Izvorni kôd stranice Dunav

{{Infokutija rijeka
| ime                        = Dunav
| izvorno_ime                =
| izvorno_ime_jezik          =
| drugo_ime                  =
| slika                      = Bratislava Panorama R01.jpg
| veličina_slike             =
| opis_slike                 = Dunav u [[Bratislava|Bratislavi]]
| slika_karta                = Danubemap.png
| veličina_karte             =
| karta_opis                 = Tok dunava (crvena)
| dužina                     = 2860 
| nadmorska visina izvora    = 
| izvor                      = 
| izvor_lat_d                = 
| izvor_lat_m                = 
| izvor_lat_s                = 
| izvor_lat_NS               = 
| izvor_long_d               = 
| izvor_long_m               = 
| izvor_long_s               = 
| izvor_long_EW              = 
| nadmorska visina ušća      = 
| ušće                       = [[Delta Dunava]]
| ušće_lat_d                 = 
| ušće_lat_m                 = 
| ušće_lat_s                 = 
| ušće_lat_NS                = 
| ušće_long_d                = 
| ušće_long_m                = 
| ušće_long_s                = 
| ušće_long_EW               = 
| ulijeva_se_u               = [[Crno more]]
| etimologija                =
| prosječni protok           = 7000 
| površina sliva             = 817.000 
| riječni_sistem             =
| lijeve_pritoke             = 
| desne_pritoke              = 
| države kroz koje protiče   = [[Njemačka]], [[Austrija]], [[Slovačka]], [[Mađarska]], [[Hrvatska]], [[Srbija]], [[Bugarska]], [[Rumunija]], [[Moldavija]], [[Ukrajina]]
| gradovi kroz koje protiče  = [[Ulm]], [[Ingolstadt]], [[Regensburg]], [[Linz]], [[Beč]], [[Bratislava]], [[Budimpešta]], [[Dunaújváros]], [[Vukovar]], [[Novi Sad]], [[Beograd]], [[Vidin]]
| sliv                       = [[Crnomorski sliv]]
| plovnost                   = Plovan
}}
'''Dunav''' ({{jez-de|Donau}}; {{hu|Duna}}; {{sl|Donava}}; {{sk|Dunaj}}; {{uk|Дунай}}; {{bg|Дунав}}; {{ro|Dunărea}}) jest [[rijeka]] u [[Srednja Evropa|srednjoj]] i [[Istočna Evropa|istočnoj Evropi]]. Nakon [[Volga|Volge]] [[Spisak rijeka u Evropi|druga]] je najduža rijeka u [[Evropa|Evropi]] (2860&nbsp;km). Bio je dugogodišnja granica [[Rimsko Carstvo|Rimskog Carstva]], a danas teče kroz deset država. Najvećim dijelom protječe kroz srednju Evropu, a kao [[pogranična rijeka]] protječe kroz [[Njemačka|Njemačku]] (7% površine sliva), [[Austrija|Austriju]] (10%), [[Slovačka|Slovačku]] (5,9%), [[Mađarska|Mađarsku]] (11,6%), [[Hrvatska|Hrvatsku]] (4,4%), [[Srbija|Srbiju]] (10,2%), [[Bugarska|Bugarsku]] (5,9%), [[Rumunija|Rumuniju]] (29%), [[Moldavija|Moldaviju]] (1,6%; samo približno 480 m) i [[Ukrajina|Ukrajinu]] (dio [[Delta Dunava|delte]]).<ref name=icpdr>{{cite web |url= http://www.icpdr.org/icpdr-pages/countries.htm |title= Countries of the Danube River Basin |publisher= Međunarodna komisija za zaštitu Dunava |access-date=13. 11. 2010}}</ref> Ulijeva se u [[Crno more]].

Od antičkih vremena tradicionalna je trgovačka ruta. Danas je plovan u dužini 2415&nbsp;km. Također je važan izvor [[Hidroenergija|hidroenergije]] i pitke [[Voda|vode]].

== Etimologija ==
Dunav je staroevropsko ime rijeke izvedeno iz [[Praindoevropski jezik|praindoevropskog]] ''dānu'', što znači rijeka. Među ostala imena iz istog korijena spadaju Dvina / [[Daugava]], [[Don (rijeka)|Don]], [[Donjec]], [[Dnjepar]], [[Dnjestar]], [[Desna (pritoka Dnjepra)|Desna]], [[Tana]] i [[Tuonela|Tuoni]].

