Vidi fonton por Ekvatora Gvineo

{{AliajSignifoj|Gvineo (apartigilo)}}
:''Ne konfuzenda kun [[Gvineo]] kaj [[Gvineo Bisaŭa]].''
{{Informkesto lando
 | eonomo = Ekvatora Gvineo
 | nomoenlokalingvo = República de Guinea Ecuatorial <br /> République de Guinée Équatoriale <br /> República da Guiné Equatorial <br /> Ekvatorgvinea Respubliko
 | flago = [[Dosiero:Flago-de-Ekvatora-Gvineo.svg|150px|eta|[[Flago de Ekvatora Gvineo]]]]
 | blazono = [[Dosiero:Coat of arms of Equatorial Guinea.svg|110px|Blazono de Ekvatora Gvineo]]
 | nacia himno = Caminemos pisando la senda <br /> Piediri paŝadon la vojon
 | nacia devizo = Unidad, Paz, Justicia <br /> Unité, Paix, Justice <br /> Unidade, Paz, Justiça <br /> Unueco, Paco, Justeco
 | lokigo-bildo = [[Dosiero:LocationEquatorialGuinea.svg|250px|Situo]]
 | oficiala lingvo = [[Hispana lingvo|hispana]] <br /> [[Franca lingvo|franca]] <br /> [[Portugala lingvo|portugala]]
 | lingvoj = [[Fanga lingvo|fanga]]
 | ĉefurbo = [[Malabo]]
 | religio = [[romkatolikismo]]
 | km2 = 28.051
 | akvo = 0
 | loĝantoj = 
 | loĝantaro = 504.000 ([[2005]])
 | loĝdenso = 18
 | vivlongeco = 
 | valuto = [[Afrika franko|Centrafrika franko]]
 | valuta kodo = XAF
 | horzono = +1
 | ttt = gq
 | landkodo = GQ
 | tel = 240
 | politika sistemo = [[Ŝtatprezidanto|prezidanta]] [[respubliko]]
 | ŝtatestro = [[Teodoro Obiang Nguema Mbasogo]]
 | ĉefministro = [[Francisco Pascual Obama Asue]]
 | nacia tago = [[12-a de oktobro]]
 | sendependeco = [[12-a de oktobro]] [[1968]]
 | de kiu = [[Hispanio]]
 | esperanto-asocio = 
 | MEP = [[Usona dolaro|$]]23.796 mlrd
 | MEP jaro = 2005
 | MEP pokapa = $ 12.900
}}

'''Ekvatora Gvineo''' ({{lang-es|Guinea Ecuatorial}}, {{lang-fr|Guinée Équatorial}} kaj {{lang-pt|Guiné Equatorial}}) estas [[lando]] en la [[Okcidentafriko|okcidenta parto de Afriko]], ĉe la [[Golfo de Gvineo]]. Krom la [[Kontinenta regiono de Ekvatora Gvineo|kontinentan parton]] ([[Kontinenta regiono de Ekvatora Gvineo|Rio-Munio]]), ĝi inkluzivas la insulojn [[Bioko]], [[Anobono]], kaj la insularon ''[[Elobey]]''. Ekvatora Gvineo havas [[Limo (geografia linio)|limojn]] kun [[Kameruno]] en la nordo kaj [[Gabono]] en la sudo kaj oriento. Spite al la nomo ĝi ne situas sur la [[ekvatoro]], sed iom norde de ĝi (krom unu insulo). Ekvatora Gvineo unu de la du ŝtatoj kies ĉefurbo situas sur [[insulo]], kvankam plej granda parto de la tereno estas sur la kontinenta parto.

== Ĝeneralaj informoj ==
* '''Landkodo:''' GQ.
* '''E-nomo:''' Ekvatorgvinea Respubliko.
* '''Naciaj nomoj:''' ''República de Guinea Ecuatorial'', ''Guinée Équatoriale'' kaj ''Guiné Equatorial''.
* '''Areo:''' 28 051 kv.km.
* '''Politika sistemo:''' diktatoreca [[respubliko]].
* '''Ŝtatestro:''' prezidento [[Teodoro Obiang Nguema Mbasogo]] ([[1982]]).
* '''Ĉefurbo:''' [[Malabo]] (38 mil) en [[Bioko]].
* '''Loĝantaro:''' 400 mil (1995).
* '''Ŝtatlingvoj:''' [[Hispana lingvo|hispana]], [[Franca lingvo|franca]] kaj [[Portugala lingvo|portugala]]. Oni parolas ankaŭ ''[[fang]]'' kaj ''[[ibo]]''
* '''Kredantoj:''' [[katolikoj]].
* '''Pokapa GNP:''' 20322 $ kalkulitaj laŭ gvineaj prezoj, tamen kun ega malegaleco .

