Wanswerd
Plaats in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  Friesland
| ||
| Gemeente |  Noardeast-Fryslân
| ||
| Coördinaten | 53° 18′ NB, 5° 51′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 6,8[1] km² | ||
| - land | 6,67[1] km² | ||
| - water | 0,14[1] km² | ||
| Inwoners (2023-01-01) |
235[1] (35 inw./km²) | ||
| Woningvoorraad | 91 woningen[1] | ||
| Overig | |||
| Postcode | 9178 | ||
| Netnummer | 0519 | ||
| Woonplaatscode | 3210 | ||
| Foto's | |||
| |||
| Dorpsbeeld | |||
| |||
| |||
Wanswerd (officieel, Fries: Wânswert, [’vɔ:ⁿzvət]?) is een dorp in de gemeente Noardeast-Fryslân, in de Nederlandse provincie Friesland. Tot 2019 viel Wanswerd onder de toenmalige gemeente Ferwerderadeel.
Het ligt ten noordoosten van Leeuwarden, tussen Birdaard en Marrum. De dorpskern ligt aan een opvaart. In 2023 telde het dorp 235 inwoners. Onder het dorp valt een klein deel van Bartlehiem en een deel van de buurtschap Tergracht.
Geschiedenis
Uit archeologische vondsten in Wanswerd blijkt dat jagers een aantal keren hun kamp opgeslagen tussen 8e millennium v.Chr. en 3e millennium v.Chr. De permanente bewoning van Wanswerd stamt uit de Germaanse tijd; in het begin van de christelijke jaartelling werd een terp bewoond.
In de 13e eeuw werd de plaats vermeld als Wandelswert, in 1335 als Wandelsweert, 1470 als toe wanswert, in 1489 als to Wanswird, in 1502-1508 als wansward, 1502-1508 als waenswirt, in 1504 als wanswart en in 1665 als Wanswerd
De plaatsnaam duidt waarschijnlijk het feit dat het een bewoonde hoogte (wert) was van de persoon Wandilo. De opvatting dat de plaatsnaam verwijst naar de Germaanse god Wodan is onwaarschijnlijk.
Sinds 1 januari 1999 is de officiële naam van het dorp het Friestalige Wânswert.
Kerk
De kerk van het dorp, de Petruskerk is een eenbeukige kerk met een zadeldaktoren uit de 16e eeuw. Twee eeuwen later kreeg de kerk een nieuwe kap met tongewelf. De kerk was oorspronkelijk gewijd aan Petrus.
Molen
Ten zuiden van het dorp staat de poldermolen Victor. Deze grondzeiler werd in 1867 gebouwd, als vervanging van zes kleinere poldermolens en drie tjaskers bij de polder die hij bemaalt.
Cultuur
Het dorp heeft een eigen dorpshuis, Eldorado geheten, dat is gevestigd in het voormalige schoolgebouw. Verder kent het dorp de muziekvereniging Concordia, toneelvereniging De Trochsetters en een eigen dorpskrant.
Bevolkingsontwikkeling
| 1999 | 2002 | 2004 | 2014 | 2018 | 2019 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 190 | 214 | 213 | 204 | 200 | 205 | 220 |
Geboren
- Wijtske van Dijk-Meindersma (1902-2010), van 16 oktober 2009 tot 10 november 2010 de oudste inwoner van Nederland
Zie ook
Externe link
- G. van Berkel & K. Samplonius (2018), Nederlandse plaatsnamen verklaard
· 
· 