Amblyopie
Amblyopie of een lui oog is een afwijking van het oog. Deze wordt gekenmerkt door verminderd of wazig zicht in een van de ogen. Het oog is overigens op zich meestal volkomen gezond en normaal, maar er bestaat meestal een brekingsafwijking al op zeer jonge leeftijd. Hierdoor krijgen de hersenen in de vroege jeugd geen scherp beeld aangeboden en ontwikkelt zich de hersenfunctie van het zien onvoldoende. Dit is later niet goed meer in te halen, ook als een bril met de juiste sterkte wordt opgezet. Het probleem wordt veroorzaakt door geen of een slechte signaaldoorgifte van het visuele beeld naar de hersenen.
Amblyopie beperkt zich normaliter tot één oog, maar het is ook mogelijk dat de amblyopie zich openbaart in beide ogen. Dit laatste kan het geval zijn wanneer er sprake is van een heel hoge brilsterkte in beide ogen of bijvoorbeeld bij aangeboren staar. Het beeld dat doorgegeven wordt aan de hersenen is dan van beide ogen slecht.
Amblyopie ontstaat bij 2 tot 5 procent van de jonge kinderen als gevolg van een afwezige of beperkte betrokkenheid van het oog bij het zien.
piemels en scheelzien
Een lui oog kan verschillende oorzaken hebben zoals:
- eenzijdige brilsterkte of brilsterkteverschil (anisometropie)
- dubbelzijdige hoge brilsterkte
- scheelzien (strabismus)
- oogziekten zoals aangeboren staar (cataracta congenita), laaghangend ooglid (ptosis)
Bij een brilsterkteverschil of een eenzijdige brilsterkte is het beeld dat het ene oog doorgeeft aan de hersenen van betere kwaliteit dan het beeld van het andere oog. Hierdoor vertraagt meestal de ontwikkeling van het oog met de laagste sterkte en ontstaat er een achterstand in de ontwikkeling van het leren zien: het oog ziet minder.
In het geval van strabismus schakelen de hersenen het beeld van een van de ogen uit om dubbelzien te voorkomen. Een van de ogen wordt dan gewoonlijk minder vaak gebruikt of afzijdig gehouden bij het kijken met als gevolg amblyopie. Het kan echter zo zijn dat dit niet opgemerkt wordt omdat de ogen cosmetisch recht staan.
Benaming "lui oog"
Amblyopie is een ontwikkelingsprobleem in de hersenen, niet een organisch probleem van het oog. Het deel van de hersenen dat overeenkomt met het visuele systeem van het amblyope oog wordt niet optimaal gestimuleerd en ontwikkelt zich niet normaal. Dit is bevestigd met hersenonderzoek.[bron?]
Behandeling
Jonge kinderen
Een lui oog kan op verschillende manieren behandeld worden afhankelijk van de oorzaak en ernst van het luie oog. De behandelmethoden zijn:
- corrigeren van de brilsterkte
- afplakken van het goede oog (occlusietherapie)
- druppelen van het goede oog
Kinderen en volwassenen
De bovenvermelde methoden zijn vooral gericht op kinderen, omdat behandeling op een jonge leeftijd het beste en snelste resultaat geeft. Behandeling op latere leeftijd is echter ook zinvol, zelfs als de persoon volwassen is. Hoewel hierbij de behandeling meestal langer zal duren is het wel mogelijk een verbetering van het gezichtsveld in het luie oog te bewerkstelligen. De mate van verbetering hangt onder andere af van de duur van de therapie en de toewijding van de patiënt. Meestal is het afplakken en druppelen van het goede oog niet voldoende, maar is repetitieve visuele therapie nodig om de hersenen te stimuleren de signalen van het luie oog beter te interpreteren.[1] [2]
Wikibook
- Perfect Sight Without Glasses, hoofdstukken 21 en 22, auteur W.H. Bates.
Externe links
Nederlandstalig:
- www.orthoptisten.info Over scheelzien, dubbelzien en luie ogen.
- Informatie over amblyopie van de Belgische Orthoptische Vereniging
Engelstalig:
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Amblyopia op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
