Wolphaartsdijk

**Wolphaartsdijk**
Plaats in Nederland
	(Details)
	;
Situering
Provincie	Zeeland
Gemeente	Goes
Coördinaten	51° 32′ NB, 3° 49′ OL
Algemeen
Inwoners ; (1-1-2010)	2061
Portaal	Nederland

Wolphaartsdijk (Zeeuws: Wolfersdiek) is een dorp in de gemeente Goes, in de Nederlandse provincie Zeeland. Vlakbij het veel kleinere Oud-Sabbinge. Het dorp heeft 2061 inwoners (2010). Wolphaartsdijk ligt tegenwoordig in Zuid-Beveland, net ten zuiden van het Veerse Meer.

Geschiedenis

In de middeleeuwen lagen Wolphaartsdijk en het oudere Oud-Sabbinge op het eiland Wolphaartsdijk. Ten noorden van het eiland stroomden de Zuidvliet en de Zandkreek, ten oosten de Oosterschelde ten zuiden de Schenge. Bij grote overstromingen in 1287 was de polder van Oud-Sabbinge een van de weinige in Zeeland die niet overstroomde. Het zou tot 1953 duren eer deze polder zou overstromen. De polder van het huidige Wolphaartsdijk was jonger; zo lag er ook een vliedberg waar het dorp zou ontstaan. De vliedberg zou er blijven, tot die in 1844 werd afgegraven.

Rond 1200 telde het eiland drie ambachten. In het westen dat van Westkerke, centraal dat van Oud-Sabbinge en in het oosten dat van Hongersdijk met Oostkerke. Op Sint-Catharinadag, 25 november 1377, ging veel van Westkerke verloren. Ondanks inpoldering ging bij de stormvloed van 1377 weer veel verloren. Bij de Sint Clemensvloed van 1334 gingen grote stukken van Hongersdijk en Oostkerke verloren. De volgende eeuwen werd steeds meer herbedijkt en werden polders hersteld. Ook nieuwe polders werden ingedijkt en het eiland Wolphaartsdijk werd groter.

In de 16de eeuw kreeg het gebied veel te lijden. De Hongersdijkse polder ging verloren na stormen in 1530, 1532 en tenslotte de Sint-Pontiaansvloed in 1552, en door slecht onderhoud en armoede. Ook de Allerheiligenvloed van 1570 zorgde voor vernieling en zorgde dat de Westkerke- en Westerlandpolder in de zee zouden verdwijnen tot 1665. De Spanjaarden en ook de geuzen vernielden bovendien de kerken van Oud-Sabbinge en Wolphaartsdijk waarna het Beleg van Goes plaatsvond.

In de 17de en 18de eeuw was het rustiger. De breedte van de Schenge, die het eiland van Zuid-Beveland scheidde, werd steeds smaller. In het begin van de 19de eeuw stond Wolphaartsdijk onder Franse overheersing. De kerk moest zijn archieven afgeven en werd in beslag genomen. In 1809 werd de Wilhelminapolder (toen Polder Louis XIV) ingepolderd; Wolphaartsdijk werd zo aan het "vasteland" van Zuid-Beveland vastgemaakt. De Schenge, die bijna helemaal was verzand, werd in 1874 met een dijk afgesloten, nabij de huidige sluis De Piet.

In 1911 werd een veerdienst in gebruik genomen tussen Middelburg en Zierikzee. Naast Kortgene en Katseveer, hield deze ook halt in Wolphaartsdijk.

Net als grote delen van Nederland werd ook Wolphaartsdijk getroffen door de watersnood van 1953. 14 mensen kwamen om, vee verdronk, en de Oosterland-, Oud-Sabbinge-, Zuiderland- en Zuidvlietpolders liepen onder. Als gevolg van het Deltaplan zou onder meer de Zandkreek worden afgesloten. De Zandkreekdam werd op 1 oktober 1960 geopend. Noord-Beveland was geen eiland meer, en ook de veerdienst Wolphaartsdijk-Kortgene werd opgeheven. De Veerse Gatdam was af in 1961. Voortaan lag ten noorden van Wolphaartsdijk het Veerse Meer.

Op 1 januari 1970 verloor de gemeente uiteindelijk zijn zelfstandigheid. Wolphaartsdijk behoorde voortaan tot de gemeente Goes.

Bezienswaardigheden

De Nicolauskerk, in neo-byzantijnse stijl, dateert uit 1862
De windmolen De Hoop.

Zie ook

Lijst van rijksmonumenten in Wolphaartsdijk

Zie de categorie Wolphaartsdijk van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.