Lihat sumber bagi Zirkonium

{{Elementbox_header | number=40 | symbol=Zr | name=zirkonium | left=[[ytrium|yttrium]] | right=[[niobium]] | above=[[Titanium|Ti]] | below=[[Hafnium|Hf]] | color1=#ffff99 | color2=black }}
{{Elementbox_series | [[unsur kumpulan 4]] }}
{{Elementbox_groupperiodblock | group=4 | period=5 | block=d }}
{{Elementbox_appearance_img | Zr,40| kelabu keputihan}}
{{Elementbox_atomicmass_gpm | [[1 E-26 kg|91.224]][[Senarai unsur mengikur jisim atom|(2)]] }}
{{Elementbox_econfig | &#91;[[Kripton|Kr]]&#93; 4d<sup>2</sup> 5s<sup>2</sup> }}
{{Elementbox_epershell | 2, 8, 18, 10, 2 }}
{{Elementbox_section_physicalprop | color1=#ffff99 | color2=black }}
{{Elementbox_phase | [[pepejal]] }}
{{Elementbox_density_gplstp | 6.52 }}
{{Elementbox_meltingpoint | k=2128 | c=1855 | f=3371 }}
{{Elementbox_boilingpoint | k=4682 | c=4409 | f=7968 }}
{{Elementbox_heatfusion_kjpmol | 14 }}
{{Elementbox_heatvaporiz_kjpmol | 573 }}
{{Elementbox_heatcapacity_jpmolkat25 | 25.36  }}
{{Elementbox_vaporpressure_katpa | 2639 | 2891 | 3197 | 3575 | 4053 | 4678 | comment= }}
{{Elementbox_section_atomicprop | color1=#ffff99 | color2=black }}
{{Elementbox_crystalstruct | [[pek-tertutup heksagonal]]  }}
{{Elementbox_oxistates | 4, 3, 2, 1, <br />(oksida [[amfoterik]]) }}
{{Elementbox_electroneg_pauling | 1.33 }}
{{Elementbox_ionizationenergies4 | 640.1 | 1270 | 2218 }}
{{Elementbox_atomicradius_pm | [[1 E-10 m|155]] }}
{{Elementbox_atomicradiuscalc_pm | [[1 E-11 m|206]] }}
{{Elementbox_covalentradius_pm | [[1 E-11 m|148]] }}
{{Elementbox_section_miscellaneous | color1=#ffff99 | color2=black }}
{{Elementbox_magnetic | paramagnetik }}
{{Elementbox_eresist_ohmmat20 | &gt; 421 }}
{{Elementbox_thermalcond_wpmkat300k | 22.6 }}
{{Elementbox_thermalexpansion_umpmkat25 | 5.7 }}
{{Elementbox_speedofsound_mps | (thin rod, 20&nbsp;°C) 3800 }}
{{Elementbox_youngsmodulus_gpa | 68 }}
{{Elementbox_shearmodulus_gpa | 33 }}
{{Elementbox_poissonratio | 0.34 }}
{{Elementbox_mohshardness | 5.0 }}
{{Elementbox_vickershardness_mpa | 903 }}
{{Elementbox_brinellhardness_mpa | 650 }}
{{Elementbox_cas_number | 7440-67-7 }}
{{Elementbox_isotopes_begin | color1=#ffff99 | color2=black }}
{{Elementbox_isotopes_decay2 | mn=88 | sym=Zr
 | na=[[synthetic radioisotope|syn]] | hl=[[1 E6 s|83.4 d]]
 | dm1=[[Electron capture|ε]] | de1=- | pn1=88 | ps1=[[yttrium|Y]]
 | dm2=[[gamma ray|γ]] | de2=0.392[[Delayed nuclear radiation|D]] | pn2= | ps2=- }}
{{Elementbox_isotopes_decay3 | mn=89 | sym=Zr
 | na=[[synthetic radioisotope|syn]] | hl=[[1 E5 s|78.4 h]]
 | dm1=[[Electron capture|ε]] | de1=- | pn1=89 | ps1=[[yttrium|Y]]
 | dm2=[[Positron emission|β<sup>+</sup>]] | de2=0.902 | pn2=89 | ps2=[[yttrium|Y]]
 | dm3=[[gamma ray|γ]] | de3=0.909[[Delayed nuclear radiation|D]] | pn3= | ps3=- }}
{{Elementbox_isotopes_stable | mn=90 | sym=Zr | na=51.45% | n=50 }}
{{Elementbox_isotopes_stable | mn=91 | sym=Zr | na=11.22% | n=51 }}
{{Elementbox_isotopes_stable | mn=92 | sym=Zr | na=17.15% | n=52 }}
{{Elementbox_isotopes_decay | mn=93 | sym=Zr
 | na=[[synthetic radioisotope|syn]] | hl=[[1 E13 s|1.53×10<sup>6</sup>y]]
 | dm=[[Beta emission|β<sup>−</sup>]] | de=0.060 | pn=93 | ps=[[niobium|Nb]] }}
{{Elementbox_isotopes_decay | mn=94 | sym=Zr 
 | na=17.38% | hl=1.1&nbsp;×&nbsp;10<sup>17</sup> y | dm=[[Double beta decay|β<sup>−</sup>β<sup>−</sup>]] | de=- | pn=94 | ps=[[molybdenum|Mo]] }}
{{Elementbox_isotopes_decay | mn=96 | sym=Zr
 | na=2.8% | hl=[[1 E19 s|2.0×10<sup>19</sup>y]]<ref>{{cite web| last = Pritychenko| first = Boris| coauthors = V. Tretyak| title = Adopted Double Beta Decay Data| publisher = National Nuclear Data Center| url = http://www.nndc.bnl.gov/bbdecay/list.html| accessdate = 2008-02-11}}</ref> 
 | dm=[[double beta decay|β<sup>−</sup>β<sup>−</sup>]] | de=3.348 | pn=96 | ps=[[molybdenum|Mo]] }}
{{Elementbox_isotopes_end}}

