Fontem paginae Ruanda inspicere

{{Latinitas|-1}}
{{Capsa civitatis Vicidata}}

[[Fasciculus:Carte Rwanda.png|thumb|Tabula Ruandae]]

'''Ruanda'''<ref>"Ruanda -ae" {{Google Books|-ft0MIKWqPwC|vide pp. 425-427}}</ref><ref>[http://www.biolib.cz/en/taxonposition/id402698/ Ptilonyssus ruandae sylviae], [http://zipcodezoo.com/Plants/M/Musa_ruandensis/ ''Musa ruandensis''] et [[binomen|binomina]] alia.</ref> sive '''Rwanda''',<ref>[http://www.biolib.cz/cz/stats/id302359/ Dasymys rwandae], [http://zipcodezoo.com/Plants/K/Keetia_rwandensis/ ''Keetia rwandensis''] et binomina alia.</ref> plenius '''Res publica Ruandensis'''<ref>[[Lingua Ruandensis|Lingua Ruandensi]] ''Repubulika y'u Rwanda'', [[Francogallice]] ''République du Rwanda'', [[Anglice]] ''Republic of Rwanda'').</ref> est [[civitas sui iuris]] in [[Africa]] [[Africa Media|media]] et [[Africa Orientalis|orientali]], ad paucos gradus sub [[aequator]]e, inter [[Uganda]]m, [[Tanzania]]m, [[Burundia]]m, ac [[Res publica democratica Congensis|Rem publicam democraticam Congensem]] sita. Ruanda est terra edita, in [[regio]]ne [[Lacus magni Africani|lacuum magnorum Africanorum]] patens, [[mons|montibus]] in [[occidens|occidente]] et in [[oriens|oriente]] [[savanna]] distincta, multis [[lacus|lacubus]] praedita. [[Clima|Caelum]] est [[zona temperata|temperatum]] vel [[zona tropica|tropicum]], duobus [[pluvia|pluviosis]] temporibus duobusque siccis quotannis definita.

Maxima populi Ruandensis pars est iuvenis et [[rus|ruri]] habitat; [[spissitudo incolarum]] inter maximas in Africa est. Populus constat ex tribus gentibus: [[Hutu]]ensibus,<ref name="Latinitas">''Latinitas'', vol. 36-37, p. [http://books.google.com/books?id=_B68AAAAIAAJ&q=tutsiensis 208].</ref> [[Tutsi]]ensibus,<ref name="Latinitas"/> [[Twa|Twaënsibus]]. Twaënses sunt [[pygmaei]], [[silva]]m habitantes, primorum incolarum Ruandae progenies. Origo Hutuensium et Tutsiensium atque eorum distinctio disputantur; aliqui eos ex ordinibus societatis provenisse censent, alii genera distincta ducent. Religio principalis est [[Christianitas]], et lingua principalis est [[lingua Ruandensis|Ruadensis]]; [[Francogallica]] et [[Anglica]] etiam sunt [[lingua publica|linguae publicae]].

[[Caput (urbs)|Caput]] et [[urbs]] maxima est [[Kigali]]. Praeses est [[Paulus Kagame]], qui munus rei publicae ex anno [[2000]] sustinet. Ruanda hodie prae civitatibus vicinis paulum habet [[corruptio]]nis, quamquam societates [[iura humana]] defendentes nuntiant factiones adversas supprimi et [[libertas loquendi|libertatem loquendi]] coërceri. Terra ex tempore ante imperium Europaeum per ordinem severum recta est et divisa in quinque provincias.

[[Venatores et collectores]] in hos agros aetatibus [[aetas lapidea|lapidea]] [[aetas ferrea|ferreaque]] se collocaverunt; deinde consecuti sunt gentes [[Bantu]]. [[Regnum Ruandense]] a medio saeculo XVIII dominatum est, cum reges Tutsienses aemulos vicissent; tum leges contra Hutuenses sanxerunt. [[Germania]] anno [[1884]] coloniam in Ruandam deducere coepit; deinde [[Belgium]] anno [[1916]] invasit. Ambae civitates Europaeae per reges indigenas regnabant et rationibus Tutsiensibus favebant. Hutuenses anno [[1959]] rebellaverunt, magnam caedem Tutsiensium facientes, et anno [[1962]] civitatem sui iuris statuerunt, ab Hutuensibus rectam. [[Primum agmen patrioticum Ruandense]], a Tutsiensibus ductum, anno [[1990]] [[bellum civile]] intulit, et anno [[1994]] in [[generis occidio Ruandensis|generis occidione Ruandensi]] rerum novarum assectatores Hutuenses inter quingenta milia et decies centena milia Tutsiensium et moderatorum Hutuensium occiderunt. Primum agmen victoriam consequens [[generis occidio]]nem terminavit.

