Paleis
Een paleis is een ambtsgebouw dat een openbare of ceremoniële functie heeft. Het is vaak ook een (woon)huis voor een staatshoofd. Ook kardinalen en bisschoppen wonen normaal gezien in een paleis.
Soorten
Het woord paleis is afgeleid van de Palatijn (Latijn: Palatium), de naam van de heuvel in Rome waarop de paleizen van de keizers stonden. Een gebouw met een openbare functie is bijvoorbeeld een paleis van justitie. De aanduiding paleis wordt ook spottend gebruikt voor minder koninklijke gebouwen als: gokpaleis en sportpaleis. Italiaanse herenhuizen en kastelen krijgen vaak de titel "Palazzo", bijvoorbeeld: Palazzo Farnese, Palazzo Vecchio of het Palazzo Vendramin-Calergi. Ook in steden in andere landen vindt men paleizen, zoals de stadspaleizen van Parijs, of in Spanje de zogenaamde Palau's (bijvoorbeeld Palau Güell). Daarnaast zijn de fantasiepaleizen te noemen, ook wel folly's geheten, zoals het bekende Palais idéal van Ferdinand Cheval.
Kroonbezit
de Belgische Koninklijke Schenking
Vroeger had de Belgische Koninklijke familie vier paleizen in haar bezit; vandaag zijn deze allen onderdeel van de Koninklijke Schenking en bijgevolg staatseigendom. Sjabloon:Zo
Paleizen in België
Er zijn verschillende andere paleizen in België;
- Aartsbisschoppelijk Paleis van Mechelen
- Bisschoppelijk Paleis van Brugge
- Bisschoppelijk Paleis van Gent
- Bisschoppelijk Paleis van Antwerpen
- Justitiepaleis van Brussel
- Justitiepaleis van Gent
- Eeuwfeestpaleizen op de Heizel
Nederland
In Nederland heeft de Koninklijke familie de paleizen overgedragen aan het Rijk, dat vervolgens leden van de familie heeft toegestaan sommige paleizen kosteloos te gebruiken. Bekende Nederlandse paleizen zijn:
- Paleis Huis ten Bosch (staatseigendom sinds 1795)
- Paleis Lange Voorhout (staatseigendom sinds 1992)
- Paleis Noordeinde (staatseigendom sinds 1795)
- Paleis Het Loo (staatseigendom sinds 1795 sinds 1975 een representatieve functie en museale functie)
- Kasteel Het Oude Loo (staatseigendom 1968; nu buitenverblijf staatshoofd)
- Paleis op de Dam (staatseigendom sinds 1936; daarvoor gemeente-eigendom)
- Paleis Soestdijk (staatseigendom sinds 1971)
- Paleis Kneuterdijk (staatseigendom sinds 1938 ten behoeve Raad van de State)
- Kasteel Drakenstein (privé-eigendom)
- Villa Eikenhorst (privé-eigendom)
- Vredespaleis (geen koninklijk paleis, maar een plaats waar de wereldvrede wordt bevorderd door staat- en rechtskunde)