Ronelda Kamfer

Ronelda Kamfer
Gebore	Ronelda Sonnet Kamfer 16 Junie 1981 Blackheath, Kaapprovinsie
Nasionaliteit	Suid-Afrika
Beroep	Digteres

Ronelda Sonnet Kamfer (1981-) is 'n Suid-Afrikaanse digteres. Sy skryf in haar moedertaal Afrikaans.

Lewe en werk

Sy is op 16 Junie 1981 in Blackheath in die Kaapprovinsie (nou Wes-Kaap) gebore. Haar ouers is Ronald Kamfer en die verpleegster Gertrude Granfield, wat op 6 Oktober 1951 gebore is. Op die ouderdom van drie het sy by haar grootouers, plaaswerkers op 'n vrugteplaas in Grabouw, gaan woon. Op tienjarige ouderdom keer sy terug na haar ouers in Blackheath en die gesin verhuis later na Eersterivier in die Kaap. Hier maak sy eerstehands kennis met die berugte bendekultuur toe ’n skoolmaat voor haar oë in kruisvuur buite die skool doodgeskiet is. Sy matrikuleer in 1999 aan die Eersterivier Sekondêre Skool. Daarna werk sy as verpleegster by Mediclinic, as kelner, as kassier by Clicks en as administratiewe assistent by ’n bemarkingsmaatskappy, terwyl sy eers in Blackheath en later in Stellenbosch bly. In 2010 is sy ’n Honneurs-student aan die Universiteit van Wes-Kaapland, waar Antjie Krog een van haar professore is.

Sy tree gereeld in die openbaar op, waar sy van haar gedigte voorlees. By die Aardklop Kunstefees van 2008 kry sy ’n encore en sy tree ook onder andere op by die Poësiefees van Afrika in Durban in 2010 en dieselfde jaar by die Winternagfees in Den Haag, waar sy saam met Antjie Krog optree. In Februarie 2011 word sy erg getraumatiseer deurdat die polisie twee keer in ’n week die huurhuis in Athlone wat sy saam met haar vriend, Nathan Trantraal, en vyf ander mense deel, deursoek vir dwelms, onwettige wapens en gesteelde goedere. Sy is ten tye van die voorval vyf maande swanger. Haar ma is op 9 Junie 2011 skielik oorlede aan breinvliesontsteking. Op Maandag 4 Julie 2011 trou sy in Bellville met Nathan Trantraal en kort daarna word hulle dogtertjie, Seymour Gertrude, gebore. In 2012 onderneem sy ’n reis na Nederland, waar sy op die verhoog en oor die radio en televisie optree om oor haar werk te gesels, wat weens Nederlandse vertalings deur Alfred Schaffer aftrek kry in hierdie land. Die Jan Rabie en Marjorie Wallace-skrywersbeurs word in 2015 aan haar toegeken vir haar roman-voorstel oor plaaswerkers in die Wes- en Oos-Kaap.

Skryfwerk

Om haarself uit te druk begin sy as tienderjarige om gedigte te skryf. Haar gedigte word opgeneem in “Nuwe stemme 3”, “My ousie is ’n blom” en die Nederlandse kultuurtydskrif Bunker Hill. In 2020 word van haar gedigte in Vers en vrou opgeneem. Haar indrukwekkende debuut met “Noudat slapende honde” oes allerweë gunstige kritiek in. Die gedigte beeld in Kaapse spreektaal die uitsigloosheid van die harde werklikheid van lewe op die Kaapse Vlakte uit. Sy slaag daarin om die taal van die gemeenskappe realisties weer te gee, op so ’n vars en rou manier dat die Afrikaanse, Engelse en Kaapse uitdrukkings saamsmelt sonder enige sweem van onnatuurlikheid. Die tragedies van vaders wat hulle kinders verlaat, dwelms, bendeleiers en kinders wat dinge doen wat hulle nie hoef en behoort nie is alles temas vir die gedigte. In hierdie sosiale kommentaar word die mooi woord deurgaan vermy en word eerder gefokus op die eenvoudige, harde, maar raak woord, wat die woede en frustrasies van die gemeenskap weerspieël. Die toon van die gedigte is hoofsaaklik liries, met die persoonlike emosie wat voorop gestel word, terwyl daar ook sommige verhalende verse is. Die gedig, “vergewe my maar ek is Afrikaans” is ’n hoogtepunt met sy sosiale kommentaar en die metaforiese aard van die boodskap. Daar is verder etlike verse met skrynende maatskaplike kommentaar, soos “Klonkies” en “Pick ’n Pa”, laasgenoemde oor afwesige vaders, terwyl “Die huisvrou” se eerlike uitbeelding van die minder bevoordeelde maar hardwerkende vrou ook tref. “Klein Cardo” vertel die aangrypende verhaal van ’n jong slagoffer van geweld op die Kaapse Vlakte. In 2009 word die Eugène Marais-prys aan “Noudat slapende honde” toegeken (wat sy deel met Loftus Marais) en hierdie bundel is in dieselfde jaar die naaswenner van die Ingrid Jonker-prys. Alfred Schaffer vertaal die bundel in Nederlands as “Nu de slapende honde”. Hierdie vertaling verskyn in 2010 en verwerf oorwegend gunstige resensies.

