Brontekst bekijken van Slijmbeursontsteking

{{Disclaimer medisch lemma}}
{{Infobox aandoening
| naam           = Slijmbeursontsteking
| latijn         = bursitis
| afbeelding     = Bursitis_Elbow_WC.JPG
| caption        = Bursitis van de elleboog
| DiseasesDB     = 31623
| ICD10          = {{ICD10|M|70|}}-{{ICD10|M|71|}}
| ICD9           = {{ICD9|727.3}}
| ICDO           =
| OMIM           =
| MedlinePlus    = 000419
| eMedicineSubj  = emerg
| eMedicineTopic = 74
| MeshID         = D002062
}}

'''Slijmbeursontsteking''' of '''bursitis''' is een [[Ontsteking (geneeskunde)|ontsteking]] van een of meer [[Slijmbeurs|slijmbeurzen]], de met vocht gevulde 'kussentjes' tussen een [[Pees (anatomie)|pees]] en de onderliggende [[Bot (anatomie)|botstructuur]] bij een [[gewricht]]. Sommige vormen komen meer voor bij mannen dan bij vrouwen, de frequentie neemt met de leeftijd toe. 

Afhankelijk van de plaats van voorkomen hebben de verschillende vormen van bursitis een andere benaming:
* achillobursitis is een slijmbeursontsteking bij de [[achillespees]] op de [[hiel]]
* bursitis infrapatellaris, bid- of patersknie, aan de [[Knie (anatomie)|knie]]
* [[bursitis olecrani]] of studentenelleboog, aan de [[elleboog]]
* [[bursitis praepatellaris]] is een ontsteking op de [[knieschijf]]
* [[bursitis subacromialis]] is een ontsteking van de slijmbeurs in de [[schouder]] die zich onder het [[acromion]] bevindt<ref>Vergelijk het met het [[impingementsyndroom]].</ref>
* bursitis trochanterica of trochanter bursitis, aan de zijkant van de [[heup]]

== Symptomen ==
[[Afbeelding:Gray350.png|thumb|Bursae bij de [[knie (anatomie)|knie]], zichtbaar rechtsboven en rechtsonder]]

Als een slijmbeurs ontstoken is, maakt ze meer [[Lichaamsvocht|vocht]] aan. Hierdoor zet de slijmbeurs uit en wordt het [[gewricht]] pijnlijk en stijf. Bursitis kenmerkt zich door roodheid, plaatselijke warmte, zwelling en [[pijn]] waar de ontstoken slijmbeurs aanwezig is, zoals op [[hiel]], [[Knie (anatomie)|knie]], [[elleboog]], [[schouder]] of [[heup]]. Een slijmbeursontsteking ter hoogte van de elleboog ziet eruit als een zakje dat aan de punt van de elleboog hangt. Bij een slijmbeursontsteking van de knie ontstaat een zwelling, meestal juist boven of onder de knieschijf. Een acute bursitis kan enige dagen tot weken en soms maanden aanhouden.

== Oorzaken ==
Een slijmbeursontsteking kan het gevolg zijn van [[Verwonding|trauma]], bijvoorbeeld een [[ongeval]], een klap of een val, of structurele overbelasting en aanhoudende druk, bijvoorbeeld door het uitgeoefende beroep. In dat geval spreekt men van een ''traumatische bursitis''. ''[[Chronische ziekte|Chronische]] bursitis'' is een van de aandoeningen in het [[Repetitive strain injury|RSI-spectrum]].

Een slijmbeurs kan ook besmet worden met [[bacteriën]] door een wondje of een infectie in de buurt. Dit is een ''septische bursitis''. Soms is er geen oorzaak voor een slijmbeursontsteking. Dat wordt een ''primaire bursitis'' genoemd. 

In zeldzame gevallen ligt [[reuma]] of [[jicht]] aan de basis van een bursitis.

== Behandeling ==
Het gewricht dient in beweging gehouden te worden om stijfheid te voorkomen en het [[genezing]]sproces te bevorderen. Langdurige druk op ellebogen en knieën moet worden vermeden. Het gebruik van kniebeschermers kan nuttig zijn bij het [[knielen]]. Afkoelen van de ontsteking met [[IJs (water)|ijs]] kan de pijn verzachten. Een bursitis, die niet het gevolg van een [[infectie]] is, geneest doorgaans uit zichzelf.

=== Behandeling door de arts en de kinesitherapeut ===
In ernstiger gevallen zijn [[pijnstillers]] en [[ontstekingsremmers]] als [[NSAID's]] noodzakelijk. [[Fysiotherapie]], met mobilisatie,<ref>[https://www.fysiogoeszuid.nl/news/mobilisatie-fysiotherapie-goes/ Mobilisatie binnen de fysiotherapie]{{Dode link}}, 3 juli 2020.</ref> [[Gymnastiek (sport)|gymnastiek]] en [[elektrotherapie]], is ook mogelijk. Deze kunnen best zo snel mogelijk gestart worden.

[[Punctie]] van de aangedane slijmbeurs is niet alleen nuttig voor de juiste diagnose, maar gedeeltelijk ook voor de behandeling. De [[Druk (grootheid)|druk]] in de slijmbeurs vermindert erdoor en daardoor ook de pijn. Bij chronische bursitis kan men de slijmbeurs leegzuigen en er een [[Corticosteroïden|cortisonepreparaat]] inspuiten, door middel van infiltratie. Deze procedure wordt, zo nodig, na twee weken herhaald. Blijft de ontsteking terugkomen en klachten veroorzaken, dan kan de slijmbeurs [[Chirurgie|chirurgisch]] verwijderd worden. 

Bij een septische slijmbeursontsteking of het vermoeden ervan start men onmiddellijk [[Antibioticum|antibiotica]] op in hoge dosis. Een ziekenhuisopname kan nodig zijn om de antibiotica met een [[infuus]] toe te dienen. 

Bij reuma of jicht wordt meestal verwezen naar een [[reumatoloog]] voor een aangepaste behandeling.

== Gelijkende aandoening ==
Heupkopnecrose is een aandoening waarvan de symptomen soms lijken op een slijmbeursontsteking in de [[heup]].

{{Appendix||2=
; voetnoten
{{References}}
; websites
* {{en}} [https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/bursitis/symptoms-causes/syc-20353242 Bursitis].
}}

[[Categorie:Bot-, spier- of gewrichtsaandoening]]
[[Categorie:Sportletsel]]