Hijery ny fangon'i Kazakstàna

{{Infobox Pays
| nom_local1=Қазақстан Республикасы
| langue1=kk 
| nom_local2=Qazaqstan Respublïkası
| langue2=kk 
| nom_local3=Республика Казахстан
| langue3=ru 
| nom_malgache= Repoblikan'i Kazakstàna
| de=avy amin'ny
| image_drapeau=Flag of Kazakhstan.svg 
| lien_drapeau=Sain'i Kazakstàna
| image_blason=Coat_of_arms_of_Kazakhstan.svg 
| lien_blason=Mari-piandrian'i Kazakstàna
| image_carte=Kazakhstan (orthographic projection).svg 
| devise= 
| langues=[[Kazàka]] (fitenim-panjakana)<br />[[Rosy]] (fiteny ofisialy)
| capitale=[[Nursultan]]
| coordonnées_capitale=51°10′N 71°30′E
| lien_villes=Tanàna ao Kazakstana
| titre_plus_grande_ville=Tanàna lehibe indrindra
| plus_grande_ville=[[Almaty]]
| type_gouvernement=[[Repoblika]] 
| titres_dirigeants=[[Filoha]]<br /><br>&nbsp;- [[Praiminisirtra]] 
| noms_dirigeants=[[Kassym-Jomart Tokayev]]<br />[[Askar Mamin]]
| superficie_rang=9
| superficie_totale=2 717 300
| pourcentage_eau=6,82
| population_rang=60
| population_totale={{formatnum:17522010}}<ref name=WorldFactbook>{{en}} [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/kz.html Central Intelligence Agency] {{Wayback|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/kz.html |date=20181224211128 }}, ''The World Factbook'', 2012</ref>
| population_année=2012
| densité=5,7
| pays_indépendance=Avy amin'ny [[Firaisan'ny Repoblika Sosialista Sovietika|FRSS]]
| type_indépendance=Daty
| date_indépendance=16 Desambra 1991
| pays frontaliers={{CHN}}{{clr}}{{KGZ}}{{clr}}{{UZB}}{{clr}}{{TKM}}{{clr}}{{RUS}}
| gentilé=Kazàka
| monnaie=[[Tengue]] 
| code_monnaie=KZT 
| fuseau_horaire=+5<ref>{{Cite web|url=https://www.zakon.kz/obshestvo/6425975-kazakhstan-perekhodit-na-edinyy-chasovoy-poyas-chto-nuzhno-znat.html|title=Казахстан переходит на единый часовой пояс: что нужно знать|lang=ru|first=|last=|website=[[zakon.kz]]|date=2024-02-29|access-date=}}</ref>
| hymne_national=[[Meniñ Qazaqstanım|Менің Қазақстаным]] (Meniñ Kazakstanım)<br />(«Kazakstanako») 
| iso3166-1 = KAZ, KZ 
| domaine_internet=[[.kz]] 
| indicatif_téléphonique=7 
| notes=
}}

I '''Kazakstàna''' na '''Repoblikan' i Kazakstàna''', dia firenena ao amin' ny faritra avaratr' i [[Azia Afovoany]]. Taloha i Kazakstàna dia faritanin' ny Fanjakana Rosiana ary anisan' ny repoblika mpikambana tao amin' ny [[Firaisan'ny Repoblika Sosialista Sovietika|Firaisan' ny Repoblika Sôsialista Sôvietika]] taloha, ary nahaleotena tamin' ny taona 1991, manana morontsiraka ao amin’ ny [[Ranomasina Kaspiana]] sy ao amin’ ny [[Ranomasin' i Aral]] izy. [[Kazàka (vahoaka)|Kazàka]] no anaran' ny mponina ao aminy. Atao hoe ''Qazaqstan'' sirilika. ''Қазақстан'', {{AAI|/qɑzɑqˈstɑn/}}; anarana lava: ''Qazaqstan Respublïkası'', sirilika. ''Қазақстан Республикасы'' amin' ny [[fiteny kazàka]].

Ny renivohiny dia i [[Astana]]; ny [[fiteny kazàka]] no tenim-panjakana ary ny [[fiteny rosiana]] no teny ôfisialy.

Tany avo vaorakotra fatrana sy tendrombohitra ny tanin' i Kazakstàna. Any no ahitana ny tendrombohitra Oural sy Altai ary Tian Shan Andrefana. Mihoatra ny 2/3n' ny tanin’ i Kazakstàna no efitra na saika efitra. Ankoatr’ ireo ony lehibe, ny akamaroan’ ny renirano sy ony dia maina saika mandritra ny taona.

Ny mponin’ i Kazaksatàna, izay ahitana vahoaka sy foko maro, dia manana toetra mampiavaka azy manokana: ny Kazàka no vahoaka vitsy an’ isa ao amin’ ny taniny; ny [[Rosiana (vahoaka)|Rosiana]] dia saika miovy isa amin’ ny Kazàka. Ahitana foko maro madinika koa ny any, ka isan’ izany ny [[Okrainiana (vahoaka)|Okrainiana]], ny [[Alemàna (vahoaka)|Alemàna]], ny [[Tatara (vahoaka)|Tatara]], ny [[Ozbeka (vahoaka)|Ozbeka]], ary ny [[Oigoro (vahoaka)|Oigora]]. Ny fivavahana [[silamo]] sy [[Kristianisma|kristiana]] no be mpanaraka any Kazakstàna.

Anisan' ny firenena mandroso indrindra any [[Azia Afovoany]] i Kazakstàna. Taloha, ny toekaren’ i Kazakstàna dia niompana amin’ ny fambolena, fa nandritra ny naha tao amin’ ny [[Firaisana Sôvietika]] azy dia nandroso haingana ny taozava-baventy. Mandroso ihany koa ny fitrandrahana [[solitany]] sy [[etona voajanahary]] manodidina ny [[Ranomasina Kaspiana]].

Repoblika sôsialista sôvietika taloha i Kazakstàna nefa nahazo ny fahaleovan-tenany tamin’ ny taona 1991. Mikambana ao amin’ ny [[Fikambanan' ny Fanjakana Mahaleo Tena|Fianakaviamben’ ny Fanjakana Mahaleo Tena]] (''Communauté des États indépendants'' -- CEI) izy.

== Jeôgrafia ==
[[Sary:Kazakhstan 2001 CIA map.jpg|right|220px|thumb|Sarintanin'i Kazakstàna]]
Amin' ny velarantaniny, i Kazakstàna no firenena fahasivy lehibe indrindra eto an-Tany. Ny halavan' ny sisintany manasaraka azy amin' ny firenena manodidina azy dia 12 012 km. Manana morontsiraka amin' ny ranomasina roa mihidy ilay firenena: ny [[Ranomasina Kaspiana|ranomasina Kaspianina]] ary ny [[Ranomasin'i Araly|Ranomasin' i Aral]]. izay voazara roa.

== Toekarena ==
Tohanan' ny [[solitany]] lafo vidy, ny taha fitomboan' ny [[harin-karena faobe]] an' i Kazakstàna dia teo anelanelan' ny 8,9% sy 13,5% mandritry ny taona 2000 hatramin' ny taona 2007. Noho ny krizy ara-toekarena izay nisy ny fiantraikany eto amin' izao tontolo izao dia nidina ho 1-3 % fotsiny ny taha fitomboana tamin' ny taona 2008 sy 2009, ary nitombo indray nanomboka tamin' ny taona 2010<ref>"The World Bank". Datafinder.worldbank.org. Retrieved 2010-06-01.</ref> Ny entana hafa avoakan' i Kazakstàna dia ny [[varimbazaha]], lamba ary biby velona.

Avo be ny tahan' ny fitomboan' ny vidim-piainana: mahery ny 6,2 % isan-taona ny fitomboany isan-taona ary nahatratra hatrany amin' ny 18,8 % izy tamin' ny taona 2008.

Tamin' ny taona 2002, i Kazakstàna no firenena voalohany indrindra izay avy amin' ny Repoblika Sôvietika taloha izay nandoa ny trosany tamin' ny [[Tahirim-Bola Iraisam-Pirenena]]. 

== Fiteny ==
Raha mila mahay miteny kazàka ny tena vao afaka manao depiote, ny fiteny rosiana no fiteny ampiasaina indrindra eny amin' ny tanàna, indrindraindrindra any avaratra izay ahitana ny ankamaroan' ny olona [[Slava (vahoaka)|Slava]].

== Jereo koa ==
'''Firenena ao Azia:'''

[[Afganistàna]] - [[Arabia Saodita]] - [[Armenia]] - [[Azerbaijàna]] - [[Bangladesy]] - [[Bareina]] - [[Botàna]] - [[Broney]] - [[Emirata Arabo Mitambatra]] - [[Filipina]] - [[Iemena]] - [[India]] - [[Indônezia]] - [[Iràka]] - [[Iràna]] - [[Israely]] - [[Japàna]] - [[Jôrdania]] - [[Kambôdia]] - [[Katara]] - [[Kazakstàna]] - [[Kirgizistàna]] - [[Kôety]] - [[Kôrea Atsimo]] - [[Kôrea Avaratra]] - [[Laôsy]] - [[Libàna]] - [[Maldiva]] - [[Malezia]] - [[Mianmara]] - [[Môngôlia]] - [[Nepaly]] - [[Ômàna]] - [[Ozbekistàna]] - [[Pakistàna]] - [[Palestina (fanjakana)]] - [[Rosia]] - [[Sina]] - [[Singaporo]] - [[Siria]] - [[Srilanka]] - [[Tailandy]] - [[Taioàna]] - [[Tajikistàna]] - [[Torkia]] - [[Torkmenistàna]] - [[Vietnamy]].

'''Kôntinenta eto an-tany'''

* [[Afrika]]
* [[Amerika]] ([[Amerika Avaratra]] - [[Amerika Atsimo]])
* [[Azia]]
* [[Eorôpa]]
* [[Ôseania]]
* [[Antarktika]]

== Tsiahy ==
{{ref}}

[[Sokajy:Firenena]]
[[Sokajy:Firenena ao Azia]]
[[Sokajy:Kazakstàna]]