Vidi fonton por Brunejo

{{Geokesto | lando
<!-- *** Kapo *** -->
| nomo                     = Brunejo
| devena_nomo              = Negara Brunei Darussalam
| alia_nomo               = {{LingvoKunNomo|jv|jav|برونَيْ دار السلام}}
| kategorio                 = sultanlando
<!-- *** Nomo *** -->
| etimologio                = 
| oficiala_nomo            = بندر سري بڬاوان
| moto                    = 
| kromnomo                 = 
<!-- *** Dosiero *** -->
| dosiero                    = Location Brunei ASEAN.svg
| dosiero_priskribo          = Situo de Brunejo
<!-- *** Simboloj *** -->
| flago                     = Flag of Brunei.svg
| flago_noto          = [[Flago de Brunejo|Flago]]
| blazono                   = Coat of arms of Brunei.svg
| blazono_noto        = [[Blazono de Brunejo|Blazono]]
<!-- *** Lando ktp. *** -->
| lando                     = Brunejo
| lando_tipo                = Sultanato
| lando_flago               = 1
| ŝtato                    = Borneo
| ŝtato_tipo               = Insulo
| regiono_tipo      = Membreco
| regiono           = ASEAN
| distrikto          = 
| municipo             = 
| municipo_tipo        = 
| histregiono               = 
| histregiono1          = 
| histregiono2          = 
| histregiono_tipo          = 
<!-- *** Familio *** -->
| parenco                   = Azio
| limo    = Malajzio
| limo1   = Sudĉina Maro
| parto                     = Tutong
| parto1                    = Brunei kaj Muara
| parto2                    = Belait
| parto3                    = Temburong
| parto_tipo                = Divido
| parto_faldo               = 
| rivero                    = Sungai Brunei
| memorindaĵo              = Moskeo de Omar Ali Saifuddin
| memorindaĵo1             = 
| memorindaĵo_tipo         = Memorindaĵoj
| ŝoseo                    = 
| konstruaĵo_tipo          = 
| konstruaĵo               = Kampong Ayer
| ĉefurbo                  = Bandar-Seri-Begavano
<!-- *** Situo *** -->
| ĉefurbo_situo                 = Bandar-Seri-Begavano
| koordinatoj_ne_en_titolo     = true
| ĉefurbo_leviĝo                  = 10
| ĉefurbo_lat_d                    = 04
| ĉefurbo_lat_m                    = 53
| ĉefurbo_lat_s                    = 25
| ĉefurbo_lat_NS                   = N
| ĉefurbo_long_d                   = 114
| ĉefurbo_long_m                   = 56
| ĉefurbo_long_s                   = 32
| ĉefurbo_long_EW                  = E
| plej_alta                  = Bukit Pagon
| plej_alta_leviĝo        = 1850
| plej_alta_lat_d            = 
| plej_alta_long_d           = 
| plej_malalta               = 
| plej_malalta_leviĝo      = 
| plej_malalta_lat_d             = 
| plej_malalta_long_d            = 
<!-- *** Dimensioj *** -->
| areo                     = 5765.0
| areo_rondumo            = 1
<!-- *** Loĝantaro *** -->
| loĝantaro = {{WikidataLoĝantaro}}
| loĝantaro_dato = {{WikidataLoĝantaroDato}}
| loĝantaro_denseco       = auto
<!-- *** Historio & gvidantaro *** -->
| establita              = 1-a de januaro 1984
| establita_tipo         = Sendependiĝo
| dato                     = 
| ĉefulo                    = [[Hassanal Bolkiah]]
| ĉefulo_tipo               = Sultano
| ĉefulo_partio              = 
<!-- *** Kodoj *** -->
| horzono           = UTC| utc_offset =+8
| horzono_DST       = 
| poŝtkodo              = 
| areo_kodo                = +673
| areo_kodo_tipo           = 
| kodo               = 096 BRN BN
| kodo_tipo          = ISO 3166-1
| kodo1              = BRU
| kodo1_tipo         = Aŭtokodo
| kodo2              = .bn
| kodo2_tipo         = Interreta domajno
<!-- *** UNESCO ktp. *** -->
<!-- *** Liberaj kampoj *** -->
| libera              = Allah Peliharakan Sultan
| libera_tipo         = Nacia himno
| libera1              = [[Bruneja dolaro]]
| libera1_tipo         = [[Valuto|Monunuo]]
| libera2              = [[malaja lingvo|malaja]], [[ĉina lingvo|ĉina]], [[angla lingvo|angla]]
| libera2_tipo         = Lingvoj
| libera3              = [[Islamo]]
| libera3_tipo         = Religio
<!-- *** Mapoj *** -->
| mapo                      = 
| mapo_fono           = 
| mapo_priskribo              = Situo de la ĉefurbo enkadre de Brunejo
| mapo_lokumilo              = Brunejo
| mapo1                      = 
| mapo1_fono           = 
| mapo1_priskribo              = 
| mapo1_lokumilo              = 
<!-- *** Retpaĝoj *** -->
| retpaĝo                  = [http://www.brunei.gov.bn/ www.brunei.gov.bn]
| commons                  = Brunei
<!-- *** Notoj *** -->
| notoj                = 
}}
[[Dosiero:Sultan Omar Ali Saifuddin Mosque with the ceremonial ship at the front.jpg|eta|dekstre|240ra|[[Moskeo]] de la Sultano Omar Ali Saifuddin en [[Bandar-Seri-Begavano]].]]

