Iuppiter
Appearance
Vide etiam paginam discretivam: Iuppiter (discretiva).
Iuppiter[1] (Graece [[Zeus|Ζεύς]], gen. Διός) est deus maximus Romanorum, "rex deorum"[2] et Saturni filius, qui in Olympo monte domum habebat.
agustin g uarroat, quam quidem saepissime adulterabat cum aliis mulieribus coeundo. Nimirum Iuno valde aemula erat. Filiam sibi carissimam Minervam (Graece: [[Athena|Ἀθηνᾶ]]) habebat.
De etymologia
Iuppiter initio deductum est a constructione vocativa PIE *dyeu pH2ter, unde Gr. Ζεῦ πάτερ et Lat. *Diū pater > Iū-piter.[3], qui "deus pater" significans; ex forma q.e. Iūpiter evasit Iŭppiter non aliter quam e lītera lĭttera.[4]
Epitheta Iovis
Multis nominibus Iuppiter appellatur:
- Iuppiter Caelestis
- Iuppiter Conservator Augustorum
- Iuppiter Conservator Orbis (Imperium Romanum protexit)
- Iuppiter Elicius
- Iuppiter Feretrius
- Iuppiter Fulgator
- Iuppiter Lucetius
- Iuppiter Optimus Maximus
- Iuppiter Pluvius
- Iuppiter Stator
- Iuppiter Summanus
- Iuppiter Terminus (fines imperii custodivit; hapax legomenon, vide CIL XI 351)
- Iuppiter Victor (militibus victoriam dedit)
Etiam nomina regionibus gentibusque
- Iuppiter Ammon (comparatus cum Ammone deo Aegypto)
- Iuppiter Brixianus (aequiparatus cum deo Celto e Brixia)
- Iuppiter Capitolinus (cultus per imperium)
- Iuppiter Dolichenus (comparatus cum Baal deo Syrio)
- Iuppiter Indiges (nomen Aeneae datum)
- Iuppiter Ladicus (aequiparatus cum quodam deo Celtiberiano)
- Iuppiter Laterius vel Latiaris (Deus Latii)
- Iuppiter Parthinus (cultus prope finibus in Illyria)
- Iuppiter Poeninus (Iuppiter cultus in Hispania)
- Iuppiter Taranis (comparatus cum Tarane deo Celto)
- Iuppiter Uxellinus (deus montium altorum)
Notae
Bibliographia
- Dumézil, George. 1988. Mitra-Varuna: An Essay on Two Indo-European Representations of Sovereignty. Novi Eboraci: Zone Books. ISBN 0-942299-13-2.
- Dumézil, George. 1996. Archaic Roman Religion: With an Appendix on the Religion of the Etruscans. Baltimorae: Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-5481-4.
- Green, Miranda J. Dictionary of Celtic Myth and Legend. ISBN 0-500-27975-6.
- "Jupiter" in The Oxford Classical Dictionary. ISBN 0-19-860641-9.
- Niedermann, Max. 1907. Historische Lautlehre des lateinischen. Deutsche Bearbeitung des französischen Originals von Dr Ed. Hermann. Heidelberg: Winter.
- Osbourne, Mary Pope. Favourite Greek Myths. Aedes Iovis Optimi Maximi Capitolini.
- Platner,S.B. & T.Ashby. 1929. A Topographical Dictionary of Ancient Rome. Londinii: Oxford University Press, H. Milford. OCLC 1061481.
- Rüpke, Jörg, ed. 2007. A Companion to Roman Religion. Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-4051-2943-5.
- WH3 I = Walde, A. & Hofmann, J. B. 1938. Lateinisches etymologisches Wörterbuch, vol. I. 3., neubearbeitete Auflage. Heidelbergae: Winter.
Nexus externi
Vicimedia Communia plura habent quae ad Iovem spectant. |
- Musei Capitolini, apud www.museicapitolini.org
- Mythologia, apud www.utahskies.org
- Imagines Iovis in Musaeo Iconographico Warburgiano