Gaan na inhoud

John Dewey

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Weergawe deur Sobaka (besprekings | bydraes) op 11:04, 15 Junie 2019 (Begin nuwe artikel, nog besig)
(verskil) ← Ouer weergawe | bekyk huidige weergawe (verskil) | Nuwer weergawe → (verskil)

John Dewey (Burlington, 20 Oktober 1859 - New York Stad, 1 Junie 1952) was 'n Amerikaanse filosoof, sielkundige en pedagoog. Sy werk het 'n belangrike bydrae gelewer tot die pedagogiese wetenskappe, die filosofie van opvoeding en die filosofiese beweging van pragmatisme. Dewey word ook dikwels beskou as die vader van funksionalisme . Dit is 'n skool binne die sielkunde wat fokus op die funksie van die bewuste ervaring en gedrag. Hy word ook deur sommige as een van die belangrikste filosowe van die 20ste eeu genoem.

In sy pleit en verdediging van demokrasie was Dewey van mening dat daar op twee gebiede - skole en burgerlike samelewing behoefte aan refleksie en hersiening was, met spesifieke fokus op kreatiwiteit en pluralisme. Dewey het aangevoer dat volle demokrasie bereik moet word, nie net deur die reg om te stem op alle lae van die samelewing nie, maar ook deur te verseker dat daar 'n volkome gevormde openbare mening bestaan. Dit word bereik deur middel van effektiewe kommunikasie tussen burgers, kundiges en politici, maar ook - en dit is hoe die skakel met pedagogie gemaak word - deur goeie onderwys en 'n goeie onderwysstelsel. Dewey was immers oortuig daarvan dat die skool 'n kleinskaalse samelewing was, waar kinders bereid was om volwaardige burgers van die samelewing te word.

Kort biografie

Afkoms en studies

John Dewey is in Oktober 1859 in Burlington, Vermont gebore. Sy pa het 'n kruidenierswinkel in Burlington besit. Sy oupa aan sy ma se kant is verkies tot die Amerikaanse Huis van Verteenwoordigers. Dewey het twee broers gehad. John het in 1879 saam met sy oudste broer, Davis Rich Dewey, aan die Universiteit van Vermont gegradueer. Sy broer het 'n professor in statistiek en ekonomie by die Massachusetts Institute of Technology (MIT) geword. Na sy studies het John Dewey vir 'n jaar in Oil City, Pennsylvania, en nog 'n jaar in Charlotte, Vermont, naby Burlington, gedoseer. Dewey was baie geïnteresseerd in die filosofie en in 1882 publiseer hy sy eerste artikel - "Die metafisiese aannames van materialisme" - in die joernaal Journal of Speculative Philosophy. Kort daarna, op advies van die hoofredakteur, William Torrey Harris, het Dewey twee ander artikels vir dieselfde tydskrif geskryf. Aangemoedig en gestimileerd deur die filosofie professor Henry Torrey, het Dewey besluit om die filosofie te bestudeer en hiervoor VSA$ 500 van 'n tante geleen. John Dewey het in 1884 sy PhD aan die Johns Hopkins-universiteit ontvang. Hy het onder meer by George Sylvester Morris gestudeer, wat Dewey se belangstelling in Hegel aangewakker het. Onder Stanley Hall het hy sielkunde bestudeer.

Werk

Sy professionele loopbaan het by die Universiteit van Michigan begin, waar hy van 1884 tot 1888 en 1889 tot 1894 gedoseer het. In 1894 word hy voorsitter van die fakulteit filosofie, sielkunde en pedagogie aan die Universiteit van Chicago. Hy het George Herbert Mead saam met hom geneem en jong James Rowland Angell gehuur om die sielkunde laboratorium te lei. Dewey het in aanraking gekom met die radikale siening van Henry George en het vriende gemaak met sosiale hervormers soos Jane Addams, Mary White Ovington en Alice Hamilton.

By die Universiteit van Michigan het Dewey die "Laboratoriumskool" gestig, gebaseer op die teorie dat die beste opleiding vir onderwysers werklike praktyk was. Dewey het op soek gegaan na borg vir hierdie projek. Die universiteit het nie hierdie projek mede-gefinansier nie. Dewey beoordeel dat die universiteit hom nie voldoende ondersteun het in sy onderrigbeskouings nie. Toe die laboratoriumskool tydens 'n kort afwesigheid van Dewey deur die universiteit met nog 'n klein opvoedkundige projek saamgesmelt is, het dit te veel vir Dewey geword en het hy in 1904 bedank.