Sy volg dit op met “Grond/Santekraam”, waar die titel betrekking het op grond, besitsreg daarop en veral die gedwonge verskuiwings daarvandaan, terwyl Santekraam ’n Nederlandse en ou Afrikaanse woord is wat “die res” beteken. Die lewensverhaal en wedervaringe in ’n onregverdige politieke bestel van die digter se ma se familie, die Granfields, vorm ’n vername motief regdeur die bundel. Dit behandel grond en gedwonge verskuiwings, met ’n fokus op die gemeenskappe van Skipskop (die vissersdorpie naby Waenhuiskrans), Kassiesbaai en Bredasdorp. Hierdie bundel is in 2012 op die kortlys vir die toekenning van die ATKV-poësieprys en is geïllustreer deur die broers Nathan en André Trantraal. Alfred Schaffer vertaal ook hierdie bundel in Nederlands onder die titel “Santenkraam”.

“Hammie” se titel is Kaaps vir “moeder” of “ma” en die bundel bevat dan ook hoofsaaklik gedigte oor die moeder, wat in 2011 oorlede is. Die res van die gedigte handel oor ander familielede en kennisse, aktuele verse oor die land en die sosiale omgewing, asook die taal en digterskap. Treffend in die bundel is die openhartige skryfstyl, waarin die lewens en gevoelens van gewone mense op outentieke wyse belig word. Die verhouding met die moeder word uit verskillende hoeke belig, soos die persoonlike verlies, die verantwoordelikhede wat beide teenoor mekaar en die res van die gesin dra en die reaksie van ander. “Jirre waa’s my ma” is ’n roerende vers oor die verlies, terwyl “Nathan” die onverwagse van die dood verhaal. Die maatskaplike omstandighede in die land is die onderwerp van knap verse soos “Immigrant”, “Die skoonmakers”, “Getuienis” en “Disney days”. Die skynheiligheid van liberale in die apartheidstydperk word in “Volkspele” en in “Kwagga” ontmasker. Van haar gedigte word in Engels, Frans, Nederlands, Portugees en Turks vertaal en Ronelda vertaal self ook heelwat van haar gedigte in Engels. In haar digkuns werp Ronelda Kamfer lig op die lewensomstandighede van bruin Afrikaners, maar ook op die rasgebaseerde skeidingslyn wat dwarsdeur die Afrikaanse taal- en kultuurgemeenskap loop. Haar verse word gekenmerk deur 'n alledaagse ongekunsteldheid, die sogenaamde 'praatpoësie'. In hierdie opsig sluit haar werk op formele vlak aan by die digkuns van Danie en Loftus Marais, Andries Bezuidenhout, Johannes Prins, Toast Coetzer en dies meer.

Eerbewyse

• 2009 : Eugène Maraisprys

Op 2012 se Klein Karoo Nasionale Kunstefees word ’n Afrikaans Onbeperk-prys aan haar toegeken as waardering vir haar impak as ’n jong digter.