== Geografio ==
Evatora Gvineo estas unu el la plej malgrandaj ŝtatoj de Afriko kaj ĝi havas surfacon de 28.051 km², el kiuj ĉirkaŭ 26.000 km² apartenas al la kontinenta landoparto [[Mbinio]]. Krome diversaj insuloj apartenas al la ŝtata teritorio. La plej granda inter ili estas [[Bioko]] kun ĉirkaŭ 2.017 km². Tiun insulon oni konis ĝis 1973 sub la nomo ''Santa Isabel'' kaj ''Fernando Póo''. Poste ĝi nomiĝis iom da tempo ''Macías Nguema Byogo'' (laŭ la tiama prezidanto [[Francisco Macías Nguema]]). Sur Bioko ankaŭ situas [[Malabo]], la ĉefurbo de la ŝtato.

Sur la insulo vivas ĉirkaŭ 20 % de la loĝantaro de la lando. Ĉ. 300 km sudokcidente de Mbinio (iom sude de la ekvatoro) situas la pli malgranda insulo [[Anobono]]. Sur ĝi vivas nur ĉirkaŭ 1 % de la loĝantaro.

== Loĝantaro ==
* Religioj: [[Katolikoj]] (80%), anoj de naturreligoj, protestantoj k. a.
* Etnoj: [[fangoj]] (80%), [[bubioj]] (20%, ĉefe ĉe [[Bioko]])
* Lingvoj: oficiala lingvo estas la hispana (la ununura hispanparolanta ŝtato de Afriko), krome oni parolas la portugalan, la francan kaj diversajn bantuo-lingvojn kiel ekz. [[fanga lingvo|fanga]] kaj [[bubia lingvo|bubia]].

La loĝantaro nuntempe kreskas je 2.6 % jare.

== Historio ==
{{Ĉefartikolo|Historio de Ekvatora Gvineo}}

Ĉ. la jaro 1500 [[Portugalio]] koloniigis la insulon [[Bioko]] kaj en 1778 estis cedita al [[Hispanio]]. En 1900 estas aneksita la kontinenta teritorio. Post la sendependiĝo, okazinta en 1968, estis du diktaturoj: [[Francisco Macías Nguema|Macías Nguema]] kaj [[Teodoro Obiang Nguema]], kiu daŭras nuntempe.

== Politiko ==
=== Interna politiko ===
Laŭnome Ekvatora Gvineo estas parlamenta demokratio, tamen la prezidanto havas la povon sur ĉiuj kampoj. La etna grupo [[fangoj]] dominas la politikon de la lando. La ŝtatprezidanto [[Teodoro Obiang Nguema Mbasogo]] havas la oficon post la [[puĉo]] je la [[3a de aŭgusto]] [[1979]]. En 1987 Obiang fondis la ŝtatpartion [[Partido Democrático de Guinea Ecuatorial]] (PDGE), kiu gajnis la balotojn de 1988 kun 99,2% de la voĉoj. Obiang ricevis en balotoj de la jaro 1996 99 % de la voĉoj. La parlamento de la lando havas la nomon ''[[Cámara de Representantes del Pueblo]]''. Ekzistas unu parlamento kun 80 seĝoj.(

Ĝis 1991 la ŝtatpartio estis la unika politika partio de la lando. Intertempe ekzistas ĉirkaŭ 20 opoziciaj partioj.

En la leĝdonaj balotoj de 2017 la venko de la PDGE denove estis kompleta, kun ĉiuj senatanoj kaj 99 el 100 deputitoj. La alia apartenis al la partio [[Ciudadanos por la Innovación]] (CI), sed mallonge poste la partion oni akuzis organizi puĉon, kaj 146 el la partianoj estis malliberigitaj en 2018.

La [[armeo]] konsistas el ĉirkaŭ 2500 soldatoj.

=== Ekstera politiko ===
Ekvatora Gvineo apartenas al la [[AKP-ŝtatoj]], internacia organizaĵo de momente 77 nacioj el la regionoj [[Afriko]], [[Karibio]] kaj la [[Pacifiko]]. Ĝenerale la ŝtato havas bonajn rilatojn al la najbaraj ŝtatoj. La rilatoj al la eksa kolonia povo Hispanio ne estas bonaj. En Hispanio vivas ĉirkaŭ 40.000 personoj el Ekvatora Gvineo. La plej grava partnero en Eŭropo estas Francio. Nur tiuj du landoj havas ambasadejojn en Ekvatora Gvineo. Ĉar oni trovis nafton sur la teritorio de Ekvatora Gvineo Usono intensivigis la rilatojn kaj malfermis ambasadejon en Malabo. La iamaj bonaj kontaktoj al la eksaj socialistaj landoj ne plu estas tiom bonaj. Nun nur [[Ĉinio]] kaj [[Norda Koreio]] havas ambasadejon en la lando.