== Geografija ==
Kvalificiran je kao [[Međunarodne vode|međunarodni plovni put]], a nastaje u gorju [[Schwarzwald]] u [[Njemačka|Njemačkoj]] kod [[Donaueschingen]]a od manjih rijeka [[Brigach (rijeka)|Brigacha]] i [[Breg (rijeka)|Brega]]. Zatim teče približno 2730&nbsp;km, protječući kroz četiri [[Glavni grad|glavna grada]]: [[Beč]], [[Bratislava|Bratislavu]], [[Budimpešta|Budimpeštu]] (u blizini koje pravi [[Okuka Dunava|veliku okuku]], mijenjajući smjer toka zapad-istok u sjever-jug) i [[Beograd]] prije ušća u Crno more; [[ušće]] je velika delta, čiji veći dio pripada Rumuniji, a manji Ukrajini.

{{Riječni protok
| jedinica            = m<sup>3</sup>/s
| stanica             = Ušće Dunava
| datum               = podaci izračunati kroz 15 godina
| izvor               = 
| max protok          = 9000
| glavna razmjera     = 2000
| sekundarna razmjera = 1000
| jan1                = 5850
| feb1                = 6180
| mar1                = 7360
| apr1                = 8570
| maj1                = 8950
| jun1                = 8330
| jul1                = 7150
| aug1                = 5550
| sep1                = 4700
| okt1                = 4460
| nov1                = 4965
| dec1                = 5800
}}

=== Sliv ===
Osim država kroz koje teče ili u kojima je pogranična rijeka, [[sliv]] Dunava uključuje dijelove još devet država: [[Bosna i Hercegovina|Bosne i Hercegovine]] (4,6%), [[Češka|Češke]] (2,9%), [[Slovenija|Slovenije]] (2%), [[Crna Gora|Crne Gore]] (0,9%), [[Švicarska|Švicarske]] (0,2%), [[Italija|Italije]] (<0,1%), [[Poljska|Poljske]] (<0,1%), [[Sjeverna Makedonija|Sjeverne Makedonije]] (<0,1%) i [[Albanija|Albanije]] (<0,1%).<ref name=icpdr/> Površina sliva iznosi 801.463&nbsp;km<sup>2</sup>.<ref>{{cite web |url= https://www.lfu.bayern.de/wasser/gewaesserverzeichnisse/doc/tab_alle.xls |title= Kompletna tabela Bavarskog registra voda |publisher= Bavarski državni ured za životnu sredinu |format= xls}}</ref><ref name=roofreport>[https://www.icpdr.org/main/sites/default/files/Roof%20report%202003%20-%20Main%20document_FINAL.pdf Danube River Basin District, Part A - Roof Report] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161006151237/https://www.icpdr.org/main/sites/default/files/Roof%20report%202003%20-%20Main%20document_FINAL.pdf |date=6. 10. 2016 }}, Međunarodna komisija za zaštitu Dunava, str. 8.</ref> Najviša tačka u slivu Dunava jest [[Piz Bernina]] na [[Granica između Italije i Švicarske|granici]] između Italije i Švicarske (4.049 m).<ref>{{cite book |url=http://www.unece.org/fileadmin//DAM/env/water/publications/pub76.htm |title= Our Waters: Joining Hands Across Borders. First Assessment of Transboundary Rivers, Lakes and Groundwaters |year= 2007 |chapter= Drainage basin of the Black Sea |chapter-url= http://www.unece.org/fileadmin/DAM/env/water/blanks/assessment/black.pdf |publisher= [[Ekonomska komisija Ujedinjenih nacija za Evropu]]}}</ref>