'''Negara Brunei Darussalam''', aŭ la Sultanlando de Brunejo, estas [[nafto]]-riĉa lando situanta sur la insulo [[Borneo]]. Kvankam multe malpli granda ol dum sia plej bona periodo en la [[16-a jarcento]], la [[Sultanlando]] lokiĝas super ampleksa kampo de [[petrolo]] kaj [[tergaso]], la fonto de unu el la plej altaj laŭloĝantaraj [[Malneta enlanda produkto|Netaj Enlandaj Produktaroj]] el la malpli evoluintaj landoj. La ĉefurbo estas [[Bandar Seri Begawan]].

== Historio ==
La [[sultanlando]] Brunejo estis tre pova inter la [[14]]-a kaj [[15]]-a [[jarcento]]j. Ĝia regno kovris la tutan [[insulo]]n [[Borneo]] kaj la sudorienton de la [[Filipinoj]]. La eŭropa influo malfortigadis laŭgrade ĉi tiun regionan povon. Pli malfrue estis mallonga [[milito]] kontraŭ [[Hispanio]]. La fino de la bruneja imperio kulminis en la 19-a jarcento, kiam Brunejo perdis la plimulton de sia [[teritorio]] favore al la [[Blankulaj Raĝoj]] de [[Sarawak]], kiel rezulto estas la nuntempa malgranda teritorio disigita en du partojn. Brunejo estis brita [[protektorato]] de [[1888]] al [[1984]].

Okazis malgranda ribelo kontraŭ la [[monarĥio]] dum la [[1960-aj jaroj]], kiu estis regata de [[Britio]]. Tiu ĉi okazintaĵo, konata kiel la [[Ribelo de Brunejo]], estis parte respondeca pri la fiasko de la kreado de la [[Federacio de Norda Borneo]]. La ribelo malhelpis la decidon de Brunejo ne partopreni la Malajan Federacion kaj estis la unua etapo de la indonezia-malaja konfronto.

== Registaro kaj politiko ==
[[Dosiero:Hassanal Bolkiah 2002.jpg|eta|maldekstra|150ra|[[Hassanal Bolkiah]], la bruneja sultano.]]
La [[sultano]] de Brunejo, kiu estis el la sama [[dinastio]] ekde la 14-a jarcento, estas la estro de la ŝtato kaj de la registaro. La sultano [[Hassanal Bolkiah]] estas helpata de privata Konsilio, Konsilio de Ministroj kaj Leĝa Konsilio el 20 membroj.

Brunejo etas unu el la malmultaj landoj kie ankoraŭ ne estas agnoskata la [[virina balotrajto]].

Nuntempe la monarĥo posedas riĉaĵon, kiu atingas 20.000 milionojn da usonaj dolaroj, unu el la personaj riĉaĵoj plej grandaj en la mondo. Kiel ŝatanto de ekstravagancoj li havas 1500-ĉambran palacon kaj kolektaĵon de pli ol 5000 luksaj veturiloj (inter ili 165 [[Rolls-Royce]]).

