Jan van den Dale
| Jan van den Dale | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Persoonsgegevens | ||||
| Geboren | ca. 1460,Diest | |||
| Overleden | 1522,Brussel | |||
| Beroep(en) | Kunstschilder, rederijker | |||
| ||||
Jan van den Dale (Diest, ca. 1460 - Brussel, 1522) was een Zuid-Nederlands rederijker en schilder. Rond 1494 werd hij vermeld als poorter van de stad Brussel. In 1498 werd hij medeoprichter van de broederschap van Onze Lieve Vrouwe van de Zeven Weeën (ook: Smarten) en was toen reeds lid van de rederijkerskamers De Violette en de Mariacrans. Nadat De Violette fuseerde met De Leliebroeders werd hij dichter ("factor") van deze kamer. Van den Dale was eveneens stadsdichter van Brussel, waarin hij de in 1517 overleden Jan Smeken, proost van de broederschap van OLV van de Zeven Weeën, was opgevolgd.
Twee werken genoten enige bekendheid: De Stove gaat over het gezin en wie daarin de baas moet zijn, en De ure van der Doot, waarin hij in een visioen de onherroepelijkheid van de dood beschrijft. Zijn ander werk is grotendeels verloren gegaan. Bewaard bleven nog de ode een Lof Hostie en het gedicht Lieve Heere verleent my patientie. Van den Dale genoot in zijn tijd en daarna een aanzienlijk aanzien als dichter aangezien Philips de Schone hem bij the gelegenheid van een prijsvraag vereerde met een gouden ring, die met een kostbare diamant bezet was. Deze onderscheiding bezorgde hem onder de rederijkers een bijzondere positie .
Jan van den Dale was gehuwd met Liesbeth vander Coutere en had met haar negen kinderen. Hij zou gelauwerd zijn door Filips II, een bijzondere eer. Een bericht uit 1562 vermeldt dat deze lauwering gebeurde in de vorm van een geschonken gouden met diamanten bezette ring.
Het schilderwerk van Van den Dale is nagenoeg onbekend. Een bron meldt dat hij rond 1506 aan het hoofd heeft gestaan van het schildersambacht. In de kapel van Onze Lieve Vrouwe van Blindekens in Brugge bevindt zich een beeldengroep, die door Van den Dale zou zijn bewerkt. Toeschrijving van ander (schilder)werk aan hem blijft onzeker.