Madrid sahifasining manbasini koʻrish

{| align=left border=1 cellpadding=4 cellspacing=0 style="float:right; margin-left: 0.5em; margin-bottom: 0.5em; background: #ffffff; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; text-align:left; font-size: 95%; width: 260px;"
|-
! style="background:#f9f9f9; text-align:center;" colspan=2 | Madrid
|-
| colspan=2 style="padding: 0px;" | 
{| align=center cellspacing=0 cellpadding=3 width=252
|-
| align=center width=50% |
| align=center width=50% | [[Tasvir:Escudo de Madrid.svg|75px]]
|-
| align=center | ''Bayrogʻi''
| align=center | ''Gerbi''
|-
|}
{| align=center cellspacing=0 cellpadding=3 width=252
|-
| align=center | [[Tasvir:CiudadMadridPosicion.PNG|200px]]
|-
| align=center | ''Joylashishi''
|}
|- bgcolor=#F9F9F9
| Tashkil qilinishi
| [[VIII asr]] 
|- 
| [[Ispaniya viloyatlari|Viloyat]]
| [[Madrid viloyati]]
|- bgcolor=#F9F9F9
| Aholi<br /> Zichlik
| 3,228,359 (2005)<br />5,198 kishi/km²
|- bgcolor=#F9F9F9
| Ona tillari
| [[Ispancha]]
|- 
| Shahar hokimi
| Alberto Ruiz-Gallardón
|- bgcolor=#F9F9F9
| Web sayti
| [http://www.munimadrid.es/ www.munimadrid.es]
|}
'''Madrid''' — Ispaniya poytaxti, Madrid provinsiyasining va Yangi Kastiliya tarixiy viloyatining bosh shahri. Mamlakatning asosiy siyosiy, iktisodiy va madaniy markazi. Mansanares daryosi (Taxo havzasi) boʻyida, Meseta platosida, 650 m balandlikda joylashgan. Iklimi quruq subtropik iqlim. Yanvarning oʻrtacha temperaturasi 4,9°, iyulniki 24,2°. Yillik yogʻin 420&nbsp;mm. Transport yoʻli va avtomobil yoʻllari tuguni. Aeroporti xalqaro ahamiyatga ega. Aholisi 2,8 mln. kishi (1998).

M. ilk bor qoʻlyozmalarda 932 yilda qayd etilgan.M. oʻrnida Yu-asraa mavr-ush/jing Majirit nomli qalʼasi boʻlgan. 1083-yilda arablardan ozod etilgan va 1118-yildan erkin shahar huquqi berilgan. 14—15-asrlarda Kastiliya qirollari qarorgohi. 1561-yildan Ispaniyaning rasmiy poytaxti.

M. va uning atrofidagi korxonalar mamlakatda ishlab chiqariladigan mahsulotning 1/10 qismini beradi. Shahar sanoatining yetakchi tarmogʻi — mashinasozlik (avtomobilsozlik, samolyotsozlik, lokomotivsozlik), elektrotexnika (optika priborlari, radiotexnika va telefon jihozlari, qishloq xoʻjaligi qurollari ishlab chiqarish). Kime (jumladan, plastmassa ishlab chiqarish), qurilish materiallari, poligrafiya, kimyo-farmatsevtika, toʻqimachilik, koʻnpoyabzal, farfor-fayans va boshqa sa-noat korxonalari bor. Badiiy xunarmandchilik (kashta tikish, toʻr toʻqish, zargarlik buyumlari tayyorlash va boshqalar) rivojlangan. M.da yirik korxonalar boshqarmasi, banklar, sugʻurta kompaniyalari, savdo firmalari va birjalar joylashgan. M. — xalqaro turizm markazlaridan. Untlar, Mariya Kristina qirollik kollegiumi, konservatoriya, sanʼatshunoslik va boshqa oʻquv mu-assasalari, Qirollik akademiyasi, ilmiy tadqiqot institutlari, astronomiya rasadxonasi, botanika bogʻi, kutubxonalar, Prado muzeyi, Milliy arxeologiya, sanʼat va boshqa muzeylar bor. Metropoliten qurilgan. Meʼmoriy yodgorliklardan yepiskop ka-pellasi (1520), Pla sa Mayor ansambli (1619), Kirol saroyi (1738—64), cherkovlar, ratusha (17—18-asrlar) va boshqa saqlangan.<ref>[[Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi|OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>