Oeconomia Ruandae tempore generis occidionis graviter nocita est, sed exinde partim se refecit. Plerumque in [[agricultura subsistentiae]] nititur; [[coffeum]] et [[thea]] sunt principalia [[exportatio]]nis producta. [[Periegesis]] est pars celeriter crescens oeconomiae; multi viatores ad [[gorilla]]s feras videndas veniunt. Ruanda nobilis est sua musica, saltatione, atque arte oculorum, in qua categoria distinguitur ars singularis [[imigongo]], [[fimus|fimo]] [[Bos taurus|bubulo]] facta.

== De rebus gestis ==
Paulo post [[aevum glaciale recentissimum]], tempore [[Neolithicum|neolithico]], inter annos 8000 et 3000 a.C.n., homines, ut videtur, terram Ruandensem incolare coeperunt. Archaeologi indicia invenerunt sparsarum [[venatio et collectio|venatorum collectorumque]] habitationum ex [[aetas lapidea|aetate lapidea]] recentiore et maiori numeri incolarum ex principii [[aetas ferrea|aetatis ferreae]], qui [[opus fictile|fictilia]] lacunosa et [[ferramenta]] fabricaverunt. Hi [[aborigines]] erant maiores [[Twaënses|Twaënsium]], venatorum collectorumque [[pygmaei|pygmaeorum]] qui hodie in Ruanda manent. Aliquot tribus [[Bantuenses]] Inter annos 700 et 1500 A.D. in Ruandam migraverunt, terram aperientes agriculturae. Twaënses, habitationibus silvestribus perditis, in montes migraverunt. Aliqui historici habent primos colonos Hutuenses fuisse, et deinde migravisse Tutsienses, genus distinctum, fortasse originis [[Chusitae|Chusiticae]]. Alii ducent migrationem tardam constantemque fuisse, ac greges migratorum in societatem non opugnantes integravisse; itaque distinctionem inter Hutuenses et Tutsienses postea ortam esse, rem [[classis]] et non [[rassa]]e.

[[Fasciculus:Rwanda Nyanza Mwami Palace.jpg|thumb|left|Domus [[rex Ruandae|regis Ruandae]] [[Nyanza (Ruanda)|Nyanzae]] reconstructa]]
Primae in regione greges sociales fuerunt gentes (''ubwoko''), quoque saepe homines trium nationum comprehendente. A [[saeculum 15|saeculo XV]] gentes in [[regnum|regna]] formaverunt; anno [[1700]] circiter octo regna erant in futura terra Ruanda. Unum ex illis, [[Regnum Ruandense]], a gente Tutsiensi [[Nyiginya]] rectum, medio [[saeculum 18|saeculi XVIII]] dominari coepit et [[saeculum 19|saeculo XIX]] [[Kigeli Rwabugiri]] rege maximam superficiem assecutum est. Rwabugiri plures civitates minores vicit, regnum ad occidentem et septentrionem amplificavit, reformationes instituit, comprehendentes ''[[ubuhake]]'', quo patroni Tutsienses clientibus Hutuensibus aut Tutsiensibus [[pecus]] pro [[servitus|servitute]] donabant, et ''[[uburetwa]]'', servitutem [[feudalismus|feudalem]] qua Hutuenses ducibus Tutsiensibus laborare cogebantur. Mutationes Rwabugiri ad divisionem crescentem inter Hutuenses et Tutsienses duxerunt. Condicio Twaënsium melior quam diebus ante regnum facta est, aliquis [[saltatio|saltatoribus]] in aula regia laborantibus, sed numeri non desierunt decrescere.

