E4 linea (Euskotren)
E4 Matiko - Bermeo | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Datu orokorrak | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Garraio mota | Trena | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Eskualdeak | Bilbo, Hego Uribe, Durangaldea eta Busturialdea | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Geltokiak | 26 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bidaiariak | 2.753.094 (2018)[1] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jabea | Euskal Trenbide Sarea | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Egoitza | Atxuri kalea, 6; 48006 Bilbo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Webgunea | www.euskotren.eus | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ustiapena | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hasiera | 1888ko abuztuaren 4a | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Eragilea | Eusko Trenbideak | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Maiztasuna | 30' 60' | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Datu teknikoak | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Luzera | 51,032 km | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Galiboa | 1 m | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Abiadura maximoa | 80km/h (UT 200, UT 300) 90km/h (EMU 900, EMU 950) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Euskotrenen E4, Urdaibai edo Bilbo-Bermeo linea[2] (lehen EuskoTrenen 3. linea izan zena) Bilboko aldirien sarearen parte den tren lineetariko bat da. Eusko Jaurlaritzako Ingurumen eta Lurralde Politika Sailak kudeatzen duen Eusko Trenbideak sozietateak ustiatzen du eta Euskal Trenbide Sarea jabe den Bilbo-Donostia eta Zornotza-Bermeo trenbideak erabiltzen ditu.
Linea Atxuriko geltokian hasi eta Bermeoko geltokian bukatzen da, eta bidetik Bilbo, Etxebarri, Basauri, Galdakao, Bedia, Lemoa, Zornotza, Muxika, Gernika-Lumo, Forua, Busturia, Mundaka eta Bermeo udalerriak zeharkatzen ditu. 51,032 km luze da eta 21 geltoki ditu, zeinetatik zazpi amankomunak diren Euskotrenen E1 linearekin, Kukullaga-Etxebarri eta Lemoako geltokien arteko tartea bi lineen artean elkarbanatzen baita.[3]
Bidaiei dagokionez, 2018an 2.753.094 bidaiari garraiatu zituen. Horrek Bilboko aldirien sarearen parte diren Euskotren markako lineen artean bidaiari gehien garraiatzen dituen bigarren linea bihurtzen du, Metroaren 3. linearen ondoren.[4]
Historia
Linea irekitzea
1888ko abuztuaren 4an Zornotza-Gernika trenbidea inauguratu zen, Bilbo-Donostia trenbidearen parte zen Zornotzako geltokitik Gernikako geltokira 14,51 km-ko trenbide adar bat eraikita, zabalera metrikoan. Lau geltoki zituen: Zornotza, Zugastieta, Muxika eta Gernika.
Bizkaiko Burdinbide Nagusiaren Konpainiarekin akordioan zerbitzu batzuk Bilbora heltzen ziren.
Lehenengo luzapena
1893ko martxoaren 15ean trenbidea Sukarrieta udalerrira luzatu zen, 9,48 km luze den tarte berri baten bidez. Tartea irekitzearekin batera Institutoa-Gernika, Forua, Murueta, Busturia San Kristobal, Busturia Axpe eta Sukarrietako geltokiak ireki ziren.
Bigarren luzapena
1955eko abuztuaren 16an trenbidea Bermeora heldu zen, lineari Mundaka eta Bermeoko geltokiak gaineratuz, 4.850 metroko luzapenaren bidez.
FEVE
1965eko irailaren 24an Espainiako gobernuak Ferrocarriles de Vía Estrecha (FEVE) enpresa sortu zuen, eta Zornotza-Bermeo trenbidea bere esku gelditu zen.
1969an Institutoa-Gernika geltokia ireki zen.
1973ko maiatzaren 29an FEVEk linea elektrifikatu zuen eta trenbidearen trazadura berrikuskatu eta hobetu zen. Zornotzan Bilbo-Donostia trenbidearekin lotura trenbide berria eraiki zen, geraleku berria eraiki zen eta material mugikorra berritu zen.
Euskotren
1979ko ekainaren 1.an trenbidea Eusko Kontseilu Nagusiari eskualdatu zitzaion. Honek Eusko Trenbideak sozietatea sortu zuen trenbideen kudeaketarako.
1980an UT-3500 serieko tren unitateak ezarri ziren linea honetan. Horretarako Eusko Trenbideak sozietatearen menpeko trenbidearen osoko berrikuntza eman zen, trenbide guztia aldatuz eta nasen altuera handituz.
1985n Muruetako geltokia itxi zen, bidaiari eskaerarik ez zegoelako.
1988an UT-3100 seriea ere linean zerbitzu ematen hasi zuen.
1989tik tren guztiak Bilbora heltzen dira, eta ez dute geldialdirik egiten Zornotzako geltokian, baizik eta geltokitik 500 bat metrora dagoen Zornotzako geralekuan. Bilbo eta Bermeo artean zerbitzu guztiak zuzenekoak izatera pasa ziren, Zornotzan linea aldaketa egitea saihestuz.
