Benutzer:Altkatholik62/Neeroeteren
Vorlage:Infobox deelgemeente België Neeroeteren (Limburgs: Nerotere) is een dorp in de Belgische provincie Limburg en een deelgemeente van Maaseik. Net zoals Opoeteren dankt Neeroeteren haar naam aan de Oeter, een beek die door beide deelgemeenten stroomt. Neeroeteren heeft zo'n 9000 inwoners. Het dorp ligt op de grens van het Maasland en het Kempens Plateau, en wordt doorsneden door de Zuid-Willemsvaart. Neeroeteren heeft enkele landelijke gehuchten, namelijk Schootsheide (ook wel de 'Hei' genoemd) en Voorshoven ten oosten van de Zuid-Willemsvaart, en Berg en Waterloos ten westen ervan.
Toponymie
In documenten uit 952 wordt de plaats voor het eerst vermeld, namelijk met de naam Uotra en in 1202 als Utere. Oeter is de oude naam voor de Bosbeek, die langs Neeroeteren loopt. Het voorvoegsel Neer- kwam pas vanaf de 14e eeuw in gebruik.
Geschiedenis
De omgeving van Neeroeteren is reeds sinds lange tijd bewoond, getuige vele neoltische vonsten. Daarnaast werden voorwerpen uit de bronstijd en de tijd der Merovingers aangetroffen.
In de 10e eeuw behoorde Neeroeteren tot het domein van Ansfried, welke de Abdij van Thorn stichtte. In 955 schonk hij zijn domein aan deze Abdij, en aldus werd Neeroeteren onderdeel van het Vorstendom Thorn, dat op zijn beurt onder voogdijschap stond van het Graafschap Loon, na 1366 het Prinsbisdom Luik. Er waren voortdurende conflicten omtrent de heerlijke rechten tussen de Abdis van Thorn, en de Prinsbisschop van Luik.
Het dorp ontstond daar, waar een belangrijke werg over de Oeter of Bosbeek voerde, maar ook aan de oostzijde van de gemeente bevond zich een belangrijke weg, feitelijk een oude heerbaan die van Maastricht naar het noorden voerde. Om dit te beveiligen werd water van de Oeter of Bosbeek afgetapt en in noordelijke richting door een gracht geleid, naar het moerasgebied ten zuiden van Kinrooi. Tussen Neeroeteren en Maaseik bevond zich de Schoorbrug, reeds in 1365 vermeld. Deze brug kon worden afgesloten, en hier was ook de galg opgesteld. Omstreeks 1625 werd in Neeroeteren een schans opgericht, aan de Hoogstraat, ten westen van de huidige Zuid-Willemsvaart. Alle sporen van deze schans zijn verdwenen.
Tussen 1000 en 1100 werd waarschijnlijk al een stenen kerk gebouwd door de abdissen van Thorn. Reeds in de 13e eeuw was er een eigen pastoor. De parochie van Neeroeteren omvatte eveneens Solt, Elen en Heppeneert, terwijl het patronaatsrecht in handen was van de Abdij van Thorn. In 1240 werd de Abdij van de Godsberg gesticht, welke in 1275 naar Rummen verhuisde.
De 14e eeuw was een bloeiperiode voor het dorp, en toen werd ook de nieuwe kerk gebouwd, maar gedurende de 15e eeuw, tijdens de Luikse Oorlogen (1465-1468), had het te lijden van tal van rondtrekkende troepen. Latere jaren brachten epidemieën, en van 1581-1583 waren het plunderende Spaanse troepen, die het dorp onveilig maakten. Deze stonden onder leiding van Philips van Récourt. In 1584 werd het dorp verwoest door de Graaf van Mansfeldt, eveneens legeraanvoerder in dienst van Parma. Ook in de daaropvolgende jaren bleef het onrustig, terwijl ziekten en misoogsten eveneens hun tol eisten. In 1636 waren het de troepen van Jan van Werth, in 1652 de muitende troepen van Karel IV van Lotharingen en in 1672 de Franse troepen. Tijdens de Oostenrijkse Successieoorlog (1746-1749) waren het dan weer de troepen van Oostenrijk en hun bondgenoten.
Vanaf 1782 werd de streek onveilig gemaakt door de Bokkenrijders, welke in 1782 de kerk inbraken. Drossaard Jan Clerx heeft deze bendes met harde hand vervolgd.
Vanaf 1805 werden de bezittingen van de Abdij van Thorn, door de Fransen geconfisqueerd, openbaar verkocht.
De gemene gronden werden vanaf 1825 verkocht om in de 18e eeuw aangegaane leningen te kunnen aflossen. In 1827 werden de eerste dennenbossen aangeplant en verdere bebossing vond plaats in de 19e eeuw, zoals de Roderheide (113 ha in 1859 en 595 ha in 1867), waarbij de opbrengst van het hout ten goede aan de gemeente kwam. In 1847 werd 57 ha in de Schootsheide door de Staat onteigend om daar wateringen aan te leggen. Dit geschiede door de Société Liègeoise, een consortium van vermogende burgers. Uiteindelijk besloeg dit, door kalkrijk water uit de Zuid-Willemsvaart gevoede, systeem ongeveer 200 ha. Tot 1930 werd het voornamelijk gebruikt als hooiland, ten behoeve van de paarden van het Belgische leger te Leopoldsburg, de paardentram en de Antwerpse Zoo. Later kwamen er populierenaanplanten en dergelijke, en ook nu nog is het systeem goed bewaard. Het ligt ten zuidoosten van Neeroeteren. Hier werkten in de hoogtijdagen wel 300 mensen.
