Quelltext vun der Säit Belsch weisen

{{Aner Bedeitungen op Mooss|dem aktuelle belsche Kinnekräich|aner a fréier Bedeitungen|Belsch (Semantik)}}
{{Infobox Land
 | Numm = Royaume de Belgique<br>Koninkrijk België<br>Königreich Belgien
 | Fändel = Flag of Belgium.svg
 | Fändel Bildbreet = 110px
 | Fändel Artikel = Belsche Fändel
 | Wopen = Great coat of arms of Belgium.svg
 | Wope Breet = 110px
 | Wopen Artikel = Belscht Wopen
 | National Devise = <br>''L'union fait la force<br>Eendracht maakt macht<br>Einigkeit macht stark''
 | Kaart = EU-Belgium.svg
 | Kaart Breet =
 | Offiziell Sprooch = [[Franséisch]], [[Hollännesch]], [[Däitsch]]
 | Haaptstad = [[Bréissel]]
 | Haaptstad Awunner = 178.552 {{small|(2016)}} / [[Haaptstadregioun Bréissel]]: 1.187.890 {{small|(2016)}}
 | Haaptstad Koordinaten =
 | Staatsform = [[Monarchie|Parlamentaresch Monarchie]]
 | Landeschef Titel = Kinnek
 | Landeschef = [[Philippe vun der Belsch|Philippe]]
 | Regierungschef Titel = Premierminister
 | Regierungschef = [[Alexander De Croo]]
 | Total Fläch = 30.528
 | Fläch Plaz = 140
 | Waasserfläch = 6,4
 | Bevëlkerung = 11.250.585 {{small|(2016)}}
 | Bevëlkerung Plaz = 75
 | Bevëlkerungsdicht = 363,6
 | Onofhängegkeet = vun [[Holland]]<br>[[1830]] (ausgeruff)<br>[[1839]] (unerkannt)
 | Nationalfeierdag = [[21. Juli]]
 | Nationalhymn = [[La Brabançonne]]<br>{{small|[/media/wikipedia/lb/a/a1/BelschX.ogg (Lauschteren)]}}
 | Wärung = [[Euro]] (EUR)
 | Zäitzon = +1 (+2 am Summer)
 | Internet TLD = [[.be]]
 | Telefonsprefix = +32
 | Notizen =
 | Extra Bild = 
 | Extra Bild2 =
}}
D''''Belsch''', offiziell [[Belsch|Belscht Kinnekräich]], ass e Land a [[Europa (Kontinent)|Westeuropa]]. Et läit laanscht d'[[Nordmier]] a grenzt un [[Holland]], [[Däitschland]], [[Lëtzebuerg (Land)|Lëtzebuerg]] a [[Frankräich]]. D'Land erstreckt sech op enger Fläch vun 30.689 {{km2}} an huet eng Bevëlkerung vu ronn 11,5 Milliounen, wouduerch et dat 22. dichtst bewunnt Land op der Welt ass, an dat 6. an Europa, mat enger Bevëlkerungsdicht vun 376 pro Quadratkilometer.

Rechtlech ass d'Belsch e souveräne Staat an eng federal konstitutionell Monarchie mat engem parlamentaresche System. Hir institutionell Organisatioun ass komplex a souwuel op regionale wéi op sproochleche Grënn strukturéiert. D'Belsch ass an dräi Communautéiten, déi Flämesch Communautéit, déi Franséisch Communautéit, déi Däitschsproocheg Communautéit, an an dräi Regiounen opgedeelt: déi [[Flämesch Regioun]] am Norden, déi [[Wallounesch Regioun]] am Süden an d'[[Haaptstadregioun Bréissel]] am Zentrum. Bréissel ass déi klengst an am dichtst bewunnt Regioun, souwéi déi räichst Regioun wat de [[Bruttoinlandsprodukt|BIP]] pro Kapp ugeet.

== De Begrëff "Belsch" ==
Den Numm "Belsch" (Belgique, België) ass vum laténgesche Wuert ''Belgium'' ofgeleet, dat de [[Julius Cäsar]] a sengem Buch ''[[De Bello Gallico]]'' ëm d'Joer [[55 v. Chr.]] ernimmt huet, fir d'Regioun ze beschreiwen.<ref>C. Julius Caesar, ''De Bello Gallico'', book 8, [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.02.0002:book=8:chapter=46&highlight=belgium chapter 46].</ref>

Zanterhier gouf de De Begrëff ''Belsch'' (resp. ''Belgica, Belgae, Belgique,'' asw.) am Laf vun der Zäit fir eng méi oder wéineger grouss Géigend, respektiv fir verschidde Géigende gläichzäiteg, a fir ënnerschiddlech Mënschegruppe benotzt.

