Gruuthusehandschrift
Het Gruuthuse-handschrift is een middeleeuws verzamelhandschrift, waarvan de oudste kern dateert van omstreeks 1395, terwijl de jongste (onvoltooide) bijdragen stammen uit omstreeks 1408. De codex geldt als de enige bron voor een groot aantal Middelnederlandse teksten.
Het Gruuthuse-handschrift bevat 147 liederen, 18 gedichten en 7 berijmde gebeden. Tot de liederen in het manuscript behoren het beroemde Egidiuslied en het Kerelslied. Bij het Huygens Instituut in Den Haag wordt gewerkt aan een nieuwe editie van het handschrift, terwijl de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag op zijn website een gedigitaliseerd facsimile zal publiceren. In samenwerking met het Huygens Instituut zal op deze website ook een transcriptie van alle teksten worden aangeboden, voorzien van een toelichting op de inhoud en enige afluisterbare muziekvoorbeelden.
Op 14 februari 2007 werd bekend dat de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag het handschrift heeft aangekocht[1]. Voorheen was het in privébezit te Koolkerke bij Brugge, op het kasteel Ten Berge, waar het deel uitmaakte van de collectie van de familie Van Caloen. Door de aankoop is het handschrift nu in openbaar bezit. Het is nu één van de topstukken van De Verdieping van Nederland en is daar regelmatig te zien.
Naamgever
Het handschrift, dat na zijn ontdekking omstreeks 1840 lange tijd bekend stond als het handschrift der Oudvlaemsche liederen en gedichten, werd in de loop van de twintigste eeuw vernoemd naar zijn eerst bekende eigenaar Lodewijk van Gruuthuse (ca. 1422-1492), wiens wapen geschilderd is in de benedenmarge van de eerste beschreven bladzijde. De patriciër en diplomaat Lodewijk van Gruuthuse was een groot verzamelaar van manuscripten, al ging het hem daarbij vrijwel uitsluitend om eigentijdse verluchte, Franstalige handschriften en boeken. Het oudere Gruuthuse-handschrift, dat noch Franse teksten, noch verluchtingen bevat, moet in zijn collectie uitzonderlijk zijn geweest. Pas in de zeventiende of achttiende eeuw heeft een onbekende diens naam, wapenschild, wapenspreuk (Plus est en Vous) en een aantal opmerkingen over zijn lidmaatschap van de Orde van het Gulden Vlies in het manuscript aangebracht. Hoe het manuscript in latere eeuwen in het bezit kwam van de familie de Croeser en langs haar van de familie Van Caloen blijft een onopgehelderde kwestie.
Voetnoot
- ↑ "KB verwerft het Gruuthuse-handschrift, onbetwist hoogtepunt uit de Nederlandse cultuurgeschiedenis"- Koninklijke Bibliotheek, 14 februari 2007
Externe link
- (nl) Gruuthuse-Manuscript