Aller au contenu

Caama

Pɩlɩɩna Wikipediya
Caama
Allemagne
EU-Germany

. .
Tʋmɩyɛ taa kʋnʋmɩŋ: Caama tɔm
Tɛtʋ sɔsɔtʋ: Berlin
Ɛjadɛ kɛ mbʋ yɔ: .
Ɛjaɖɛ ñʋʋdʋ: Ɖoɖoo Angela Merkel
Ɛjaɖɛ walanzɩ: . km²
Samaɣ ñʋʋ: . (.)
Tɛtʋ hɔɔlʋʋ samaɣ ñʋʋ: . km²
Internet nimaɣ: .

Caama ɛjaɖɛ wɛ tuuɖe kedeŋa ŋga payaɣ se Eerɔpɩ yɔ kɛ-hɛkʊ taa ɖeyi ɖeyi. Caama ɛjaɖɛ kɛ kɩkpɛndɩɣ ajɛya. Caama ɛjaɖɛ wɛ tɛtʊ tʊnɛ tɩ-hɛkʊ taa: hayʊ kiŋ lɛ, Hayʊ teŋu, Taanemarɩkɩ nɛ Palitiki teŋu, wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa lɛ, Poloñɩ ɛjaɖɛ nɛ Cɛɛkɩ ɛjaɖɛ, hadɛ kɩŋ lɛ, Ootrisi nɛ Suuwiisi ajɛya, pɩkazɩ nɛ wɩsɩ ɖɩɖʊiyɛ taa lɛ Fransɩ, Lugizamburi, Pɛlɩsiki nɛ Peeyiiba ajɛya. Caama tɛtʊ sɔsɔtʊ kɔyɔ, Pɛrlɛɛnɩ, ɖɔɖɔ lɛ,Hambuuriki, Munisi nɛ Polɔɔñɩ. Komina loniye sɔsɔyɛ wɛ Pɛɛrlɛnɩ tɛtʊ taa nɛ Pɔɔnɩ. Tɛtʊ ndu payaɣ se Frankɩfɔɔrtɩ-sur-le-Main yɔ, ndʊ lɛ tɔsʊʊ huu tɛ tɛtʊ.

Ɖooo pɩnzɩ mɩnɩʊ waa 15 taa kɛ caama mba mba pawɛ Caama nɛ hayʊ kɩŋ yɔ, pɛkpɛnda nɛ pɛwɛɛ mbʊ payaɣ se prootɛsɩtaŋ Ɛsɔ sɛtʊ aŋgba yɔ pɩ-taa. Pɩnaɣ 1933 kɛ Naazii waa kpaɣ kehiyaɣ kpelaɣ nɛ pɩla mbʊ hɛɛɛ hɛɛɛ nɛ kedeŋa kpeekpe you naalɛ ñɩŋgʊ paaza. Kedeŋa kpeekpe you naalɛ ñɩŋgʊ tɛma nɛ pahaba Naazii sɔɔjana lɛ, Caama lesi kɩ-tɛtʊ kpeekpe nɛ kɩtɛyɩ nabʊlɛ taa: wɩsɩ ɖɩɖʊyɛ taa lɛ, RFA nɛ RDA ñɛwɛɛ Sooviyetikiajɛya kɩkpɛndɩɣ nesi tɛɛ.

Pɩɩtɛyɩ mbʊ lɛ, koloŋa sɔsɔɔ nakɛyɩ kaakaɣna ajɛya anɛ anaalɛ ahɛkʊ taa nɛ payaɣ-kɛ se Pɛɛrlɛnɩ koloŋa. Pinaɣ 1989 tɛ kamɩŋ fenaɣ taa kɛ koloŋa ŋga kɔyɔka nɛ pɩkɔma aloma fenaɣ 1990 lɛ, hɔɔlɩŋ naalɛ ɛnʊ ɛkpɛndɩ. Caama mba kʊnʊŋ kɛ Caama nɛ euro kɛ pɔtɔkɩ se liidiya.

Caama taa samaɣ kɛ millionaa 81 nɛ peeɖe eyaa kɩlɩna ɖɔʊ kɛ europia ajɛya kɩkpɛndɩɣ aŋgba wena payaɣ se Union européenne yɔ a-taa. peeɖe ɛjaɖɛ ñʊʊdʊ, Angel Merkel, kɛna ɛzɩ Union Eerɔpɩenne taa sɔdʊʊ sɔsɔʊ kpem yɔ nɛ paa anɩ ɛhaɣ-ɩ ñamtʊ sɩŋŋŋ ɖɔɖɔ.

Eerɔpɩ kpeekpe tɔsʊʊ hʊʊ nɔmɔʊ taa lɛ, Caama kɛna ɛjaɖɛ kacalaɣ ñɩnɖɛ nɛ kedeŋa kpeekpe taa lɛ, ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩkɛ naanza ñɩnɖɛ. pɩnaɣ 2011 taa lɛ, Caama kɛna ɛjaɖɛ naalɛ ñɩnɖɛ kɛ wena akpakɩɣ atɔsʊʊ nɛ añɩm nɛ apɛdɩɣ nɛ agbaa yɔ. Ajɛya 28 wena awɛ Union Eerɔpɩenne yɔ a-taa lɛ, Caama taa koŋ kɛ tʊma ñɩnɩya tɔɖɔɔ, pʊtɔbʊʊ se kɩyɛna fenaɣ pɩnaɣ 2015 kanɛ ka-taa mɩnɩʊ yɔɔ lɛ, ɛyaa ceeke naanza nɛ hɔɔlʊ ɖeke ñɩniʊ na tʊmɩyɛ se pala. Caama tɛtʊ taa ɛyaa hɛza nɛ paalakɩ kʊñɔmɩŋ caaa.

Ɖoɖoo Angela Merkel (Kenaɣ fenaɣ 2012)

Caama nɛ Europi ajɛya lɛɛna panɩna nɛ ɖama nɛ pɔñɔzɩ kɩgaʊ ŋgbɛƴɛ nɖɩ payaɣ sɔnɔ se Eerɔpɩ ajɛya kɩkpɛndɩɣ taa yɔ. Ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩwɛ ɖɔɖɔ G7 taa, G20 taa, nɛ pɩtasɩna OTAN kɩgaʊ taa. Caama ɛjaɖɛ taa ɖɔɖɔ kɛ Eerɔpɩ hɛkʊ nɛ hɛkʊ liidiya ɖɩkpɛndɩyɛ tɛ koozaɣ sɔsɔɣa wɛɛ, pɩtasɩ ɖɔɖɔ ajɛya kpeekpe t;ɔm ɖɩhʊyɛ nɛ teŋgʊ yɔɔ waɖɛ tɛ kpelaɣ sɔsɔ wɛɛ.