Арсенал (футбол клубы, Лондон) бетінің кодын көру

{{Футбол клубы 
  |атауы           = {{flagicon|England}} Арсенал |
  |ағымдағы маусым = 2022/2023
  |логотипі        = Арсенал.png
  |толық атауы     = Arsenal Football Club
  |лақап аты       = The Gunners (Зеңбірекшілер)
  |құрылған        = 1886
  |стадионы        = [[Эмирейтс (стадион)|Эмирейтс]], [[Лондон]]
  |сыйымдылығы = 60,361<ref>{{cite web|url=http://www.uefa.com/MultimediaFiles/Download/StatDoc/competitions/UCL/01/67/63/78/1676378_DOWNLOAD.pdf|title=UEFA Champions League Press Release (2011–12) |format=PDF |accessdate=27 February 2012 |work=[[Union of European Football Associations]]}}</ref>  
  |иесі                = {{flagicon|АҚШ}} [[Стэн Кронке]] (97,13 %)

''[[Free-float|еркін айналымда]]'' (2,87%)<ref name=board>{{cite web |url=https://www.arsenal.com/the-club/corporate-info/the-arsenal-board |title=The Arsenal Board |publisher=Arsenal.com |date=2018-10-05 |lang=en |accessdate=2019-07-16 |archivedate=2017-06-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170619041920/http://www.arsenal.com/the-club/corporate-info/the-arsenal-board |deadlink=no }}</ref>
  |жаттықтырушы  = {{flagicon|Испания}}  [[Микель Артета]]
  |капитаны        = {{flagicon|Норвегия}} [[Мартин Эдегор|Мартин Эдегор]]
  |жарыс           = [[Англия Премьер-лигасы|Премьер-лига]]
|рейтингі        = УЕФА рейтингінде 23 орын<ref>{{cite web |url=https://www.uefa.com/nationalassociations/uefarankings/club/ |title=UEFA rankings for club competitions. Club coefficients |publisher=[[УЕФА|UEFA.com]] |lang=en}}</ref>
|маусым       = [[Футболдан Англия чемпионаты 2023/2024|2023/24]]
|орын         = 2
|сайты           = [http://www.arsenal.com/home www.arsenal.com]
| pattern_la1 = _arsenal2324h
| pattern_b1 = _arsenal2324h
| pattern_ra1 = _arsenal2324h
| pattern_sh1 = _arsenal2324h
| pattern_so1 = _arsenal2324h1
| leftarm1 = FFFFFF
| body1 = EF0000
| rightarm1 = FFFFFF
| shorts1 = FFFFFF
| socks1 = FFFFFF
| pattern_la2 = _arsenal2324a
| pattern_b2 = _arsenal2324a
| pattern_ra2 = _arsenal2324a
| pattern_sh2 = _arsenal2324a
| pattern_so2 = _arsenal2324a
| leftarm2 = D8FA0D
| body2 = D8FA0D
| rightarm2 = D8FA0D
| shorts2 = 000000
| socks2 = D8FA0D
| pattern_la3 = _arsenal2324t
| pattern_b3 = _arsenal2324t
| pattern_ra3 = _arsenal2324t
| pattern_sh3 = _arsenal2324t
| pattern_so3 = _arsenal2324t
| leftarm3 = 1D1E58
| body3 = 015B75
| rightarm3 = 1D1E58
| shorts3 = 1D1E58
| socks3 = 015B75
}}
{| cellpadding="2" style="float:right; width:338px; background:#e3e3e3; font-size:90%; margin-left:1em; border-spacing: 1px; clear:right;"
|-
! colspan="2" | Трофейлер жиынтығы
|-
! colspan="2" style="background: #ffffff" | {{Англия чемпиондар кубогі}}{{Англия чемпиондар кубогі}}{{Англия чемпиондар кубогі}}{{Англия чемпиондар кубогі}}{{Англия чемпиондар кубогі}}{{Англия чемпиондар кубогі}}{{Англия чемпиондар кубогі}}{{Англия чемпиондар кубогі}}{{Англия чемпиондар кубогі}}{{Англия чемпиондар кубогі}}{{Англия чемпиондар кубогі}}{{Англия чемпиондар кубогі}}{{Англия чемпиондар кубогі}}<br />
{{Футболдан Англия кубогі}}{{Футболдан Англия кубогі}}{{Футболдан Англия кубогі}}{{Футболдан Англия кубогі}}{{Футболдан Англия кубогі}}{{Футболдан Англия кубогі}}{{Футболдан Англия кубогі}}{{Футболдан Англия кубогі}}{{Футболдан Англия кубогі}}{{Футболдан Англия кубогі}}<br/>
{{УЕФА кубогтарының кубогі}}
|}
'''«Арсенал»''' ({{lang-en|Arsenal Football Club}}) — кәсіби [[Англия|ағылшын]] [[футбол]] клубы, базасы солтүстік [[Лондон]]да орналасқан. Англияның мықты командаларының бірі болып саналады. 13 рет чемпион болып, 14 рет Англия Кубогын жеңіп алған. Клубтың үй стадионы - «Эмирейтс», сыйымдылығы 60 704 көрермен. 1992 жылы Ағылшын Премьер-Лигасының негізін қалаушы клубтардың бірі. Сонымен қатар, клуб Англияның жоғарғы дивизионында маусымдық ойындардың есебі бойынша рекордшы (1919 дан).

