Eritrea

Estado ti Eritrea
ሃገረ ኤርትራ *Hagere Ertra*
دولة إرتريا *Dawlat Iritriyá*
Estado ti Eritrea ሃገረ ኤርትራ Hagere Ertra; دولة إرتريا Dawlat Iritriyá;
	Wagayway Tatak
	Nailian a kanta: Ertra, Ertra, Ertra; Eritrea, Eritrea, Eritrea;
Kapitolio ken kadakkelan a siudad	Asmara; 15°20′N 38°55′E / 15.333°N 38.917°E
Opisial a sasao	Tigrinya, Arabiko, Ingles;
Grupgrupo ti etniko (2012)	55% Tigrinya; 30% Tigre; 4% Saho; 2% Kunama; 2% Bilen; 2% Rashaida; 5% daddumaa;
Nagan dagiti umili	Eritreano
Gobierno	Maymaysa a partido nga estado; Presidensial a republika
• Presidente	Isaias Afwerki
Lehislatura	Nailian nga Asemblia
Pannakawayawaya manipud iti Etiopia
• Patingga ti Italiano nga Eritrea	Nobiembre 1941
• Patingga ti bilin ti Nagkaykaysa a Pagarian	1951
• De facto pannakawayawaya ti Etiopia	24 Mayo 1991
• De jure pannakawayawaya ti Etiopia	24 Mayo 1993
Kalawa
• Dagup	117,600 km2 (45,400 sq mi) (Maika-101)
• Danum (%)	0.14%
Populasion
• Karkulo idi 2014	6,536,000 (Maika-107)
• Senso idi 2008	5,291,370
• Densidad	51.8/km2 (134.2/sq mi) (Maika-154)
GDP (PPP)	Karkulo idi 2014
• Dagup	$4.647 bilion
• Tunggal maysa a tao	$710
GDP (nominal)	Karkulo idi 2014
• Dagup	$3.881 bilion
• Tunggal maysa a tao	$593
HDI (2013)	0.381; ababa · Maika-182
Kuarta	Nakfa (ERN)
Sona ti oras	UTC+3 (EAT)
• Kalgaw (DST)	UTC+3 (saan a mapalpaliiw)
Pagmanehuan	kanawan
Kodigo ti panagtawag	+291
Kodigo ti ISO 3166	ER
TLD ti internet	.er
	a. Afar, Beni-Amer, Nara.

Nagsasabtan: 15°N 39°E / 15°N 39°E / 15; 39

Ti Eritrea ({Tigrinya: ኤርትራ ʾErtrā ; Arabiko: إرتريا‎ Iritriyā), opisial nga Estado ti Eritrea,^[7] ket pagilian idiay Sara ti Aprika. Ti kapitoliona daytoy ket ti Asmara ken nabeddengan babaen ti Sudan iti laud, ti Etiopia iti abagatan, ken ti Djibouti iti abagatan a daya. Ti akin-amianan a daya ken akindaya a paspaset ti Eritrea ket addaan iti nawatiwat nga aplaya iti igid ti Baybay Nalabbasit iti ballasiw manipud iti Saudi Arabia ken Yemen. Ti pagilian ket addaan iti dagup ti kalawa iti agarup a 117,600 km² (45,406 sq mi), ken iramanna ti Purpuro ti Dahlak ken dagiti nadumaduma nga Is-isla ti Hanish. Ti naganna nga Eritrea ket naibatay iti Taga-ugma a Griego a nagan para iti Baybay Nalabbasit (Ἐρυθρὰ Θάλασσα Eruthra Thalassa), nga immuna a naampon para iti Italiano nga Eritrea idi 1890.

Ti Eritrea ket muti-etniko a pagilian ken adda kadagiti siam a mabigbig a grupgrupo ti etniko. Daytoy ket addaan iti agarup nga innem a riwriw nga agnanaed. Kaaduan kadagiti agnanaed ket makasao kadagiti pagsasao nga Apro-Asiatiko ken mabalin a dagiti sanga ti Semitiko wenno Kushitiko. Kadagitoy a komunidad, ti tattao a Tigray-Tigrinya ket mangaramid ti agarup a 55% iti populasion, nga iti met tattao Tigre ket mangbukel ti agarup a 30% kadagiti agnanaed. Iti pay maipatinayon, adda met dagiti bilang ti etniko a minoridad ti Nilotiko nga agsasao iti Nilo-Sahara. Kaaduan ti tattao iti teritorio ket agraraemda iti Kristianidad wenno Islam.^[2]

