Ännern vun Actinoid

De '''Actinoiden''' sünd een [[cheemsch Serie]] von ähnlich [[cheemsch Element]]en. Fröher weer de Serie ok as ''Actiniden'' betekend. Dat hett ober nicht tosamenpasst mit de Vörsläg von de Komisschoon, de för de Utgeven von Naamen tostännig weer. Na jüm weer de Ennen ''-id'' för binär [[chemisch Verbinnen]] vörbehalln, as t.&nbsp;B. de ''Chloride''. De Beteken ''Actinide'' kann ober liekers noch bruukt warrn.

To de Serie höört de Elementen [[Actinium]] un de 14 nafolgend Elemente in dat [[Periodensystem]]. De niege Begreep ''Actinoiden'' bedüdt so veel as ''ähnlich as dat Actinium'' – dorna höört dat Actinium sülvst eegentlich nich dorto, warrt ober ut praktisch Grünnen mitdortorekend.

In’n eenzeln sünd dat de Elementen (In Klammern staht de [[Atomtall]]en): [[Actinium]] (89), [[Thorium]] (90), [[Protactinium]] (91), [[Uran]] (92), [[Neptunium]] (93), [[Plutonium]] (94), [[Americium]] (95), [[Curium]] (96), [[Berkelium]] (97), [[Californium]] (98), [[Einsteinium]] (99), [[Fermium]] (100), [[Mendelevium]] (101), Nobelium (102) und [[Lawrencium]] (103). 

All Actinoiden bildt dreefach laadte [[Ion]]en. Wie dat Actinium sülvst warrt se all to de 3. [[Nebengrupp]] torekent, wat na de niege offizielle Indeelen von de [[IUPAC]] ok as 3. Grupp von dat Periodensystem betekend warrt. So as de [[Lanthanoid]]en, höört ok de Actinoiden to de ''innern Övergangselementen'' oder ok ''[[f-Block]]-Elementen'', as de Elementen in disse Reegen all f-[[Orbital]]en hebbt, de nicht vull opfüllt sünd.

De Actinoiden sünd all [[Radioaktivität|radioaktiv]] un tellt ok all to de [[Metall]]en. De eerste veer bit to’n Uran kommt in de Natur vör. De annern Actinoiden warrt ok as [[Transuran]]en betekend. Dat sünd mit eenzig Utnahm von dat Plutonium all künstlich Elementen. Actinoiden sünd, wenn se bannig fien verdeelt warrt [[pyrophor]], künnt also von sülvst Füer fangen.

{{Navigatschoonsliest Periodensystem}}

[[Kategorie:Stoffgrupp]]
[[Kategorie:Atomphysik]]