2021 жылға арналған Forbes мәліметі бойынша, Арсенал әлемдегі ең қымбат футбол клубы болып табылады және 2,8 миллиард долларға бағаланады. Deloitte аудиторлық компаниясының мәліметі бойынша, 2021 жылдың қаңтарында «Арсенал» 388 миллион еуро табыспен ең табысты футбол клубтары рейтингінде 11-ші орынға ие болды.

== Тарихы ==
[[Сурет:Trophy presentation Highbury 2004.JPG|left|thumb|«Арсенал» капитаны Патрик Виейра ағылшын премьер-лигасының кубогын көтеріп жатыр 2003-04 жж.]]

«Арсенал» клубын [[1886 жыл|1886 жылы]] Лондонның оңтүстік-шығысына жайғасқан «Ройаль Арсенал» артилерия зауытының жұмысшылары құрған екен. Не үшін «зеңбірекшілер» атанатынын осыдан бағамдай беруге болады. Ә дегенде клуб «Дайал Скуэр» деп аталды. Алғашқы матчын сол жылы 11 желтоқсанда «Истерн Уондерерске» қарсы өткізіп, 6:0 есебімен ойсыратқан. Арада екі апта өткен соң клубтың атауы «Ройал Арсенал» боп өзгерді. 1891 жылы «Вулидж Арсенал» боп тағы да өзгертілді.

Ресми жарыстарға 1893 жылдан қатыса бастады да, 1904 жылы «Арсенал» екінші дивизионға жолдама алды. 1913 жылы [[Лондон|Солтүстік Лондонға]] қоныс аударып, «Хайбери» стадионына (2006 жылға дейін өз үйіндегі ойындарын өткізген кәдімгі «Хайбери») орналасты. 1914 жылы «Вулидж» атауы алынып тасталды да, «Арсенал» ретінде айтыла бастады. 1919 жылы екінші дивизионды 5-орында аяқтады. Бірақ сол дивизиондағы командалар саны 20-дан 22-ге көбейтілді де, көбірек дауыс жинау арқылы «Арсенал» бірінші дивизионға жолдама алды. «Зеңбірекшілер» содан бері бірінші дивизионда жыл құрғатпай, тұрақты өнер көрсетіп келеді, яғни, ешқашан төменгі лигаға түскен емес.

1925 жылы менеджер Герберт Чепменнің дәуірі бастау алды. Клуб бірте-бірте Англиядағы күшті ұжымға айнала бастады. Чепмен келген алғашқы маусымда-ақ дивизионда екінші орынға тұрақтады. Отызыншы жылдарда «зеңбірекшілер» тіптен күшейді. 1934 жылы Чемпен қайтыс болғанға дейін үш дүркін Англия чемпионы атанып үлгерді.

Чепменнен соң команда тізгінін Джордж Элисон ұстады. Ол да екі рет клубты чемпион атандырды. Элисоннан кейін команда 1947, 1953 жылдары биікке көтерілді де, 20 жылдық ұйқыға бас қойды. Тек, 1971 жылы алтынмен марапатталды. Жетпісінші жылдардың соңында бірнеше рет Англия кубогын ұтып алғанымен, басқа айтарлықтай табыстарға жете алмады.

1989 жылы 18 жылдық үзілістен соң команда қайтадан алтыннан алқа тақты. Бұл табысын 1991 жылы қайталады.

1996 жылы күтпеген жерде бапкерлікке оншалықты танымал емес маман – [[Арсен Венгер]] шақырылды. Ол кезде француз жаттықтырушысын клуб тарихындағы ең табысты бапкер атанады деп ешкім болжамады. Ол өзі басқарған екінші маусымда-ақ «дубльге» қол жеткізе алды. Командаға [[Робер Пирес|Робер Пирес,]] [[Сильван Вильтор]], [[Тьерри Анри]] секілді футболшылар келді де, жаңа ғасырдың басында клуб күшейе түсті. Бұл қарыштау өзінің шарықтау шегіне 2003-04 маусымда жетті. Команда премьер-лигада бір рет те жеңілмеді. Чемпионаттың қызықты өткені соншалық, маусым барысында «Челси» мен «Арсенал» көрсеткіштерінің бірдейлігінен турнир кестесіне алфавит ретімен де жайғасқан кездер болды. 2004-05 маусымда «Арсеналдың» премьер-лигадағы жеңіліссіз матчтар саны 49-ға жетті. Осы маусымда «зеңбірекшілер» чемпион атана алған жоқ, бірақ Англия кубогын ұтты. Осы кубоктан соң 2014 жылға дейін команда ештеңені ұтып ала алмады.