Terra Ruanda, in [[congressus Berolinensis|congressu Berolinensi]] [[Imperium Germanicum (1871-1918)|Germaniae]] assignata, pars [[Africa Germanica Orientalis|Africae Germanicae orientalis]] facta est; sic coepit tempus colonicum. Explorator [[Gustavus Adolphus von Götzen]] primus Europaeus anno 1894 terram ab australo-orientali plaga ad [[lacus Kivu|lacum Kivu]] transiens exploravit et regem cognovit. Germani non multum ordo civilem mutaverunt, sed potius regi aderant et principibus locorum imperium delegabant. Copiae [[Belgica]]e in [[primum bellum mundanum|primo bello mundo]] Ruandama occupaverunt, tempus incipientes imperii colonici directioris. Belgium imperium explicans potestatem ad caput transtulit, magna consilia [[educatio]]nis, [[salus|salutis]], [[opera publica|operum publicorum]] introduxit, ac [[agricultura]]m reformavit, novas fruges et artes rusticas ferens ad [[fames|famis]] crebritatem reducendam. Et Germani et Belgae dominatum Tutsiensem adiuvaverunt, Hutuenses et Tutsiense genera dissimilia habentes. Belgium anno [[1935]] [[charta identitatis|chartas identitatis]] introduxit, unum quemque Tutsiensem, Hutuensem, Twaënsem, vel civem novum<!--naturalized--> nominantes. Quamquam antea Hutuenses divitiores Tutsienses honorarii fieri poterant, chartae identitatis motum inter classes prohibuerunt.

[[Fasciculus:Flag of Rwanda (1962-2001).svg|thumb|Vexillum Ruandense inter annos [[1962]] et [[2001]].]]
Belgium post [[secundum bellum mundam]] Ruandam [[terram fiduciariam Nationum Unitarum|fiduciariam terram]] regere perseveravit, a [[Nationes Unitae|Nationibus Unitis]] mandatum accipiens, ut transitum in [[independentia|libertatem]] curaret. Inter Tutsienses, qui libertati promptae favebant, et motum liberationis Hutuensem adauctae sunt contentiones, quae in [[Res novae Ruandenses|Rebus novis Ruandensibus]] anni [[1959]] columen attigerunt. Assectatores rerum novarum Hutuenses Tutsienses interficere coeperunt, plus centena milia cogentes in terras vicinas confugere. Anno [[1961]] Belgae nunc Hutuensibus faventes ad populum tulerunt suffragium, quo [[monarchia|imperium regum]] sublatum est. Ruanda a [[Burundia]] separata anno [[1962]] liber facta est. Cycli violentiae secuti sunt, ubi exsules Tutsienses ex terris vicinis invaserunt et Hutuenses, Tutsienses necantes opprimentesque, par pari retulerunt. Anno [[1973]] [[Iuvenalis Habyarimana]] in [[subitanea rerum conversio|subitanea eversione]] militari imperium occupavit. Rationes contra Hutuenses intentes permanserunt, sed oeconomia processit et violentia adversus Tutsienses reducta est. Twaënses, anno 1990 fere omnes ex silvis ire coacti, derelicti manserunt, et multi [[mendicus|mendici]] facti sunt. Numero incolarum a 1.6 millionibus anno 1934 ad 7.1 milliones anno 1989 crescente, homines inter se ad terram impetrandam contendere coeperunt.

[[Fasciculus:Juvénal Habyarimana (1980).jpg|thumb|upright|left|[[Iuvenalis Habyarimana]], praeses inter annos 1973 et 1994]]
Anno [[1990]] [[Primum agmen patrioticum Ruandense]], grex defectorum exsulumque plerumque Tutsiensium, Ruandam septentrionalem invasit, [[bellum civile Ruandense]] incipiens. Neutra factio alteram superare poterat, sed ad annum [[1992]] bellum imperium Habyarimana debilitavit; manifestationes eum in coalitionem cum parte adversa domestica ire coegerunt et tandem anno [[1993]] cum Agmine patriotico Ruandensi [[pactum Arusha]] subscribere. Indutiae die [[6 Aprilis]] [[1994]] desiverunt, cum Habyarimana, aëroplano suo prope aëroportum [[Kigali]] sclopetis conficto, interfectus esset. Caedes proxima causa fuit [[generis occidio Ruandensis|generis occidionis Ruandensis]], qui intra paucas horas coepit. Per circiter centum dies, inter quingenta milia et decies centena milia Tutsiensium et moderatorum Hutuensium occisa sunt in impetibus praemeditatis, a re publica temporaria iussis. Multi Twaënses quoque necati sunt, quamquam non erant scopi principales. Primum agmen Tutsiense denuo bellum intulit et disposite terram capere coepit, totam patriam medio mense Iulio occupans. Parvum fuit aliarum civitatum responsum occidioni; maiores potestates pacificas Nationum Unitarum copias nimis oneratas firmare nolebant. Cum Primum agmen imperium ceperunt, fere duo milliones Hutuensium [[talio]]nem timentes in civitates vicinas, praesertim [[Zairum]], effugerunt; etiam exercitus primi agminis in [[primum bellum Congense|primo]] [[secundum bellum Congonse|secundoque bellis Congensibus]] pugnavit. In Ruanda iustitiae reconciliationisque concordiae coepit tempus: [[Tribunal criminale internationale Ruandae]] statutum est et denuo est introducta ratio iudiciorum a maioribus tradita, ''[[gacaca]]'' appellata. Annis [[anni 2000|2000]] [[oeconomia]], numerus [[peregrinatio|peregrinatorum]], atque [[Index Evolutionis Humanae|index progressus humani]] rapide crescerunt, et proportiones [[paupertas|paupertatis]] ac [[mortalitas infantilis|mortalitatis infantilis]] deminutae sunt.