{{Elementbox_footer | color1=#ffff99 | color2=black }}

Zirkonium merupakan salah satu [[unsur]] dengan simbol ’’’Zr’’’ dan [[nombor atom]] 40. Ia adalah antara jenis [[logam peralihan]] yang bersifat berkilat, berwarna kelabu keputihan, dan kuat menyerupai [[titanium]]. Zirkonium digunakan sebagai agen pengaloian berikutan sifatnya yang mempunyai rintangan tinggi. Ia tidak pernah dijumpai sebagai logam tulen ,tetapi diperolehi biasanya daripada mineral [[zirkon]], yang boleh ditulenkan dengan menggunakan [[klorin]]. Zirkonium adalah buat pertama kalinya diasingkan dalam bentuk yang tidak 100% tulen pada tahun 1824 oleh [[Jöns Jakob Berzelius]].
Sehingga saat ini, kegunaan zirkonium dalam biologi masih belum diketahui. Zirkonium membentuk kedua-dua sebatian [[inorganik]] dan [[organologam]] seperti [[zirkonium dioksida]] dan [[Zirkonocena diklorida]]. Terdapat 5 [[isotop]] yang wujud secara semula jadi, yang mana 3 adalah stabil manakala 2 adalah hampir stabil. Pendedahan yang sekejap terhadap serbuk zirkonium sudah mampu mengakibatkan radang kecil dan sebatian zirkonium yang disedut boleh mengakibatkan [[granuloma]] kulit dan paru-paru.

== Ciri-ciri ==
Zirkonium bersifat berkilat, berwarna kelabu keputihan, lembut, [[mulur]] dan boleh ditempa. Ia berada dalam keadaan pepejal pada suhu bilik, namun ia adalah tegar dan [[rapuh]] apabila ketulenannya rendah. Dalam bentuk serbuk, zirkonium bersifat sangat mudah terbakar, tetapi dalam bentuk pepejal, ia tidak cenderung untuk terbakar. Zirkonium juga mempunyai rintangan yang tinggi dari pengaratan oleh [[alkali]], [[asid]], [[air]] garam dan agen-agen lain. Walau bagaimanapun, ia akan melarut dalam [[asid hidroklorik]] dan [[asid sulfurik]], terutamanya apabila [[fluorin]] hadir. Aloinya dengan [[zink]] akan menjadi magnetik pada suhu bawah 35 K.
[[Takat lebur]] zirkonium ialah 1855&nbsp;°C, dan [[takat didih]]nya pula ialah 4409&nbsp;°C. Zirkonium mempunyai [[keelektronegatifan]] 1.33 pada skala Pauling. Berbanding unsur-unsur lain dalam [[blok-d]], zirkonium mempunyai keelektronegatifan keempat terendah selepas [[ytrium|yttrium]], [[lutetium]] dan [[hafnium]].