2006 жылы команда [[УЕФА Чемпиондар Лигасының финалы 2006|Чемпиондар Лигасының финалына]] шықты. Парижде өткен жаңбырлы матчта «[[Барселона (футбол клубы)|Барселонадан]]<nowiki/>» ұтылып қалды. Осы ЧЛ маусымында «Арсенал» өз қақпаларынан 994 минут бойы доп өткізбеген.

2006 жылы команда жаңа стадионға – «[[Эмирейтс (стадион)|Эмирейтске]]<nowiki/>» көшті.

2014 жылы 17 мамырда «Арсенал» футболшылар тоғыз жылға созылған «жүлдесіз жылдарын» аяқтады – Англия кубогын жеңіп алды. 2014 жылғы 10-тамызда «Манчестер Ситиді» ұтып, Англия Суперкубогын иеленді. 

2016-17 жж маусым қорытындысында «Арсенал» Англияда бесінші орынға табан тіреді де, 1997-98 жылдан бері бірінші рет УЕФА Чемпиондар Лигасынан сырт қалды. Бұл маусымда Англия кубогын ұтты да, 6 тамыз күні Англия суперкубогында «Челсиді» тізе бүктіріп, суперкубок иесі болды. Осылайша Арсен Венгер «Арсенал» тарихындағы ең титулды бапкер атанды.

2017/18 жылғы маусымда ұзақ уақыттан бері Чемпиондар Лигасынан сырт қалып, [[УЕФА Еуропа Лигасы|УЕФА Еуропа Лигасына]] қатысты. Бұл турнирде де бас жүлде бұйырмапты, жартылай финалда "Атлетико Мадридтен" ұтылып қалды. Англия чемпионатында алтыншы орында қалды да, жылдар бойы жалғасқан сәтсіздіктерден соң бап бапкер Арсен Венгер өз орнын босатты. Оның орнына [[Унаи Эмери]] келді. Унай да клубты бұрынғы деңгейге көтере алмады, 2019 жылы қарашада клубтың бұрынғы ойыншысы Фредди Люнгберг уақытша бапкер міндетіне кірісті, бірақ айға жетпей ол да қызметтен кетіп, Микель Артета тізгінді ұстады.

=== Эмблемалары ===
<center><gallery> 
Сурет:Royal Arsenal F.C. crest (1888).png|<center> 1888 жылдан бергі эмблема</center>
Сурет:Arsenal Crest 1930.svg|<center> 1930 жылғы Англия Кубогы финалында қолданған эмблема</center>
Сурет:Arsenal Crest 1952.svg|<center>1952 жылғы Англия Кубогы финалында қолданған эмблема </center>
Сурет:Arsenal fc old crest small.png|<center> 1949-2002 жылдар аралығында қолданған эмблема</center>
Сурет:Arsenal1.png|<center> 2002 жылдан қазірге дейін қолданып келе жатқан эмблема</center>
Сурет:Arsenal125logo.png|<center> Клубтың 125-жылдығына арнай 2011/2012 маусымында қолданған эмблема</center>
</gallery></center>