== De re politica ==
[[Fasciculus:Paul Kagame New York 2010.jpg|thumb|upright|[[Paulus Kagame]], praeses ab anno 2000.]]
Praeses Ruandae est [[dux civitatis]], cui sunt potestates ampliae: rationes rei publicae gerendae cum consilio ministrorum facit, privilegium [[misericordia]]e exercet, armatorum copias imperat, [[pactio]]nes agit et subscribit, edicta praesidalia subscribit, et bellum vel [[status necessitatis|statum necessitatis]] indicere potest. Praeses per septem annos suffragiis populi eligitur, et ipse primum ministrum aliosque ministros designat. Nunc praeses est [[Paulus Kagame]], qui anno 2000, postquam [[Pastor Bizimungu]] se abdicavit, munus accepit. Postea in comitiis anni 2003 et 2010 vicit, quamquam [[organizatio re publica vacans|collegia civilia]] electiones vituperantes dixerunt, "insignes fuerunt iniuriis magistratuum et persecutione [[libertas loquendi|libertatis loquendi]]".<ref>Human Rights Watch, "[http://www.hrw.org/news/2010/08/02/rwanda-attacks-freedom-expression-freedom-association-and-freedom-assembly-run-presi Rwanda: Silencing Dissent Ahead of Elections]" (2 Augusti 2010).</ref>

Constitutio praesens suffragio anno 2003 habito ascita est, pro constitutione temporaria anni 1994 substituta. Constitutio rem publicam democraticam requirit, e pluribus factionibus electis compositam. Nonnullas autem condiciones postulat: articulum 54 vetat "organizationes politicas se in rassa, ethne, tribu, gente, regione, sexu, vel alio divisione quae praeiudicium parere potest fundare". Res publica etiam leges sanxit generis occidionis proscribentes ideologiam, quae minas, orationes probrosas, negationem occidionis, ac victimarum irrisionem comprehendere potest. [[Human Rights Watch]] dicit has leges Ruandam civitatem unius factionis facere, quia "res publica, specie aliae generis occidionis impediendae, generum fundamentalium dissensionis insignam intolerantiam ostendit".<ref>Kenneth Roth, "[http://www.hrw.org/news/2009/04/11/power-horror-rwanda The power of horror in Rwanda]", Human Rights Watch (11 Aprilis 2009).</ref> [[Amnesty International]] etiam severe iudicat, in relatione anni 2010 dicens leges de ideologia generis occidionis usurpari ut "dissensionem restinguant, comprehendentem reprehensionem factionis regnantis et exigentias iustitiae pro Primi agminis [[scelus bellicum|sceleribus bellicis]]."<ref>Amnesty International,"[https://web.archive.org/web/20140422191325/http://www.amnesty.org/en/region/rwanda/report-2010 Human Rights in Republic of Rwanda]" (2010).</ref>

Parlamentum, ex duabus cameris constans, [[lex|leges]] fert et actiones praesidis consiliique ministrorum curat. Inferiori camerae sunt octaginta legati, qui officia quinque annorum sustinent. Viginti quattuor sedium reservantur mulieribus, qui per magistratuum loci conventum eliguntur; tres sedes reservantur [[adulescens|adulescentibus]] et [[debilitas|debilibus]]; quinque tres reliquae [[suffragium universale|suffragio universali]] eliguntur per rationem [[repraesentatio proportionalis|repraesentationis proportionalis]]. Camera legatorum praesens unam et quinque habet [[mulier]]es, quae sunt sola maioritas muliebris in summo parlamento quaelibet civitatis orbis terrarum. Camera superior viginti sex sedium comprehendit, cuius senatores per varia corpora publica eliguntur. Minimum triginta centesimarum partium senati debet ex mulieribus consistere. Senatores officia octo annorum sustinent.