== Politik-Administra Organizo ==
[[Dosiero:Brunei districts english.png|eta|maldekstra|200ra|Mapo de la distriktoj de Brunejo.]]
Brunejo estas dividita en kvar [[distrikto]]jn nomatajn ''daerah'':

# [[Distrikto de Belait|Belait]]
# [[Brunei kaj Muara]]
# [[Temburong]]
# [[Distrikto de Tutong|Tutong]]

== Geografio ==
Brunejo estas en la norda marbordo de la insulo [[Borneo]]. Ĝi estas formata de du disaj teritorioj. La teritorio estas formita de marborda plataĵo kun marĉaj zonoj okcidente kaj nordoriente kaj interne montara regiono. La riveroj fluas je norda direkto; inter ili la plej grava estas la [[rivero Belait]].

La lando havas malsekan tropikan klimaton, kun meza temperaturo de {{GdC|27,8}}. La pluvado estas intensa dum la tuta jaro sed pliiĝas dum la pluvegsezono de novembro ĝis marto.

[[Biogeografio|Biogeografie]] la lando situas en la sundalanda-filipina [[ekoprovinco]] de la [[Orientaliso|orientalisa]] [[ekozono]] laŭ la [[tipologio]] de la [[Monda Natur-Fonduso]] (WWF).

== Faŭno ==
La varia faŭno de la lando inkluzivas pli ol 157 mamulajn speciojn: panteroj, tigroj, simioj kaj diversaĵo de birdoj, lacertoj kaj serpentoj. Ankaŭ ekzistas multaj naturaj rezervejoj.

== Ekonomio ==
La [[ekonomio]] de Brunejo ĉefe baziĝas sur la ekspluatado de minaĵoj, elfosado de nafto, natura gaso, kaj [[karbo]]. Ankaŭ ekzistas arbara ekspluatado kaj fiŝkaptado. Ĝia agrikulturo estas tipe tropika kun kultivoj kiaj [[rizo]], [[kokoso]] kaj [[kaŭĉuko]].

== Loĝantaro ==
[[Dosiero:Brunei-demography.png|eta|dekstre|240ra|Evoluo de la bruneja loĝantaro.]]
En 2007, Brunejo havis 374.500 loĝantojn. 67 % estis el malaja etno, 15 % el [[Etna Ĉino en Brunejo|ĉina deveno]], 6 % estas indiĝenoj kaj la restantaj 12 % konsistas el aliaj etnoj. La oficiala lingvo estas la [[malaja lingvo]]. La espero de vivo estas 75 jaroj. 93,9 % el la loĝantaro estas malanalfabetigita. Le mezumo de idoj per virino estas 1,97.

La [[angla lingvo|angla]] estas vaste parolata kaj ekzistas relative granda komunumo de elpatriigitaj britoj kaj aŭstralianoj.

[[Islamo]] estas la oficiala [[religio]] de Brunejo kaj la sultano estas la religiestro en la lando. Aliaj kredoj estas [[Budhismo]] (ĉefe ĉinoj), [[Kristanismo]] kaj en malgrandaj kaj izolitaj komunumoj, indiĝenaj religioj.

== Kulturo ==
La bruneja kulturo estas simila al la malaja, kun ioma influo de [[Hinduismo]] kaj [[Islamo]].
La plimulto de la festotagoj korespondas al la islamaj festoj pro kio ĝi sekvas la islaman kalendaron.
En majo 2014, Brunejo establas [[ŝario]]n (puna kodo de islama juro)<ref>http://www.la-croix.com/Actualite/Economie-Entreprises/Economie/L{{404|date=December 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} -La enkonduko de la ŝaria leĝo en Brunejo kondukas la alvokon bojkoti palacojn-2014-05-11-1148645 ({{fr}})</ref>.

== Referencoj ==
{{Referencoj}}

{{Projektoj|n=Kategorio:Brunejo}}
{{Komunumo de Nacioj}}
{{Ŝtatoj en Azio}}

[[Dosiero:Brunei banner Shoreline.jpg|775ra]]
[[Dosiero:Brunei banner 3.jpg|775ra]]
[[Dosiero:Brunei banner 2.jpg|775ra]]
[[Dosiero:Brunei banner 1.jpg|775ra]]
{{Bibliotekoj}}

[[Kategorio:Brunejo| ]]
[[Kategorio:Borneo]]
[[Kategorio:Sultanlandoj]]
[[Kategorio:Membroj de la Komunumo de Nacioj]]
[[Kategorio:Administraj unuoj fonditaj en 1984]]