=== Homaj rajtoj ===
Ofte oni kritikas la situacion rilate al la homaj rajtoj en la lando. En 2002 post proceso kontraŭ onidiraj puĉistoj okazis torturoj. [[Sindikato]]j ne ekzistas. [[Radio]] kaj la [[televido]] estas sub la gvido de la registaro. La gazetoj „La Gaceta“, „La Opinión“ kaj „La Verdad“ aperas malregule.

=== Eduka politiko ===
Granda procentaĵo de la loĝantaro estas [[analfabeto]]j. Fakte preskaŭ ne ekzistas ŝtata lerneja sistemo. Ekleziaj misiejoj respondecas pri la plimulto de la lernejoj. De kelkaj jaroj estas [[Nacia Universitato de Ekvatora Gvineo]] en Malabo. En Malabo kaj Bata ekzistas ankaŭ franca kaj hispana kulturcentroj.

== [[Administra divido]] ==
{{Ĉefartikolo|Teritoria organizado de Ekvatora Gvineo}}
[[Dosiero:Equatorialguineamap.png|eta|dekstra|300px|Mapo de Ekvatora Gvineo]]
[[Dosiero:Equatorial Guinea provinces numbered.png|eta|dekstra|250px|Provincoj de Ekvatora Gvineo]]

Ekvatora Gvineo havas sep enloĝatajn [[provinco]]jn, el kiuj estas kvar sur la kontinenta parto [[Mbinio]] kaj du sur la insulo [[Bioko]]:

{| border="0"
|-----
| align="left" |
{| class="prettytable"
|----- bgcolor=#DDDDDD
! Nr.
! Nomo
! Ĉefurbo
! Surfaco
! Loĝantoj
|-----
| 1
| [[Anobono]]
| [[San Antonio de Palé|Palé]]
| 17 km²
| 5.008
|-----
| 2
| [[Bioko Norda]]
| [[Malabo]]
| 776 km²
| 231.428
|-----
| 3
| [[Bioko Suda]]
| [[Luba|Lubao]]
| 1.241 km²
| 29.034
|-----
| 4
| [[Centro Sur]]
| [[Evinayong]]
| 9.931 km²
| 125.856
|-----
| 5
| [[Kié-Ntem]]
| [[Ebebiyín]]
| 3.943 km²
| 167.279
|-----
| 6
| [[Marbordo (Provinco)|Marbordo]]
| [[Batao]]
| 6.665 km²
| 298.414
|-----
| 7
| [[Wele-Nzas]]
| [[Mongomo]]
| 5.478 km²
| 157.980
|}
|}
En junio 2017, la registaro kreis oficiale la provincon Djibloho kie oni konstruas la novan ĉefurbon, [[Ojalao]] (Oyalá-Ciudad de la Paz)

== Ekonomio ==
En 1991 oni trovis ĉe la bordo de Bioko kaj antaŭ la kontinenta parto [[nafto]]n. Pro tio la ekonomio kreskis grandkvante. Tamen malmulto de la enspezoj atingas la popolon. La unua komerca partnero estas [[Hispanio]].

== Kulturo ==
La nacia festotago estas la [[12-a de oktobro]].

Aliaj '''leĝaj festotagoj''':

* [[25a de majo]]: Tago de Afriko
* [[5a de junio]]: Prezidenta Tago
* [[3a de aŭgusto]]: Liberiga Tago
* [[15a de aŭgusto]]: Tago de la Konstitucio
* [[10a de decembro]]: Tago de la Homaj Rajtoj

== Sporto ==
[[Eric Moussambani]] estas naĝisto kiu konkuris en la olimpikaj someraj ludoj en 2000, kaj famiĝis pro la longa tempo kiun li uzis en la naĝado.

== Eksteraj ligiloj ==
* [https://eo.mondediplo.com/article2974.html Ekvatora Gvineo: forgesita diktaturo], artikolo en [[Le Monde diplomatique]] en Esperanto.
{{-}}
{{Projektoj|commonscat=Equatorial Guinea
|ReVo=gvine#gvine.ekvatora0o
|n=Kategorio:Ekvatora Gvineo
}}

{{Afrika Unio}}
{{Bibliotekoj}}

[[Kategorio:Ekvatora Gvineo| ]]
[[Kategorio:Centra Afriko]]
[[Kategorio:Administraj unuoj fonditaj en 1968]]