== Penggunaan ==
Disebabkan oleh rintangannya yang tinggi terhadap pengaratan, ia selalu digunakan sebagai agen pengaloian dalam bahan yang terdedah kepada agen pengaratan, seperti dalam alat pembedahan dan filamen. Zirkonium dioksida (ZrO<sub>2</sub>) digunakan dalam pembuatan [[mangkuk pijar]] makmal, relau bagas, dan bahan refraktori. [[Zirkon]] (ZrSiO<sub>4</sub>) dipotong untuk membentuk batu permata sebagai perhiasan. Zirkonium karbonat (3ZrO<sub>2</sub>CO<sub>2</sub>H<sub>2</sub>O) pernah digunakan dalam losyen, tetapi penggunaannya telah dihentikan kerana telah menyebabkan tindak balas teruk pada kulit dalam sesetengah kes. 90% zirkonium yang dihasilkan digunakan dalam [[reaktor nuklear]] kerana ia adalah penyerap [[neutron]] yang lemah dan sukar karat. Aloi zirkonium digunakan sebagai sebahagian daripada badan kapal angkasa kerana rintangan habanya yang tinggi. Ia bukan sahaja merupakan antara komponen [[pelelas]] (bahan untuk mengikis) seperti [[kertas pasir]], malah, turut digunakan dalam senjata seperti [[BLU-97/B Combined Effects Bomb]] (Bom Impak Gabung BLU-97/B) untuk kesan terbakar. Oksida zirkonium juga digunakan dalam sektor pergigian sebagai salut gigi kerana sifatnya dari segi biokompatibiliti, kekuatan, dan penampilan.

== Sejarah ==
Mineral zirkon yang mengandungi zirkonium , atau variasinya yang lain (jargoon, hyacinth, jacinth, ligure), diutarakan dalam penulisan kitab Bible. Mineral tersebut tidak diketahui mengandungi unsur baru sehingga tahun 1789, apabila [[Martin Heinrich Klaproth]] menganalisis jargoon dari kepulauan [[Ceylon]] di Lautan India. Dia telah menamakan unsur tersebut sebagai Zirkonerde (zirkonia). [[Humphry Davy]] telah cuba untuk mengasingkan unsur ini melalui [[elektrolisis]], tetapi gagal. Zirkonium (dari [[bahasa Syiria]] ‘’zargona’’, [[bahasa Arab]] zarkûn, [[bahasa Parsi]] zargûn, yang bermaksud “seperti emas”) buat pertama kalinya diasingkan dalam bentuk yang tidak tulen sepenuhnya pada tahun 1824 oleh [[Berzilius]] dengan memanaskan campuran [[kalium]] dan kalium-zirkonium fluorida dalam proses pereputan yang kecil dalam tiub besi.
[[Proses bar kristal]] (atau proses iodida) yang ditemui oleh [[Anton Eduard van Arkel]] dan [[Jan Hendrik de Boer]] pada tahun 1925 merupakan proses industri pertama untuk penghasilan logam zirkonium tulen secara komersial. Proses tersebut melibatkan zirkonium tetraiodida terurai. Proses ini kemudiannya digantikan dengan proses yang lebih murah iaitu [[proses Kroll]] yang dibangunkan oleh [[William Justin Kroll]].

== Ketoksikan ==
Termakan atau tersedut <sup>93</sup>Zr, isotop radioaktif, boleh meningkatkan risiko terkena kanser. Pendedahan yang sekejap terhadap serbuk zirkonium sudah mampu mengakibatkan radang, tetapi pemeriksaan perubatan hanya diperlukan apabila ia terkena pada mata. Sebatian zirkonium yang disedut boleh mengakibatkan granuloma kulit dan peparu. Aerosol zirkonium pula boleh menyebabkan granuloma [[pulmonari]]. Pendedahan yang berterusan terhadap zirkonium tetraklorida menyebabkan peningkatan kadar kematian pada tikus dan tikus Belanda dan penurunan [[hemoglobin]] darah dan sel darah merah dalam anjing.

[[Fail:CZ brilliant.jpg|thumb|Kristal zirkonium]]
[[Fail:Zirconium-pieces.jpg|thumb|Zirkonium]]

== Lihat Juga ==
* [[Sebatian zirkonium]]

== Pautan Luar ==
* [http://www.chemicalelements.com/elements/zr.html Ringkas tentang Zirkonium]
* [http://www.webelements.com/zirconium/ Gambaran Menarik Zirkonium]
* [http://www.lenntech.com/periodic-chart-elements/zr-en.htm Fahami Zirkonium dengan Lebih Mendalam]

== Nota kaki ==
<references/>

{{Compact periodic table}}

[[Kategori:Bahan bakar piroteknik]]
[[Kategori:Logam peralihan]]
[[Kategori:Unsur kimia]]