Ti Pagarian ti Aksum a mangsakop iti kaaduan iti moderno nga aldaw nga Eritrea ken akin-amianan nga Etiopia, ket mabalin a rimmang-ay idi immuna wenno maikadua a sigsiglo^[8]^[9] ken nagampon iti Kristianidad babaen idi naparukma ti Ehipto idi panawen ti Islam.^[10] Idi mediebal a panpanawen, kaaduan ti Eritrea ket natnag babaen ti Pagarian ti Medri Bahri ken adda met ti basbassit a rehion a kas paset ti Republika ti Hamasien. Ti pannakapartuat ti moderno nga aldaw nga Eritrea ket nagresultaan dagiti nawaya a pagarian ken dagiti nadumaduma a basalo nga estado iti imperio ti Etiopia ken ti Imperio nga Otomano ken kanungpalan a nagresultaan ti pannakaporma iti Italiano nga Eritrea. Idi 1947 ti Eritrea ket nagbalin a paset ti pederasion ti Etiopia, ti Pederasion ti Etiopia ken Eritrea. Ti simmarsaruno a pannakaikapetna iti Etiopia ket nakaiturongan iti Gubat ti Wayawaya ti Eritrea ken nakatungpalan iti pannakawayawaya ti Eritrea kalpasan ti reperendum idi Abril 1993. Nagtultuloy dagiti panagriringgor a nagbaetan ti Eritrea ken Ethiopia a nakaiturongan ti Gubat ti Eritrea–Etiopia idi 1998–2000 ken dagiti dadduma pay a pannakilablaban iti Djibouti ken Etiopia.

Ti Eritrea ket kameng ti Kappon ti Aprika, ti Nagkaykaysa a Pagpagilian ken ti IGAD, aken maysa nga agpalpaliiw iti Liga ti Arabo.

Dagiti nagibasaran

^ ^a ^b Hailemariam, Chefena; Kroon, Sjaak; Walters, Joel (1999). "Multilingualism and Nation Building: Language and Education in Eritrea" (PDF). Journal of Multilingual and Multicultural Development. 20 (6): 474–493. doi:10.1080/01434639908666385. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2015-09-23. Naala idi 4 Abril 2012.
^ ^a ^b ^c ^d Eritrea a naikabil iti The World Factbook (iti Ingles)
^ CIA – Eritrea – Etniko a grupgrupo Naiyarkibo 2018-11-16 iti Wayback Machine. Cia.gov. Naala idi 25 Hunio 2012.
^ ^a ^b "Eritrea". Internasional a Pundo ti Panguartaan. Naala idi 1 Oktubre 2014.
^ ^a ^b "Eritrea". Internasional a Pundo ti Panguartaan. Naala idi 1 Oktubre 2014.
^ "2014 Human Development Report Summary" (PDF). United Nations Development Programme. 2014. pp. 21–25. Naala idi 27 Hulio 2014.
^ ISO 3166-1 Newsletter VI-13 International Organization for Standardization
^ Munro-Hay, Stuart (1991) Aksum: An African Civilization of Late Antiquity Naiyarkibo 2013-01-23 iti Wayback Machine. Edinburgh: University Press, p. 57 ISBN 0-7486-0106-6.
^ Henze, Paul B. (2005) Layers of Time: A History of Ethiopia, ISBN 1-85065-522-7.
^ Aksumite Ethiopia. Workmall.com (24 Marso 2007). Naal aidi 3 Marso 2012.

Dagiti akinruar a silpo

Dagiti midia a mainaig iti Eritrea iti Wikimedia Commons
Pakaammo ti panagbiahe idiay Eritrea manipud iti Wikivoyage (iti Ingles)

Ministro ti Pakaammo ti Eritrea Naiyarkibo 2018-06-22 iti Wayback Machine
Eritrea a naikabil iti The World Factbook (iti Ingles)
Eritrea iti Curlie (iti Ingles)
Wikimedia Atlas iti Eritrea

[multilingualism-1] Hailemariam, Chefena; Kroon, Sjaak; Walters, Joel (1999). "Multilingualism and Nation Building: Language and Education in Eritrea" (PDF). Journal of Multilingual and Multicultural Development. 20 (6): 474–493. doi:10.1080/01434639908666385. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2015-09-23. Naala idi 4 Abril 2012.

[CIA-2] Eritrea a naikabil iti The World Factbook (iti Ingles)

[Ciaethn-3] CIA – Eritrea – Etniko a grupgrupo Naiyarkibo 2018-11-16 iti Wayback Machine. Cia.gov. Naala idi 25 Hunio 2012.

[imf2-4] "Eritrea". Internasional a Pundo ti Panguartaan. Naala idi 1 Oktubre 2014.

[imf1-5] "Eritrea". Internasional a Pundo ti Panguartaan. Naala idi 1 Oktubre 2014.

[HDI-6] "2014 Human Development Report Summary" (PDF). United Nations Development Programme. 2014. pp. 21–25. Naala idi 27 Hulio 2014.

[7] ISO 3166-1 Newsletter VI-13 International Organization for Standardization

[Munro-Hay57-8] Munro-Hay, Stuart (1991) Aksum: An African Civilization of Late Antiquity Naiyarkibo 2013-01-23 iti Wayback Machine. Edinburgh: University Press, p. 57 ISBN 0-7486-0106-6.

[Paul_B._Henze_2005-9] Henze, Paul B. (2005) Layers of Time: A History of Ethiopia, ISBN 1-85065-522-7.

[10] Aksumite Ethiopia. Workmall.com (24 Marso 2007). Naal aidi 3 Marso 2012.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]