Wijtschate

Sjabloon:Infobox Belgische deelgemeente Wijtschate is een dorp in de Belgische provincie West-Vlaanderen en een deelgemeente van Heuvelland. Het dorp is bekend omwille van de gerestaureerde locatie Bayernwald die de herinnering aan de Eerste Wereldoorlog levend houdt.

Ligging

Wijtschate ligt op een heuvelrug die de waterscheidingslijn maakt tussen IJzer- en Scheldebekken. Het hoogste punt is 84 meter. Wijtschate heeft een heuvelrug en meerdere kleine heuvels (hoewel de Britten omwille van het historische belang van de buurgemeente Mesen, blijven vasthouden aan de term "Messines Ridge" wanneer ze de heuvelrug rond Wijtschate bedoelen). Vanuit Wijtschate heb je een vergezicht op de stad Ieper en zijn achterland, vandaar dat de Duitsers zoveel belang hechtten aan het bezit van Wijtschate: ze zaten in een ideale positie om de Britten te observeren.

Geschiedenis

Ontstaan

Wijtschate (vroegere spelling: Wytschaete) is een van de oudste dorpen van Heuvelland. Wijtschate wordt samen met Ieper, Kemmel en Voormezele genoemd in een akte van 961 waarin staat dat aan het kapittel van Sint Donaas te Brugge de tienden van Wijtschate geschonken worden. Wijtschaete was gelegen in de kasselrij Ieper. Het was van belang voor de voedselvoorziening van de stad en op regelmatige tijden werden de boeren van Wijtschate opgeroepen om met paard en wagen vervoersdiensten te verrichten voor Ieper.

Middeleeuwen

In de loop der jaren was Wijtschate vaak het toneel van oorlogen. In 1328 kwamen de steden Kortrijk en Oudenburg in Wijtschate de vrede tekenen met de Franse koning die Ieper belegerde en kampeerde in Wijtschate.

Toen de Britten Ieper belegerden in 1383 trokken zij ook door Wijtschate. In de 16e eeuw had Wijtschate veel te lijden door de geuzen, de kerk werd gedeeltelijk vernield in 1566. In 1573 werd pastoor Marchand door geuzen vermoord. Door de troebele tijd ontvolkte de streek. Nadat de geuzen door de Spanjaarden verdreven waren was de streek nog in onrust door de roversbenden die vanuit Oostende de streek onveilig maakten.

In 1635 herbegon de oorlog. De Spanjaarden hadden er af te rekenen met de Fransen. De streek was onveilig en veel inwoners trokken op de vlucht. De oorlogsellende bleef maar duren tot in 1672. Wijtschate maakte vanaf dan deel uit van Frankrijk. Vermits de Fransen - Wytschaete - uitspraken als huittecat - herdoopten ze Wijtschate tot "la paroisse de Huit et Quatre".

Na vele gevechten werden de Fransen verdreven in 1713. Nu waren de Oostenrijkers aan het bewind. In 1740 stonden de Fransen hier voor enkele jaren terug met hun legers. In 1789 begon de Franse Revolutie en ook hier liet dit zich gevoelen. De Fransen gebruikten de kerk als paardenstal.

Na de Franse tijd werd het in de streek rustig tot in 1914. De Eerste Wereldoorlog zou de ganse gemeente overhoop halen.

De Eerste Wereldoorlog

In de Eerste Wereldoorlog werd Wijtschate (Wytschaete - White Sheet)zwaar getroffen. Alhoewel er reeds in oktober Duitse en Britse in het dorp waren, begon de oorlog echter definitief eind oktober met de zware beschieting op 31 oktober 1914. De Duitsers stonden aan de oostkant van Wijtschate - Op 31 oktober kwamen de " [London Scottish] " vanuit Ieper naar Wijtschate (Wytschaete). Ze trokken aan de westkant van Wijtschate voorbij en namen stellingen in langs de heuvel van het Helletje. Ze namen posities in ten oosten van de weg Wijtschate - Mesen (Messines). Ter herinnering aan de slag, werd door het London Scottish Regiment een muziekstuk voor doedelzak, "the Burning Mill at Messines" geschreven. Er wordt immers beweerd dat er een molen stond waar het monument voor de London Scottish in Wijtschate staat, daar was er wel een mechanische molen maar geen windmolen. De London Scottish leden zware verliezen en werden in de loop van de nacht teruggetrokken.

Omdat de Britten meer rekening hielden met het grotere historische belang van de gemeenten dan met de plaatselijke situatie, noemden zij de heuvelrug rond Wijtschate de " Messines Ridge ". De heuvelrug ligt echter omzeggens helemaal in Wijtschate. Vanop de heuvelrug kun je wel een groot gebied observeren, maar alleen vanop Wijtschate kun je Ieper en gans het gebied ten westen observeren. Vandaar dat de Duitsers Wijtschate uitbouwden tot een vesting.

Bezienswaardigheden

Bayernwald

Gereconstrueerde Duitse site uit de Eerste Wereldoorlog. Het geheel bestaat uit twee Duitse mijngangen, een mijnschacht, een loopgravenstelsel met vijf bunkers. De site is toegankelijk via een wandelpad door de gerestaureerde loopgraven. Informatiepanelen verduidelijken de oorlogsgebeurtenissen en het leven aan het front.

Bekende Wijtschatenaren

Annelien Coorevits, Miss België 2007