L'aqua a l'è on compòst chimegh, trasparent, inodor, insipid e formaa de idrògen e ossigen, e la soa formula l'è H2O. In d'on staat pussee impur la crea pioeuva, el mar, i lagh...
In del stat natural, l'aqua la sa troeuva mes'ciada cont alter sostanz (cume saa mineraj etc.). La se pò minga trovà de l'aqua pura, che la gh'è domà in di laboratòri, grazie a process de purificazion, per esempi la distillazion.
L'aqua l'è ona sostanza cont ona struttura chimega particulara: la disposizion del spazi di duu atom de idrògen, a rappòrt con l'atom central d'ossigen, la permett la formazion de ligamm flebil intra l'atom de ossigen e quell d'idrogen con different pont d'idrogen. Quest chì l'afetta i proprietà fisegh de l'aqua, soratutt:
I temperatur de fusion e ebolizion, relativament alt se comparaa con di sostanz chimegh de pes molecular compagn, come, per esempi, el metan, l'amoniaga o l'etan.
La soa capacitaa de dissòlv i sostanz polar.
La curva densità/temperatura alterada (par vargòtt el giazz el flutta sora l'aqua liquida).
Come tutt i sostanz, l'aqua la pò cambià el sò stat.
L'aqua al è ün cumpost chimegh trasparent inudùr e senza saùr, faa de idrogen e ussigen, cun furmüla H20. In d'ün sò stat püssé impùr la furma piögia, i mar, i lach e olter ròp.
In natüra l'aqua la sa tröva mis'ciada cun olter sustanz (saj mineraj, gas...). Sa pöö mia truvà da l'aqua püra, in dal staa natüral, ma la sa pöö fà in laburatori cun prucess de pürificaziùn, cume la distilaziùn.
L'aqua al è üna sustanza cun üna strütüra chimega particulara. La dispusiziùn in dal spazzi di düü atum da idrugen a rapòrt cun l'atum zentral la permet la furmaziùn da ligamm flebil intra atum da ussigen e d'idrugen da mulecül da different punt d'idrugen. Chest chì l'afeta i pruprietaa fisegh da l'aqua.
I temperatùr da füsiùn ed ebuliziùn, relativament òlt se cumparaa cun sustanz chimegh da pes mulecülar simel, cume par esémpi ul metàn, l'amuniaga u l'etàn.
La süa capazitaa da disòlf i sustanz pular.
La cürva densitaa/temperatüra alterada (par vargot ul giàss al gira sura l'aqua liquida).
Cume tücc i sustanz, l'aqua la pöö cambià de stat:
L'acqua (nom arcaich: aigua) a l'è un cumpostchimich trasparent inudur, insipid, furmaa per idrogen e ussigen, da furmüla empirica H2O, che la fund a 0 °C e büiss a 100 °C (cunt una pressiun de 1013 HPa).
In d'un stat püssee u manch impür la fa sü la piögia, i mar, i lagh, i valdej, evi.
A la natüra tüta l'aqua la sa tröva mes'ciada cunt alter sustanz (saa minerai, gas, particül in suspensiun...). Mai ghe pudarem truvà de l'acqua püra, che sa la pöö utegnì dumà in laburatori cun prucess de pürificaziun, cume e.g. la distilaziun.
L'aqua a l'è una sustanza cunt una strütüra chimica pecüliara. La dispusiziun del spazzi di düü atum d'idrogen a raport cun l'atum central d'ussigen la permet la furmaziun de ligam flebil intra atum d'O e d'H de mulecul de diferent (punt d'idrogen). Quest chì el afeta i prupietà fisich de l'aqua, suratütt:
i temperadür da füsiun e ebüliziun, relativament alt se cumparaa cun sustanz chimich de pes mulecular simil, cume per esempi el metan, l'amuníaca, l'etan;
L'eigua a l'è ü compostchémegh trasparent inodur, insípit, furmat par idròsen e ossísen, de fórmüla empírega H2O, che la font a 0 °C e böiss a 100 °C (con öna pressiú da 1013 HPa).
Int un stat plö o manch impür la fa sö la piöída, i mar, i lagh, i aldej, etc.
A la natüra töta l'eigua sa la tröa mes·cjada con otre söstanse (sale minerale, gas, partícöle in söspensiú...). Mai om ghe pudarà tröá de
l'eigua püra, che sa la pöö otegní noma in laboratore per i prossess da pürificassiú, come e.g. la distilassiú.
L'eigua a l'è una söstansa con öna strütüra chémega pecüliara. La dispusissiú al spassi di du àtom d'idròsen per raport a l'àtom sentral d'ossísen la permet la formassiú de liamm flébel intra àtom d'O e d'H de molécüle con diferent (pont d'idròsen). Chest-ché al afeta le propietà físeghe de l'eigua,
suratöt:
i temperadüre da füsiú e eböjissiú, relativament ote si comparade cun di söstanze chémeghe de pes molecülar símel, come par esempi ol metà, l'amoníaca, l'età;