=== Pritoke ===
{{Glavni|Spisak pritoka Dunava}}
[[Tisa (rijeka)|Tisa]], [[Prut (rijeka)|Prut]], [[Sava]], [[Drava]], [[Olt (rijeka)|Olt]], [[Siret (rijeka)|Siret]] i [[Inn]] duži su od 500&nbsp;km. Rijeke s [[Protok (hidrologija)|protokom]] većim od 500&nbsp;m³/s jesu Sava, Tisa, Inn i Drava.
[[Datoteka:Bassin-du-Danube-blank-map.png|mini|desno|250px|<center>Sliv Dunava</center>]]
[[Datoteka:Donau Nebenflüsse.jpg|mini|desno|Spisak pritoka Dunava iz ''Priručnika za putovanje Dunavom'' (''Handbuch für Donaureisen''), Beč, 1935.]]
{| class="wikitable sortable zebra"
|-
|+ <big>Pritoke Dunava duže od 140&nbsp;km</big>
! Pritoka
! km od&nbsp;ušća&nbsp;<ref name="DKom_Zufl">{{cite web |url= http://www.danubecommission.org/index.php/de_DE/danube#Zuflusse |title= Allgemeines über die Donau, Die wichtigsten Zuflüsse |access-date= 18. 4. 2020}}</ref>
! Strana<br/><small>[[Orografija|D / L]]</small>
! Dužina<br/><small>(km)</small>
! [[Protok (hidrologija)|Protok]]<br/><small>(m³/s)</small>
! class="unsortable"| Napomene
|-
| [[Iller]]
| align=right data-sort-value=2588|<ref name="DRV_UL-PA">{{cite web| url= http://gewaesser.rudern.de/donau_von_ulm_bis_passau |title= Donau von Ulm bis Passau |access-date= 18. 4. 2020 |format= PDF}}</ref> 2.587,9
| align=center| D
| align=right | 147
| align=right | 71
| Na ušću nosi više vode od Dunava
|-
| [[Lech (rijeka)|Lech]]
| align=right data-sort-value=2496|<ref name="DRV_UL-PA"/> 2.496,4
| align=center| D
| align=right | 264
| align=right | 114
|
|-
| [[Isar]]
| align=right | 2.281,7
| align=center| D
| align=right | 295
| align=right | 175
|
|-
| [[Inn]]
| align=right | 2.225,2
| align=center| D
| align=right | 518
| align=right | 738
| Na ušću i širi i bogatiji vodom od Dunava
|-
| [[Traun (Dunav)|Traun]]
| align=right data-sort-value=2125|<ref name="abg_Brück">{{cite web |url= http://www.donauschifffahrt.info/fileadmin/group_upload/7/Daten_und_Fakten/Verkehrswege_Donau/2010-04-26__Donaubruecken_via-donau_work_DE.pdf |title= Liste der Donaubrücken |access-date= 29. 3. 2011 |format= PDF |archive-date= 11. 8. 2013 |archive-url= https://web.archive.org/web/20130811010128/http://www.donauschifffahrt.info/fileadmin/group_upload/7/Daten_und_Fakten/Verkehrswege_Donau/2010-04-26__Donaubruecken_via-donau_work_DE.pdf |url-status= bot: unknown }} stanje: mart 2010.</ref> 2.125
| align=center| D
| align=right | 153
| align=right | 135
|
|-
| [[Enns (rijeka)|Enns]]
| align=right | 2.111,8
| align=center| D
| align=right | 254
| align=right | 195
|
|-
| [[Leitha]]
| align=right data-sort-value=1830|<ref name="abg_Brück" /> ≈ 1.830
| align=center| D
| align=right | 180
| align=right | 10
| Ulijeva se u rukavac [[Mošonski Dunav]]
|-
| [[Raab (rijeka)|Raab]]
| align=right | 1.794
| align=center| D
| align=right | 250
| align=right | 18
|
|-
| [[Kapos]]
| align=right data-sort-value=1498|<ref name="abg_Brück" /> ≈ 1.498
| align=center| D
| align=right | 113
| align=right data-sort-value=4 | 4,4
|
|-
| [[Drava]]
| align=right | 1382,5
| align=center| D
| align=right | 749
| align=right | 670
|
|-
| [[Sava]]
| align=right data-sort-value=1170|≈ 1.170
| align=center| D
| align=right | 945
| align=right | 1.722
| Vodom najbogatija pritoka Dunava i najduža od desnih
|-
| [[Velika Morava]]
| align=right | 1.104,5
| align=center| D
| align=right | 185
| align=right | 255
|
|-
| [[Timok]]
| align=right | 845,7
| align=center| D
| align=right | 203
| align=right | 24
|
|-
| [[Iskar (rijeka)|Iskar]]
| align=right | 637
| align=center| D
| align=right | 368
| align=right | 54
|
|-
| [[Jantra (rijeka)|Jantra]]
| align=right | 536,7
| align=center| D
| align=right | 285
| align=right | 47
|
|- class="sortbottom"
| colspan="6" style="padding:0; line-height:0" |
|-
| [[Altmühl]]
| align=right data-sort-value=2412|<ref name="DRV_UL-PA" /> 2.411,6
| align=center| L
| align=right | 220
| align=right | 16
|
|-
| [[Naab]]
| align=right data-sort-value=2385|<ref name="DRV_UL-PA" /> 2.385,3
| align=center| L
| align=right | 165
| align=right | 50
|
|-
| [[Regen (rijeka)|Regen]]
| align=right data-sort-value=2379|<ref name="DRV_UL-PA" /> 2.379,2
| align=center| L
| align=right | 169
| align=right | 40
|
|-
| [[Kamp (rijeka)|Kamp]]
| align=right data-sort-value=1985|<ref name="abg_Brück" /> ≈ 1.985
| align=center| L
| align=right | 153
| align=right | 9
|
|-
| [[March (rijeka)|March]]
| align=right | 1.880,3
| align=center| L
| align=right | 358
| align=right | 109
|
|-
| [[Váh]]
| align=right | 1.765,8
| align=center| L
| align=right | 403
| align=right | 152
|
|-
| [[Hron (rijeka)|Hron]]
| align=right | 1.716
| align=center| L
| align=right | 298
| align=right | 55
|
|-
| [[Ipeľ]]
| align=right | 1.708,2
| align=center| L
| align=right | 233
| align=right | 21
|
|-
| [[Tisa (rijeka)|Tisa]]
| align=right | 1.214,5
| align=center| L
| align=right | 1.308
| align=right | 813
| Najduža pritoka Dunava
|-
| [[Tamiš]]
| align=right data-sort-value=1150|<ref name="abg_Brück" /> ≈ 1.150
| align=center| L
| align=right | 340
| align=right | 47
|
|-
| [[Jiu (rijeka)|Jiu]]
| align=right | 691,6
| align=center| L
| align=right | 331
| align=right | 94
|
|-
| [[Olt (rijeka)|Olt]]
| align=right | 600,6
| align=center| L
| align=right | 737
| align=right | 190
|
|-
| [[Vedea (rijeka)|Vedea]]
| align=right data-sort-value=530 |<ref name="abg_Brück" /> ≈ 530
| align=center| L
| align=right | 224
| align=right data-sort-value=12 |<ref name="uaic-771">{{cite web |url=http://www.seminarcantemir.uaic.ro/index.php/cantemir/article/view/771 |title= Extreme Hydrological Phenomena in the Vedea Hydrological Basin – Borcan – Lucrările Seminarului Geografic "Dimitrie Cantemir" |website= seminarcantemir.uaic.ro |access-date= 31. 10. 2018 |format= [[PDF]]}} (487&nbsp;kB) Seminarul geografic "D. Cantemir", 28, 2007.</ref> 12
|
|-
| [[Argeș (rijeka)|Argeș]]
| align=right | 432
| align=center| L
| align=right | 327
| align=right | 73
|
|-
| [[Ialomița (rijeka)|Ialomița]]
| align=right | 231,1
| align=center| L
| align=right | 417
| align=right | 40
|
|-
| [[Siret (rijeka)|Siret]]
| align=right | 155,1
| align=center| L
| align=right | 596
| align=right | 230
|
|-
| [[Prut (rijeka)|Prut]]
| align=right | 134,1
| align=center| L
| align=right | 953
| align=right | 110
|
|}

