Nieuw-Vossemeer

**Nieuw-Vossemeer**
Plaats in Nederland
	;
Situering
Provincie	Noord-Brabant
Gemeente	Steenbergen
Coördinaten	51° 35′ NB, 4° 13′ OL
Algemeen
Oppervlakte	17,26 km²
Inwoners	2400
Overig
Postcode	4681
Netnummer	0167
Voormalige gemeente	1809 -
Opgegaan in	Steenbergen in 1997
Portaal	Nederland

Nieuw-Vossemeer (Brabants: Vosmear) is een dorp in de gemeente Steenbergen, Noord-Brabant. Het dorp wordt van Oud-Vossemeer (provincie Zeeland, gemeente Tholen) gescheiden door het Schelde-Rijnkanaal. Nieuw-Vossemeer was tot 1997 een zelfstandige gemeente.

Geschiedenis

De geschiedenis van Nieuw-Vossemeer vindt zijn oorsprong in het jaar 1410, toen hertog Willem van Beieren, graaf van Holland en Zeeland, de heerlijkheid Vossemeer te leen gaf aan 6 ambachtsheren. Deze uitgifte werd gedaan met het oog op de bedijking van gebied. Deze bedijking werd uitgevoerd over een periode van meer dan 450 jaar tot 1869. Het dorp Nieuw-Vossemeer is in 1567 gesticht toen de bouw van de eerste huizen plaatsvond en de bedijking van de Hoogplaat, de polder van Nieuw-Vossemeer, had plaatsgevonden. Hieruit ontstond ook het dorp Oud-Vossemeer.

Als gevolg van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) verdween Nieuw-Vossemeer van de kaart, doordat soldaten de polders onder water zetten en de huizen verbrandden. In 1609 ging het Twaalfjarig Bestand in werking, waarna begonnen werd met de wederopbouw. Het hernieuwde Nieuw-Vossemeer hoorde ook toen nog bij Zeeland en vormde op bestuurlijk niveau een geheel met Oud-Vossemeer.

In 1795 werd de Republiek der Verenigde Nederlanden binnengedrongen door een Frans leger. Zij doopte het land om tot de Bataafse Republiek (1795-1806). De revolutionaire indringers zetten zich in voor democratie. Zo ook in de beide Vossemeren. De regenten van de regio werden ontslagen, maar werden vervolgens door de bevolking gekozen tot provisionele representanten. In 1806 besloot keizer Napoleon dat de Bataafse Republiek moest worden omgedoopt tot het koninkrijk Holland. Zijn broer Lodewijk werd de eerste koning van 1806 tot 1810. Op 4 mei 1809 bracht hij een bezoek aan Nieuw-Vossemeer. De vorst besloot de plaats tot een zelfstandige gemeente te verheffen die los stond van Oud-Vossemeer en Zeeland. Op 20 juli 1814 werd deze wijziging bekrachtigd door een Koninklijk Besluit.

In de vele jaren die volgden ontwikkelde Nieuw-Vossemeer zich. Men hield zich vooral bezig met lintbebouwing langs de dijken en het dorp werd omringd door gehuchten als Heense Molen, Notendaal en Rolaf.

In de Tweede Wereldoorlog liep Nieuw-Vossemeer weinig averij op. Op 3 november 1944 werd het dorp bevrijd door de geallieerden.

Vele malen groter was de schade die werd geleden bij de Watersnoodramp. Vijftig inwoners verdronken in deze watersnood van 1953. Op de plaats waar de zee door de dijk naar binnen drong is een herdenkingskruis gesticht ter nagedachtenis aan de omgekomenen. Omdat dat monument moeilijk toegankelijk was werd in 1996 een nieuw watersnoodmonument gerealiseerd aan de Voorstraat. Na de watersnood werd begonnen aan een betere ontsluiting van het dorp door de aanleg van goede wegen en planmatige bebouwing, alsmede een grotere mobiliteit van de inwoners.

