Edición de «Obesidá»

{{1000}}
{{avisumelicu}}
{{Tradubot|Obesidad}}

{{Ficha d'enfermedá
| nome = Obesidá
| imagen = Obesity-waist circumference.svg
| caption = Figures representando saludable, sobrepesu, y gruesu. 
| DiseasesDB = 9099 
| CIE-10 = {{ICD10|Y|66| |y|65}}
| CIE-9 = {{ICD9|278}}
| MedlinePlus = 003101 
| MedlinePlusN = 003101
| eMedicineSubj = med 
| eMedicineTopic =1653 
| MeshName = Obesity 
| MeshNumber = C23.888.144.699.500 
}}

[[Ficheru:Abdominal obesity in men.jpg|thumb|230px|rignt|Típica imaxe d'obesidá]]
[[Ficheru:Central Obesity 008.jpg|thumb|230px|right|Típica imaxe d'obesidá.]]
La '''obesidá''' ye la enfermedá crónica d'orixe multifactorial que se caracteriza por acumuladura escesiva de grasa o [[hipertrofia]] xeneral del [[texíu adiposo]] nel cuerpu; ye dicir cuando la reserva natural d'enerxía de los humanos y otros mamíferos, almacenada en forma de grasa corporal amontar hasta un puntu onde ta acomuñada con numberosos entueyos como ciertes condiciones de salú o enfermedaes y una medría de la mortalidá. 

La OMS ([[Organización Mundial de la Salú]]) defini como obesidá cuando'l IMC o [[índiz de masa corporal]] (cálculu ente la estatura y el pesu del individuu) ye igual o superior a 30 kg/m².<ref name=OMS>[http://www.who.int/features/factfiles/obesity/facts/es/index.html Diez datos sobre la obesidá, clasificación del IMC. Organización Mundial de la Salú] Consultáu'l 6 de xunu de 2011</ref> Tamién se considera signu d'obesidá un perímetru abdominal aumentáu n'homes mayor o igual a 102 cm y en muyeres mayor o igual a 88 cm.(''Ver:[[#Definición y diagnósticu| diagnostico de la obesidá]]'').

La obesidá forma parte del [[síndrome metabólicu]] siendo un [[factor de riesgu]] conocíu, ye dicir predispone, pa delles enfermedaes, particularmente [[enfermedá cardiovascular|enfermedaes cardiovasculares]], [[diabetes mellitus tipu 2]], [[Síndrome de apnea-hipopnea mientres el suañu|apnea del suañu]], [[ictus]], [[artrosis|osteoartritis]], según a delles formes de [[cáncer]], carecimientos dermatolóxicos y gastrointestinales.<ref name=NHLBI /><ref name=HaslamJames>{{cita publicación |autor=Haslam DW, James WP |títulu=Obesity |revista=Lancet |volume=366 |númberu=9492 |páxines=1197–209 |añu=2005 |pmid=16198769 |doi=10.1016/S0140-6736(05)67483-1}}</ref> (''Ver:[[#Efeutu sobre la salú| Efeutu sobre la salú]]'').

Anque la obesidá ye una condición clínica individual convirtióse nun seriu problema de salú pública que va n'aumentu y la OMS considera que "''La obesidá algamó proporciones epidémiques a nivel mundial, y cada añu muerren, a lo menos, 2,6 millones de persones por causa de la obesidá o sobrepesu. Anque enantes considerábase un problema confináu a los países d'altos ingresos, na actualidá la obesidá tamién ye prevalente nos países d'ingresos baxos y medianos''".<ref>[http://www.who.int/features/factfiles/obesity/es/ La obesidá. Organización mundial de la Salú.]Consultáu'l 6 de xunu de 2011</ref> (Ver:[[#Polítiques y midíes de salú pública|Polítiques y midíes de salú pública]]'').

== Definición ==
En forma práutica, la obesidá puede ser diagnosticada típicamente en términos de salú midiendo'l [[índiz de masa corporal]] (IMC), pero tamién en términos de la so distribución de la grasa al traviés de la circunferencia de la cintura o la midida del índiz cintura cadril. Amás, la presencia d'obesidá precisa ser considerada nel contestu d'otros [[factor de riesgo|factores de riesgu]] y [[comorbilidad]]es acomuñaes (otres condiciones médiques que podríen influyir nel riesgu d'entueyos).<ref name=NHLBI>{{cita llibru |autor=National Heart, Lung, and Blood Institute |títulu=Clinical Guidelines on the Identification, Evaluation, and Treatment of Overweight and Obesity in Adults |editorial=International Medical Publishing, Inc |isbn=1-58808-002-1 | url = http://www.nhlbi.nih.gov/guidelines/obesity/ob_gdlns.pdf}}</ref>

=== IMC ===
{{AP|Índiz de masa corporal}}

L'índiz de masa corporal ye un métodu simple y llargamente usáu pa envalorar la proporción de grasa corporal.<ref>Mei Z, Grummer-Strawn LM, Pietrobelli A, Goulding A, Goran M. I., Dietz WH. Validity of body mass index compared with other body-composition screening indexes for the assessment of body fatness in children and adolescents. ''Am J Clin Nutr'' 2002;75:978-85. PMID 12036802.</ref> El IMC foi desenvueltu pol [[estadística|estadísticu]] y [[antropometría|antropometrista]] [[Bélxica|belga]] [[Adolphe Quetelet]].<ref>Quetelet LAJ. (1871). ''Antropométrie ou Mesure des Différences Facultés de l'Homme.'' Brussels: Musquardt.</ref> Esti calcúlase dividiendo'l pesu del suxetu (en kilogramos) pol cuadráu del so altor (en metros), polo tanto esprésase'n [[quilogramu|kg]] / [[metru cuadráu|m²]].

La OMS ([[Organización Mundial de la Salú]]) establez una definición comúnmente n'usu colos siguientes valores, alcordaos en 1997, publicaos en 2000 y afechos nel 2010:<ref>World Health Organization Technical report series 894: "Obesity: preventing and managing the global epidemic.". Geneva: [[Organización Mundial de la Salú|World Health Organization]], 2000. [http://whqlibdoc.who.int/trs/WHO_TRS_894_(part1).pdf PDF]. ISBN 92-4-120894-5.</ref> IMC menos de 18,5 ye per debaxo del pesu normal.

[[Ficheru:BMI es.svg|250px|right|Gráficu col índiz de masa corporal]]
* IMC de 18,5-24,9 ye pesu normal
* IMC de 25,0-29,9 ye sobrepesu.
* IMC de 30,0-34,9 ye obesidá clase I.
* IMC de 35,0-39,9 ye obesidá clase II.
* IMC de 40,0 o mayor ye obesidá clase III, severa (o mórbida).
* IMC de 35,0 o mayor na presencia de siquier una o otra morbilidad significativa ye tamién clasificada por delles persones como '''[[obesidá mórbida]]'''.<ref>{{cita web |url=http://www.nice.org.uk/page.aspx?o=34790 |títulu=NICE issues guidance on surgery for morbid obesity |fechaaccesu=08-03-2007 |fecha=19th July 2002 |editorial=National Institute for Health and Clinical Excellence |urlarchivu=https://web.archive.org/web/20041029154920/http://www.nice.org.uk/page.aspx?o=34790 |fechaarchivu=2004-10-29 }}</ref><ref>{{cita web |url=http://www.surgery.usc.edu/divisions/cr/bariatricsurgery.html |títulu=Bariatric Surgery |fechaaccesu=08-03-2007 |fecha=2006 |publicación=USC Center for Colorectal and Pelvic Floor Disorders |editorial=University of Southern California |urlarchivu=https://web.archive.org/web/20100226095944/http://www.surgery.usc.edu/divisions/cr/bariatricsurgery.html |fechaarchivu=2010-02-26 }}</ref><ref name=OMS/>

Nun marcu clínicu, los médicos tomen en cuenta la raza, la etnia, la masa magra (muscularidad), edá, sexu y otros factores los cualos pueden infestar la interpretación del índiz de masa corporal. El IMC sobreestima la grasa corporal en persones bien musculoses y la grasa corporal pue ser subestimada en persones que perdieron masa corporal (munchos vieyos).<ref name=NHLBI /> La obesidá leve como ye definida según el IMC, nun ye un factor de riesgu cardiovascular y polo tanto'l IMC nun puede ser usáu como un únicu predictor clínicu y epidemiolóxicu de la salú cardiovascular.<ref>{{cita publicación |autor=Romera-Corrolada A, Montori VM, Somers VK, ''et al'' |títulu=Association of bodyweight with total mortality and with cardiovascular events in coronary artery disease: a systematic review of cohort studies |revista=Lancet |volume=368 |númberu=9536 |páxines=666–78 |añu=2006 |pmid=16920472 |doi=10.1016/S0140-6736(06)69251-9}}</ref>

=== Circunferencia de cintura ===
El IMC nun tien en cuenta les diferencies ente los [[texíu adiposo]] y texíu [http://es.wiktionary.org/wiki/magro magro]; tampoco estrema ente les distintes formes de adiposidad, dalgunes de les cualos pueden tar acomuñaes de forma más estrecha col riesgu [[Aparatu circulatoriu|cardiovascular]].

La meyor conocencia de la bioloxía del texíu adiposo amosó que la obesidá central (obesidad tipo masculina o tipo manzana) tien una vinculación cola [[enfermedá cardiovascular]], que namái col IMC.<ref name=Yusuf2004>{{cita publicación | autor=Yusuf S, Hawken S, Ounpuu S, Dans T, Avezum A, Llanes F, McQueen M, Budaj A, Pais P, Varigos J, Lisheng L, INTERHEART Study Investigators. | títulu=Effect of potentially modifiable risk factors associated with myocardial infarction in 52 countries (the INTERHEART study): case-control study.|revista=[[The Lancet|Lancet]] | añu=2004 | páxines=937-52 | volume=364 | id=PMID 15364185}}</ref>

La circunferencia de cintura absoluta (>102 cm n'homes y >88 cm en muyeres) o'l [[Índice cintura/cadera|índice cintura-cadril]] (>0,9 pa homes y >0,85 pa muyeres)<ref name=Yusuf2004 /> son usaos como midíes d'obesidá central.

Nuna cohorte de casi 15.000 suxetos del estudiu [http://www.cdc.gov/nchs/nhanes.htm National Health and Nutrition Examination Survey] (NHANES) III, la circunferencies cintura esplicó significativamente meyor que'l IMC los factores de riesgu pa la salú rellacionaos cola obesidá cuando'l [[síndrome metabólicu]] foi tomáu como midida.<ref>{{cita publicación |autor=Janssen I, Katzmarzyk PT, Ross R |títulu=Waist circumference and not body mass index explains obesity-related health risk |revista=Am. J. Clin. Nutr. |volume=79 |númberu=3 |páxines=379–84 |añu=2004 |pmid=14985210 |url=http://www.ajcn.org/cgi/content/abstract/79/3/379}}</ref>

=== Grasa corporal ===
Una vía alternativa pa determinar la obesidá ye midir el porcentaxe de [[texíu adiposo|grasa corporal]]. Médicos y científicos xeneralmente tán d'alcuerdu en qu'un home con más del 25% de grasa corporal y una muyer con más de 30% de grasa corporal son gruesos.

Sicasí, ye difícil midir la grasa corporal de forma precisa. El métodu más aceptáu foi'l de pesar a les persones so l'agua, pero la pesada so l'agua ye un procedimientu llindáu a llaboratorios con equipu especial. Los métodos más simples pa midir la grasa corporal son el métodu de les plegues cutanees, nel cual un plizcu de piel ye midíu esautamente pa determinar la grosez de la capa de grasa subcutáneo; o'l [[analís de impedancia bioeléctrica]], usualmente lleváu a cabu por especialistes clínicos. El so usu rutinariu ye desaconseyáu.<ref name=NICECG043 /> Otres midíes de grasa corporal inclúin la tomografía computarizada, la resonancia magnética y la absorciometría de rayos X d'enerxía dual.<ref name=NICECG043>[http://www.nice.org.uk/ National Institute for Health and Clinical Excellence]. ''[http://guidance.nice.org.uk/CG43 Clinical guideline 43: Obesity: the prevention, identification, assessment and management of overweight and obesity in adults and children].'' London, 2006.</ref>

=== Factores de riesgu y morbilidades acomuñaes ===
La presencia de factores de riesgu y enfermedá acomuñaos cola obesidá tamién son usaos pa establecer un diagnósticu clínicu. La coronariopatía, la diabetes tipu 2 y l'[[Síndrome de apnea-hipopnea mientres el suañu|apnea del suañu]] son factores de riesgu que constitúin un peligru pa la vida que podría indicar un tratamientu clínicu pa la obesidá.<ref name=NHLBI /> Vezu tabáquico, hipertensión, edá y hestoria familiar son otros factores de riesgu que podríen indicar tratamientu.<ref name=NHLBI />

== Clasificación ==
Según l'orixe de la obesidá, ésta clasifícase nos siguientes tipos: 
# Obesidá exóxena: La obesidá debida a una alimentación escesivo.
# Obesidá endóxena: La que tien por causa alteraciones metabóliques. Dientro de les causes [[endóxenu|endóxenes]], falar d'obesidá endocrina cuando ta provocada por disfunción de dalguna glándula endocrina, como la [[Glándula tiroides|tiroides]] (obesidá hipotiroidea) o por defectu d'hormones sexuales como ye'l casu de la obesidá [[gonada]]l.