In 1899 is hy verkies as president van die Amerikaanse Sielkundige Vereniging en ook in 1905 president van die Amerikaanse Filosofiese Vereniging. Na 'n geskil met die Universiteit se rektor oor sy opvoedkundige projek, het hy die Universiteit van Chicago vir Columbia Universiteit met die ondersteuning van James McKeen Cattell geruil. Daar doseer hy van 1904 tot en met sy pensioneering in 1929. In 1010 word hy as sielkundige opgeneem in die Nasionale Akademie van Wetenskappe.

Gedurende sy jare by hierdie universiteit het hy ook talle reise regoor die wêreld gedoen. Die bekendste onder hierdie reise is die lesings wat hy in 1919 tot 1921 in Japan en China gegee het, sy besoek aan Turkye in 1924 om as adviseur vir onderwysbeleid en sy toer van die USSR in 1928, waar hy baie skole besoek het, te dien. Hierdie baie reise beteken nie dat Dewey die sosiale probleme in die Verenigde State nie verstaan het nie. Hy was dikwels politiek en sosiaal toegewyd, insluitend op die gebied van vroue-emansipasie, progressiewe onderwys, die regte van onderwyspersoneel, die humanistiese beweging en wêreldvrede. Sy besoek aan die USSR het sy standpunte beïnvloed oor die liberalisering van onderwys en die strewe na meer samewerking tussen studente en professore. Hy het ook artikels oor die politieke ontwikkelinge in die land geskryf. Sy kennis oor die USSR is opgemerk en Dewey het vanaf Maart 1937 'n nie-amptelike kommissie van ondersoek ingestel na die spanning tussen Jozef Stalin en Leon Trotsky: die sogenaamde Dewey-kommissie. Onder andere het hierdie komitee met Trotsky 'n onderhoud in Mexiko gevoer. Geredigeer deur Susan La Follette, is die verslag in 1938 gepubliseer onder die titel "Nie skuldig nie". In reaksie daarop het die konserwatiewes Dewey as 'n kommunis bestempel en die linksgesindes as 'n ultra-konserwatiewe.

Dewey het op 1 Junie 1952 in New York gesterf.

Funksionele sielkunde

By die Universiteit van Michigan het Dewey sy eerste twee werke, Psychology (1887) en Leibniz's New Essays Concering the Human Understanding (1888) gepubliseer, beide gekenmerk deur 'n sterk invloed van die Britse neo-Hegelianisme van destyds. In Psychology poog hy om 'n sintese tussen hierdie idealisme aan die een kant en eksperimentele wetenskap aan die ander kant te verkry.

Dewey se aandag verskuif, saam met dié van sy jonger kollegas, James Hayden Tufts en George Herbert Mead en sy student James Rowland Angell na die sielkunde deur die publikasie van die werk van William James, Principles of Psychology (1890). Hierin het William James die invloed van die sosiale omgewing op kognitiewe prosesse en gedrag beklemtoon. Dit is in teenstelling met die fisiologiese sielkunde van Wilhelm Wundt en sy volgelinge.

In 1894 het hy die Chicago-groep sielkunde by die nuutgestigte Universiteit van Chicago gevorm, saam met Mead, Angell en Tufts. Hy sal later ook sy werk Ethics (1908) met Tufts skryf. Hierdie nuwe styl om sielkunde te praktiseer, is later bekend as funksionele sielkunde, het 'n praktiese benadering gehad en het aksie en toepassing beklemtoon. In Dewey se artikel, The Reflex Arc Concept in Psychology, gepubliseer in die Psychological Review, het hy die tradisionele stimulus-respons-konsep van die refleksboog gekritiseer. Alhoewel hy nie wil ontken dat daar iets bestaan soos stimulus, sensasie of reaksie nie, het hy nie saamgestem dat dit as afsonderlik van mekaar beskou moet word nie. Dewey was van mening dat hierdie teenstrydige gebeure gesien moet word as skakels in 'n ketting. Hy het die idee ontwikkel dat daar koördinasie is, wat verseker dat stimulasie verryk word deur die resultate van vorige ervarings. Die respons word dan deur sensoriese ervaring gemoduleer.

Filosofie

Alhoewel Dewey altyd na sy filosofie verwys as "instrumentalisme", word hy nog steeds beskou as een van die drie hooffigure in die Amerikaanse pragmatisme, saam met Charles Sanders Peirce, die stigter van pragmatisme en die reeds genoemde William James wat pragmatisme gewild gemaak het. Dewey se impak word sterk gekenmerk deur Hegeliese invloed. Dit is in teenstelling met, byvoorbeeld, James, wat veral van die empirisme en utilitarisme vertrek. Dewey het ook aan die morele pluralisme en relativisme wat kenmerkend van James was, ontbreek.

Verwysings

Notas

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal.