Izvorni kod stranice Natrijum nitrit

{{chembox-lat
| Watchedfields = changed
| verifiedrevid = 269311552
| Name = {{PAGENAME}}
| ImageFile = Sodium nitrite.jpg
| ImageSize = 200px
| ImageName = {{PAGENAME}}
| ImageFileL1 = Sodium-3D.png
| ImageSizeL1 = 80px
| ImageNameL1 = The sodium cation
| ImageFileR1 = Nitrite-3D-vdW.png
| ImageNameR1 = The nitrite anion (space-filling model)
| ImageFile2 = Natriumnitrit Elementarzelle.png
| ImageSize2 = 250px
| Section1 = {{Chembox Identifiers-lat
| ChemSpiderID_Ref = {{chemspidercite|correct|chemspider}}
| ChemSpiderID = 22689
| ChEMBL_Ref = {{ebicite|correct|EBI}}
| ChEMBL = 93268
| UNII_Ref = {{fdacite|correct|FDA}}
| UNII = M0KG633D4F
| InChI = 1/HNO2.Na/c2-1-3;/h(H,2,3);/q;+1/p-1
| InChIKey = LPXPTNMVRIOKMN-REWHXWOFAO
| SMILES = N(=O)[O-].[Na+]
| StdInChI_Ref = {{stdinchicite|correct|chemspider}}
| StdInChI = 1S/HNO2.Na/c2-1-3;/h(H,2,3);/q;+1/p-1
|  StdInChIKey_Ref = {{stdinchicite|correct|chemspider}}
|  Beilstein = 
|  Gmelin = 
|  3DMet = 
| StdInChIKey = LPXPTNMVRIOKMN-UHFFFAOYSA-M
| CASNo = 7632-00-0
| CASNo_Ref = {{cascite|correct|CAS}}
| PubChem = 24269
| UNNumber = 1500
| EINECS = 231-555-9
| RTECS = RA1225000
| ATCCode_prefix = V03
| ATCCode_suffix = AB08
  }}
| Section2 = {{Chembox Properties-lat
|   Formula = NaNO<sub>2</sub>
|   MolarMass = 68.9953 g/mol
|   Appearance = beli prah
|   Density = 2.168 g/cm<sup>3</sup>
|   Solubility = 82 g/100 ml (20&nbsp;°C)
|   MeltingPt = 271&nbsp;°C razlaže se
  }}
| Section3 = {{Chembox Structure-lat
|   Coordination =
| CrystalStruct = orthorhombic
| SpaceGroup = Im2m
| LattConst_a = 3.5653(8)&nbsp;Å
| LattConst_b = 5.5728(7)&nbsp;Å
| LattConst_c = 5.3846(13)&nbsp;Å <ref>{{Cite journal|author=T. Gohda, M. Ichikawa|title=The Refinement of the Structure of Ferroelectric Sodium Nitrite|journal=Journal of the Korean Physical Society|volume=29|year=1996|pages=551–554}}</ref>
| UnitCellFormulas = 2
  }}
| Section7 = {{Chembox Hazards-lat
|   ExternalMSDS = [http://ptcl.chem.ox.ac.uk/MSDS/SO/sodium_nitrite.html External MSDS]
|   EUIndex = 007-010-00-4
|   EUClass = Oksidant ('''O''')<br />Toksičan ('''T''')<br />Opasan po okruženje ('''N''')
|   NFPA-H = 3
|   NFPA-F = 0
|   NFPA-R = 1
|   NFPA-O = OX
|   RPhrases = {{R8}}, {{R25}}, {{R50}}
|   SPhrases = {{S1/2}}, {{S45}}, {{S61}}
|   FlashPt =
|   Autoignition = 489&nbsp;°C
|   LD50 = 85 mg/kg
  }}
| Section8 = {{Chembox Related-lat
|   OtherAnions = [[Litijum nitrit]]<br />[[Natrijum nitrat]]
|   OtherCations = [[Kalijum nitrit]]<br />[[Amonijum nitrit]]
  }}
}}