== Efeutu sobre la salú ==
La OMS señala que ''"El sobrepesu y l'obesidá son el quintu factor principal de riesgu de fallecimientu nel mundu. Cada añu finen a lo menos 2,8 millones de persones adultes de resultes del sobrepesu o la obesidá. Amás, el 44% de la carga de diabetes, el 23% de la carga de cardiopatíes isquémiques y ente'l 7% y el 41% de la carga de dellos cánceres son atribuyibles al sobrepesu y l'obesidá."''<ref>Obesidá y sobrepesu. Nota descriptiva N°311. Oreganización Mundial de la Salú. Marzu de 2011
[http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs311/es/index.html]</ref>

Un gran númberu de condiciones médiques fueron acomuñaes cola obesidá. Les consecuencies sobre la salú tán categorizadas como la resultancia d'una medría de la masa graso ([[artrosis]], [[Síndrome de apnea-hipopnea mientres el suañu|apnea del suañu]], estigma social) o una medría nel númberu de célules grases ([[Diabetes mellitus|diabetes]], [[cáncer]], [[enfermedá cardiovascular|enfermedaes cardiovasculares]], [[Esteatohepatitis non alcohólica|fégadu grasu non alcohólicu]]).<ref name=Bray2004>{{cita publicación |autor=Bray GA |títulu=Medical consequences of obesity |revista=J. Clin. Endocrinol. Metab. |volume=89 |númberu=6 |páxines=2583-9 |añu=2004 |pmid=15181027 |doi=10.1210/jc.2004-0535}}</ref> La mortalidá ta amontada na obesidá, con un IMC mayor de 32 tán acomuñáu con un doble riesgu de muerte.<ref>{{cita publicación |autor=Manson JE, Willett WC, Stampfer MJ, ''et al'' |títulu=Body weight and mortality among women |revista=N. Engl. J. Med. |volume=333 |númberu=11 |páxines=677-85 |añu=1995 |pmid=7637744 | doi = 10.1056/NEJM199509143331101}}</ref> Esisten alteraciones na respuesta del organismu la [[insulina]] ([[Intolerancia a la glucosa|resistencia a la insulina]]), un tao pro [[inflamación|inflamatorio]] y un enclín amontáu a la [[trombosis]] (tao pro trombótico).<ref name=Bray2004 />

L'asociación d'otres enfermedaes puede ser dependiente o independiente de la distribución del texíu adiposo. La obesidá central (o obesidá carauterizada per un radiu cintura cadril alto), ye un factor de riesgu importante pal [[síndrome metabólicu]], el cúmulu d'un númberu d'enfermedaes y factores de riesgu que predisponen fuertemente pa la enfermedá cardiovascular. Éstos son [[diabetes mellitus ]]tipo dos, [[hipertensión arterial]], niveles altos de [[colesterol]] y de [[triglicéridos]] nel sangre ([[hiperlipidemia ]]combinada).<ref>{{cita publicación |autor=Grundy SM |títulu=Obesity, metabolic syndrome, and cardiovascular disease |revista=J. Clin. Endocrinol. Metab. |volume=89 |númberu=6 |páxines=2595-600 |añu=2004 |pmid=15181029 |doi=10.1210/jc.2004-0372}}</ref>

Amás del síndrome metabólicu, la obesidá ye tamién [[Correlación|correlacionada]] con una variedá d'otros entueyos. Pa delles d'estes dolencies, foinos establecíu claramente hasta qué puntu son causaes direutamente pola obesidá como tal o si tienen otra causa (tal como sedentarismu) que tamién causa obesidá.

* [[Aparatu circulatoriu|Cardiovascular]]: [[Insuficiencia cardiaca|Insuficiencia cardiaca congestiva]], [[Cardiomegalia|corazón aumentáu de tamañu]] y les [[Trestornos del ritmu cardiacu|arritmies]] y mareos asociaos, cor pulmonar, [[Variz|várices]] y [[Tromboembolismo pulmonar|embolismo pulmonar]].
* [[Sistema endocrín|Endocrín]]: [[síndrome d'ovariu poliquístico]], [[Menstruación|desorden menstruales]] y [[infertilidad]].<ref name="pmid18077317">{{cita publicación |autor=van der Steeg JW, Steures P, Eijkemans MJ, ''et al'' |títulu=Obesity affects spontaneous pregnancy chances in subfertile, ovulatory women |revista=Hum. Reprod. |volume=23 |númberu=2 |páxines=324–8 |añu=2008 |pmid=18077317 |doi=10.1093/humrep/dem371}}</ref>
* [[Aparatu dixestivu|Gastrointestinal]]: enfermedá de [[refluxu gastro-esofáxicu]], [[Esteatohepatitis non alcohólica|fégadu grasu]], [[Litiasis biliar|colelitiasis]], [[hernia]] y [[cáncer ]]colorectal.
* Renal y génito-urinariu: [[disfunción eréctil]],<ref>{{cita publicación |autor=Esposito K, Giugliano F, Di Palu C, Giugliano G, Marfella R, D'Andrea F, D'Armiento M, Giugliano D |títulu=Effect of lifestyle changes on erectile dysfunction in obese men: a randomized controlled trial |revista=JAMA |volume=291 |númberu=24 |páxines=2978-84 |añu=2004 |pmid=15213209 |doi=10.1001/jama.291.24.2978}}</ref> [[incontinencia urinaria]], [[insuficiencia renal crónica]],<ref>{{cita publicación |autor=Ejerblad Y, Fored CM, Lindblad P, Fryzek J, McLaughlin JK, Nyrén O |títulu=Obesity and risk for chronic renal failure |revista=J. Am. Soc. Nephrol. |volume=17 |númberu=6 |páxines=1695-702 |añu=2006 |pmid=16641153 |doi=10.1681/ASN.2005060638}}</ref> [[hipogonadismo]] (homes), [[cáncer de mama|cáncer mamariu]] (muyeres), [[cáncer d'endometriu|cáncer uterín]] (muyeres),
* Obstétrico: [[Sufrimientu fetal agudu]] con muerte fetal intrauterina.
* [[sistema integumentario|Tegumentos]] (piel y apéndices): [[estríes]], [[acantosis nigricans]], [[linfedema]], [[celulitis]], [[ántrax|carbúnculos]], [[intertrigo]].
* Músculu esqueléticu: [[hiperuricemia]] (que predispone a la [[Gota (enfermedá)|gota]]), perda de la movilidá, [[artrosis|osteoartritis]], [[lumbalgia|dolor de llombu]].
* Neurolóxicu: [[accidente cerebrovascular]], [[meralgia parestésica]], [[cefalea|dolores de cabeza]], [[síndrome del túnel carpiano|síndrome del túnel del carpu]], [[llocura]],<ref>{{cita publicación | autor=Whitmer RA, Gunderson EP, Barrett-Connor E, Quesenberry CP Jr, Yaffe K | títulu=Obesity in middle age and future risk of dementia: a 27 year llonxitudinal population based study | revista=BMJ | añu=2005 | páxines=1360 | volume=330 | númberu=7504 | id=PMID 15863436 | doi = 10.1136/bmj.38446.466238.Y0}}</ref> [[hipertensión intracraneal|hipertensión intracraneal idiopática]].
* [[Aparatu respiratoriu|Respiratoriu]]: [[disnea]], [[Síndrome de apnea-hipopnea mientres el suañu|apnea obstructiva del suañu]] o síndrome de Pickwick, y [[asma]].
* [[psicoloxía|Psicolóxicu]]: [[depresión]], [[autoestima|baxa autoestima]], [[Trestornu dismórfico corporal|desorde de cuerpu dismórfico]], estigmatización social.

Ente que ser severamente gruesu tien munchos entueyos de salú, aquellos quien tienen sobrepesu enfrenten una pequeña medría na mortalidá o [[morbilidad]]. Per otra parte dellos estudios atoparon que la [[osteoporosis]] asocede menos en persones llixeramente grueses suxiriendo que l'acumuladura de grasa sobremanera visceral , que se mide cola circunferencia abdominal, ye un factor proteutor pa la mineralización ósea.<ref>HINOJOSA ANDIA, Lucy J y BERROCAL KASAY, Alfredo. Rellación ente obesidá y osteoporosis, en muyeres posmenopáusicas del Hospital Nacional Arzobispu Loayza. Acta méd. peruana. [online]. sep./dic. 2007, vol.24, non.3 [citáu 10 Agostu 2011], p.172-176. Disponible na World Wide Web: <http://www.scielo.org.pe/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1728-59172007000300008&lng=es&nrm=iso>. ISSN 1728-5917.</ref>

== Causa y mecanismos ==
[[Ficheru:Principales factores de la obesidad.png|thumb|Distribución de los factores que favorecen la obesidá según {{Harvtxt |Mazza|2001|sp=sí}}]]
Les causes de la obesidá son múltiples, ya inclúin factores tales como l'heriedu xenéticu; el comportamientu del sistema nerviosu, endocrín y metabólicu; y el tipu o estilu de vida que se lleve. Pa {{Harvtxt |Mazza|2001|sp=sí}} ente los factores que pueden causar obesidá puede ser atribuyíu un 30% a los factores xenéticos, 40% a los factores non heredables y 30% a los factores puramente sociales, esto ye, la rellación ente factores xenéticos y ambientales son del 30% y 70% respeutivamente. Los mecanismos por que estos factores causen escesu de grasa corporal son:

* Mayor ingesta de caloríes de les que'l cuerpu precisa.
* Menor actividá física de la que'l cuerpu precisa.

Si inxerse mayor cantidá d'enerxía de la necesaria ésta atrópase en forma de grasa. Si consúmese más enerxía de la disponible utilízase la grasa como enerxía. Polo que la obesidá producir por escesu d'enerxía, como resultáu de les alteraciones nel equilibriu d'entrada salida d'enerxía. De resultes pueden producise diversos entueyos, como son la [[hipertensión arterial]], la [[diabetes]] mellitus y les enfermedaes coronaries.

L'heriedu tien un papel importante, tantu que de padres gruesos el riesgu de sufrir obesidá pa un neñu ye 10 vegaes cimera a lo normal. En parte ye por cuenta d'enclinos metabólicos d'acumuladura de grasa, pero en parte deber a que los vezos culturales alimenticios y sedentarios contribúin a repitir los patrones d'obesidá de padres a fíos.

Otra parte de los gruesos ser por enfermedaes hormonales o endocrines, y pueden ser solucionaos per aciu un correutu diagnósticu y tratamientu especializáu.

=== Estilu de vida ===
{{Imaxe múltiple |
 posición_tabla = right
 | títulu = Mapa de les caloríes consumíes per cápita al día | posición_título = center | fondu_de_títulu = gainsboro
 | semeya1 = World map of Energy consumption 1961,2.svg
 | anchu1 = 230
 | testu1 = Mapa de consumu en Kcal per cápita al día en 1961 
{{lleenda|#ffff65|<1600 Kcal per cápita al día}}
{{lleenda|#fff200|1600–1800 Kcal per cápita al día}}
{{lleenda|#ffdc00|1800–2000 Kcal per cápita al día}}
{{lleenda|#ffc600|2000–2200 Kcal per cápita al día}}
{{lleenda|#ffb000|2200–2400 Kcal per cápita al día}}
{{lleenda|#ff9a00|2400–2600 Kcal per cápita al día}}
 | alineación_texto1 = left
 | semeya2 = World map of Energy consumption 2001-2003.svg
 | anchu2 = 230
 | testu2 = Mapa de consumu en Kcal per cápita al día en 2003
{{lleenda|#ff8400|2600–2800 Kcal per cápita al día}}
{{lleenda|#ff6e00|2800–3000 Kcal per cápita al día}}
{{lleenda|#ff5800|3000–3200 Kcal per cápita al día}}
{{lleenda|#ff4200|3200–3400 Kcal per cápita al día}}
{{lleenda|#ff2c00|3400–3600 Kcal per cápita al día}}
{{lleenda|#cb0000|>3600 Kcal per cápita al día}} | alineación_texto2 = left
}}
{{Imaxe múltiple |
 posición_tabla = right
 | títulu = Porcentaxe de población gruesa en dambos xéneros per país| posición_título = center | fondu_de_títulu = gainsboro
 | semeya1 = World map of Male Obesity, 2008.svg
 | anchu1 = 230
 | testu1 = Mapa de la obesidá masculina en 2008 &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
{{lleenda|#ffff65|<5% &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;}}
{{lleenda|#fff200|5–10% &nbsp;}}
{{lleenda|#ffdc00|10–15%}}
{{lleenda|#ffc600|15–20%}}
{{lleenda|#ffb000|20–25%}}
{{lleenda|#ff9a00|25–30%}}
 | alineación_texto1 = right
 | semeya2 = World map of Female Obesity, 2008.svg
 | anchu2 = 230
 | testu2 = Mapa de la obesidá femenina en 2008
{{lleenda|#ff8400|30–35%}}
{{lleenda|#ff6e00|35–40%}}
{{lleenda|#ff5800|40–45%}}
{{lleenda|#ff4200|45–50%}}
{{lleenda|#ff2c00|50–55%}}
{{lleenda|#cb0000|>55%}} | alineación_texto2 = left
}}
La mayoría de los investigadores concluyeron que la combinación d'un consumu escesivu de nutrientes y l'estilu de [[Sedentarismu físicu|vida sedentaria]] son la principal causa de la rápida aceleración de la obesidá na sociedá occidental nel postreru cuartu del sieglu XX.<ref>Sara Bleich, David Cutler, Christopher Murray, Alyce Adams. [http://www.nber.org/papers/w12954 ''Why is the Developed World Obese?''] National Bureau of Economic Research Working Paper Non. 12954. Issued in March 2007.</ref>

A pesar de l'amplia disponibilidad información nutricional n'escueles, consultorios, Internet y tiendes de comestibles,<ref>Centers for Disease Control and Prevention. ''[http://www.cdc.gov/nccdphp/dnpa/nutrition/nutrition_for_everyone/index.htm Nutrition For Everyone]''. National Control for Health Statistics. Accessed July 15, 2007.</ref> rescampla que l'escesu nel consumu sigue siendo un problema sustancial. Por exemplu, l'enfotu na [[comida rápida]] trupa n'enerxía, triplicóse ente 1977 y 1995, y el consumu de caloríes cuadruplicóse nel mesmu periodu.<ref>Lin BH, Guthrie J and Frazao Y (1999). "Nutrient contribution of food away from home". In: Frazao Y (Ed). ''America's Eating Habits: Changes and Consequences''. Agriculture Information Bulletin Non. 750, US Department of Agriculture, Economic Research Service, Washington, DC, páxs. 213–239. [http://www.ers.usda.gov/publications/aib750/ Fulltext index] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20020611183104/http://www.ers.usda.gov/publications/aib750/ |date=2002-06-11 }}.</ref>

Sicasí, el consumu d'alimentu por sigo mesmu ye insuficiente pa esplicar la medría fenomenal nos niveles d'obesidá nel mundu industrializáu mientres los años recién. Una medría nel estilu de vida sedentaria tamién tien un rol significativu nos niveles actuales alzaos d'esta enfermedá.<ref>{{cita web |autor=Caroline Bennett and percancies |url=http://www.guardian.co.uk/society/2007/aug/13/health.schools |títulu=Call to ban cars nears schools to tackle obesity |publication=The Guardian|fecha=August 13, 2007|fechaaccesu=24-03-2008}}</ref>

Cuestiones sobre l'estilu de vida, menos bien establecíu, que pueden influyir sobre la obesidá inclúin el estrés mental y el [[suañu]] insuficiente.

