Danaw Balinsasayao
| Danaw Balinsasayao | |
|---|---|
.jpg?lang=ilo) | |
.svg?lang=ilo)  Danaw Balinsasayao Lokasion iti kaunegan ti Visayas .svg?lang=ilo) Danaw Balinsasayao Danaw Balinsasayao (Filipinas) | |
| Lokasion | Negros Oriental |
| Nagsasabtan | 9°21′11″N 123°10′45″E / 9.35306°N 123.17917°ENagsasabtan: 9°21′11″N 123°10′45″E / 9.35306°N 123.17917°E |
| Kita | Abut ti bulkan a danaw |
| Pagpagilian ti labneng | Filipinas |
| Kadakkelan a kaatiddog | 1.5 kilometro (0.93 mi)[1] |
| Kadakkelan a kaakaba | 1 kilometro (0.62 mi)[1] |
| Kalawa ti rabaw | 76 ektaria (190 acre)[1] |
| Kaadaleman | 90 kadapan (27 m)[1] |
| Kangato ti rabaw | 1,000 kadapan (300 m) |
| Dagiti pagtaengan | |
Ti Danaw Balinsasayao ket ti maysa kadagiti tallo nga abut ti bulkan a danaw a ngumato iti 1,000 kadapan (300 m) iti pantar ti ngato ti baybay a mabirukan iti kaunegan ti Masna a Parke ti Singin a Dandanaw ti Balinsasayao, iti maysa a 8,016.05-ektaria (19,808.1-acre) a nasalakniban a lugar a sumakop kadagiti ili ti Valencia, Sibulan, ken San Jose iti probinsia ti Negros Oriental, Filipinas.[2]
Pakasaritaan
[urnosen | urnosen ti taudan]Ti Danaw Balinsasayao, Danaw Danao, ken Danaw Kabalin-an ket parte dagitoy ti Masna a Parke ti Singin a Dandanaw ti Balinsasayao, ti maysa a nasalakniban a lugar nga agdagup iti 8,016 ektaria (19,810 acre) a napartuat idi Nobiembre 21, 2000 babaen ti birtud ti Proklamasion Blng. 414 a pinirmaan ni Presidente Joseph Estrada. Daytoy ket mabirukan iti kaunegan dagiti ili ti Valencia, Sibulan, ken San Jose iti probinsia ti Negros Oriental.[2][3]
Heograpia
[urnosen | urnosen ti taudan]
Dagiti danaw ket mabirukan iti amianan-laud iti akikid a pantok ti bantay, iti maysa a kaldera a binukel dagiti uppat a bantay: ti Bantay Mahungot iti abagatan, Bantay Kalbasan iti amianan, Bantay Balinsasayao iti daya ken ti Simborio Guintabon iti laud.[4] Ti maysa kadawyan a tukki ket mangisina kadagiti Danaw ti Balinsasayao ken Danao bayat a ti sabali pay a tukki, ti Amlan, ket agarup a 1,400 metro (4,600 ft) iti laud ti Danao. Agtumpong pay dagiti uppat a heolohiko a tukki iti akin-abagatan nga igid ti Danaw Danao, a ti agpang ti danumna ket ab-ababa ngem ti Balinsasayao.[5]
Flora ken fauna
[urnosen | urnosen ti taudan]Kas maysa a nasalakniban a masna parke nga ayan iti maysa nga adu nga ekosistema ken biodibersidad, ti Masna a Parke ti Singin a Dandanaw ti Balinsasayao ket maysa kadagiti nangruna a bisbisitaen dagiti turista iti Negros Oriental.[4] Ti danaw ket addaan iti nabaknang fauna ti ikan ken dagiti mangpalikmut a dipterokarpo a bakir a nabaknang iti biag dagiti billit. Nupay kasta, naiyegen iti danaw dagiti makaraut a sebbangan ti ikan a kas ti tilapia, kadawyan a karpa, paltat, pasayan, lamok nga ikan ken bangus.[6][7]
Turismo
[urnosen | urnosen ti taudan]Ti Departamento ti Enbironmento ken dagiti Masna a Rekurso (DENR) babaen ti Opisina ti Panagtaripato ti Biodibersidad (BMB) ket mangtaripato kadagiti aktibidad ti turismo iti masna parke. Ti opisina ket mangipalubos iti panaglangoy, panagpassiar, pannagna iti bantay, panagkampo, panagbuya iti billit, ken kayod a panagbangka iti Balinsasayao. Ti masna a parke ket addaan iti kongkreto a pangbuyaan a kadsaaran, napayogan a bassit a balbalay, ti maysa a panganan, ti maysa paggatangan iti pakalaglagipan, dagiti kasilias, ken ti maysa a sentro iti agbisbisita.[8]