'''Natrijum nitrit''' je [[sol|so]] čija je hemijska formula NaNO<sub>2</sub>.<ref>{{Housecroft3rd}}</ref> Koristi se kao [[Konzervansi|konzervans]] za mesne prerađevine. U čistom stanju je beli do bledo žuti prah. Rastvorljiv je u vodi i higroskopan. Na vazduhu se polako [[Oksido-redukcija|oksidira]] do [[natrijum nitrat]]a. Natrijum nitrit je jako redukciono sredstvo.<ref>{{ParkesNeorganskaHemija}}</ref>

Ova so se koristi u proizvodnji [[azo jedinjenja|diazo]] [[boja]], [[nitrozo jedinjenja]], i drugih organskih jedinjenja; u bojenju i štampanju tekstila; u [[fotografija|fotografiji]]; kao i laboratorijski [[reagens]] i [[inhibitor korozije]]; u metalnim premazima za fosfatiziranje; i u proizvodnji [[guma|gumenih]] hemikalija. Ova so se može koristiti kao [[elektrolit]] u proizvodnim procesima [[elektrohemisko brušenje|elektrohemiskog brušenja]], tipično u obliku 10% rastvora u vodi. Natrijum nitrit se takođe koristi u ljudskoj i veterinarskoj medicini kao [[vasodilator]], [[bronhodilator]], i [[protivotrov]] kod trovanja [[cijanid]]om.