=== Heriedu y xenética ===
Como con munches condiciones médiques, el desbalance calóricu que resulta n'obesidá frecuentemente desenvuélvese a partir de la combinación de factores xenéticos y ambientales. El [[Polimorfismu xenéticu|polimorfismu]] en dellos [[xen]]es que controlen el [[mambís]], el [[metabolismu]] y l'integración d'[[adipoquina]], predisponen a la obesidá, pero la condición rique la disponibilidad d'abondes caloríes y posiblemente otros factores pa desenvolvese dafechu. Delles condiciones xenétiques que tienen como riesgo la obesidá, fueron identificaes (tales como'l [[síndrome de Prader-Willi]], el [[síndrome de Bardet-Biedl]], [[síndrome MOMO]], mutaciones nel receptores de [[leptina]] y [[melanocortina]]), pero mutaciones sencielles en [[locus]] namái fueron atopaes nel 5% de los individuos gruesos. Magar se piensa qu'una llarga proporción los xenes causantes tán inda ensin identificar, pa la mayoría que la obesidá ye probablemente la resultancia d'interaiciones ente múltiples xenes onde factores non xenéticos tamién son probablemente importantes.

Un estudiu de 2007 identificó bastantes mutaciones comunes nel [[xen FTO]]; los heterocigotos tuvieron un riesgu d'obesidá 30% mayor, ente que los homocigotos tuvieron una medría nel riesgu d'un 70%.<ref>{{cita publicación |autor=Frayling TM, Timpson NJ, Weedon MN, ''et al'' |títulu=A common variant in the FTO gene is associated with body mass index and predisposes to childhood and adult obesity |revista=Science |volume=316 |númberu=5826 |páxines=889-94 |añu=2007 |pmid=17434869 |doi=10.1126/science.1141634}}</ref>

A nivel poblacional, la [[hipótesis del xen aforrador]], que postula que ciertos grupos étnicos pueden ser más propensos a la obesidá qu'otros y l'habilidá de tomar ventaya de raros periodos de bayura y y usar esta bayura p'almacenar enerxía eficientemente, pueden ser una ventaya evolutiva, en tiempos cuando la comida yera escasa. Individuos con reserves adiposes mayores, teníen más posibilidaes de sobrevivir la fame. Esti enclín a almacenar grases ye probablemente una inadaptación nuna sociedá con un suministru estable d'alimentos.<ref>{{cita publicación |autor=Chakravarthy MV, Booth FW |títulu=Eating, exercise, and "thrifty" genotypes: connecting the dots toward an evolutionary understanding of modern chronic diseases |revista=J. Appl. Physiol. |volume=96 |númberu=1 |páxines=3-10 |añu=2004 |pmid=14660491 |doi=10.1152/japplphysiol.00757.2003}}</ref>

=== Enfermedaes médiques ===
Aproximao d'un 2% a un 3% de les causes d'obesidá son por cuenta d'enfermedaes endocrines como'l [[hipotiroidismu]], [[síndrome de Cushing]], [[hipogonadismo]], mancadures [[Hipotálamu|hipotalámicas]] o [[defectu de la hormona de crecedera]].<ref>Weaver JU. (2008) Classical endocrine diseases causing obesity. Front Horm Res 2008; 36: 212-28. Consultáu'l 15 de payares de 2011.</ref><ref>Baudrand et. al. (2010) [http://www.scielo.cl/pdf/rmc/v138n10/art%2015.pdf El texíu graso como modulador endocrín: Cambeos hormonales acomuñaos a la obesidá] rev Med chile 2010; 138: 1294-1301. Consultáu'l 15 de payares de 2011.</ref><ref>{{cita publicación |autor=Rosén T, Bosaeus I, Tölli J, Lindstedt G, Bengtsson BA |títulu=Increased body fat mass and decreased extracellular fluyíi volume in adults with growth hormone deficiency |revista=Clin. Endocrinol. (Oxf) |volume=38 |númberu=1 |páxines=63-71 |añu=1993 |pmid=8435887 | doi = 10.1111/j.1365-2265.1993.tb00974.x}}</ref>

Tamién ciertes enfermedaes mentales o sustancies pueden predisponer a la obesidá. Ente les enfermedaes mentales que pueden amontar el riesgu d'obesidá son [[Trestornu alimenticiu|trestornos alimenticios]] tales como [[bulimia nerviosa]] y consumu [[compulsión|compulsivu]] de comida o adicción a los alimentos. [[Tabaquismu|Dexar de fumar]] ye una causa conocida de ganancia de pesu moderada, pos la [[nicotina]] suprime'l mambís. Ciertos tratamientos médicos con ([[Glucocorticoide|esteroides]], [[Neuroléptico|antipsicóticos atípicos]] y delles drogues pa la [[fertilidá]]) pueden causar ganancia de pesu.

Aparte del fechu de que corrijiendo estes situaciones puede ameyorase la obesidá, la presencia d'una medría nel pesu corporal puede complicar el manexu d'otros.

=== Mecanismos neurobiolóxicos ===
Flier<ref name="flier">{{cita publicación | autor=Flier JS | títulu=Obesity wars: molecular progress confronts an expanding epidemic | revista=Cell | añu=2004 | páxines=337-50 | volume=116 | númberu=2 | id=PMID 14744442 | doi = 10.1016/S0092-8674(03)01081-X}}</ref> resume los munchos posibles mecanismos [[Fisiopatoloxía|fisiopatológicos]] arreyaos nel desenvolvimientu y caltenimientu de la obesidá.

Esti campu d'investigación foi casi inalcanzable hasta que les leptinas fueron afayaes en 1994.

Dende esti descubrimientu, munchos otros mecanismos hormonales que participen na regulación del mambís y el consumu d'alimentos, en patrones d'almacenamientu nel [[texíu adiposo]] y nel desenvolvimientu de [[[[Intolerancia a la glucosa|resistencia a la insulina]]]], fueron resueltos.

Dende'l descubrimientu de les [[leptina|leptines]], les [[ghrelina|ghrelines]], [[orexina|orexines]], PYY 3-36, [[colecistoquinina]], [[adiponectina]] y munchos otros mediadores fueron estudiaos. Les adipoquinas son mediadores producíos pol texíu adiposu; piénsase que la so aición y modificar munches enfermedaes rellacionaes cola obesidá.

Les leptinas y ghrelinas son consideraes complementaries na so influencia sobre'l mambís, les ghrelinas producíes pol [[estómagu]], modulan el control del mambís al curtiu plazu (pa comer cuando l'estómagu ta vacíu y pa parar col estómagu ta llenu). La leptina ye producida pol texíu adiposu pa señalizar les reserves de grasa almacenaes nel organismu y mediar el control del mambís al llargu plazu (pa comer más cuando les reserves de grasa tán baxes y menos al de les reserves de grasa son altes). Anque l'alministración de leptinas puede ser efeutiva nun pequeñu grupu de suxetos gruesos quien son deficientes de leptina, munchos más individuos gruesos paecen ser resistentes a la leptina. Esta resistencia esplica en parte porqué l'alministración de leptinas nun amosó ser eficiente en suprimir el mambís na mayoría de los suxetos gruesos.

Ente que la leptina y la ghrelina son producíes periféricamente, estes controlen el mambís al traviés de les sos aiciones sobre [[sistema nerviosu central]]. En particular, estes y otres hormones rellacionaes col mambís actúen sobre'l [[hipotálamu]], una rexón del celebru, central na regulación del consumu d'alimentos y el gastu d'enerxía. Hai dellos círculos dientro del hipotálamu, que contribúin con esti rol d'integración del mambís, siendo la vía de la melanocortina la meyor entendida.<ref name="flier" /> El circuitu empieza nel nucleu arcuato del hipotálamu, que tien salíes al [[hipotálamu]] llateral (HL) y ventromedial (HVM), los centros de l'alimentación y l'enfastiu nel celebru respeutivamente.<ref>{{cita llibru |autor=Boulpaep, Emile L.; Boron, Walter F. |títulu=Medical physiology: a cellular and molecular approach |editorial=Saunders |allugamientu=Philadelphia |añu=2003 |isbn=0-7216-3256-4 }}</ref>

El nucleu arcuato contién dos grupos distintos de [[neurona|neurones]].<ref name="flier" /> El primer grupu coexpresa [[neuropéptido Y]] (NPY) y el [[péptido rellacionáu agouti]] (AgRP) y recibe señales estimulatorias del hipotálamu llateral y señales inhibitorias del hipotálamu ventromedial. El segundu grupu coexpresa [[proopiomelanocortina]] (POMC) y transcritos regulaos por cocaína y anfetamina (CART) y recibe señales estimulatorias del hipotálamu ventromedial y señales inhibitorias del hipotálamu llateral.

Consecuentemente, les neurones NPY/ AgRP aguiyen l'alimentación y inhiben l'enfastiu, ente que les neuronasPOMC/CART, aguiya l'enfastiu y inhiben l'alimentación. Dambos grupos de neurones del nucleu arcuato son regulaes en parte pola leptina. La leptina inhibe el grupu NPY/ AgRP, ente qu'aguiya el grupu POMC/CART. Polo tanto un defectu na señalización por leptina, vía defectu de leptina o resistencia a la leptina, conduz a una sobrealimentación y puede dar cuenta por delles formes d'obesidá xenética y adquirida

=== Aspeutos microbiolóxicos ===
El rol de les [[bacteria|bacteries]] que colonicen el tracto dixestivu nel desenvolvimientu de la obesidá empezó a ser apocayá oxetu d'investigación. Les bacteries participen na dixestión (especialmente d'[[Ácidu grasu|ácidos grasos]] y [[polisacáridu|polisacáridos]]) y alteraciones na proporción 10 cintes particulares na y díes puede esplicar por qué ciertes persones son más propenses a ganar pesu qu'otres.

Nel tracto dixestivu humanu, les bacteries xeneralmente son miembros del [[filu]] de los [[bacteroides]] o de los [[firmicutes]]. Na xente grueso, esiste una bayura relativa de firmicutes (los cualos causen una absorción d'enerxía relativamente alta), lo cual ye restauráu pola perda de pesu. A partir d'estes resultancies nun puede concluyise entá si esti desbalance ye la causa de la obesidá o ye un efeutu.<ref>{{cita publicación |autor=Ley RE, Turnbaugh PJ, Klein S, Gordon JI |títulu=Microbial ecology: human gut microbes associated with obesity |revista=Nature |volume=444 |númberu=7122 |páxines=1022-3 |añu=2006 |pmid=17183309 |doi=10.1038/4441022a}}</ref>

=== Determinantes sociales ===
Dellos cofactores de la obesidá, son resistentes a la teoría de que la epidemia ye un nuevu fenómenu. En particular, un cofactor de [[clase social|clase]] que de forma consistente apaez al traviés de munchos estudios. Comparando'l patrimoniu netu, col índiz de masa corporal, un estudiu de 2004<ref>Zagorsky JL. Is Obesity as Dangerous to Your Wealth as to Your Health? ''Res Aging'' 2004;26:130-152. [http://roa.sagepub.com/cgi/reprint/26/1/130 PDF fulltext].{{doi|10.1177/0164027503258519}}.</ref> atopó que suxetos americanos gruesos son la metá de ricos que los delgaos.

Cuando diferenciales nel ingresu fueron comparaos, la inequidad persistió, los suxetos delgaos fueron por heriedu más ricos que los gruesos. Una tasa mayor d'un baxu nivel d'educación y enclinos a depender de comíes rápides barates ye vistu como una razón pola cual estes resultancies son tan distintes. Otru estudiu atopó que muyeres quien se casaben dientro d'un estatus más altu son de forma predecible más delgaes que les muyeres quien se casen dientro d'un estatus más baxu.