Konserbasion
[urnosen | urnosen ti taudan]Ti panagkonserba iti flora ken fauna ti masna parke ket maysa nga agtultuloy a narigat gapu ti di umiso a panagaramat kadagiti bakir para iti panagpataud iti tarikayo ken uging. Ti di matengngel a panagpukan iti kayo babaen ti panagpukan ket panagpuor dagiti agtaltalon wenno dagiti kainginero ket mangpabpabassit iti panagayos iti danum kadagiti danum ket mangpataud iti panagababaw dagiti agpang ti danum. Gapu ta dagiti pay danaw ket asidegda iti Southern Negros Geothermal Field ti Energy Development Corporation (EDC) iti Valencia, ti bakir a mangpalikmut kadagiti danaw ket maipangtada manipud iti kankanayon a panagsunda iti heotermal. Ti maysa a nagtitinnulongan a panagtaripato a palano para iti preserbasion ti heotermal ket naisuraten babaen ti DENR-PENRO, EDC, ken dagiti lokal a gobierno ti Valencia ken Sibulan.[9][10]
Kitaen pay
[urnosen | urnosen ti taudan]Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ a b c d Balilia, Winnievir (Enero 13, 2009). "Lake Balinsasayao". Society of the Conservation of Philippine Wetlands. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2016-05-09. Naala idi Septiembre 4, 2015.
- ^ a b "Proclamation No. 414". Declaring Balinsasayao Twin Lakes located in the Municipalities of Valencia, Sibulan and San Jose, Province of Negros Oriental as a Protected Area pursuant to Republic Act No. 7586 (NIPAS Act Of 1992) and shall be known as Balinsasayao Twin Lakes Natural Park. The Official Gazette. Nobiembre 21, 2000. Naala idi Septiembre 4, 2015.
- ^ "Balinsasayao Twin Lakes NP". Protected Areas in Region 7. DENR-BMB. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2013-10-21. Naala idi Septiembre 4, 2015.
- ^ a b "Negros Oriental: Twin Lakes of Balinsasayao". DumagueteInfo.com. Naala idi Septiembre 4, 2015.
- ^ "Negros warned of more landslides, floods; faults intersect twin lakes". Inquirer.net. 20 February 2012. Naala idi Septiembre 4, 2015.
- ^ Palaubsanon, Mitchelle (Hunio 19, 2012). "DENR-7: Alien species invade nat'l park in Negros Oriental". The Freeman. Naala idi Septiembre 4, 2015.
- ^ "DENR-7 identifies invasive alien species in NegOr's nat'l park". Science.ph. Hunio 20, 2012. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2020-12-04. Naala idi Septiembre 4, 2015.
- ^ "Balinsasayao Twin Lakes NP". Ecotourism Sites in Region 7. DENR-BMB. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2015-09-23. Naala idi Septiembre 4, 2015.
- ^ Gallarde, Juancho (Septiembre 25, 2014). "Geothermal project of EDC outside of Mt Talinis: exec". Visayan Daily Star. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2016-03-04. Naala idi Septiembre 4, 2015.
- ^ Aranas, Maricar (Hunio 24, 2011). "New Balinsasayao mgm't pact urged". Visayan Daily Star. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2015-09-23. Naala idi Septiembre 4, 2015.
Dagiti akinruar a silpo
[urnosen | urnosen ti taudan]
Dagiti midia a mainaig iti Danaw Balinsasayao iti Wikimedia Commons- Presidensial a Proklamasion Blng. 414, s. idi 2000
- Dagiti Singin a Danaw ti Negros
- Dagiti nasalakniban a Lugar iti Filipinas Naiyarkibo 2011-09-29 iti Wayback Machine.