=== Gradovi ===
(* = glavni grad)
{|
|- style="vertical-align:top"
| width=200 |
'''{{ZID|Njemačka}}'''
* [[Donaueschingen]]
* [[Geisingen]]
* [[Tuttlingen]]
* [[Fridingen]]
* [[Sigmaringen]]
* [[Mengen]]
* [[Riedlingen]]
* [[Ehingen an der Donau]]
* [[Ulm]]
* [[Neu-Ulm]]
* [[Günzburg]]
* [[Dillingen an der Donau]]
* [[Donauwörth]]
* [[Neuburg an der Donau]]
* [[Ingolstadt]]
* [[Kelheim]]
* [[Regensburg]]
* [[Straubing]]
* [[Deggendorf]]
* [[Vilshofen an der Donau]]
* [[Passau]]
| width=200 |
'''{{ZID|Austrija}}'''
* [[Linz]]
* [[Steyregg]]
* [[Grein]]
* [[Ybbs an der Donau]]
* [[Melk]]
* [[Dürnstein]]
* [[Mautern an der Donau]]
* [[Krems an der Donau]]
* [[Tulln]]
* [[Stockerau]]
* [[Korneuburg]]
* [[Klosterneuburg]]
* '''[[Beč]]*'''
* [[Hainburg an der Donau]]
| width=150 |
'''{{ZID|Slovačka}}'''
* '''[[Bratislava]]*'''
* [[Komárno]]
* [[Štúrovo]]<br />&nbsp;
'''{{ZID|Mađarska}}'''
* [[Győr]]
* [[Komárom]]
* [[Esztergom]]
* [[Visegrád]]
* [[Vác]]
* '''[[Budimpešta]]*'''
* [[Dunaújváros]]
* [[Paks]]
* [[Kalocsa]]
* [[Baja]]
* [[Mohács]]
| width=150 |
'''{{ZID|Hrvatska}}'''
* [[Batina (Draž)|Batina]]
* [[Vukovar]]
* [[Ilok]]<br />&nbsp;
'''{{ZID|Srbija}}'''
* [[Apatin]]
* [[Bačka Palanka]]
* [[Novi Sad]]
* '''[[Beograd]]*'''
* [[Pančevo]]
* [[Smederevo]]
|
'''{{ZID|Rumunija}}'''
* [[Drobeta Turnu Severin]]
* [[Brăila]]
* [[Galați]]
* [[Tulcea]]<br />&nbsp;