Un estudiu de 2007, de 32.500 neños de la cohorte orixinal del estudiu Framingham, siguíos por 32 años indicaron que'l IMC camuda n'amigos, hermanos o maríos ensin importar la distancia xeográfica. L'asociación foi más fuerte ente amigos mutuos y menor ente hermanos y maríos (anque estes diferencies nun fueron estadísticamente significatives). Los autores concluyeron a partir d'estes resultancies que l'aceptación de la masa corporal xuega un papel importante nos cambeos de la talla corporal.<ref>{{cita publicación |autor=Christakis NA, [[James H. Fowler|Fowler JH]] |títulu=The Spread of Obesity in a Large Social Network over 32 Years |revista= |volume=357 |númberu=4 |páxines=370-379 |añu=2007 |pmid=17652652 |doi=10.1056/NEJMsa066082}}</ref>

=== Obesidá y menopausia ===
La [[menopausia]] produz cambeos na distribución de la grasa corporal y na oxidación del texíu adiposo. L'aumentu de masa graso abdominal y visceral de la postmenopausia acompañar con aumentu de la capacidá antioxidante pola mor del cambéu hormonal ente que la edá nun tien influencia. Sicasí, la capacidá antioxidante tien una correlación llinial cola edá, pero non cola masa graso troncular.<ref>{{cita publicación |autor=Pansini F, Cervellati C, Guariento A, et al.|títulu=Oxidative stress, body fat composition, and endocrine status in pre- and postmenopausal women. Menopause 15:112-118;2008 |pmid=18257144}}</ref>

En muyeres primeramente premenopáusicas que fueron siguíes mientres 4 años a lo llargo de la transición menopáusica, comunicóse un aumentu de grasa subcutáneo abdominal acomuñáu cola edá, ente que la menopausia acompañar d'una medría na masa graso corporal total y na masa graso visceral.<ref>{{cita publicación |autor=Lovejoy JC, Champagne CM, de Jonge L, Xie H, Smith SR. Increased visceral fat and decreased energy expenditure during the menopausal transition. Int J Obes (Lond) 32:949-958;2008|pmid=18332882}}</ref> L'estudiu norteamericanu SWAN rellaciona la medría de la grasa visceral mientres la menopausia colos cambeos na testosterona biodisponible.<ref>{{cita publicación |autor=Janssen I, Powell LH, Kazlauskaite R, Dugan SA.|títulu=Testosterone and visceral fat in midlife women: The study of women's health across the nation (SWAN) fat patterning study. Obesity (Silver Spring) 18:604-610;2010|pmid=19696765 |PMCID: PMC2866448}}</ref>

L'escesu de pesu corporal (sobrepesu y obesidá produz mayor alteración nel Índiz de Kupperman, metabolismu, suañu y calidá de vida.<ref>{{cita publicación |autor=Fernández-Alonso AM, Cuadros JL, Chedraui P, Mendoza M, Cuadros AM, Pérez-López FR|títulu=Obesity is related to increased menopausal symptoms among Spanish women. Menopause Int 16(3):105-110;2010|pmid=20956684}}</ref><ref>{{cita publicación |autor=Cuadros JL, Fernández-Alonso AM, Cuadros AM, Chedraui P, Pérez-López FR|títulu=Body mass index and its correlation to metabolic and hormone parameters in postmenopausal Spanish women. Gynecol Endocrinol 27(9):678-84;2011|pmid=21133833}}</ref><ref>{{cita publicación |autor=Arakane M, Castillo C, Rosero MF, Peñafiel R, Pérez-López FR, Chedraui P|títulu=Factors relating to insomnia during the menopausal transition as evaluated by the Insomnia Severity Index. Maturitas 69(2):157-161;2011|pmid=21444163}}</ref><ref>{{cita publicación |autor=Chedraui P, Pérez-López FR, Morales B, Hidalgo L|títulu=Depressive symptoms in climacteric women are related to menopausal symptom intensity and partner factors.Climacteric 12(5):395-403;2009|pmid=19387879}}</ref> Les muyeres menopáusiques grueses tienen,amás, mayor prevalencia de problemes na so sexualidá, rellacionaos consigo mesmes y con factores rellacionaos coles sos pareyes.
<ref>{{cita publicación |autor=Chedraui P, Pérez-López FR, Blümel JE, Hidalgo L, Barriga J|títulu=Hyperglycemia in postmenopausal women screened for the metabolic syndrome is associated to increased sexual complaints. Gynecol Endocrinol 26(2):86-92;2010|pmid=19908936}}</ref><ref>{{cita publicación |autor=Llaneza P, Fernández-Iñarrea JM, Arnott B, García-Portiella MP, Chedraui P, Pérez-López FR|títulu=Sexual function assessment in postmenopausal women with the 14-item changes in sexual functioning questionnaire. J Sex Med 8(8):2144-2151;2011|pmid=21679299}}</ref>

== Prevención ==
La obesidá puede prevenise y tratar buscando l'equilibriu na ingesta de [[caloría|caloríes]] con una dieta banciada teniendo en cuenta apurrir calóricos de los alimentos. Sábese que cada 250 gramos de grasa equivalen a 2.250 caloríes, y cada gramu de grasa equival a 9 kcal. Si esiste un escesu de grasa corporal, tien de calculase la enerxía (midida en caloríes) que representen y menguala na ingesta alimentaria mientres un periodu fayadizu.

Un métodu basar n'envalorar l'apurra d'enerxía de la dieta (''enerxía de metabolización'') a partir del so conteníu en macronutrientes (y de etanol, nel casu d'incluyir bébores alcohóliques). Esta enerxía de metabolización calcular a partir de los factores de Atwater,<ref>The Atwater system of calculating the caloric value of diets. Maynard LA. 1944. ''The Journal of Nutrition'' '''27 '''(6): 443-452.</ref> que namái son válidos pa la dieta y non p'alimentos particulares. Estos factores recoyer na tabla siguiente:

{| {{tablaguapa}} border="1"
! Nutriente / compuestu !! Enerxía (kcal/g)
|-----
| Grasa || 9,0
|-bgcolor="#EFEFEF"
| Alcohol || 7,0
|-----
| Proteína || 4,0
|-bgcolor="#EFEFEF"
| Carbohidratu || 4,0
|}

Asina, una dieta diaria qu'apurra un total de 100,6 g de proteínes, 93,0 g de grasa y 215,5 g de carbohidratos, va apurrir una enerxía de, aproximao, 2.101 kcal.

Tocantes a alimentos, na tabla siguiente recuéyense dellos factores de Atwater que dexen envalorar la enerxía qu'apurriríen tres la so metabolización:<ref>Food energy – methods of analysis and conversion factors. FAO. 2003. Food and Nutrition Paper. Report of a technical workshop. Rome</ref>

{| {{tablaguapa}}
|+ Factores de Atwater p'alimentos escoyíos
! alimentu !! Proteína (kcal/g) !! Grasa (kcal/g) !! Carbohidratu (kcal/g) 
|-
| güevu || 4,36 || 9,02 || 3,68
|-
| carne / pescáu || 4,27 || 9,02 ||
*
|- | lleche / lácteos || 4,27 || 8,79 || 3,87
|-
| fruta || 3,36 || 8,37 || 3,60
|-
| arroz || 3,82 || 8,37 || 4,12
|-
| soya || 3,47 || 8,37 || 4,07
|}

Tamién puede conocese la enerxía qu'apurriríen los alimentos al traviés d'un dispositivu denomináu "bomba calorimétrica". Con esti sistema calculen los valores d'enerxía que davezu se recueyen na mayoría de les tables de composición d'alimentos. Na tabla siguiente refléxense dellos exemplos:

{| {{tablaguapa}} border="1"
! Productu !! Enerxía (kcal)
|-----
| Lleche entero (un vasu) || 156
|-bgcolor="#EFEFEF"
| Yogur entero (125 g) || 69
|-----
| Mazana (una pieza mediana) || 77
|-bgcolor="#EFEFEF"
| Taza de té con dos cuyaradines d'azucre || 67
|}

== Tratamientu ==
Ye necesariu tratar afechiscamente les enfermedaes subxacentes, si esisten. A partir d'equí depende de buscar l'equilibriu, per aciu axustes na dieta. La dieta tien de ser afecha a l'actividá necesaria, por ello una dieta bien intensiva en persones bien actives ye contraproducente. Debe de tendese a realizar dietes más nidies y calteníes. Una vegada algamáu'l pesu ideal, lo ideal ye caltenelo con un fayadizu programa d'[[Exerciciu físicu|exercicios]] y alimentación que sobremanera dexen nun volver recuperar la grasa y el pesu perdíu.

El principal tratamientu pa la obesidá, ye amenorgar la grasa corporal comiendo menos caloríes y exercitándose más. N'efeutu colateral beneficiosu del exerciciu ye qu'amonta la fuercia de los músculos, los tendones y los lligamentos, lo cual ayuda a prevenir mancadures provenientes d'accidentes y actividá brengosa. Los programes de dieta y exercicios producen una perda de pesu permediu d'aproximao 8% del total de la masa corporal (escluyendo los suxetos qu'abandonaron el programa). Non tolos que faen dieta tán satisfechos con estes resultancies, pero una perda de masa corporal tan pequeña como 5% puede representar grandes beneficios na salú.

Muncho más difícil qu'amenorgar la grasa corporal ye tratar de caltenela fuera socedida 80 a 90% d'aquellos que tienen 10% o más que la so masa corporal al traviés de la dieta vuelven ganar tol pesu ente dos y cinco años. L'organismu tien sistemes que caltienen el so [[homeostasis]] a ciertu nivel, incluyendo'l pesu corporal. Poro, caltener el pesu perdíu xeneralmente rique que faer exerciciu y comer afechiscamente sía una parte permanente del [[estilu de vida]] de les persones. Ciertos nutrientes, tales como la fenilalanina, son supresores naturales del mambís lo cual dexa resetear el nivel establecíu del pesu corporal.

=== Protocolos clínicos ===
Nuna guía de práutica clínica pol colexu americanu de médicos, son feches les siguientes cinco encamientos:<ref name=Snow2005>{{cita publicación | autor=Snow V, Barry P, Fitterman N, Qaseem A, Weiss K | títulu=Pharmacologic and surgical management of obesity in primary care: a clinical practice guideline from the American College of Physicians | revista=Ann Intern Med | añu=2005 | páxines=525-31 | volume=142 | númberu=7 | id=PMID 15809464}} [http://www.annals.org/cgi/content/full/142/7/525 Testu completu].</ref>
# Les persones con un [[índiz de masa corporal]] mayor de 30 tendríen de recibir conseyu sobre dieta, exerciciu y otros factores del comportamientu relevante que ser interveníos y establecer una meta realista pa la perda de pesu.
# Si esta meta nun ye consiguida, la fármacoterapia tien de ser ufiertada. Los pacientes precisen ser informaos de la posibilidá d'[[Reaición adversa a medicamento|efeuto secundarios]] y de l'ausencia d'información alrodiu de la seguridá y eficacia al llargu plazu.
# La terapia con [[melecina|melecines]] puede consistir de [[sibutramina]], [[orlistat]], [[fentermina]], [[dietilpropiona]], [[fluoxetina]], y [[Bupropion|bupropiona]]. Pa los casos más severos d'obesidá, drogues más fuertes tales como [[anfetamina|anfetamines]] y [[metanfetamina|metanfetamines]] pue ser usaes de forma selectiva. L'heriedu nun ye abondu pa encamentar [[sertralina]], [[topiramato]] o [[zonisamida]].
# En pacientes con IMC mayor de 40 que fallen n'algamar la so meta en perda de pesu (con o ensin medicación) y quien desenvuelven entueyos rellacionaos con obesidá, pue tar indicada la referencia a [[ciruxía bariátrica]]. Los pacientes tienen de ser alvertíos de los entueyos potenciales.
# Aquelles que rican ciruxía bariátrica tendrán de ser referíos a centros de referencia d'altu volume, pos como suxer la evidencia non ciruxanos quien realicen frecuentemente estos procedimientos tienen menos entueyos.

Una guía pa la práutica clínica pola US Preventive Services Task Force (USPSTF), concluyó que la evidencia ye insuficiente pa faer una encamentar a favor o en contra del conseyu rutinariu sobre conducta pa promover una dieta saludable en pacientes ensin escoyer n'establecimientos d'atención primaria, sicasí esti conseyu intensivu alrodiu de la conducta dietaria ta encamentáu naquellos pacientes con [[hiperlipidemia]] y otros factores de riesgu conocíos para [[enfermedá cardiovascular|enfermedaes cardiovasculares]] y [[enfermedá crónica|enfermedaes cróniques]] rellacionaes. El conseyu puede ser lleváu a cabu por clínicos d'atención primaria o por referencia a otros especialistes tales como nutricionistas o dietistas.<ref>{{cita web |url=http://www.ngc.gov/summary/summary.aspx?ss=15&doc_id=3494 |títulu=Behavioral counseling in primary care to promote a healthy diet: recommendations and rationale. |fechaaccesu=22 de mayu de 2007 |publicación= |urlarchivu=https://web.archive.org/web/20080515222316/http://www.ngc.gov/summary/summary.aspx?ss=15&doc_id=3494 |fechaarchivu=2008-05-15 }}</ref><ref name="pmid12554027">{{cita publicación |autor=Pignone MP, Ammerman A, Fernandez L, ''et al'' |títulu=Counseling to promote a healthy diet in adults: a summary of the evidence for the U.S. Preventive Services Task Force |revista=American journal of preventive medicine |volume=24 |númberu=1 |páxines=75-92 |añu=2003 |pmid=12554027 | doi = 10.1016/S0749-3797(02)00580-9}}</ref>

=== Exerciciu ===
L'exerciciu rique enerxía (caloríes). Les caloríes son almacenaes na grasa corporal. L'organismu de llegada les sos reserves de grasa con cuenta d'aprovir enerxía mientres l'[[exerciciu aeróbico]] enllargáu. Los músculos más grandes nel organismu son los músculos de les piernes y naturalmente estos quemen la mayoría de les caloríes, lo cual fai que'l caminar, correr y montar en bicicleta tean ente les formes más efeutives d'exerciciu p'amenorgar la grasa corporal.

Un [[metaanálisis]] d'[[Prueba controlada aleatoria|ensayos aleatorios controlaos]] realizáu pola International Cochrane Collaboration, atopó que "l'exerciciu combináu con dieta resulta nun mayor amenorgamientu de pesu que la dieta sola".<ref name="pmid17054187">{{cita publicación |autor=Shaw K, Gennat H, O'Rourke P, Del Mar C |títulu=Exercise for overweight or obesity |revista=Cochrane database of systematic reviews (Online) |volume= |númberu=4 |páxines=CD003817 |añu=2006 |pmid=17054187 |doi=10.1002/14651858.CD003817.pub3}}</ref>

=== Dieta ===
Polo xeneral, el tratamientu dietéticu de la obesidá basar n'amenorgar la ingesta d'alimentos. Dellos abordaxes dietéticos propunxéronse, dalgunos de los cualos comparáronse per aciu ensayos aleatorios controlaos:

Un estudiu nel que se compararon mientres 6 meses les dietes [[Dieta Atkins|Atkins]], [[dieta de la Zona|de la Zona]], [[Weight Watchers]] y Ornish atopó los siguientes resultaos:<ref name="pmid16720619">{{cita publicación |autor=Truby H, Baic S, deLooy A, ''et al'' |títulu=Randomised controlled trial of four commercial weight loss programmes in the UK: initial findings from the BBC "diet trials" |revista=BMJ |volume=332 |númberu=7553 |páxines=1309-14 |añu=2006 |pmid=16720619 |doi=10.1136/bmj.38833.411204.80}}</ref>

* Los cuatro dietes xeneraron una perda de pesu modesta, pero estadísticamente significativa, nel intre de 6 meses. 
* Anque la [[dieta Atkins]] xenera les mayores perdes de pesu nes 4 primeres selmanes, les perda de pesu al rematar l'estudiu fueron independientes del tipu de dieta siguida".
* La mayor tasa d'abandonu de los grupos que realizando les dietes Atkins y Ornish, suxer que munchos individuos atopen qu'estes dietes son demasiáu difíciles de siguir.

Una meta-analís estudios al azar controlaos concluyó que "comparando col tratamientu avezáu, l'asesoramientu dietéticu produz una modesta perda de pesu que mengua col tiempu".<ref name="pmid17606960">{{cita publicación |autor=Dansinger ML, Tatsioni A, Wong JB, Chung M, Balk EM |títulu=Meta-analysis: the effect of dietary counseling for weight loss |revista=Ann. Intern. Med. |volume=147 |númberu=1 |páxines=41-50 |añu=2007 |pmid=17606960 |url=http://www.annals.org/cgi/content/full/147/1/41}}</ref>

==== So carbohidratu vs baxa grasa ====
Munchos estudios enfocáronse en dietes qu'amenorguen les caloríes vía dietes baxes en carbohidratos (la dieta Atkins, la dieta de la Zona) vs. dieta baxa en grases (la dieta LEARN, la dieta Ornish). El Nurses' Health Study, un estudiu observacional por [[Estudios de cohortes|cohortes]], atopó que les dietes baxa en carbohidratos basaes en fontes vexetales de grácil proteína ta acomuñaes con menos [[Cardiopatía isquémica|coronariopatía]].<ref name="pmid17093250">{{cita publicación |autor=Halton TL, Willett WC, Liu S, ''et al'' |títulu=Low-carbohydrate-diet score and the risk of coronary heart disease in women |revista=N. Engl. J. Med. |volume=355 |númberu=19 |páxines=1991-2002 |añu=2006 |pmid=17093250 |doi=10.1056/NEJMoa055317}}</ref>

Una meta-analís d'estudios aleatorios controlaos pol International Cochrane Collaboration realizáu nel 2002 concluyó que<ref name="pmid12076496">{{cita publicación |autor=Pirozzo S, Summerbell C, Cameron C, Glasziou P |títulu=Advice on low-fat diets for obesity |revista=Cochrane database of systematic reviews (Online) |volume= |númberu=2 |páxines=CD003640 |añu=2002 |pmid=12076496 | doi = 10.1002/14651858.CD003640}}</ref> les dietes nes que s'acuten les grases nun son meyores que les dietes nes que s'acuten les caloríes, n'algamar una perda de pesu al llargu plazu en persones con sobrepesu o obesidá.

Un metaanálisis más recién qu'incluyó estudios controlaos publicaos dempués de la revisión de Cochrane,<ref name="pmid12761364">{{cita publicación |autor=Samaha FF, Iqbal N, Seshadri P, ''et al'' |títulu=A low-carbohydrate as compared with a low-fat diet in severe obesity |revista=N. Engl. J. Med. |volume=348 |númberu=21 |páxines=2074–81 |añu=2003 |pmid=12761364 |doi=10.1056/NEJMoa022637}}</ref><ref name="pmid12761365">{{cita publicación |autor=Foster GD, Wyatt HR, Hill JO, ''et al'' |títulu=A randomized trial of a low-carbohydrate diet for obesity |revista=N. Engl. J. Med. |volume=348 |númberu=21 |páxines=2082–90 |añu=2003 |pmid=12761365 |doi=10.1056/NEJMoa022207}}</ref><ref name="pmid15632335">{{cita publicación |autor=Dansinger ML, Gleason JA, Griffith JL, Selker HP, Schaefer EJ |títulu=Comparison of the Atkins, Ornish, Weight Watchers, and Zone diets for weight loss and heart disease risk reduction: a randomized trial |revista=JAMA |volume=293 |númberu=1 |páxines=43-53 |añu=2005 |pmid=15632335 |doi=10.1001/jama.293.1.43}}</ref> atopó que "les dietes baxes en carbohidratos, nes que nun s'acuta la enerxía paecen ser siquier tan efeutiva como nes dietes baxes en grasa con restricción de la enerxía n'indios y una perda de pesu hasta per un añu. Sicasí, cambeos potencialmente favorables nos niveles de triglicéridos y [[Lipoproteína d'alta densidá|HDL]] [[colesterol]] tienen de ser pesaos contra cambeos potencialmente desfavorables nel nivel de LDL colesterol, cuando s'usen dietes baxes en carbohidratu pa inducir una perda de pesu".<ref name="pmid16476868">{{cita publicación |autor=Nordmann AJ, Nordmann A, Briel M, ''et al'' |títulu=Effects of low-carbohydrate vs low-fat diets on weight loss and cardiovascular risk factors: a meta-analysis of randomized controlled trials |revista=Arch. Intern. Med. |volume=166 |númberu=3 |páxines=285-93 |añu=2006 |pmid=16476868 |doi=10.1001/archinte.166.3.285}}</ref>

El ''Women's Health Initiative Randomized Controlled Dietary Modification Trial'' atopó<ref name="pmid16391215">{{cita publicación |autor=Howard BV, Manson JE, Stefanick ML, ''et al'' |títulu=Low-fat dietary pattern and weight change over 7 years: the Women's Health Initiative Dietary Modification Trial |revista=JAMA |volume=295 |númberu=1 |páxines=39-49 |añu=2006 |pmid=16391215 |doi=10.1001/jama.295.1.39}}</ref> qu'una dieta con un total de 20% de la enerxía proveniente de la enerxía y una medría nel consumu de vexetales y frutes hasta de siquier 5 raciones diaries y granos d'hasta siquier 6 raciones diaries resultó en: nun hubo amenorgamientu na enfermedá cardiovascular,<ref name="pmid16467234">{{cita publicación |autor=Howard BV, Van Horn L, Hsia J, ''et al'' |títulu=Low-fat dietary pattern and risk of cardiovascular disease: the Women's Health Initiative Randomized Controlled Dietary Modification Trial |revista=JAMA |volume=295 |númberu=6 |páxines=655-66 |añu=2006 |pmid=16467234 |doi=10.1001/jama.295.6.655}}</ref> hubo un amenorgamientu non significativu del cáncer de mama invasivo<ref name="pmid16467232">{{cita publicación |autor=Prentice RL, Caan B, Chlebowski RT, ''et al'' |títulu=Low-fat dietary pattern and risk of invasive breast cancer: the Women's Health Initiative Randomized Controlled Dietary Modification Trial |revista=JAMA |volume=295 |númberu=6 |páxines=629-42 |añu=2006 |pmid=16467232 |doi=10.1001/jama.295.6.629}}</ref> y nun hubo amenorgamientu n'en el cáncer colorectal.<ref name="pmid16467233">{{cita publicación |autor=Beresford SA, Johnson KC, Ritenbaugh C, ''et al'' |títulu=Low-fat dietary pattern and risk of colorectal cancer: the Women's Health Initiative Randomized Controlled Dietary Modification Trial |revista=JAMA |volume=295 |númberu=6 |páxines=643-54 |añu=2006 |pmid=16467233 |doi=10.1001/jama.295.6.643}}</ref>

Recién estudios aleatorios controlaos adicionales atoparon que: una comparanza de les dietes Atkins, de la Zona, Ornish y LEARN en muyeres premenopausicas, atopó los mayores beneficios a partir de la dieta Atkins.<ref name="pmid16467232" />

La eleición de la dieta pa una persona específica pue ser influyíu midiendo la secreción individual d'insulina: N'adultos nuevos "Amenorgando la carga glicémica (carbohidratos), puede nser especialmente importante p'algamar la perda de pesu ente individuos con una alta secreción d'insulina".<ref name="pmid17507345">{{cita publicación |autor=Ebbeling CB, Leidig MM, Feldman HAI, Lovesky MM, Ludwig DS |títulu=Effects of a low-glycemic aponderái vs low-fat diet in obese young adults: a randomized trial |revista=JAMA |volume=297 |númberu=19 |páxines=2092-102 |añu=2007 |pmid=17507345 |doi=10.1001/jama.297.19.2092}}</ref> Esto ye consistente con estudios previos de pacientes diabéticos nos cualos dietes baxes en carbohidratos fueron más beneficioses.<ref name="pmid15148064">{{cita publicación |autor=Stern L, Iqbal N, Seshadri P, ''et al'' |títulu=The effects of low-carbohydrate versus conventional weight loss diets in severely obese adults: one-year follow-up of a randomized trial |revista=Ann. Intern. Med. |volume=140 |númberu=10 |páxines=778–85 |añu=2004 |pmid=15148064 }}</ref><ref name="pmid7848401">{{cita publicación |autor=Garg A, Bantle JP, Henry RR, ''et al'' |títulu=Effects of varying carbohydrate content of diet in patients with non-insulin-dependent diabetes mellitus |revista=JAMA |volume=271 |númberu=18 |páxines=1421–8 |añu=1994 |pmid=7848401 | doi = 10.1001/jama.271.18.1421}}</ref>

==== Índiz glicémico so ====
"El factor [[Índiz glicémico]] ye una clasificación de los alimentos ricos en [[carbohidratos]] basada nel so efeutu total sobre los niveles plasmáticos de glucos. Alimentos con un índiz glucémico baxu, tales como les llenteyes aproven una fonte de glucosa más constante y lenta a la riega sanguínea, polo tanto aguiyando la lliberación de menos insulina que los alimentos con índiz glicémico alto, tales como'l pan blanco".<ref name="pmid17636786">{{cita publicación |autor=Thomas D, Elliott Y, Baur L |títulu=Low glycaemic index or low glycaemic aponderái diets for overweight and obesity |revista= |volume=3 |númberu=|páxina=CD005105 |añu=2007 |pmid=17636786 |doi=10.1002/14651858.CD005105.pub2}}</ref><ref name="pmid6259925">{{cita publicación |autor=Jenkins DJ, Wolever TM, Taylor RH, ''et al'' |títulu=Glycemic index of foods: a physiological basis for carbohydrate exchange |revista=Am. J. Clin. Nutr. |volume=34 |númberu=3 |páxines=362-6 |añu=1981 |pmid=6259925 }}</ref>

La carga glucémica ye "el productu matemáticodel índiz glicémico y de la cantidá de carbohidratos".<ref name="pmid17636786" /><ref name="pmid6259925" />

Nun estudiu aleatoriu controláu, que comparó cuatro dietes que variaben na cantidá de carbohidratos y l'índiz glicémico, atopó resultancies complicaes:<ref name="pmid16864756">{{cita publicación |autor=McMillan-Price J, Petocz P, Atkinson F, ''et al'' |títulu=Comparison of 4 diets of varying glycemic aponderái on weight loss and cardiovascular risk reduction in overweight and obese young adults: a randomized controlled trial |revista=Arch. Intern. Med. |volume=166 |númberu=14 |páxines=1466-75 |añu=2006 |pmid=16864756 |doi=10.1001/archinte.166.14.1466}}</ref>

* Dieta 1 y 2 fueron altes en carbohidratos (55% del total del consumu d'enerxía)
** Dieta 1 foi d'altu Índiz glicémico
** Dieta 2 foi de baxu Índiz glicémico
* Dieta 3 y 4 fueron altes en proteínes (25% del total del consumu n'enerxía)
** Dieta 3 foi d'altu Índiz glicémico
** Dieta 4 foi de baxu Índiz glicémico

Nes dietes 2 y 3 perdieron la mayor cantidá de pesu y masa graso; sicasí, les [[lipoproteína|lipoproteínes]] de baxa densidá cayeron na dieta dos y aumentaron na dieta trés. Polo tanto los autores concluyeron que les dietes altes en carbohidratos de baxu índiz glicémico fueron les más favorables.