Publikasies

Jaar	Publikasies
2008	Noudat slapende honde (digbundel)
2011	grond/Santekraam (digbundel)
2016	Hammie (digbundel)
2019	Chinatown (digbundel)
2021	Kompoun (roman)

Bronne

Tydskrifte en koerante

• Anoniem “Kamfer praat in Den Haag” “Beeld” 6 Junie 2012
• Brümmer, Willemien “Ek is gevaarlik vir wit mense” “By” 16 Julie 2011
• De Vries, Fred “Want onse ‘sad’ verskil” “Rapport” 3 Julie 2011
• Ebersohn, Karen “Twee digters wen gesamentlik die Eugène Marais-prys vir poësie” “Volksblad” 29 Junie 2009
• Prins, Jo “Digter Ronelda kamfer kry reuse-skrywersbeurs” “Beeld” 18 Desember 2015
• T. T. Cloete, Noudat slapende honde, in Tydskrif vir Letterkunde, 46 (1), 2009

Internet

• Bezuidenhout, Andries Versindaba: http://versindaba.co.za/2011/08/02/andries-bezuidenhout-onderhoud-met-ronelda-s-kamfer/ Geargiveer 12 November 2016 op Wayback Machine
• Bookslive: http://muse.bookslive.co.za/blog/2010/10/22/booked-muse-ronelda-kamfer/
• Brümmer, Willemien Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2011/07/16/BJ/11/16JulieRonelda.html
• De Vries, Willem Beeld: http://152.111.1.88/argief/berigte/beeld/2011/02/16/B1/20/jmronelda.html Geargiveer 18 Maart 2011 op Wayback Machine
• De Vries, Willem Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2012/06/05/SK/10/ronelda_kamfer_nl.html
• Esterhuizen, Louis Versindaba: http://versindaba.co.za/2010/01/10/onderhoud-ronelda-s-kamfer/ Geargiveer 11 November 2016 op Wayback Machine
• Esterhuizen, Louis Versindaba: http://versindaba.co.za/2012/05/21/louis-esterhuizen-handeklaptyd-vir-ronelda-kamfer/ Geargiveer 10 Oktober 2017 op Wayback Machine
• La Vita, Murray Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2008/06/27/SK/17/oopkaart27jun.html^{[dooie skakel]}
• LitNet ATKV-Skrywersalbum 3 Junie 2014: http://www.litnet.co.za/ronelda-kamfer-1981/
• Marais, Danie LitNet: http://www.litnet.co.za/absa-ketting-danie-marais-gesels-met-ronelda-kamfer/
• Poetry International: http://www.poetryinternationalweb.net/pi/site/poet/item/13273
• Solomons, Ezelle Die Burger: http://152.111.1.87/argief/berigte/dieburger/2011/02/07/SK/6/esPolisie.html
• T’Sjoen, Yves Versindaba: http://versindaba.co.za/2012/01/04/ronelda-s-kamfer-in-de-lage-landen/ Geargiveer 9 November 2016 op Wayback Machine
• Van der Walt, Carina Versindaba: http://versindaba.co.za/2013/08/19/carina-van-der-walt-kamfer-en-die-trias-politica/ Geargiveer 25 September 2018 op Wayback Machine
• Versindaba: http://versindaba.co.za/gedigte/ronelda-kamfer/ Geargiveer 11 November 2016 op Wayback Machine
• (en) Resensie van Poetry International Web – South Africa Geargiveer 12 Maart 2014 op Wayback Machine, deur Charl-Pierre Naudé.
• (en) Engelse vertalings van enkele Kamfer gedigte Geargiveer 19 Januarie 2013 op Wayback Machine, vertaal deur Charl JF Cilliers.

Ongepubliseerde dokumente

• Naudé, Charl-Pierre “‘Noudat slapende honde” Boeke-Insig Handleiding
• Sommige van Kamfer se gedigte is in Engels en Frans vertaal.
• Engelse vertalings van haar werk deur Charl JF Cilliers is op http://versindaba.co.za/2011/11/28/ronelda-kamfer-vertaling-in-engels/^{[dooie skakel]} beskikbaar.
• Van Ronelda Kamfer se gedigte is opgeneem in die Franse tydskrif Missives (Littératures d'Afrique du Sud, n° 253, Parys, Junie 2009) en in Denise Coussy, Denis Hirson & Joan Metelerkamp Afrique du Sud: une traversée littéraire, Institut Français/Editions Philippe Rey, Parys 2011