1990ean Lurgorri-Gernika geltokia ireki zen, eta gainontzeko geltokiak berritu ziren. Urte berean material mugikorra berritu zen, eta UT-300 serieko tren unitateak ezarri ziren.
1996an UT-200 serieko tren unitateak gaineratu ziren linea honetara, UT-3100 seriea ordezkatzeko, 2001ean burutzen amaitu zena.
2011n EMU 900 serieko tren unitateak linea honetan erabiltzen hasi ziren.
2013ko uztailaren 6an UT-3500 serieak azkeneko zerbitzuak eskaini zituen, ondoren seriea bajan emateko.[5]
Bilboko metroaren 3. linea (Matiko - Kukullaga-Etxebarri)
2019ko irailaren 9an Atxuri eta Kukullaga-Etxebarri geltokien arteko trenbide tartea zerbitzuz kanpo utzi zen, eta horren ordez, trenek Bilboko metroaren 3. linea erabilitzen dute Matiko eta Kukullaga-Etxebarri geltokien artean. Ondoren, Bermeoko geltokiraino ohiko trenbidea erabiltzen dute. Aldaketa honen ondorioz Bolueta eta Atxuriko geltokietako lotuneak –metroarekin eta tranbiarekin, hurrenez hurren– galdu dira. Aldiz, loturak irabazi dira Zazpikaleetako geltokian –metroarekin– zein Matikoko geltokian –Euskotrenen E3 linearekin–.
Geltokiak
Lotuneak
- Matiko
- Euskotren Trena: E3 (Kukullaga - Lezama)
- Zazpikaleak/Casco Viejo
- Bilboko metroa: L1 (Etxebarri - Plentzia) eta L2 (Basauri - Santurtzi)
- Kukullaga-Etxebarri
- Bilboko metroa: L3 (Kukullaga - Matiko)
- Euskotren Trena: E1 (Bilbo - Donostia), 1D (Matiko - Elgoibar) eta E3 (Kukullaga - Lezama)
- Usansolo
- Euskotren Autobusa: Galdakao-Usansolo Ospitalera anezka
- Lemoa
- Euskotren Trena: E1 (Bilbo - Donostia)
Ordutegia
Lanegunetan lehenengo trenak goizeko 5:52etan abiatzen dira Gernikako geltokitik Bermeokora, eta 6:10etan Matikoko geltokitik Bermeokora. Kontrako norantzan 6:15etan hasten dira Gernikako geltokitik Matikokora, eta 6:18etan Bermeoko geltokitik Matikokora, 30 minutuko maiztasunaz eta 23:07ak arte. Eguneko azken zerbitzuen artean, Matikotik irteten diren 19:40, 20:40 eta 22:10etako trenak Gernikara baino ez dira heltzen. Gainera, Gernikatik Matikora 6:58etan irteera duen zuzeneko zerbitzu bat dago.[6]
Larunbat, igande eta jaiegunetan zerbitzuak 7:10etan hasi eta 23:48etan bukatzen dira, ordubeteko maiztasunaz.
Larunbat gauetan gaueko zerbitzua eskaintzen da bi ordutan behin, eta tren aldaketa egin behar da Zornotzako geltokian.
Bidaiariak
1979tik 2004ra bidaiarien gorakada handia eman zen, 774.000 bidaiari izatetik 2.199.683 zenbatzera pasatuz, eta 2000n 2.445.000 lagun garraiatuz.
Azken urteotan bidarien kopuruak ez du aldaketa handirik jasan, 2014tik 2018ra urtez urte 2 milioi eta erdi balioztatze inguru zenbatu direla.
Erreferentziak
- ↑ Bizkaiko Garraio Partzuergoa. «Bizkaiko garraio publikoaren txostena» (Noiz kontsultatua: 2019-03-03).
- ↑ «Planoak | Drupal» www.euskotren.eus (Noiz kontsultatua: 2019-05-25).
- ↑ Euskotren. (PDF) Euskotren - Tarifak. (Noiz kontsultatua: 25-05-2019).
- ↑ Bizkaiko Garraio Partzuergoa. «Bizkaiko garraio publikoaren txostena» (Noiz kontsultatua: 2019-03-03).
- ↑ Euskotren Trena. «Bihar larunbatean 3500 serieko materialekin azken tren zerbitzua eskainiko da» (Noiz kontsultatua: 2013-07-06).
- ↑ «Ordutegiak | Drupal» www.euskotren.eus (Noiz kontsultatua: 2019-09-08).
- ↑ Bizkaiko Garraio Partzuergoa. «Bizkaiko garraio publikoaren mugikortasunaren datuak» (Noiz kontsultatua: 2018-02-07).
Ikus, gainera
- E1 linea (Euskotren)
- E2 linea (Euskotren)
- E3 linea (Euskotren)
- E5 linea (Euskotren)
- Urolako trena
- Larreinetako funikularra
- Lutxana-Sondika anezka
- Euskotren Trena
- Eusko Trenbideak
- Bilboko aldirien sarea
Kanpo loturak
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: E4 linea (Euskotren) |