Una meta-analís realizáu por Cochrane Collaboration concluyó que les dietes de baxu índiz glicémico o baxes cargues ya indícase conducen a más perda de pesu y meyor perfil lipídico. Sicasí, les dietes d'índiz glicémico baxu y carga y cínica baxa fueron arrexuntaes xuntes y nun se trató de dixebrar l'efeutu de la carga versus l'índiz.<ref name=ref_duplicada_2>{{cita publicación |autor=Thomas DE, Elliott Y, Baur L |títulu=Low glycaemic index or low glycaemic aponderái diets for overweight and obesity |revista=Cochrane database of systematic reviews (Online) |volume= |númberu=3 |páxines=CD005105 |añu=2007 |pmid=17636786 |doi=10.1002/14651858.CD005105.pub2}}</ref>

=== Melecines ===
El tratamientu farmacolóxicu de la obesidá tien un papel coadyuvante y de normal xustifícase en pacientes con un [[Índiz de masa corporal|IMC]] igual o mayor a 30 Kg/m² o en pacientes con factores de riesgu ([[diabetes]] o [[dislipidemia|dislipidemies]]) con un [[Índiz de masa corporal|IMC]] igual o mayor a 27 Kg/m². Xeneralmente estrémense en trés grandes grupos: los fármacos anorexígenos noradrenérgicos, serotoninérgicos o d'aición mista ([[sibutramina]], [[fluoxetina]]), los fármacos o sustancies que inhiben l'absorción de nutrientes o de les grases ([[orlistat]], [[chitosan]]) y un tercer grupu heteroxéneu compuestu polos moduladores del metabolismu de los carbohidratos ([[picolinato de cromu]], [[ginseng]]),<ref>Sotaniemi EA, Haapakoski Y, Rautio A. Ginseng therapy in non-insulin-dependent diabetic patients. Diabetes Care 1995; 18: 1373-1375.</ref><ref>Anderson RA, Cheng N, Bryden NA, Polansky MM, Cheng N, Chi J. Elevated intakes of supplemental chromium improve glucose and insulin variables in individuals with type 2 diabetes. Diabetes 1997; 46: 1786-1791</ref> estimuladores del gastu calóricu ([[cafeína]], [[alcaloides de efedra]]), reductores de la síntesis de grasa per aumentu de la oxidación ([[L-carnitina]], [[acedu hidroxicítricu]])<ref>Mattes RD, Bormann L. Effects of (-)-hydroxycitric acid on appetitive variables. Physiol Behav 2000; 71: 87-94.</ref><ref>Blankson H, Stakkestad JA, Fagertun H, Thom Y, Wadstein J, Gudmundsen O. Conjugated linoleic acid amenorgues body fat mass in overweight and obese humans. J Nutr 2000; 130: 2943-2948.</ref><ref>Dulloo AG, Duret C, Rohrer D, Girardier L, Mensi N, Fathi M. Efficacy of a green tea extract rich in catechin polyphenols and caffeine in increasing 24-h energy expenditure and fat oxidation in humans. Am J Clin Nutr 1990; 70: 1040-1045.</ref><ref>Kalman D, Colker CM, Wilets I, Roufs JB, Antonio J. The effects of pyruvate supplementation on body composition in overweight individuals. Nutrition 1999; 15: 337-340.</ref> y los estimuladores del enfastiu ([[plántago]], [[glucomanan]]).<ref>Rodríguez-Moren M, Guerrero-Romero F, Lazcano-Burciaga G. Lipid and glucose lowering efficacy of Plantago psyllium in type II diabetes. J Diabetes Complications 1998; 12: 273-27.</ref>

La medicación más comúnmente prescrita pa la obesidá resistente al exerciciu/dieta ye'l orlistat (Xenical, que amenorga la sesión intestinal de grases tornando la [[lipasa]] [[entrellenzu|pancreática]]) y sibutramina (reductil, Meridia, un anorexígeno (supresor del mambís). La perda de pesu con estes drogues ye modesta y al llargu plazu la perda permediu de pesu col orlistat ye de 2,9 kg, cola sibutramina 4,2 kg y col rimonabant 4,7 kg. El orlistat y el rimonabant lleven a un amenorgamientu na incidencia de diabetes, y toles drogues tienen dalgún efeutu sobre les lipoproteínas (distintes formes de colesterol).

Sicasí, esiste poca información sobre los entueyos al llargu plazu de la obesidá, tales como los [[Infartu agudu de miocardio|infarto]]. Toles drogues tienen efeutos secundarios y contraindicaciones potenciales.<ref>{{cita publicación |autor=Rucker D, Padwal R, Li SK, Curioni C, Lau DC |títulu=Long term pharmacotherapy for obesity and overweight: updated meta-analysis |revista=BMJ |volume=335 |númberu=7631 |páxines=1194–9 |añu=2007 |pmid=18006966 |doi=10.1136/bmj.39385.413113.25|http://www.bmj.com/cgi/content/full/335/7631/1194}}</ref> Comúnmente les drogues pa perda de pesu usar por un periodu determináu y se descontinuan o se camuden por otra xente si'l beneficiu nun foi llográu, tal como una perda de pesu menor de 5% del total del pesu corporal nun periodu de 12 selmanes nel casu del orlistat.<ref name=NICECG043 />

Una meta-analís d'estudios controlaos al azar realizáu por International Cochrane Collaboration, concluyó qu'en pacientes diabéticos la fluoxetina, el orlistat y la sibutramina, podríen consiguir una significativa anque modesta perda de pesu ente 12-57 selmanes, con beneficios al llargu plazu sobre la salú non bien claros.<ref name="pmid15674929">{{cita publicación |autor=Norris SL, Zhang X, Avenell A, Gregg Y, Schmid CH, Lau J |títulu=Pharmacotherapy for weight loss in adults with type 2 diabetes mellitus |revista=Cochrane database of systematic reviews (Online) |volume= |númberu=1 |páxines=CD004096 |añu=2005 |pmid=15674929 |doi=10.1002/14651858.CD004096.pub2}}</ref>

La obesidá tamién puede influyir sobre la eleición de les drogues pal tratamientu de la diabetes. La [[metformina]] puede conducir a un leve amenorgamientu de pesu (n'oposición a les [[sulfonilurea|sulfonilurees]] y [[insulina]]) y foi demostráu qu'amenorga'l riesgu d'enfermedá cardiovascular nos diabéticos tipo dos gruesos.<ref name = UKPDS>{{cita publicación | autor=UK Prospective Diabetes Study (UKPDS) Group | títulu= Effect of intensive blood-glucose control with metformin on complications in overweight patients with type 2 diabetes (UKPDS 34) | revista= Lancet | volume= 352 | númberu= 9131 | páxines= 854–65 | añu= 1998 | pmid=9742977 |doi=10.1016/S0140-6736(98)07037-8}}</ref> Les [[tiazolidinediona|tiazolidinediones]], pueden causar una llixera ganancia de pesu, pero mengüen la "patolóxica" grasa abdominal y pueden polo tanto ser usaes en diabéticos con obesidá central.<ref>{{cita publicación |autor=Fonseca V |títulu=Effect of thiazolidinediones on body weight in patients with diabetes mellitus |revista=Am. J. Med. |volume=115 Suppl 8A |númberu=|páxina=42S–48S |añu=2003 |pmid=14678865 |doi=10.1016/j.amjmed.2003.09.005}}</ref>

=== Ciruxía bariátrica ===
{{AP|Ciruxía bariátrica}}
La ciruxía bariátrica (o "ciruxía pa perda de pesu") ye la intervención quirúrxica usada nel tratamientu de la [[obesidá mórbida]], esto ye, de normal ye indicada pa pacientes con un [[Índiz de masa corporal|IMC]] igual o mayor a 40 Kg/m² o en pacientes con factores de riesgu o asociaciones [[Comorbilidad|comórbidas]] con un [[Índiz de masa corporal|IMC]] igual o mayor a 35 Kg/m².<ref>Steinbrook R.(2004) [http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMp048029 Surgery for severe obesity] NEJM 2004; 350(11): 1075-1079</ref> Como toa intervención quirúrxica puede conducir a entueyos, polo que tien de ser considerada como l'últimu recursu cuando'l cambéu dietéticu y el tratamientu farmacolóxicu nun fueron esitosos. La ciruxía bariátrica depende de dellos principios, la propuesta más común ye l'amenorgamientu de volume del estómagu, produciendo una sensación d'enfastiu tempranu (con una cinta gástrica ajustable) mientres otros tamién amenorguen el llargor del intestín cola que la comida en contautu, amenorgando direutamente l'absorción (bypass gástricu). La ciruxía na que s'emplega la cinta o banda ye reversible ente que les operaciones nes que s'encurtia l'intestín nun lu son. Dellos procedimientos pueden ser realizaos laparoscópicamente. Los entueyos de la ciruxía bariátrica son frecuentes.<ref name="pmid16862031">{{cita publicación |autor=Encinosa WE, Bernard DM, Chen CC, Steiner CA |títulu=Healthcare utilization and outcomes after bariatric surgery |revista=Medical care |volume=44 |númberu=8 |páxines=706-12 |añu=2006 |pmid=16862031 |doi=10.1097/01.mlr.0000220833.89050.ed}}</ref>

Dos grandes estudios demostraron una rellación mortalidá/beneficio a partir de la ciruxía bariátrica. Un marcáu amenorgamientu nel riesgu de sufrir [[diabetes mellitus]], [[enfermedaes cardiovasculares]] y [[cáncer]].<ref name="pmid17715408">{{cita publicación |autor=Sjöström L, Narbro K, Sjöström CD, ''et al'' |títulu=Effects of bariatric surgery on mortality in Swedish obese subjects |revista=N. Engl. J. Med. |volume=357 |númberu=8 |páxines=741-52 |añu=2007 |pmid=17715408 |doi=10.1056/NEJMoa066254}}</ref><ref name="pmid17715409">{{cita publicación |autor=Adams TD, Gress RE, Smith SC, ''et al'' |títulu=Long-term mortality after gastric bypass surgery |revista=N. Engl. J. Med. |volume=357 |númberu=8 |páxines=753-61 |añu=2007 |pmid=17715409 |doi=10.1056/NEJMoa066603}}</ref> La perda de pesu foi en más marcada nos primeros meses dempués de la ciruxía, pero'l beneficiu caltúvose al llargu plazu. N'unu de los estudios hubo una medría inesplicable nes muertes por accidentes y suicidios que nun pesó más que'l beneficiu en términos de prevención d'enfermedá. La ciruxía [[bypass gástricu]] foi aproximao dos veces más efeutiva del procedimientu de la [[banda gástrica ajustable]].<ref name="pmid17715409" />

== Significáu cultural y social ==

=== Etimoloxía ===
Obesidá ye la forma nominal d'un viso la cual provién del llatín obēlos sos, lo que significa "trabáu, gordu o regordetu". Ēlos sos el participiu pasáu de edere (comer), con ob amestáu a este. El llatín clásicu, esti verbu alcuéntrase solamente na forma de participiu pasáu.<ref>''The [[Oxford English Dictionary]]'' (sitiu web)</ref>

=== Historia ===
[[Ficheru:Charles Mellin zugeschr - Porträt eines Herrn - Gemäldegalerie Berlin.jpg|110px|thumb|La obesidá foi un símbolu de estatus na cultura europea: "Xeneral toscanu" d'Alessandro del Borro, sieglu XVII.]]
En delles cultures humanes, la obesidá tuvo acomuñada con curiosu físicu, [[fuercia]] y [[fertilidá]]. Dalgunos de los primeros artefautos culturales conocíos, como les [[Venus paleolítiques|figurines de Venus]], son estatues tamañu bolsu representando una figura femenina gruesa.

Entá que'l so significáu cultural nun ta rexistráu, el so ampliu usu por toles cultures prehistóriques mediterránees y europees suxer un rol central pa la forma femenina o visa en rituales máxicos y suxer l'aprobación cultural de (y quiciabes la reverencia por) esta forma corporal. Esto ye más probablemente por cuenta de la so habilidá pa trepar fácilmente con neños y sobrevivía les fames.

La obesidá foi considerada un [[símbolu]] de [[riqueza]] y [[estratu social]] en cultures pronas a la escasez de comida o fames. Esto foi vistu tamién de la mesma manera nel periodu modernu tempranu nes cultures europees, pero cuando la [[seguridá alimentaria]] foi realizada, sirvió mas como una muestra visible de "lluxuria pola vida", mambís ya inmersión nel reinu del [[erotismu|eróticu]].

Este foi especialmente'l casu nes artes visuales, tales como les pintures de [[Rubens]] (1577-1640), que la so representación regular de muyeres coordenaes dionos la descripción de Rubenesca. La obesidá tamién puede ser vista como un símbolu dientro d'un sistema de prestíu.