Lex Ruandensis plerumque in [[ius civile|iure civili]] Germanico Belgicoque fundatur, atque in [[ius consuetudinarium|iure consuetudinario]]. Ramus iudicialis ex ramo exsecutivo non pendet, quamquam praeses et senatus creatione supremae curiae iudicum implicantur. Organizatio [[Human Rights Watch]] administrationem Ruandensem in emendatione iustitiae laudavit, praecipue quoniam [[poena capitalis|poenam mortis]] aboleverunt, sed etiam magistratus accusant intercessionis in iudicio, comprehendentem factiosam iudicum creationem, perversum potestatis prosecutoriae usum, atque pravum in iudicationes vim. Constitutio duo [[iudicium|iudiciorum]] genera suppeditat, ordinaria et singularia: iudicia ordinaria sunt [[Suprema Curia]], [[Alta Curia]], ac tribunalia [[regio]]num; singularia autem iudicia sunt tribunalia militaria et iudicia traditionalia Gacaca, quae ad generis occidionis suspectos iudicandos restituta sunt.

Ruanda parvum gradum corruptionis habet, cum aliis civitatibus Africanis comparata; anno 2010 organization [[Transparency International]] Ruandam habuit octavam purissimam inter 47 civitates [[Africa Subsahariana|Africae Subsaharianae]], et 66-am purissimam inter 178 in orbe terrarum. Pugna contra corruptionem muneri [[Diamesolabeta|defensoris populi]] secundum constitutionem mandatur; magistratús huic defensori publicoque divitias suas declarare requiruntur, sub poena cessationis muneris.

Primum agmen patrioticum Ruandense est ab anno 1994 factio dominans. Potestatem praesidis et maioris partis parlamenti in electionibus nationalibus tenuit, plus quam 70 centesimas suffragii constanter accipiens. Primum agmen factionem a Tutsiensibus rectam habetur, sed in pluribus locis patriae favetur propter pacem permanentem, stabilitatem, ac incrementum oeconomicum. Organizationes autem iurum hominis affirmant rectionem libertatem gregum opponentium opprimere.

Ruanda est socius [[Consociatio Nationum|Consociationis Nationum]], [[Unio Africana|Unionis Africanarum]], [[Organisation internationale de la francophonie|Societatis internationalis Francophoniae]], [[Communitas Africae orientalis|Communitatis Africae orientalis]], ac [[Consortio Populorum|Consortionis Populorum]]. Amicitia cum Francia Belgioque multis annis Habyarimana praeside habebat, sed sub rectione primi agminis societatem cum terris vicinis Anglophonisque quaesivit. Coniunctiones publicae cum Francia inter annos 2006 et 2010 dilatae sunt, post accusationem magistratuum Ruandensium a iudice Francico factam. Negotiatio cum [[Res publica democratica Congensis|Re publica democratcia Congensi]] perturbata est post implicationem Ruandensem in [[primum bellum Congense|primo]] [[Secundum bellum Congense|secundoque bellis Congensibus]]. Coniunctiones cum Uganda [[decennium 201|annis 2000]] perturbatae sunt postquam anno 1999 in secundo bello Congense inter se pugnaverunt. Annis recentiorbus, coniunctiones cum Uganda Congoque emendatae sunt.

== De divisione administrativa ==
[[Fasciculus:RwandaGeoProvinces.png|thumb|Provinciae Ruandae: borealis, orientalis, australis, occidentalis, ac Kigali.]]
Ruanda ex tempore ante [[colonia]]s [[Europa]]eas per ordinem severum administrata est. Olim rex, ''mwami'' appellatus, per ordinem provinciarum, pagorum, collium, regionumque imperabat. Constitutio praesens terram in provincias (''intara''), pagos (''uturere''), urbes, municipia, oppida, sectores (''imirenge''), cellas (''utugari''), vicos (''imidugudu'') dividit; maiores autem divisiones a parlamento statuuntur.

Provinciae inter rectionem reipublicae et eius pagos constituentes intercedunt, ut consilia civitatis in pagis fieret. Quisque provincia regitur a gubernatore, a praeside creato et a senatu approbato. Pagi officiorum redditionem et progressionem oeconomicam curant. Sectores secundum pagos officia reddunt. Pagis sectoribusque sunt consilia directe electa, quae commissionem ad pagos sectoresque agendas creant. Cellae et vici sunt divisiones minimas, quae populum cum sectoribus coniungunt. Omnes cives incolae adulti sunt membra consilii cellarii, ex quo commissio exsecutiva creatur. Urbs Kigali est divisio gradús provincialis quae rationes urbanas curat.