{{Méi Info 1|Belsch (Semantik)}}

== Geschicht ==
D'Belsch ass, mat [[Lëtzebuerg (Land)|Lëtzebuerg]] an [[Holland]], en Deel vun den historeschen Nidderlanden. Vum Enn vum Mëttelalter bis an de 17. Joerhonnert war d'Gebitt vun der Belsch e gutt gestallten a kosmopoliteschen Zentrum vun Handel a Kultur. Tëschent dem 16. a fréie 19. Joerhonnert huet d'Belsch d'Schluechtfeld tëschent villen europäesche Muechte gedéngt, dowéinst huet d'Land de Spëtznumm d'"Schluechtfeld vun Europa" verdéngt; e Ruff duerch béid Weltkricher verstäerkt. D'Land ass am Joer 1830 no der [[Belsch Revolutioun|Belscher Revolutioun]] als moderne Staat entstanen, wéi et sech vum [[Vereenegt Kinnekräich vun den Nidderlanden|Vereenegte Kinnekräich vun den Nidderlande]] getrennt huet. De [[4. Oktober]] [[1830]] huet d'Belsch seng Onofhängegkeet vun Holland erkläert.

D'Belsch war eent vun den éischte Länner, an deem d'[[Industriell Revolutioun]] zum Droe koum, wat sech besonnesch beim Verschaffe vu Kuel an Eisenäerz, laanscht d'Sambre an d'Meuse manifestéiert huet. Bis 1960 hat d'Belsch eng Rei vu Kolonien an [[Afrika]], déi gréisst dovu war de [[Kongo]]. Déi zweet Hallschent vum 20. Joerhonnert war gepräägt vu klammende Spannungen tëschent den hollänneschsproochegen an de franséischsproochege Bierger, déi duerch sproochlech a kulturell Differenzen an ongerecht wirtschaftlech Entwécklung vu Flandern a Wallounien ugedriwwe goufen.

{{Méi Info 1|Geschicht vun der Belsch}}

== Geographie ==
D'Belsch deelt sech Grenze mat [[Frankräich]] (620&nbsp;km), [[Holland]] (450&nbsp;km), [[Däitschland]] (167&nbsp;km) a [[Lëtzebuerg (Land)|Lëtzebuerg]] (148&nbsp;km). Seng Gesamtfläch - inklusiv Waasserfläch - sinn 30.528&nbsp;km<sup>2</sup>; d'Landfläch eleng huet 30.278 km2. Et läit tëscht de Breedegraden 49°30 an 51°30 N an de Längegraden 2°33 a 6°24 E.

Zu de grousse geographesche Regioune vun der Belsch zielen d'Küsteplaine an den zentrale Plateau, déi am Nordwesten dominéieren, an d'[[Ardennen]] am Süden. Déi südlechst Spëtzt vum Land gehéiert nach zum [[Paräisser Baseng]].

{{Méi Info 1|Geographie vun der Belsch}}

==Klima==
D'Klima ass temperéiert a maritim, mat bedeitendem Nidderschlag an alle Joreszäiten, wéi déi meescht Länner an Nordwesteuropa. D'Duerchschnëttstemperatur ass am niddregsten am Januar bei 3&nbsp;°C an am héchsten am Juli bei 18&nbsp;°C.

== Administrativ Andeelung ==
D'Belsch ass zanter 1992 e federale Staat, dee sech aus dräi ''Communautéiten'' an dräi ''[[Belsch Regiounen|Regiounen]]'' zesummesetzt.

Déi Regioune sinn d'[[Haaptstadregioun Bréissel]], d'[[Flämesch Regioun]] an d'[[Wallounesch Regioun]]. Déi zwou lescht si jiddereng a jee fënnef ''[[Belsch Provënzen|Provënzen]]'' ënnerdeelt.

D'Communautéite baséieren op der Sprooch. Heibäi handelt sech ëm d'hollänneschsproocheg [[Flämesch Communautéit]], d'[[Franséisch Communautéit vun der Belsch|Franséischsproocheg Communautéit]] déi ongeféier 40 Prozent vun alle Belsch ausmécht an déi kleng [[Däitschsproocheg Communautéit vun der Belsch|Däitschsproocheg Communautéit]] an den [[Cantons de l'Est (Belsch)|Ostkantonen]], déi ongeféier ee Prozent ausmécht. D'[[Haaptstadregioun Bréissel]] ass offiziell zweesproocheg (Franséisch an Hollännesch), och wa Franséisch déi dominant Sprooch ass.