"El tipu de comida, la cantidá y la manera na cual ta sirvida tán ente los criterios importantes de clase social. Na mayoría de les sociedaes tribales, inclusive aquelles con un sistema social altamente estratificado, tol mundu-la realeza y los plebeyos-, comíen la mesma clase d'alimentos y si hubo una fame tol mundu tuvo afamiáu. Cola siempres creciente diversidá d'elementos, la comida convirtióse non solamente nun asuntu de estatus social, sinón tamién una marca de la personalidá y el gustu individual".<ref>Powdermaker H. "An anthropological approach to the problem of obesity." In: ''Food and Culture: A Reader.'' Ed. Carole Counihan and Penny van Esterik. New York: Routledge, 1997;206. ISBN 0-415-91710-7.</ref>

=== Cultura contemporánea ===
Nes cultures occidentales modernes, la forma del cuerpu gruesu ye llargamente consideráu non curiosu y munchos estereotipos negativos tán comúnmente acomuñaos cola xente grueso. Los neños, adolescentes y adultos gruesos tamién pueden enfrentar un pesáu estigma social. Los neños gruesos son frecuentemente'l blancu d'amenaces y son con frecuencia refugaos polos sos pares. Anque les tases d'obesidá tán amontándose ente toes clases sociales nel mundu occidental, la obesidá ye frecuente vista como un signu d'[[Estatus social|estatus socioeconómico]] baxu.<ref>Greg Critser, ''Fat Land''. Houghton Mifflin, NY, 2003. ISBN 0-14-101540-3.</ref> La mayoría de la xente d'esa esperimentó pensamientos negativos alrodiu de la so imaxe corporal, y dalgunos d'ellos tomen midíes drástiques pa tratar de camudar la so forma incluyendo la [[dieta]], l'usu de [[melecina|melecines]] inclusive la [[ciruxía]]. Non toles cultures contemporánees desaprueban la obesidá. Esisten munches cultures les cualos tradicionalmente aprueben más (en diversos graos) la obesidá, incluyendo delles cultures africanes, árabes hindús y nes islles del pacíficu. Especialmente en décades recién, la obesidá empezó a ser vista más como una condición médica na cultura occidental moderna inclusive tien referida como una epidemia.<ref>{{cita publicación | apellíu= Phillips | nome= Stone | títulu= Who's to blame for the U.S. obesity epidemic? | publicación= | idioma= [[idioma inglés|inglés]] | editorial= [[MSNBC]] | fecha= 18 d'agostu de 2006 | url = http://www.msnbc.msn.com/id/14415766/ | fechaaccesu= 3 de xunu de 2007 }}</ref>

Apocayá remaneció un pequeñu pero creciente movimientu d'aceptación a la gordura que busca cuestionar la [[discriminación]] basada nel pesu. Los grupos de sofitu y aceptación de la obesidá, empecipiaron un pleitu pa defender los derechos de les persones grueses y pa prevenir la so esclusión social. Autores dientro d'esti movimientu argumenten que l'estigma social alredor de la obesidá ta fundáu na [[ansiedá]] cultural y que la esmolición pública sobre los riesgos de salú acomuñaos cola obesidá son inapropiadamente usaos como una [[racionalización]] d'esti estigma.<ref>Paul Campos, ''The Diet Myth''. Gotham Books, NY, 2004. ISBN 1-59240-135-X.</ref>

Les axencies del gobiernu y la medicina privada alvirtieron los americanos mientres años alrodiu de los efeutos adversos pa la salú acomuñaos col sobrepesu y l'obesidá. A pesar de les alvertencies, el problema ta faciéndose cada vegada peor . En 2004, el CDC reportó que'l 66,3% de los adultos nos Estaos Xuníos tenía sobrepesu o obesidá. La causa na mayoría de los casos ye l'estilu de vida sedentaria; aproximao'l 40% de los adultos n'Estaos Xuníos nun participen en nenguna actividá física mientres el so tiempu d'ociu y menos d'un terciu de los adultos ocupar de la cantidá d'actividá física encamentada.<ref>Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Health Statistics, Fast Facts A to Z. Available at: http://www.cdc.gov/nchs/fastats/overwt.htm . Visitáu'l 15 de xunetu de 2007</ref> El sobrepesu y l'obesidá son fácilmente determinaos usando l'índiz de masa corporal (IMC), esti índiz utiliza'l pesu y altor pa determinar la grasa corporal. Un IMC ente 25 y 29,9 ye consideráu sobrepesu y cualquier valor sobre 30 ye obesidá. Individuos con un IMC percima de 30 amonten el riesgu varios peligros pa la salú.<ref>The Surgeon General's call to action to prevent and decrease overweight and obesity; U.S. Dept. of Health and Human Services, Public Health Service, Office of The Surgeon General; Washington, D.C. Disponible en: http://www.surgeongeneral.gov/topics/obesity/calltoaction/CalltoAction.pdf . Visitáu'l 12 de xunetu de 2007</ref>

=== Cultura popular ===
Dellos [[estereotipu|estereotipos]] de persones grueses atopó la so vía dientro d'espresión de la [[cultura popular]]. Un estereotipu común ye'l calter de la persona gruesa, quien tien una personalidá templao y fiable, sicasí ye igualmente común l'estereotipu del matón vicioso y grueso (tal como Dudley Dursley de la serie de llibros de Harry Potter, Nelson Muntz de Los Simpsons). La glotonería y l'obesidá son comúnmente representaes xuntes en trabayos de ficción. Nos dibuxos animaos, la obesidá ye frecuentemente usada como efeutu risible, con personaxes de dibuxos animaos gordos (tales como Piggy, Porky Pigy Tummi Gummi) teniendo qu'esmucir al traviés d'espacios angostos quedando frecuentemente apexaos o inclusive esplotando.

Un exemplu más inusual d'humor rellacionáu cola obesidá ye [[Bustopher Jones]], del poema de [[T. S. Eliot]]. Bustopher Jones: The Cat About Town que figura nel so llibru ''[[Old Possum's Book of Practical Cats]]'', según nel musical ''[[Cats]]'', quien se fixo famosu por ser un visitante regular de munchos [[club de caballeros|clubes de caballeros]]. Por cuenta de les sos constantes xintes nel club, él ye extraordinariamente gordu, siendo descritu polos otros como "un 25 llibres... y él ta ganando pesu acaldía". Otru personaxe popular ye Garfield, un gatu de dibuxos animaos, ye tamién obesidá pa humor. Cuando'l so dueñu, John, poner a dieta, en cuenta de perder pesu, Garfield menguó la velocidá de ganancia de pesu.

Puede ser aldericada qu'esta representación na cultura popular suma y caltién los estereotipos comúnmente percibíos, estropiando l'autoestima de les persones grueses. Per otru llau, la obesidá ye frecuentemente acomuñada con carauterístiques positives tales como'l del humor (l'estereotipu del gordu allegre como Santa Claus) y delles persones son más atraíes sexualmente por persones grueses que por persones delgaes.

== Obesidá y salú pública ==

=== Prevalencia ===
[[Ficheru:bmi30chart.png|thumb|400px|Gráfica comparando los porcentaxes d'obesidá del total de población en países miembros de la [[Organización pa la Cooperación y el Desenvolvimientu Económicu|OCDE]]. Pa edaes cimeres a 15 años y un IMC mayor a 30.]]
Nel Reinu Xuníu, la encuesta de salú para Inglaterra prediz que más de 12 millones d'adultos y un millón de neños van ser gruesos al 2010 si nun se tomen aiciones.<ref>BBC [http://news.bbc.co.uk/1/hi/health/5282446.stm England to have 13m obese by 2010] 25 d'agostu de 2006</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.dh.gov.uk/PublicationsAndStatistics/Publications/PublicationsStatistics/PublicationsStatisticsArticle/fs/en?CONTENT_ID=4138630&chk=XVZ/60 |títulu=Forecasting obesity to 2010 |urlarchivu=https://web.archive.org/web/20070210190319/http://www.dh.gov.uk/PublicationsAndStatistics/Publications/PublicationsStatistics/PublicationsStatisticsArticle/fs/en?CONTENT_ID=4138630&chk=XVZ/60 |fechaarchivu=2007-02-10 }}</ref>

Nos Estaos xuníos, la prevalencia de sobrepesu y obesidá fai de la obesidá un importante problema de salú pública. Los Estaos Xuníos tien na tasa más alta d'obesidá nel mundu desarrolláu. Dende 1980 al 2002 la obesidá doblóse n'adultos y la prevalencia de sobrepesu criticóse en neños y adolescentes.<ref>Según datos de 2005 del [[OCDE]]. Vease [http://titania.sourceoecd.org/vl=13245990/cl=31/nw=1/rpsv/health2007/3-3.htm §3.3, Sobrepesu y obesidá, ''Health at a Glance 2007: OECD Indicators''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170223123619/http://titania.sourceoecd.org/vl=13245990/cl=31/nw=1/rpsv/health2007/3-3.htm |date=2017-02-23 }}, fonte: OECD (visiado el 12 de xineru de 2008.)</ref> De 2003 a 2004, "nos neños y adolescentes n'edaes entendíes ente 2 y 19 años, 17,1% tuvieron sobrepesu... y el 32,2% de los adultos de 20 años y mayores fueron gruesos".<ref name = "BBC-health">[http://news.bbc.co.uk/2/hi/health/4183086.stm BBC NEWS | Health | US people getting fatter, fast]</ref> La prevalencia nos Estaos Xuníos sigue n'aumentu.<ref name=epidemiologic>Estadístiques qu'amuesen la rápida crecedera de la epidemia d'obesidá nos Estaos Xuníos ente 1985 y 2004 en [http://www.epidemiologic.org/2006/10/obesity-epidemic-us-temporal-trends.html epidemiologic.org] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100206051255/http://www.epidemiologic.org/2006/10/obesity-epidemic-us-temporal-trends.html |date=2010-02-06 }} y [http://www.cdc.gov/nchs/products/pubs/pubd/hestats/overweight/overwght_child_03.htm cdc.gov]</ref>

En China, l'ingresu permediu amontóse debíu al boom económicu, la población de China empecipió apocayá un estilu de vida más sedentariu y coles mesmes empezó a consumir alimentos más ricos en caloríes. Dende 1991 al 2004 el porcentaxe d'adultos con sobrepesu o obesidá amontar dende'l 12,9% al 27,3%.<ref>{{cita publicación |nome=Barry |apellíu= Popkin |títulu= The World Is Fat |url= |id= {{ISSN|0036-8733}} |páxina= 94 |editorial= Scientific American |fechaaccesu= |fecha=setiembre de 2007}}</ref>

La obesidá ye un problema de salú pública y política de vida la so prevalencia, costos y carga.<ref>U.S. Dept. of Health and Human Services, Public Health Service, Office of Surgeon General, ''The Surgeon General's Call to Action to Prevent and Decrease Overweight and Obesity 2001'' (2001)</ref> La prevalencia decida foi aumentando de cutio por dos décades.<ref>Centers for Disease Control and Prevention, U.S. Obesity Trends 1984 - 2002 [http://www.cdc.gov/nccdphp/dnpa/obesity/trend/maps/index.htm].</ref> Esti repentín aumentu na prevalencia d'obesidá ye atribuyíu a factores del mediu ambiente y de la población más qu'a un comportamientu individual y biolóxico debíu al aumentu rápido y continuo nel númberu d'individuos con sobrepesu y obesidá.<ref>Morrill A, Chinn C. The obesity epidemic in the United States. ''J Public Health Policy'' 2004;25:353-366. PMID 15683071.</ref>

El mediu ambiente actual produz factores de riesgu per amenorgamientu de l'actividá física y por una medría nel consumu de caloríes. Éstos factores ambientales operen sobre la población pa menguar la so actividá física y amontar el consumu de caloríes.

=== Esperanza de vida ===
Un estudiu realizáu a persones mayores de cuarenta años d'edá pol ''Framinghan Heart Study'' de [[1948]] a [[1990]] reveló que naquellos pacientes con sobrepesu ([[Índiz de masa corporal|IMC]] de 24 a 29.9 kg/m²) non fumadores tuvieron una esperanza de vida menor a la media de 3,3 años pa les muyeres y 3,1 años pa los homes. En pacientes gruesos ([[Índiz de masa corporal|IMC]] mayor a 30 kg/m²) non fumadores llograron 7,1 años menos nes muyeres y 5,8 años menos nos homes. Los pacientes gruesos fumadores tuvieron una esperanza de vida menor a la media de los fumadores non gruesos de 7,2 años pa les muyeres y 6,7 años pa los homes y en comparanza a la media de los que nun fumaben y yeren de pesu normal foi una diferencia de 13,3 años pa les muyeres y 13,7 pa los homes.<ref>Anna Peeters, Jan J Barendregt, Frans Willekens, Johan P Mackenbach, Abdullah Al Mamun, Luc Bonneux (2003) [http://www.mendeley.com/research/obesity-in-adulthood-and-its-consequences-for-life-expectancy-a-lifetable-analysis Obesity in adulthood and its consequences for life expectancy: a life-table analysis]. Annals of Internal Medicine (2003) Volume: 138, Issue: 1, Publisher: Am Coll Physicians, Pages: 24-32 PubMed: 12513041</ref>

=== Factores del mediu ambiente ===
Mientres frecuentemente podría paecer obviu por qué un ciertu individuu engorda, ye más difícil entender por qué'l pesu permediu de cierta sociedá tuvo apocayá aumentando. Ente que les causes xenétiques son centrales pa entender la obesidá, éstes nun pueden esplicar dafechu por qué una cultura en gorda más qu'otra.

Esto ye más notable d'[[Estaos Xuníos]]. Nos años xustu dempués de la [[Segunda Guerra Mundial]] hasta 1960 el pesu permediu per persona amontóse, pero pocos fueron gruesos. Nos dos y media décades dende 1980, la crecedera na tasa d'obesidá aceleróse marcadamente y esta cada vegada más convirtiéndose nun problema de [[salú pública]].

Esiste un númberu de teoríes pa esplicar la causa d'esti cambéu dende 1980. La más creíble ye la combinación de dellos factores.

