (йа)
|[ja]
|}

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

== Bibliografie ==
* {{citation
|first=Nicholas
|last=Poppe
|title=Bashkir Manual
|publisher=Routledge
|year=1997
|pages=186
|isbn=978-0-7007-0836-9
}}

== Eksterne skakels ==
{{Interwiki|kode=ba}}
* [http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=bak Ethnologue: Basjkiers]
* [http://www.akiat.net/ Basjkierse folklore en vertellings] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161013020411/http://www.akiat.net/ |date=13 Oktober 2016 }} {{en}}
* [http://www.odvl.ru/bashkir Grammatika (kan afgelaai word as PDF/Word)]{{Dooie skakel|date=Augustus 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} {{ru}}
* [http://www.bashskazki.ru/ Folklore en legendes] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081006221728/http://www.bashskazki.ru/ |date= 6 Oktober 2008 }} {{ru}}

=== In Basjkiers ===
* [http://bash.bashinform.ru/ Bashinform-nuusagentskap] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060403185029/http://bash.bashinform.ru/ |date= 3 April 2006 }}
* [http://bashgazet.ru/bash/bnews/ Bashkortostanse koerant] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060316093558/http://bashgazet.ru/bash/bnews/ |date=16 Maart 2006 }}
* [http://uralbatir.narod.ru/ Oeral batir-epos]
* [http://yir.atspace.com/ Basjkierse liedjies]
* [http://ww1.bashskazki.ru/ Folklore en legendes] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090809190849/http://ww1.bashskazki.ru/ |date= 9 Augustus 2009 }}
{{Commons-kategorie inlyn|Bashkir language}}
{{Wikt-inlyn|Basjkiers}}
* [[Lêer:Crystal txt.png|20px|links]] Hierdie artikel is vertaal vanuit die [[:en:Bashkir language|Engelse Wikipedia]]

{{Tale van Rusland}}
{{Normdata}}

[[Kategorie:Tale van Rusland]]
[[Kategorie:Turkiese tale]]
[[Kategorie:Tale van Kasakstan]]