Veelvoudige ster
’n Veelvoudige ster (Engels: star system) is ’n paar sterre wat om mekaar wentel[1] en deur swaartekrag gebind word. ’n Groot getal sterre wat deur swaartekrag gebind word, word gewoonlik ’n sterreswerm, of as dit baie groot is ’n sterrestelsel (Engels: galaxy), genoem.
Terme
’n Veelvoudige ster wat uit twee sterre bestaan, word ’n dubbelster genoem. Voorbeelde is Sirius, Procyon en Cygnus X-1 (laasgenoemde bestaan waarskynlik uit ’n ster en ’n swart gat).
Veelvoudige sterre is sterregroepe wat uit drie of meer sterre bestaan.[2][3] Dié groepe is kleiner as oop sterreswerms, wat ’n ingewikkelder dinamika het en van 100 tot 1 000 sterre bevat.[4]
Voorbeelde
Twee sterre
- Sirius, ’n dubbelster wat uit ’n hoofreeks-tipe A-ster en ’n witdwerg bestaan.
- Procyon, ’n soortgelyke kombinasie.
- Mira, ’n veranderlike ster
Drie sterre
- Polaris, die noordelike poolster
- Alpha Centauri
- HD 188753, in die sterrebeeld Swaan, wat bestaan uit ’n geel-, oranje- en rooidwerg
- Xi Tauri in die sterrebeeld Bul wat uit drie blou-wit B-tipe-hoofreekssterre bestaan
Vier sterre
- Mizar, wat dikwels aanvaar is as die eerste dubbelster wat ontdek is (1650).[5][6] Later is gevind dat hulle albei op hul eie ’n dubbelster is.[7]
- HD 98800
Vyf sterre
- 91 Aquarii
- Delta Orionis
Ses sterre
Sewe sterre
- Nu Scorpii[10]
Verwysings
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
- ↑ "Star system" in Modern Dictionary of Astronomy and Space Technology. A.S. Bhatia, eed. Nieu-Delhi: Deep & Deep Publications, 2005. ISBN 81-7629-741-0
- ↑ Understanding Variable Stars, John R. Percy, Cambridge: Cambridge University Press, 2007, ISBN 0-521-23253-8.
- ↑ MSC—a catalogue of physical multiple stars, A.A. Tokovinin, Astronomy and Astrophysics Supplement Series 124 (1997), 75–84; aanlyn by VizieR en die Multiple Star Catalog.
- ↑ p. 24, Galactic Dynamics, James Binney en Scott Tremaine, Princeton University Press, 1987, ISBN 0-691-08445-9.
- ↑ The Binary Stars, R. G. Aitken, New York: Semi-Centennial Publications of the University of California, 1918.
- ↑ Vol. 1, part 1, p. 422, Almagestum Novum, Giovanni Battista Riccioli, Bononiae: Ex typographia haeredis Victorij Benatij, 1651.
- ↑ A New View of Mizar, Leos Ondra, URL besoek op 26 Mei 2007.
- ↑ Castor A and Castor B resolved in a simultaneous Chandra and XMM-Newton observation, B. Stelzer en V. Burwitz, Astronomy and Astrophysics 402 (Mei 2003), ble. 719–728.
- ↑ ADS 9731: A new sextuple system, A.A. Tokovinin, N. I. Shatskii, en A.K. Magnitskii, Astronomy Letters, 24, No. 6 (November 1998), ble. 795–801.
- ↑ Nu Scorpii in die Multiple Star Catalog.