{{Méi Info 1|Communautéiten, Regiounen a Provënze vun der Belsch}}

== Politik ==
[[Fichier:Filip Antwerpen3.JPG|thumb|upright|Den aktuelle Kinnek [[Philippe vun der Belsch]]]]
D'Belsch ass eng konstitutionell Monarchie an eng federal parlamentaresch Demokratie. D'[[Federaalt Parlament vun der Belsch|federaalt Parlament]] setzt sech aus dem [[Senat (Belsch)|Senat]] an der [[Chamber (Belsch)|Representantechamber]] zesummen. An der Belsch gëllt d'Walflicht, dowéinst gëtt et eng vun den héchste Walbedeelegungen op der Welt.

Staatschef ass de Kinnek, zanter 2013 de [[Philippe vun der Belsch|Kinnek Philippe]], mä mat limitéierte Prerogativen. Hien designéiert d'Ministeren, dorënner de Premierminister, déi d'Vertraue vun der Representantechamber hunn, fir d'federal Regierung ze forméieren. De Regierungsrot besteet aus net méi wéi 15 Memberen. Mat der Ausnam vum Premierminister muss de Regierungsrot aus grad souvill franséischsproochege wéi hollänneschsproochege Ministere bestoen.

Zu de frankophone Parteien zielen d'[[Parti socialiste (Belsch)|Sozialistesch Partei]], de [[Mouvement réformateur]], d'[[Centre démocrate humaniste|Chrëschtdemokraten]], déi [[Ecolo|Gréng]] an [[DéFI]]. Bei de Flame gëtt et d'[[Nieuw-Vlaamse Alliantie|Nei-Flämesch Allianz]] (N-VA), d'[[Christen-Democratisch en Vlaams|Chrëschtdemokraten]], d'[[Open Vlaamse Liberalen en Democraten|Liberal Partei]], d'[[Socialistische Partij Anders|Sozialdemokraten]], déi [[Groen (Belsch Partei)|Gréng]] an de [[Vlaams Belang]].

== Ekonomie ==
D'Ekonomie vun der Belsch ass staark globaliséiert an d'Transportinfrastruktur ass gutt an de Rescht vun Europa integréiert. Dem Land säi strategesche Standuert am Häerz vun enger héich-industrialiséierter Regioun mécht et zu engem vun de Haapt-Handelslänner an zu engem vun de räichste Länner op der Welt. D'Wirtschaft charakteriséiert sech duerch eng produktiv Aarbechtskraaft, en héije PNB an héich Exporttauxe per capita. Der Belsch hir Haaptimporter si Réimaterialien, Maschinnen an Ekipementer, Chemikalien, [[Diamant|Réidiamanten]], Medikamenter, Liewensmëttel, Transportekipementer a Pëtrolsprodukter. D'Haaptexportgidder si Maschinnen an Ekipementer, Chemikalien, fäerdeg Diamanten, Metaller a Metallprodukter a Liewensmëttel.

Am Allgemengen ass d'belsch Wirtschaft extreem op Zerwisser orientéiert, mat enger dynamescher flamännescher Ekonomie an der Wirtschaft vu Wallounien, déi zanter der Strukturkris an der Schwéierindustrie nach ëmmer Krämpes huet, sech dovun z'erhuelen. Als ee vun de Grënnungsmembere vun der [[Europäesch Unioun|Europäescher Unioun]] ënnerstëtzt d'Belsch d'Iddi vun enger oppener Vollekswirtschaft an d'Erweidere vun de Kompetenze vun den EU-Institutioune fir nei Memberen an den europäesche Bannemaart ze integréieren. Zënter 1922, via d'[[Belsch-Lëtzebuerger Wirtschaftsunioun]], hunn d'Belsch a Lëtzebuerg e gemeinsame Bannemaart mat Zoll- a Wärungsunioun.

== Demographie ==
Ufank 2015 hat d'Belsch eng Bevëlkerung vun iwwer 11.190.000 Awunner. Dovun hu schonn 2004 97&nbsp;% als urban gegollt. D'Bevëlkerungsdicht ass 363,6 Awunner op de Quadratkilometer, woubäi deen Taux a [[Flämesch Regioun|Flandern]] méi héich an an den [[Ardennen]] am niddregsten ass. A Flandern hunn 2015 iwwer 6.437.000 Leit gelieft an d'Stied mat de meeschten Awunner waren [[Antwerpen]] (511.000), [[Gent]] (252.274) a [[Bruges]] (117.787). A Wallounien hunn 3.585.000 Leit gelieft a [[Charleroi]] (202.021), [[Léck]] (194.000) an [[Namouer]] (110.000) haten déi meeschten Awunner. D'[[Haaptstadregioun Bréissel]] hat 1.167.000 Awunner. Dräi aner Gemengen, nieft [[Bréissel]] selwer, an där Regioun haten iwwer 100.000 Awunner.