== Tarixi ==
[[Tasvir:Sculpture "The Bear and the Strawberry Tree" by Antonio Navarro.JPG|thumb|"Bo'ri va hayot daraxti" xaykaltaroshlik namunasi]]

Arxeologik izlanishlar Mansanares daryosining qirg'og'ida so'nggi paleolit davriga (tahminan 100 ming yil oldin) oid insoniyat izlari borligini isbotlab berdi. Madrid ilk bor solnomalarda eslanadi. Aytishlaricha shaharni Kordobaning amiri Muhammad I leonlar va kastillardan himoya qilgan. 
Shahar ilk bor Madjirit nomi bilan, milodiy [[932-yil]]da atalgan.

== Geografiyasi ==
{{section-stub}}
=== Iqlimi ===
{{section-stub}}

== Hududiy boʻlinishi ==
[[Tasvir:Districts of Madrid.svg|left|thumb|250px|Madrid tumanlarining xaritasi]]
'''Shahar tumanlari'''
# '''Centro:''' Palacio, Embajadores, Cortes, Justicia, Universidad, Sol.
# '''Arganzuela:''' Paseo Imperial, Acacias, Chopera, Legazpi, Delicias, Palos de Moguer, Atocha.
# '''Retiro:''' Pacífico, Adelfas, Estrella, Ibiza, Jerónimos, Niño Jesús.
# '''Salamanca:''' Recoletos, Goya, Fuente del Berro, Guindalera, Lista, Castellana.
# '''Chamartín:''' El Viso, Prosperidad, Ciudad Jardín, Hispanoamérica, Nueva España, Pza. Castilla.
# '''Tetuán:''' Bellas Vistas, Cuatro Caminos, Castillejos, Almenara, Valdeacederas, Berruguete.
# '''Chamberí:''' Gaztambide, Arapiles, Trafalgar, Almagro, Vallehermoso, Ríos Rosas.
# '''Fuencarral-El Pardo:''' El Pardo, Fuentelarreina, Peñagrande, Barrio del Pilar, La Paz, Valverde, Mirasierra, El Goloso.
# '''Moncloa-Aravaca:''' Casa de Campo, Argüelles, Ciudad Universitaria, Valdezarza, Valdemarín, El Plantío, Aravaca.
# '''Latina:''' Los Cármenes, Puerta del Ángel, Lucero, Aluche, Las Águilas, Campamento, Cuatro Vientos.
# '''Carabanchel:''' Comillas, Opañel, San Isidro, Vista Alegre, Puerta Bonita, Buenavista, Abrantes.
# '''Usera:''' Orcasitas, Orcasur, San Fermín, Almendrales, Moscardó, Zofio, Pradolongo.
# '''Puente de Vallecas:''' Entrevías, San Diego, Palomeras Bajas, Palomeras Sureste, Portazgo, Numancia.
# '''Moratalaz:''' Pavones, Horcajo, Marroquina, Media Legua, Fontarrón, Vinateros.
# '''Ciudad Lineal:''' Ventas, Pueblo Nuevo, Quintana, La Concepción, San Pascual, San Juan Bautista, Colina, Atalaya, Costillares.
# '''Hortaleza:''' Palomas, Valdefuentes, Canillas, Pinar del Rey, Apóstol Santiago, Piovera.
# '''Villaverde:''' San Andrés, San Cristóbal, Butarque, Los Rosales, Los Ángeles (Villaverde).
# '''Villa de Vallecas:''' Casco Histórico de Vallecas, Santa Eugenia.
# '''Vicálvaro:''' Casco Histórico de Vicálvaro, Ambroz.
# '''San Blas:''' Simancas, Hellín, Amposta, Arcos, Rosas, Rejas, Canillejas, Salvador.
# '''Barajas:''' Alameda de Osuna, Aeropuerto, Casco Histórico de Barajas, Timón, Corralejos.