'''{{ZID|Bugarska}}'''
* [[Vidin]]
* [[Ruse]]<br />&nbsp;
'''{{ZID|Moldavija}}'''
* [[Giurgiulești]]<br />&nbsp;
'''{{ZID|Ukrajina}}'''
* [[Reni]]
* [[Izmail]]
|}

== Ekologija == 
=== Ramsarska područja ===
[[Močvara|Močvarni]] kompleks duž Dunava čini prirodno jedinstvo tri [[Ramsarska konvencija|ramsarska]] lokaliteta: [[Gemenc]] u Mađarskoj, [[Kopački rit]] u Hrvatskoj i [[Gornje Podunavlje]] u Srbiji.

== Također pogledajte ==
* [[Spisak rijeka u Hrvatskoj]]

== Reference ==
{{refspisak|2}}

== Vanjski linkovi ==
{{Commonscat|Danube}}
* [https://www.youtube.com/watch?v=YUmHYVfiY4k&t=927s Nastavni film: ''Plovidba rekom Dunavom''] (MOS i VS – zvanični [[YouTube]] kanal) 
*[https://www.youtube.com/watch?v=5GUTxcuHTDo&t=128s Profesionalci: Milan Grubor - kapetan unutrašnje plovidbe] (RTS Prikazuje na [[YouTube]] - Zvanični kanal)
*[https://www.youtube.com/watch?v=IY0HJUkYM_8 Mato-Miško Govedarević, profesionalni alas] (RTS Prikazuje - Zvanični [[YouTube]] kanal)]
*[https://www.youtube.com/watch?v=nzOyvKHsNm8 Tvrđave na Dunavu] (RTS Kulturno-umjetnički program - Zvanični [[YouTube]] kanal)

{{Dunav}}
{{Rijeke u Njemačkoj}}
{{Hidrografija Hrvatske}}
{{Rijeke u Ukrajini}}

[[Kategorija:Dunav]]
[[Kategorija:Crnomorski sliv]]
[[Kategorija:Rijeke u Evropi]]
[[Kategorija:Rijeke u Austriji]]
[[Kategorija:Rijeke u Bugarskoj]]
[[Kategorija:Rijeke u Hrvatskoj]]
[[Kategorija:Rijeke u Mađarskoj]]
[[Kategorija:Rijeke u Moldaviji]]
[[Kategorija:Rijeke u Njemačkoj]]
[[Kategorija:Rijeke u Rumuniji]]
[[Kategorija:Rijeke u Slovačkoj]]
[[Kategorija:Rijeke u Srbiji]]
[[Kategorija:Rijeke u Ukrajini]]
[[Kategorija:Pogranične rijeke]]