Gwelet an tarzh evit Amerika Latin

[[Skeudenn:Map-Latin America.png|thumb|360px|Kartenn broioù Amerika Latin (yezhoù a orin latin). Belize he deus un vinorelezh [[spagnolek]] vras.]]

'''Amerika Latin''' a vez implijet peurliesañ da dalvezout kement hag un tiriad eus [[Douar an Tan]] betek [[Mec'hiko]] gant an unvaniezh sevenadurel da heul:

* komzet e vez yezhoù latin e peurvuiañ eus ar broioù : [[spagnoleg]] ha [[portugaleg]] dreist-holl, ha [[galleg]] e kornioù zo a-wechoù; met ral eo e vije graet anv eus ar broioù gallek pa gomzer eus Amerika Latin.
* un tiriad 22 milion km² e c'horread ha 540 milion e boblañs hag a gav e identelezh en o istorioù trevadennel hag o stourmoù dizalc'hiezh heñvel, terkañ an diriegezh hag an darempredoù sokial<ref>[[Claude Bataillon]], [[Jean-Paul Deler]], [[Hervé Théry]],''Géographie universelle'', vol. 3, ''Amérique latine'', chapitre 1, « Ce que latine veut dire », 1991.</ref>.

[[Suamerika]], [[Kreizamerika]] ha lod eus [[Norzhamerika]] (Mec'hiko, zokenoc'h [[New Mexico]]) zo enni.


== Krouidigezh ar ger har ar mennozh ==
An droienn « Amerika latin » zo bet implijet evit ar wech kentañ gant ar barzh [[kolombiaat]] [[José María Torres Caicedo]] e [[1856]]<ref name="Geours8"/> ha gant ar sokialour [[chile]]at [[Francisco Bilbao]], an daou-mañ tost da [[Félicité de Lamennais]]<ref>Vicente Romero, « Du nominal “latin” pour l’Autre Amérique. Notes sur la naissance et le sens du nom « Amérique latine » autour des années 1850 », ''Histoire et Sociétés de l'Amérique latine'', nº7, premier semestre 1998, pp. 57 – 86</ref>.

Meiziad un Amerika katolik ha latin e-keñver un Amerika angl-ha-saoz ha protestant zo bet adimplijet gant [[Napoleon III]]<ref name="Geours8">Yves Saint-Geours, « L'Amérique latine est le laboratoire du monde », dans ''[[L'Histoire]]'', n°322, juillet-août 2007, p.8</ref>.

Met e gwirionez n'eo ket un hollad unvan.


=== Broioù ===
[[Skeudenn:Map-Latin America2.png|thumb|250px]]
{|class="wikitable"
|-
! Broioù !! Poblañs
! Kêrioù-penn !! Meurgêrioù
! Pennoù stad
|-
| {{Arc'hantina}} || 38 milion
| [[Buenos Aires]] || [[Buenos Aires]]
| [[Mauricio Macri]]
|-
| {{Bolivia}} || 8,3 milion
| [[La Paz]] (''[[de facto]]'')<br />[[Sucre]] (''[[de jure]]'') || [[La Paz]]
| [[Evo Morales]]
|-
| {{Brazil}} || 186 milion (2005)
| [[Brasilia]] || [[São Paulo]]
| [[Michel Temer]]
|-
| {{Chile}} || 15,5 milion
| [[Santiago de Chile]] || [[Santiago de Chile]]
| [[Michelle Bachelet]]
|-
| {{Costa Rica}} || 4 milion
| [[San José]] || [[San José]]
| [[Luis Guillermo Solís]]
|-
| {{Ecuador}} || 13,18 milion
| [[Quito]] || [[Guayaquil]]
| [[Rafael Correa]]
|-
| {{Guatemala}} || 13 milion
| [[Ciudad de Guatemala]] || [[Ciudad de Guatemala]]
| [[Jimmy Morales]]
|-
| {{Republik Haiti}} || 8,1 milion
| [[Port-au-Prince]] || [[Port-au-Prince]]
| [[Jocelerme Privert]]
|-
| {{Honduras}} || 6,5 milion
| [[Tegucigalpa]] || [[Tegucigalpa]]
| [[Juan Orlando Hernández]]
|-
| {{Colombia}} || 41 milion
| [[Bogotá]] || [[Bogotá]]
| [[Juan Manuel Santos]]
|-
| {{Cuba}} || 11 milion
| [[La Habana]] || [[La Habana]]
| [[Raúl Castro]]
|-
| {{Mec'hiko}} || 107 milion (2005)
| [[Kêr-Vec'hiko]] || [[Kêr-Vec'hiko]]
| [[Enrique Peña Nieto]]
|-
| {{Nicaragua}} || 5 milion
| [[Managua]] || [[Managua]]
| [[Daniel Ortega]]
|-
| {{Panama}} || 3 milion
| [[Ciudad de Panamá|Panamá]] || [[Ciudad de Panamá|Panamá]]
| [[Juan Carlos Varela]]
|-
| {{Paraguay}} || 6 milion
| [[Asunción]] || [[Asunción]]
| [[Horacio Cartes]]
|-
| {{Perou}} || 28 milion
| [[Lima]] || [[Lima]]
| [[Pedro Pablo Kuczynski]]
|-
| {{Puerto Rico}} || 4,1 milion
| [[San Juan (Puerto Rico)|San Juan]] || [[San Juan (Puerto Rico)|San Juan]]
| [[Donald Trump]]
|-
| {{Republik Dominikan}} || 8,6 milion
| [[Santo Domingo (kêr)|Santo-Domingo]] || [[Santo Domingo (kêr)|Santo-Domingo]]
| [[Danilo Medina]]
|-
| {{El Salvador}} || 7 milion
| [[San Salvador (kêr)|San Salvador]] || [[San Salvador (kêr)|San Salvador]]
| [[Salvador Sánchez Cerén]] 
|-
| {{Uruguay}} || 3,4 milion (2000)
| [[Montevideo]] || [[Montevideo]]
| [[Tabaré Vázquez]]
|-
| {{Venezuela}} || 24,3 milion
| [[Caracas]] || [[Caracas]]
| [[Nicolás Maduro]]
|-
| ({{Belize}}) || (282 600)
| ([[Belmopan]]) || ([[Belize City]])
| (Rouanez [[Elizabeth II]])
|-
|}