== Iqtisodiyoyi ==
{{section-stub}}
== Madaniyati ==
{{section-stub}}
== Bayramlari ==
* [[15-may]] — Avliyo Isidora kuni.
* [[13-iyun]] — Avliyo Antoniya Florid kuni.
* [[16-iyul]] — Avliyo Virgen Karmen kuni.
* [[7-avgust]] — Avliyo Kayetana kuni.
* [[10-avgust]] — Avliyo Lavrentiy kuni.
* [[15-avgust]] — Avliyo Virgen Paloma kuni.
* [[12-oktyabr]] — Avliyo Virgen Pilar kuni.
* [[9-noyabr]] — Avliyo Virgen Almudena  kuni.

== Hamdoʻstlik shaharlari ==
{| cellpadding="10"
|- valign="top"
|
* {{Yunoniston bayrogʻi}} [[Afina]] ({{lang-el|Αθήνα}}), [[Yunoniston]] ([[1971]]-yil [[4-may]])
* {{Xitoy bayrogʻi|20px}} [[Pekin]] ({{lang-zh|北京}}), [[Xitoy]] ([[1985]] [[16-sentabr]])
* {{Serbiya bayrogʻi}} '''[[Belgrad]]''', [[Serbiya]]
* {{Germaniya bayrogʻi|20px}} [[Berlin]] ({{lang-de|Berlin}}), [[Germaniya]] ([[1988]])
* {{Argentina bayrogʻi}} '''[[Buenos-Ayres]]''', [[Argentina]]
* {{Fransiya bayrogʻi}} '''[[Bordo]]''', [[Fransiya]]
* {{Kolumbiya bayrogʻi}} '''[[Bogota]]''', [[Kolumbiya]]
* {{Belgiya bayrogʻi}} '''[[Bryussel]]''', [[Belgiya]]
* {{Venesuela bayrogʻi}} '''[[Karakas]]''', [[Venesuela]]
* {{Kuba bayrogʻi}} '''[[Gavana]]''', [[Kuba]]
* {{Portugaliya bayrogʻi}} '''[[Lissabon]]''', [[Portugaliya]]
* {{Nikaragua bayrogʻi}} '''[[Managua]]''', [[Nikaragua]]
* {{Meksika bayrogʻi}} '''[[Mexiko]]''', [[Meksika]]
| valign="top" |
* {{Urugvay bayrogʻi}} '''[[Montevidio]]''', [[Urugvay]]
* {{Rossiya bayrogʻi}} '''[[Moskva]]''', [[Rossiya]]
* {{AQSh bayrogʻi}} '''[[Nyu-York]]''', [[AQSh]]
* {{Mavritaniya bayrogʻi}} '''[[Nuakshot]]''', [[Mavritaniya]]
* {{Panama bayrogʻi}} '''[[Panama shahri]]''', [[Panama]]
* {{Fransiya bayrogʻi}} '''[[Parij]]''', [[Fransiya]]
* {{Ekvador bayrogʻi}} '''[[Kito]]''', [[Ekvador]]
* {{Morokko bayrogʻi}} '''[[Rabot]]''', [[Morokko]]
* {{Kosta Rika bayrogʻi}} '''[[San-Xose(Kosta Rika)|San-Xose]]''', [[Kosta Rika]]
* {{Gonduras bayrogʻi}} '''[[Tegusigalpa]]''', [[Gonduras]]
* {{Liviya bayrogʻi}} '''[[Tripoli]]''', [[Liviya]]
* {{Polsha bayrogʻi}} '''[[Varshava]]''', [[Polsha]]
* {{Misr bayrogʻi|20px}} [[Qohira]] ({{lang-ar|القاهرة}}), [[Misr]]
|}

== Havolalar ==
*[http://www.madrid.es/portales/munimadrid/en/Home?vgnextfmt=default&vgnextchannel=1ccd566813946010VgnVCM100000dc0ca8c0RCRD&idioma=en&idiomaPrevio=en&combo=1 Madrid shahrining rasmiy vebsayti {{ref-es}}]
*[http://www.metromadrid.es/en/index.html Madrid shahrining metrosi {{ref-en}}]

== Manbalar ==
{{manbalar}}

{{OʻzME}}
{{Yevropa poytaxtlari}}

[[Turkum:Alifbo boʻyicha aholi punktlari]]  [[Turkum:Ispaniya shaharlari]]