== Құрамы ==
''2020/2021 маусымда''
{| class="wikitable"
!№
!Қақпашылар
!Туған күні
!Азаматтығы
|-
|1
|[[Бернд Лено]]
|04.03.1992
|Германия
|-
|13
|Рунар Алекс Рунарссон
|18.02.1995
|Исландия
|-
|33
|[[Мэтью Райан]]
|08.04.1992
|Аустралия
|-
|44
|Карл Хейн
|13.04.2002
|Эстония
|-
!№
!Қорғаушылар
!Туған күні
!Азаматтығы
|-
|2
|[[Эктор Бельерин]]
|19.03.1995
|Испания
|-
|3
|[[Киран Тирни]]
|05.06.1997
|Шотландия
|-
|6
|[[Габриэл дос Сантос Магальяс|Габриэл]]
|19.12.1997
|Бразилия
|-
|16
|[[Роб Холдинг]]
|12.09.1995
|Англия
|-
|17
|[[Седрик|Седрик Соареш]]
|31.08.1991
|Португалия
|-
|20
|[[Шкодран Мустафи]]
|17.04.1992
|Германия
|-
|21
|[[Калум Чемберс]]
|20.01.1995
|Англия
|-
|22
|Пабло Мари
|31.08.1993
|Испания
|-
|23
|[[Давид Луис]]
|22.04.1987
|Бразилия
|-
!№
!Жартылай қорғаушылар
!Туған күні
!Азаматтығы
|-
|8
|[[Мартин Эдегор]]
|17.12.1998
|Норвегия
|-
|7
|[[Букайо Сака]]
|05.09.2001
|Англия
|-
|
|
|
|
|-
|
|
|
|
|-
|15
|[[Энзли Мейтленд-Найлз|Энзли Мэйтленд-Найлс]]
|29.08.1997
|Англия
|-
|18
|[[Томас Партей]]
|13.06.1993
|Гана
|-
|25
|[[Мұхаммед Эль-Нени|Мохамед Эльнени]]
|11.07.1992
|Мысыр
|-
|28
|[[Джо Уиллок]]
|20.08.1999
|Англия
|-
|32
|[[Имил Смит-Роу|Эмил Смит-Роу]]
|28.07.2000
|Англия
|-
|34
|[[Гранит Джака]]
|27.09.1992
|Швейцария
|-
!№
!Шабуылшылар
!Туған күні
!Азаматтығы
|-
|9
|Габриель Жезус
|03.04.1997
|Бразилия
|-
|14
|[[Пьер-Эмерик Обамеянг]]
|28.01.1989
|Габон
|-
|19
|[[Николя Пепе]]
|29.09.1995
|Кот-д'Ивуар
|-
|24
|Рейсс Нелсон
|10.12.1999
|Англия
|-
|30
|[[Эдди Нкетиа]]
|30.05.1999
|Англия
|-
|11
|[[Габриэл Мартинелли]]
|18.06.2001
|Бразилия
|-
|38
|Фоларин Балогун
|03.07.2001
|Англия
|}

== Жетістіктері ==
=== Ұлттық ===
'''Бірінші дивизион''' (1992 жылға дейін) / '''[[Англия Премьер-лигасы]]''' (1992 жылдан кейін)<ref name="divisions">1992 жылға дейін Англия футболының жоғарғы дивизионы [[Футбол лигасының бірінші дивизионы|Бірінші дивизион]]  болған, қазіргі кезде оны [[Англия Премьер-лигасы]] алмастырды. Англия футбол лигасының иерархиясында 1992 жылға дейін екінші дивизионы болып [[Футбол лигасының екінші дивизионы]] болып саналды, ал қазіргі уақытта оны [[Футбол лигасының чемпионаты]] алмастырды.</ref>  '''13 титул'''
*1930/31, 1932/33, 1933/34, 1934/35, 1937/38, 1947/48, 1952/53, 1970/71, 1988/89, 1990/91, 1997/98, 2001/02, 2003/04
'''Футбол лигасының екінші дивизионы'''<ref name="divisions" />: '''2 титул'''
*1986/87, 1992/93
'''[[Футболдан Англия кубогы|Англия кубогі]]: 14 титул'''
*Жеңімпаз: 1930, 1936, 1950, 1971, 1979, 1993, 1998, 2002, 2003, 2005, 2014, 2015, 2017, 2020
'''Англия лига кубогы'''

* Жеңімпаз (2): 1987, 1993
* ''Финалист (6):'' 1968, 1969, 1988, 2007, 2011, 2018

'''Англия суперкубогы:'''

* Жеңімпаз (16): 1930, 1931, 1933, 1934, 1938, 1948, 1953, 1991¹, 1998, 1999, 2002, 2004, 2014, 2015, 2017, 2020

* ''Финалист (7):'' 1935, 1936, 1979, 1989, 1993, 2003, 2005

=== Халықаралық ===
'''[[УЕФА Чемпиондар Лигасы|Еуропа чемпиондар лигасы]]: '''
* ''Финалист (1): 2006''
'''Жәрмеңкелер кубогы (1):''' 
* Жеңімпаз: 1970
'''[[УЕФА Кубок иелері кубогы|УЕФА кубок иегерлерінің кубогі]]: 1 титул'''
*Жеңімпаз: 1994
[[УЕФА Еуропа Лигасы|УЕФА кубогы:]]

* Финалист: 2000

== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}

== Сілтемелер ==
* [http://www.arsenal.com/ Ресми сайт] {{ref-en}}
* [https://www.flashscorekz.com/kz/team/arsenal/hA1Zm19f/results/ Арсенал футбол клубы нәтижелері]

{{Сыртқы сілтемелер}}
{{Ағылшын Премьер-лигасы}}
{{Арсенал ФК құрамы}}

[[Санат:Англия футбол клубтары]]
[[Санат:Арсенал Лондон ФК]]