=== Daveoù ===
{{références|colonnes=2}}

=== Levrlennadur ===
* Claude Bataillon, Jean-Paul Deler, Hervé Théry, ''Géographie universelle'', vol. 3, ''Amérique latine'', Paris, Hachette-Reclus, 1991.
* Yves Lacoste (sous la direction d'),''Dictionnaire de Géopolitique'', Paris, Flammarion, 1995.
* Vicente Romero, « [http://www.univ-paris7.fr/hsal/hsal981/vr98-1.pdf Du nominal “latin” pour l’Autre Amérique. Notes sur la naissance et le sens du nom « Amérique latine » autour des années 1850] », ''Histoire et Sociétés de l'Amérique latine'', nº 7, premier semestre 1998, pp. 57 – 86
* Gabriel Wackermann (sous la direction de), ''L’Amérique latine'', Ellipses, Paris, 2005.

== Liammoù diavaez ha daveoù ==
* http://www.americas-fr.com – Americas – Lec'hienn kelaouiñ e galleg diwar-benn Amerika latin
** http://www.americas-fr.com/histoire/histoire.html – Kevrenn ar memes lec'hienn diwar-benn an istor
* http://www.atlas-historique.net/1815-1914/cartes/AmeriqueSudIndependance.html – Atlas istorel – Kartenn an dizalc'hiezhioù (deroù XIXvet kantved)
* http://www.abc-latina.com/ – ABC LATINA – Amerika latin gwelet eus pep tu
* http://alhim.revues.org – Amérique Latine Histoire et Mémoire – Kelaouenn skiantel
* http://www.monde-diplomatique.fr/ – Ar ''Monde diplomatique'' – Ur bern pennadoù-skrid diwar-benn ar politikerezh hag an douarbolitikerezh en Amerika latin.
* http://www.partir.com/Argentine – Partir.com – titouroù touristel diwar-benn Amerika latin.


== Gwelet ivez ==
{{Wikeriadur|Amerika Latin}}
* [[CEPALC]], aozadur an [[ABU]] hag a embann stadegoù diwar-benn armerzh ha paourentezh ar rannvro.
* [[Aozadur ar Stadoù Amerikan]]
* [[Amerika an Norzh]]
* [[Amerika ar C'hreiz]]
* [[Takad Karaib]]
* [[Antilhez]]
* [[Amerika ar Su]]
** [[Bank ar Su]]
** [[Kumuniezh Andeat]]
** [[Strollad Rio]]
** [[Mercosur]]

[[Rummad:Amerika]]
[[Rummad:Kevandirioù]]
[[Rummad:Amerika Latin]]