== Upotreba ==
=== U normalnoj ljudskoj prehrani ===

Nitriti su normalni deo ljudske ishrane. Oni su prisutni u većini vrsta [[povrće|povrća]].<ref>{{cite journal | doi = 10.1016/j.jfca.2008.10.025 | title = Effects of some processing methods on nitrate and nitrite changes in cruciferous vegetables | year = 2009 | last1 = Leszczyńska | first1 = Teresa | last2 = Filipiak-Florkiewicz | first2 = Agnieszka | last3 = Cieślik | first3 = Ewa | last4 = Sikora | first4 = ElżBieta | last5 = Pisulewski | first5 = Paweł M. | journal = Journal of Food Composition and Analysis | volume = 22 | pages = 315}}</ref><ref>[http://www.wholesomebabyfood.com/nitratearticle.htm Nitrates, Carrots, and Homemade Baby Food - Nitrates and Making Homemade Baby Food Carrots, Spinach and More<!-- Bot generated title -->]</ref><ref name="sciencedirect.com">{{cite journal | doi = 10.1016/B0-12-227055-X/00830-0 | title = Nitrates and Nitrites | year = 2003 | last1 = Dennis | first1 = M J | last2 = Wilson | first2 = L A | pages = 4136}}</ref> [[Špinat|Spanać]] i [[Zelena salata|salata]] mogu da imaju do 2500&nbsp;mg/Kg nitrata, [[kelj]] (302.0&nbsp;mg/kg) i [[karfiol]] (61.0&nbsp;mg/kg), do niskih koncentracija od 13&nbsp;mg/Kg u [[asparagus]]u. Nivoi nitrita u 34 uzorka povrća, uključujući različite vrste [[kupus]]a, [[Zelena salata|salate]], [[špinat|spanaća]], [[peršun]]a i [[repa|repe]] je u rasponu između 1.1 i 57&nbsp;mg/Kg, npr. beli karfiol (3.49&nbsp;mg/kg) i zeleni karfiol (1.47&nbsp;mg/kg).<ref>{{cite journal | doi = 10.1016/j.foodchem.2009.11.030 | title = Contribution of different vegetable types to exogenous nitrate and nitrite exposure | year = 2010 | last1 = Correia | first1 = Manuela | last2 = Barroso | first2 = ÂNgela | last3 = Barroso | first3 = M. FáTima | last4 = Soares | first4 = DéBora | last5 = Oliveira | first5 = M.B.P.P. | last6 = Delerue-Matos | first6 = Cristina | journal = Food Chemistry | volume = 120 | pages = 960}}</ref><ref name = Leszczyńska>{{cite journal | doi = 10.1016/j.jfca.2008.10.025 | title = Effects of some processing methods on nitrate and nitrite changes in cruciferous vegetables | year = 2009 | last1 = Leszczyńska | first1 = Teresa | last2 = Filipiak-Florkiewicz | first2 = Agnieszka | last3 = Cieślik | first3 = Ewa | last4 = Sikora | first4 = ElżBieta | last5 = Pisulewski | first5 = Paweł M. | journal = Journal of Food Composition and Analysis | volume = 22 | pages = 315 }}</ref> Kuvanje povrća snižava koncentraciju nitrata ali ne nitrita.<ref name = Leszczyńska/> Sveže meso sadrži 0.4-0.5&nbsp;mg/Kg nitrita i 4–7&nbsp;mg/Kg nitrata (10–30&nbsp;mg/Kg nitrata u suvomesnatim proizvodima).<ref name="sciencedirect.com"/> Prisustvo nitrita u životinjskim tkivima je posledica metabolizma [[azot oksid]]a, važnog [[neurotransmiter]]a.<ref>{{cite journal | doi = 10.1016/0378-4347(94)00310-6 | title = Measurement of nitrite and nitrate levels in biological samples by capillary electrophoresis | year = 1994 | last1 = Meulemans | first1 = A. | last2 = Delsenne | first2 = F. | journal = Journal of Chromatography B: Biomedical Sciences and Applications | volume = 660 | pages = 401}}</ref> Azot oksid može biti stvoren ''de novo'' posredstvom [[azot oksid sintaza|azot oksid sintaze]] iz [[arginin]]a, ili iz [[nitrat]]a ili [[nitrit]]a unesenog hranom.<ref>{{cite journal | doi = 10.1006/niox.1998.0187 | title = Nitrogen Oxides and Hydroxyguanidines: Formation of Donors of Nitric and Nitrous Oxides and Possible Relevance to Nitrous Oxide Formation by Nitric Oxide Synthase | year = 1998 | last1 = Southan | first1 = G | journal = Nitric Oxide | volume = 2 | pages = 270}}</ref> Najveći deo istraživanja negativnih efekata nitrita na ljude predatira otkriće važnosti [[Azot-monoksid|azot oksida]] u ljudskom metabolizmu i ljudskog endogenog metabolizma nitrita.

=== Prehrambeni aditiv ===

Kao [[prehrambeni aditiv]], ova so ima dvojnu ulogu u [[hrana|prehrambenoj]] [[industrija|industriji]] zato što ona menja [[boja|boju]] konzervisane [[riba|ribe]] i [[meso|mesa]], a isto tako sprečava rast ''[[Clostridium botulinum]]'', [[bakterija|bakterije]] koja uzrokuje [[botulizam]]. U [[Evropska unija|Evropskoj Uniji]] ovaj aditiv se može koristiti samo kao mešavina u solima koje sadrže najviše 0.6% natrijum nitrita. In ima [[EC broj (hemija)|EC broj]] E250. [[Kalijum nitrit]] (E249) se koristi na isti način.

== Literatura ==
{{reflist|2}}

== Spoljašnje veze ==
* [http://www.food-info.net/uk/e/e250.htm E250: Sodium nitrite]
{{-}}
{{Jedinjenja natrijuma-lat}}

[[Kategorija:Jedinjenja natrijuma]]
[[Kategorija:Jedinjenja kiseonika]]
[[Kategorija:Esencijalni lekovi Svetske zdravstvene organizacije]]
[[Kategorija:Oksidaciono sredstvo]]
[[Kategorija:Inhibitori korozije]]