2012 haten 90&nbsp;% vun der Bevëlkerung d'belsch Nationalitéit, aner 6&nbsp;% waren aner EU-Bierger. Heefegst Auslänner waren d'Italiener (452.000), d'Marokkaner (412.000), d'Fransousen (268.000) an d'Hollänner (216.000). Aner gréisser Communautéite sinn d'Spuenier (82.000), d'Polen (73.000) an d'Kongoleesen an déi Däitsch (mat respektive 70.000).<ref>[http://www.npdata.be/BuG/155-Vreemde-afkomst/Vreemde-afkomst.htm npdata.be] {{nl}}</ref> Zënter der Ännerung vum belschen Nationalitéitegesetz am Joer 1984 hu méi wéi 1,3 Millioune Migranten d'belsch Staatsbiergerschaft ugeholl. 2012 gouf geschat, datt 25&nbsp;% vun der Gesamtbevëlkerung auslännesch Wuerzelen hunn.

== Kultur ==
=== Konscht ===
Besonnesch d'Kontributiounen an der Molerei an an der Architektur vu belsche Perséinlechkeete sinn ervirzehiewen, zum Beispill d'Molerei wärend der flamännescher Renaissance. Zu de bekannte flamännesche Moler zielen de [[Peter Paul Rubens]], den [[Antoon van Dyck]], de [[Pieter Bruegel den Eeleren]] an de [[Jan van Eyck]]. Kënschtler aus dem 20. Joerhonnert sinn de [[Wim Delvoye]], de [[Constant Permeke]], de [[René Magritte]] an de [[Paul Delvaux]].

De [[Victor Horta]] war ee vun de bekanntste [[Jugendstil]]-Architekten.

=== Musek ===
De Belsch [[Adolphe Sax]] huet de [[Saxophon]] erfonnt. De [[Jacques Brel]] gëllt als ee vun de beschte Chansonnieren. Europawäite Succès am 21. Joerhonnert huet de [[Stromae]].

=== Literatur ===
Belsch Auteure sinn ënner anerem de [[Georges Simenon]], d'[[Amélie Nothomb]], den [[Hugo Claus]], d'[[Suzanne Lilar]] an den [[Hendrik Conscience]].

Och d'[[Comics|Bande-dessinéeën]] hunn an der Belsch e besonnesche Stellewäert, mam [[Hergé]] (''[[Tintin]]''), dem [[Peyo]] (''[[Schlumpfen]]''), dem [[André Franquin]] (''[[Gaston Lagaffe]]'', ''[[Marsupilami]]''), dem [[Dupa]] oder dem [[Morris (Auteur)|Morris]] (''[[Lucky Luke (Comicsserie)|Lucky Luke]]'').

=== Kichen ===
[[Fichier:Moules Frites.jpg|thumb|[[Mullen]] a [[Fritten|Fritte]] gëllen als belsch Spezialitéit]]
Vill belsch Restaurante si renomméiert an et fënnt ee s'an de grousse Restaurantsguide wéi dem Guide Michelin.

D'Belsch ass bekannt fir hire [[Béier (Gedrénks)|Béier]], [[Eisekuch]]en, [[Schockela]] a [[Fritten]].

== Kuckt och ==
* [[:Kategorie:Uertschaften an der Belsch|Belsch Uertschaften]]
* [[:Kategorie:Stied an der Belsch|Belsch Stied]]
* [[:Kategorie:Gemengen an der Belsch|Belsch Gemengen]]
* [[Belsch Regiounen]]
* [[Belsch Provënzen]]
* [[Benelux]]

== Um Spaweck ==
{{Commonscat|Belgium|Belsch}}
* [http://www.belgium.be Offiziell Säit vun der Belsch]
* [http://www.vlaanderen.be/ Offiziell Säit vum flämesche Gouvernement]
* [http://www.flanders.be/ Offiziell Säit vun der flämescher Regioun]
* [https://web.archive.org/web/20120531060922/http://www.wallonie.be/ Offiziell Säit vun der wallounescher Regioun]

{{clear}}
<div class="BoxenVerschmelzen">
{{Navigatioun Memberstaaten EU}}
{{NATO}}
</div>
{{Referenzen}}

[[Kategorie:Belsch| ]]