Lange tijd was reizen tussen Oud- en Nieuw-Vossemeer alleen mogelijk via een veerpont. Toen deze op 28 februari 1973 grote schade opliep was dat tijdelijk onmogelijk. Eerder was echter al begonnen met de bouw van een brug, die in november van dat jaar af zou moeten zijn. Door de nodige foutjes in de constructie mocht deze in het begin echter alleen door fietsers en voetgangers gebruikt worden. Op 11 april 1974 vond de officiële opening plaats. Vanaf dat moment kunnen ook auto’s door middel van de brug het Schelde-Rijnkanaal (voorheen De Eendracht) oversteken.

Kerken

Na de revolutie in 1795 besloot de overwegend katholieke bevolking een eigen kerk op te richten. Hierdoor hoefde men niet meer naar andere dorpen om het geloof te praktiseren. Het resultaat was een sober kerkgebouw, dat in 1841 werd vervangen. De tweede kerk moest op zijn beurt in 1873 wijken voor de huidige Johannes de Doperkerk.

Vele jaren eerder (1649) hadden de protestanten een hervormde gemeente gesticht. Dit begon met diensten aan huis, maar dankzij financiële steun door de Zeeuwse overheid en ambachtsheren kon in 1654 een kerkje gebouwd worden. Dit werd in 1850 rigoureus verbouwd en in 1969 gerestaureerd, na schade te hebben opgelopen tijdens de Watersnoodsramp van 1953.

A.M. de Jong en Merijntje Gijzen

Een van de bekendste personen in de geschiedenis van Nieuw-Vossemeer is zonder twijfel de schrijver A.M. de Jong (1888-1943). Voor hij werd vermoord door SS-ers had hij veel boeken en essays geschreven, waaronder een serie boeken over Merijntje Gijzen. Hierin wordt het verhaal verteld over een jongetje dat in de omgeving van Nieuw-Vossemeer heeft geleefd en daar allerlei avonturen beleefde. Naast de boeken en de film uit 1936 werd in de jaren 70 ook een televisieserie Merijntje Gijzen's Jeugd uitgebracht, die over heel Nederland grote successen behaalde. In 1974 stonden vier afleveringen van de serie in de kijkcijfer-top 10, geflankeerd door een zestal voetbalwedstrijden. Naast het standbeeld van Merijntje Gijzen valt in Nieuw-Vossemeer ook het A.M. de Jong museum te vinden.

Onderwijs

Er is één basisschool in Nieuw-Vossemeer: Merijntje. Genoemd naar de hoofdfiguur uit de verhalen van A.M de Jong, Merijntje Gijzen.

Sport en recreatie

Tijdens het carnaval heet Nieuw-Vossemeer 't Vosse'ol.
Borstrock-festival
Buurtvereniging Boerengors
Voetbalvereniging NVS
Tennisvereniging NVTV
Harmonie Semper Crescendo

Watersnood 1953

In de zeer vroege ochtend van zondag 1 februari 1953 voltrok zich ten gevolge van de zware aanhoudende storm en springvloed de watersnoodramp. Op veel plaatsen liepen de dijken van de Eendracht gewoon over, door het vele water, waardoor binnen korte tijd gaten van soms wel 100 meter in de dijk sloegen. Ook in de binnendijk van de Boerengorspolder in de Paardenhoek viel zelfs een gat. De bewoners van het dorp waren 's nachts met de sirene gewaarschuwd voor het dreigende onheil, maar niemand had dit in de verdere omgeving van het dorp ten gevolge van de loeiende storm gehoord. Vanuit de Paardenhoek waren de mensen in de rampnacht al op eigen gelegenheid naar het dorp op de Hoogte gevlucht. Doordat op de Nieuw-Vossemeersedijk in de Paardenhoek het elektriciteitshuis door het geweld van het water werd weggeslagen verkeerde het dorp in een mum van tijd in een volledig isolement, want alle verbindingen waren hierdoor vernield. Ook in de omliggende polders, met name bij de Pelsendijk, voltrok zich het onheil. Het gehele dorp en zijn polders kwamen onder water te staan en veel mensen, 50 in totaal, zijn er verdronken. Ruim twee dagen lang zat de bevolking in het rampgebied opgesloten voordat de redding en evacuatie op gang kwamen.

Zie ook

Externe links

Gemeente Steenbergen
A.M. de Jong museum
Foxlake, alle nodige informatie over Nieuw-Vossemeer en bijbehorende zaken