In het begin van de 20e eeuw zijn er plannen geweest om een steenkolenmijn te openen in Neeroeteren. Een concessie werd toegekend aan het gebied tussen Neeroeteren en Rotem. Op deze plek is de voorraad steenkool in de Limburgse ondergrond het grootst. Deze plannen werden opgeborgen omdat het boren van schachten in de moerassige ondergrond bijna onmogelijk was.
Neeroeteren komt ook voor in het werk van Georges Simenon, meer bepaald in La Maison du Canal of Het Huis aan het Kanaal. Georges Simenon heeft tijdens zijn jeugd enkele dagen verbleven in het huis van zijn grootvader, dat in het boek centraal staat. Het staat op het grondgebied van Elen, doch verder weg van de Zuid-Willemsvaart dan het boek het voorstelt.
Bezienswaardigheden
thumb|250px|De Sint-Lambertuskerk (16e eeuw)
- De Sint-Lambertuskerk, in het centrum van Neeroeteren, dateert van de 16e eeuw. In de kerk bevinden zich heiligenbeelden die toegeschreven worden aan de Meester van Elsloo en Jan van Steffeswert.
- De pastorie met 18e eeuwse westgevel, naast de kerk.
- De Volmolen een watermolen op de Bosbeek te Opoeteren, op de grens met Neeroeteren
- De Leverenmolen, een watermolen op de Bosbeek
- De Klaaskensmolen, een watermolen op de Bosbeek
- De Neermolen, een watermolen op de Bosbeek
- De Langerenmolen, een watermolen op de Bosbeek
- Zie ook de buurtschappen Waterloos, Schootsheide en Voorshoven
Natuur en landschap
Neeroeteren wordt van noord naar zuid doorsneden door het kanaal de Zuid-Willemsvaart. Op het ogenblik dat het kanaal in de jaren 30 van de twintigste eeuw werd rechtgetrokken, ontstonden er twee eilanden. Het noordelijke is heden geen eiland meer, doordat de oude kanaalsectie grotendeels gedempt is. Op die plaats ligt heden industrieterrein 'Hooggeystersveld'.
Het zuidelijke is heden een recreatiedomein dat bekendstaat als 'Het Eiland'.
De beken van Neeroeteren zijn de Witbeek enerzijds en de Bosbeek of Oeter anderzijds. Deze stromen alle in oostelijke richting, naar de Maas.
Neeroeteren ligt aan de rand van het Kempens Plateau. Dat wordt begrensd door ruim twintig meter hoge steilrand. Op deze plaats zijn heiderestanten en vooral veel naaldbossen te vinden. Vroeger heeft hier grindwinning plaatsgevonden.
In het gehucht Berg bevindt zich een manege. Meer in de richting van het centrum van het dorp bevindt zich nog een andere manege in een dal. Aldaar is er ook een vakantiecentrum, met een camping en een aantal bungalows.
Nog iets zuidelijker, globaal gezegd in het zuidwesten van Neeroeteren, bevindt zich het natuurgebied Bergerven. De top van de centrale Comiteitsberg bevindt zich op 78 m boven de zeespiegel. De top is een vertrekpunt van verschillende wandelroutes. Verderop, al in Opoeteren, bevindt zich nog een andere berg, namelijk Wouterbos. Op deze berg concentreert zich enige bewoning.
In het Maasdal liggen een aantal andere, vochtige, natuurgebieden, zoals Tösch-Langeren en Jagersborg. Dit lagere gebied wordt gekenmerkt door landbouw en weiland.
Sport en recreatie
- Lange tijd stond Neeroeteren bekend om zijn plaatselijke voetbalclub Koninklijke Neeroeteren FC (KNFC). De club werd driemaal na elkaar kampioen: in 1987, '88 en '89. De club steeg zo eensklaps van de derde provinciale reeks naar de vierde nationale. Drie jaar lang was KNFC ongeslagen in eigen huis. Later viel de club terug tot in de de provinciale reeksen. In 2005 werd er een fusie aangegaan met Koninklijke Maaseik FC onder de naam Real Neeroeteren-Maaseik. De competitiewedstrijden worden heden ten dage door een relatief vaste aanhang van enkele honderden toeschouwers gevolgd.
- Het sportcomplex De Borg: voetbalstadion met wedstrijdterrein voor voetbal, hardlooppiste (ondergrond: rood bouwzand) met oefenterrein voor voetbal, basketbalterrein (ondergrond: asfalt), tennisterreinen, skateterrein. Nabij bevinden zich een hondenclub en een visvijver.
-
Het gemeentehuis van Neeroeteren
-
Neermolen te Neeroeteren
-
Bedevaartsoord, in Neeroeteren bekend als de grot
-
Het Eiland, omgeven door de Zuid-Willemsvaart
Bekende Neeroeterenaren
- Ben Berden
- Mathieu Billen
- Kris Cuppens
- Stefan Everts
- Kristof Vliegen
- Jan Lambert Wirix (1946-2008) oudkatholiek bisschop
Rockbands uit Neeroeteren
Jeugdverenigingen in Neeroeteren
- Chiro Neeroeteren
- Jeugdharmonie De Voortgangertjes
- KLJ Voorshoven
- Speelpleinwerking De Speelbeestjes
- Carnavalsvereniging De Zeiver Lepkes
Nabijgelegen kernen
Opoeteren, Rotem, Elen, Maaseik, Kinrooi, Tongerlo, Opitter