Fines divisionum civitatis anno [[2006]] terminati sunt ut potestatem capitis diffunderent et coniunctionem cum rectione vetere removerent. Ordini priori duodecim provinciarum circa urbes maximas sitas substitutum est systema quinque provinciarum geographicarum: borealis, australis, orientalis, occidentalis, ac municipii Kigali.

== De geographia ==
[[Fasciculus:KageraRuvubu.jpg|thumb|Fluvii [[Kagera]] et [[Ruvubu]] in regione [[Nilus|Nili]] superioris siti]]
Ruanda, [[area (geometria)|aream]] 26&nbsp;338 km<sup>2</sup> occupans, est 149<sup>a</sup> inter civitates [[tellus|orbis terrarum]] magnitudine, [[superficies|superficie]] [[Burundia]]e, [[Haitia]]e, [[Albania]]eque similis. Tota terra est alta: locus humillimus est fluvius Rusizi, [[altitudo|altitudine]] 950 metrorum situs. Ruanda, exitu in mare carens, in Africa media orientali iacet, aliquot gradus ad austrum ab [[aequator]]e. Fines habet cum [[Res publica democratica Congensis|Re publica democratica Congensi]] ad occidentem, [[Uganda]] ad boream, [[Tanzania]] ad orientem, ac [[Burundia]] ad austrum. Caput Kigali est in Ruanda fere media.

Divortium aquarum inter systemata [[Congo (flumen)|Congense]] et [[Nilus|Nilense]] per Ruandam a borea ad austrum currit, 80% terrae superficiei per [[Kagera]]m et [[lacus Victoria|lacum Victoriam]] in Nilum defluente, 20% in Congo per flumen [[Rusizi]] et [[lacus Tanganyika|lacum Tanganyikam]].

== De biologia ==
[[Fasciculus:Akagera 1980 1 Topi.jpg|thumb|[[Damaliscus korrigum|Damalisci korrigum]] in [[saeptum nationale Akagera|saepto nationali Akagera]] exsultant.]]
Tempore priore quam res gestae scriptae sunt, silva montana tertiam partem Ruandae praesentis occupabant; hodie silvae naturales clausi sunt in tribus saeptis civitatis, et alibi dominantur agri in [[agger terreus|aggeribus terreis]] culti. [[Nyungwe]], maximus tractus silvosus manens, ducentas arboris species, atque [[Orchidaceae|orchidaceas]] et [[Begoniaceae|begoniaceas]] continet.

== De oeconomia ==
[[Fasciculus:MarabaCoffeeDryingRacks.jpg|thumb|left|Semina coffei in regione [[Maraba (Ruanda)|Maraba]] arescunt. Coffeum est una ex magnis Ruandae [[seges|segitibus]] mercatoriarum.]]
Oeconomia Ruandae in generis occidione anni [[1994]] graviter passa est, propter magnam vitae amissionem, infrastructuram dilabentem, rapinam, ac neglectum agriculturae mercatoriae.

=== De communicatione sociali ===
Maximae stationes [[telecommunicatio]]nis sicut [[radiophonia|radiophonicae]] et [[televisio|telvisificae]] a civitate geruntur.

== De educatione ==
[[Fasciculus:Rwanda Classroom edited.png|thumb|Discipuli in schola secondaria Ruandensi]]
Res publica novem annos disciplinae [[educatio gratuita|gratuitae]] in [[schola|scholis]] publicis praebet: sex annos in schola primaria et tres annos in programmate commune secondario. Praeses Kagame anno 2010 nuntiavit se tribus annis educationem gratuitam extenturum esse. Multi [[puer]]i pauperiores adhuc in scholam non eunt, propter vestitus librorumque sumptum ac laborem domesticum. Sunt in omni terra et scholae privatae, aliquae ab ecclesia gestae, quae idem curriculum sequuntur, sed mercedes appellant.

== Notae ==
<references />

{{NexInt}}
*[[1638 Ruanda]]
== Nexus externi ==
{{CommuniaCat|Rwanda|Ruandam}}
* [http://www.gov.rw/ Pagina publica]

{{Africa}}
{{Capsae collectae|Ruanda|politica|{{Praesides Ruandae}}{{Primi ministri Ruandae}}{{Ministri rerum externarum Ruandenses}}}}
{{Myrias|Geographia}}

[[Categoria:Ruanda| ]]
[[Categoria:Civitates sui iuris]]
[[Categoria:Condita 1962]]
[[Categoria:Respublicae]]