* Perda d'actividá: la xente grueso ta menos activa polo xeneral que la xente delgao y non precisamente pola so obesidá. Una medría controlada nel consumu de caloríes de la xente delgao nun los fai menos activos, correspondientemente cuando la xente grueso pierde pesu nun empiecen a ser más activos. El cambéu de pesu nun afecta los niveles d'actividá.<ref>{{cita publicación | autor=Levine JA, Lanningham-Foster LM, McCrady SK, Krizan AC, Olson LR, Kane PH, Jensen MD, Clark MM | títulu=Interindividual variation in posture allocation: possible role in human obesity | revista=Science | añu=2005 | páxines=584-6 | volume=307 | númberu=5709 | id=PMID 15681386 {{doi|10.1126/science.1106561}}}}</ref>

* Costu relativu más baxu de los alimentos: cambeos masivos nes polítiques agrícoles nos Estaos Xuníos y América condució a un amenorgamientu nos precios de los alimentos a nivel de los consumidores, como en nengún momentu na hestoria. Nel alderique actual alrodiu de les polítiques comerciales destáquense desalcuerdos sobre los efeutos de los subsidios. Nos Estaos Xuníos, la producción de [[maíz]], [[soya]], [[trigu]] y [[arroz]] ta [[subsidiu agrícola|subsidiado]] al traviés del proyeutu de llei U.S. farm. El maíz y la soya, que son la principal fonte d'azucre y grases nos alimentos procesaos, son polo tanto más baratos comparaos coles frutes y los vexetales.<ref>{{cita publicación |autor=Pollan, Michael|títulu=You Are What You Grow|publicación=New York Times|url=http://www.nytimes.com/2007/04/22/magazine/22wwlnlede.t.html?ex=1186027200&en=bbe0f6a2c10y3b3c&ei=5070|fecha= 22 d'abril de 2007|fechaaccesu= 30 de xunetu de 2007}}</ref>

* Marketing amontáu: esti tamién el xugáu un papel. Al entamu de 1980 l'alministración [[Ronald Reagan|Reagan]] nos estáu xuníos llevantó la mayoría de les regulaciones referentes a les [[Publicidá de comida rápida|propagandes empobinaes a neños]] sobre duces y comida rápida. Como resultáu d'esto, el númberu de propagandes vistes pol permediu de los neños amontóse grandemente y una llarga proporción d'estos consumieron [[comida rápida|comíes rápides]] y [[Llambionada|duces]].<ref>[[Brian Wansink]] and [[Mike Huckabee]] (2005), “De-Marketing Obesity,” California Management Review, 47:4 (Summer), 6-18.</ref>

* El cambéu na fuercia de trabayu: cada añu un mayor porcentaxe de la población pasa'l so día completu de trabayu detrás d'un escritoriu o una [[ordenador]], ensin faer virtualmente nengún exerciciu. Amontóse'l consumu d'[[Conxelación (alimentos)|alimentos conxelaos]] trupos en caloríes que se cocinen nel [[fornu de microondes]] (bien cómodos) y fomentóse la producción de "[[snacks]]" cada vegada más ellaboraos.

* Una causa social que munchos creen que xuega un rol ye la medría nel númberu families con dos ingresos, nes cualos nengún de los padres permanez nel llar pa curiar la casa. Esto amonta'l númberu de [[restaurante|restaurantes]] y [[Take-away|comíes pa llevar]].

* La espansión incontrolada de les ciudaes puede ser un factor: la tasa d'obesidá amontar na midida la espansión de les ciudaes aumenta, posiblemente por cuenta de qu'esiste menos tiempu pa caminar y pa cocinar.<ref>{{cita publicación | autor=Lopez R | títulu=Urban sprawl and risk for being overweight or obese | revista=Am J Public Health | añu=2004 | páxines=1574-9 | volume=94 | númberu=9 | id=PMID 15333317}}</ref>

* Dende 1980 los restoranes de comida rápida vieron una crecedera dramática en términos del númberu de ventes y consumidores atendíos. Comíes a baxu costu y una intensa competencia por una porción del mercáu, condució a una medría nel tamañu de les porciones, como por casu, les porciones de los papes tostaes de [[McDonald's]], aumentaron dende les 200 caloríes en 1960 hasta más de 600 caloríes anguaño.

=== Polítiques y midíes de salú pública ===
[[Ficheru:Wide Chair.jpg|thumb|250px|Les sielles extra anches, tán disponibles anguaño en dellos centros pa l'atención de pacientes gruesos.]]
Les respuestes en salú pública y política a la obesidá busquen entender y correxir los factores ambientales responsable por cambeos na prevalencia de sobrepesu y obesidá nuna población. La vecindá y el sobrepesu son anguaño primero de too problemes políticos nos Estaos Xuníos. Les soluciones polítiques y de salú pública busquen camudar los actores del mediu ambiente que promueven les caloríes trupes, el consumu d'alimentos baxos en nutrientes y que inhibe l'actividá física.

Nos [[Estaos Xuníos]], la política enfocóse primero de too nel control de la [[obesidá infantil|obesidá na niñez]] la cual tien les implicaciones más series en salú pública al llargu plazu. Los esfuercios fueron dirixíos a escueles clave. Esisten esfuercios en procesu pa reformar el programa Federal de reembolsu de comíes, llindar el marketing d'alimentos a los neños y prohibir o llindar l'accesu a bébores adulzaes con azucre. N'Europa, la política enfocóse en llindar el marketing a los neños. Hubo un enfoque en nivel internacional sobre la política rellacionada col azucre y el rol de les polítiques agrícoles na producción d'alimentos que producen sobrepesu y obesidá na población. Pa confrontar l'actividá física, los esfuercios dirixiéronse a esaminar la zonificación y l'accesu parques y rutes segures nes ciudaes.

Nel [[Reinu Xuníu]], un reporte del 2004 pol Real Colexu de Médicos, la Facultá de Salú Pública y el Real Colexu de Pediatría Salú Infantil tituláu "Almacenando problemes",<ref>{{cita llibru |títulu=Storing up problems; the medical case for a slimmer nation | url = http://www.rcplondon.ac.uk/pubs/contents/ca4032bf-7b10-4y2f-8701-b24874f84514.pdf |formatu=PDF |fecha=11 de febreru de 2004 |editorial=Royal College of Physicians |allugamientu= London|isbn=1-86016-200-2}}</ref> siguíu por un reporte del Comité de Salú de la Cámara de los Comunes, sobre l'actu de la obesidá sobre la salú y la sociedá nel Reinu Xuníu y posibles acercamientos al problema.<ref>{{cita llibru |autor=Great Britain Parliament House of Commons Health Committee |títulu=Obesity - Volume 1 - HCP 23-I, Third Report of session 2003-04. Report, together with formal minutes | url = http://www.publications.parliament.uk/pa/cm200304/cmselect/cmhealth/23/2302.htm |fechaaccesu=17 d'avientu de 2007|añu=2004 |mes= May|editorial=TSO (The Stationery Office) |allugamientu=London, UK |isbn=0-21501-737-4}}</ref> Nel 2006, l'Institutu nacional pa la salú y la excelencia clínica (National Institute for Health and Clinical Excellence), publicó una guía sobre'l diagnósticu y manexu de la obesidá según les implicaciones polítiques pa les organizaciones non asistenciales tales como los Conceyos.<ref name=ref_duplicada_1>National Institute for Health and Clinical Excellence. ''[http://guidance.nice.org.uk/CG43 Clinical guideline 43: Obesity: the prevention, identification, assessment and management of overweight and obesity in adults and children].'' London, 2006.</ref> Un reporte del añu 2007 producíu por Sir Derek Wanless pa la Fundación del Rei, alvirtió que nun siendo qu'aiciones adicionales sían tomaes, la obesidá tienen la capacidá pa paralizar el Serviciu Nacional de Salú dende'l puntu de vista financieru.<ref>{{cita llibru |apellíos=Wanless |nome=Sir Derek |coautor=John Appleby, Anthony Harrison, Darshan Patel |títulu=Our Future Health Secured? A review of NHS funding and performance | url = http://www.kingsfund.org.uk/publications/kings_fund_publications/our_future.html|fechaaccesu=17 d'avientu de 2007 |añu=2007 |editorial=The King's Fund |allugamientu=London, UK |isbn=185717562X}}</ref>

=== Consecuencies non médiques ===
Amás de la medría n'enfermedá y mortalidá esisten otres implicaciones pal actual enclín mundial a la obesidá. Ente estes tán: 
* Una medría na presión sobre los ingresos de les aereollinies (o medría nes tarifes) por cuenta de la presión exercida pa consiguir una medría nel anchu de los asientos nos aviones comercial y debío al mayor costu del combustible: en 2000, el pesu adicional de los pasaxeros gruesos costó-y a les aereollinies y los consumidores 275.000.000 de dólares americanos.<ref>{{cita publicación |autor=Dannenberg AL, Burton DC, Jackson RJ |títulu=Economic and environmental costs of obesity: the impact on airlines |revista=American journal of preventive medicine |volume=27 |númberu=3 |páxines=264 |añu=2004 |pmid=15450642 |doi=10.1016/j.amepre.2004.06.004}}</ref>
* Una medría nos pleitos por persones grueses demandando restoranes (por causar obesidá)<ref>109th U.S. Congress (2005-2006) H.R. 554: 109th U.S. Congress (2005-2006) H.R. 554: Personal Responsibility in Food Consumption Act of 2005</ref> y aereollinies (sobre l'anchu de los asientos).<ref>[http://www.forbes.com/2002/10/24/cx_ld_1024obese.html Why Airlines Can't Cut The Fat, Lisa DiCarlo], 24 d'ochobre de 2002, Forbes</ref> El decretu sobre La Responsabilidá Personal nel Consumu d'Alimentos de 2005, foi motiváu por una necesidá p'amenorgar el númberu de pleitos a partir d'activista gruesos.
* Un considerable costu social y económicu atribuyible a la obesidá, con costos médicos atribuyibles a la obesidá aumentando hasta 78,5 billones de dólares o 9,1% de tol gastu médicu nos Estaos Xuníos pa 1988.<ref>{{cita publicación |autor=Finkelstein EA, Fiebelkorn IA, Wang G |títulu=National medical spending attributable to overweight and obesity: how much, and who's paying |revista=National medical spending attributable to overweight and obesity: how much, and who's paying |volume=Online |númberu=May |añu=2003 | url=http://content.healthaffairs.org/cgi/content/full/hlthaff.w3.219v1/DC1}}</ref><ref>{{cita web |url=http://www.cdc.gov/nccdphp/dnpa/obesity/economic_consequences.htm |títulu=Obesity and Overweight: Economic Consequences | editorial=CDC | pubdate=22 de mayu de 2007 | fechaaccesu=5 de setiembre de 2007}}</ref>
* Un amenorgamientu na productividá de los trabayadores midíu pol usu de permisos per discapacidá y absentismo nel trabayu.<ref>[http://www.dhs.ca.gov/ps/cdic/cpns/press/downloads/CostofObesityToplineReport.pdf The Economic Costs of Physical Inactivity, Obesity, and Overweight in California Adults] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080409065738/http://www.dhs.ca.gov/ps/cdic/cpns/press/downloads/CostofObesityToplineReport.pdf |date=2008-04-09 }}, report by Chenoweth & Associates Inc. for the Cancer Prevention and Nutrition Section, California Center for Physical Activity, California Department of Health Services, Sacramento, CA, 2005.</ref>
* Un estudiu esaminando los emplegaos de la Universidá Duke, atopó qu'aquellos con un IMC mayor de 40 enllenaron planillas de reclamu, dos veces más que los trabayadores que'l so IMC foi ente 18,5 y 24,9 y perdieron díes de trabayu más de 12 vegaes más qu'otru trabayadores. La firida más común foi por cuenta de cayíes y llevantamientu de pisos, qu'afectó les estremidaes inferiores, les manes, les muñeques y el llombu.<ref>{{cita publicación |autor=Ostbye T, Dement JM, Krause KM |títulu=Obesity and workers' compensation: results from the Duke Health and Safety Surveillance System |revista=Arch. Intern. Med. |volume=167 |númberu=8 |páxines=766-73 |añu=2007 |pmid=17452538 |doi=10.1001/archinte.167.8.766}}</ref>

== Bibliografía ==
* {{cita llibru |apellíos=Mazza |nome=C. |títulu=Obesidad en pediatría: Panorama Actual. |añu=2001 |editorial=SAOTA, Obesidá ; 12 (1):28-30. |idioma= |isbn= |fechaaccesu= |cita=}}

== Referencies ==
{{llistaref|2}}

== Enllaces esternos ==
{{commonscat|Obesity}}

----

* [http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/spanish/obesity.html Información sobre la Obesidá] en MedlinePlus, un serviciu de la Biblioteca Nacional de la Medicina ([[National Library of Medicine]]) de los [[Estaos Xuníos]]
* {{Enllaz rotu|1={title}|2={url}|date={timestamp:%B %Y}|bot=InternetArchiveBot|1=Obesidá: definición, causes y estudiu clínicu |2=http://escuela.med.puc.cl/publ/Boletin/obesid%C3%A1/DiagnosticoObesidad.html |date=August 2024 |bot=InternetArchiveBot }}
* [http://www.cfnavarra.es/salud/añales/testos/vol25/sup1/suple10a.html La obesidá n'Europa]
* [http://www.who.int/ncd_surveillance/infobase/web/InfoBasePolicyMaker/reports/Reporter.aspx?id=1 Obesidá por países]
* [http://borloj.com/detail.asp?codigo=DATO191505 Los peligros de la obesidá abdominal] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120515113840/http://borloj.com/detail.asp?codigo=DATO191505 |date=2012-05-15 }}
* [http://www.fundaciondelcorazon.com/prevencion/riesgu-cardiovascular/obesidá-abdominal.html Obesidá Abdominal] Factor de riesgu cardiovascular
* [http://www.seedo.es/Quienessomos/tabid/58/Default.aspx Sociedá Española pal Estudiu de la Obesidá (SEEDO)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120826053105/http://www.seedo.es/Quienessomos/tabid/58/Default.aspx |date=2012-08-26 }}

{{control d'autoridaes}}
[[Categoría:Obesidá|Obesidá]]
[[Categoría:Wikipedia:Páxines con enllaces interllingüísticos]]