47e Pantserkorps

47e Pantserkorps
Oprichting	21 juni 1942
Ontbinding	6 april 1945
Land	nazi-Duitsland
Krijgsmacht­onderdeel	Heer
Onderdeel van	Wehrmacht
Type	Legerkorps
Veldslagen	Tweede Wereldoorlog Slag om Koersk Slag om Korsun Operatie Overlord Operatie Lüttich Zak van Falaise Ardennenoffensief Ruhrkessel
Commandanten	zie commandanten

Het 47e Pantserkorps (Duits: Generalkommando XXXXVII. Panzerkorps) was een Duits legerkorps van de Wehrmacht tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het korps was in actie aan het oostfront, eerst in de centrale sector en later in de zuidelijke. Na de terugtocht naar Moldavié in 1944 werd het korps naar Frankrijk verplaatst. Hier volgden gevechten in Normandië, Lotharingen, Nederland, de Ardennen, het Rijnland en uiteindelijk insluiting in de Ruhr-pocket.

Krijgsgeschiedenis

Oprichting

Het 47e Pantserkorps werd opgericht op 21 juni 1942 bij Zhizdra in Rusland door omdopen van het 47e Gemotoriseerde Korps.

1942/43

Het korps bleef het gehele jaar 1942 in vrijwel dezelfde stellingen gelegerd. In februari 1943 werd het korps uit het front genomen en naar het gebied zuidwestelijk van Orel verplaatst om daar het winteroffensief van de Sovjets in dit gebied op te vangen, die tussen Orel en Koersk oprukten naar het noordwesten. Dit lukte en daarna werd het korps in reserve gehouden rond Orel, als voorbereiding op het aanstaande Duitse zomeroffensief (Operatie Citadel). Voor dit offensief, de Slag om Koersk, vormde het korps de speerpunt van het 9e Leger en daarmee van Heeresgruppe Mitte. Het korps beschikte in dit offensief over een indrukwekkende strijdmacht: de 2e, 9e en 20e Pantserdivisies plus de 6e Infanteriedivisie. Het eerste doel waren de hoogten bij het dorp Ol'khovatka. De eerste dag werd en een flinke voortgang geboekt. Met name de 20e Pantserdivisie en het aan het korps toegevoegde Schwere Panzer-Abteilung 505 (uitgerust met 31 Tiger I’s) rukten verder op dan verwacht, wat meteen een flankdekkingsprobleem opleverde. De tweede dag stond voornamelijk in het teken van afweren van sterkte tanktegenaanvallen van de Sovjets. Op 8 juli probeerden de Duitsers het met een gebalde aanval met de tankeenheden van de 2e en 4e Pantserdivisies plus sPzAbt 505, samengevat als Panzerbrigade Burmeister. Deze aanval kwam echter niet vooruit. Na een dag pauze werd alsnog een aanval uitgevoerd op de hoogte bij Ol'khovatka op 10 juli, maar ook deze mislukte. Dat was eigenlijk het einde van de aanvallen in de noordelijke sector. Twee dagen later lanceerden de Sovjets in de Orjol-frontboog hun Operatie Kutuzov en de Duitsers begonnen al troepen te onttrekken om deze operatie het hoofd te bieden. Het korps moest in de daaropvolgende weken langzaam uitwijken naar het noordwesten, richting Orel. Medio augustus werd het korps naar Heeresgruppe Süd getransporteerd en kwam aan bij Dnepropetrovsk en kwam daarna in actie noordelijk van Poltava. In de tweede helft van september volgde een terugtocht naar de Dnjepr en een overtocht over de brug over bij Krementsjoek. Vervolgens nam het korps stelling achter de Dnjepr tussen Krementsjoek en Tsjerkasy en bleef enkele maanden in deze positie. In december werd het korps daar aangevallen door Sovjet troepen van het 2e Oekraïense Front komend vanaf Krementsjoek en moest een stuk wijken.

1944

Situatie rond de omsingeling van Tsjerkasy

Eind januari 1944 werden het 11e en 42e Legerkorps omsingeld bij Tsjerkasy (Slag om Korsun). Het 47e Pantserkorps werd ingezet om vanuit het zuiden te proberen de omsingelde troepen te ontzetten. Maar wegens zwakte van de pantserdivisies onder bevel en de sterkte van de Sovjets lukte dat niet. Gelukkig lukte het ontzet door het 3e Pantserkorps wél. Begin maart werd het korps vol aangevallen en moest terug over de Zuidelijke Boeg, via Balta richting de Dnjestr bij Rybnitsa eind maart. Vanaf daar ging het terug naar het zuiden naar het gebied ten noordwesten van Chisinau begin april. Daar volgden in de maand april nog hevige defensieve gevechten tot de frontlijn hier tot rust kwam.

Het korps werd in mei 1944 naar Frankrijk getransporteerd en werd daar reserve van Heeresgruppe B, gelegerd aan de Seine in Les Andelys. Na de geallieerde invasie in Normandië (Operatie Overlord) werd het korps vanaf 12 juni ingezet rond het invasie-bruggenhoofd. Het korps nam hier de midden-sector onder zijn hoede (ten zuiden van Bayeux). In het algemeen kon het korps de meeste aanvallen redelijk weerstaan, en moest slechts langzaam en weinig terug. Pas nadat de Amerikanen vanaf 25 juli bij Saint-Lô doorgebroken waren, kwam er sterke beweging in het front. Het korps werd ingezet om de uitbraak in te dammen, hetgeen niet lukte. Vervolgens kreeg het korps de taak om op 6 augustus 1944 tussen de plaatsen Mortain en Avranches te proberen de uitbraak “af te knijpen” (Operatie Lüttich), hetgeen mislukte, waarna het korps omsingeld werd met het grootse deel van de Duitse troepen in Normandië in de Zak van Falaise. Het korps kon (onder zware verliezen) ontsnappen en trok terug naar het oosten, via het gebied Parijs, via Bar-le-Duc naar de omgeving tussen Metz en Nancy. In dit gebied, (Lotharingen, was het korps gedurende 7 weken verwikkeld in hevige gevechten met Amerikaanse troepen van het 3e Leger. Medio oktober werd het korps verplaatst naar het gebied tussen Wesel en Venlo. Vanaf hier werd het korps ingezet voor een 4 daagse afleidingsaanval op de 7e Amerikaanse Tankdivisie bij Meijel in de Peel. Voor deze aanval beschikte het korps over de 9e Pantserdivisie en de 15e Pantsergrenadierdivisie. Na deze beperkte aanval werd het korps snel weer teruggetrokken over de Maas. Na deze inzet werd het korps voorbereid voor het Ardennenoffensief. Hiervoor beschikte het korps over de 2e Pantserdivisie, de Panzer-Lehr-Division en de 26e Volksgrenadierdivisie. Het korps rukte snel op, kon Bastenaken niet innemen en trok verder richting de Maas. De twee pantserdivisie kwamen het meest westelijk van het hele offensief, bijna tot aan de Maas. Later vormde het korps samen met het 39e Pantserkorps tijdelijk de Armeegruppe von Lüttwitz, voor een tegenoffensief om de Amerikaanse corridor naar Bastenaken weer te sluiten. Dit mislukte en ook het gehele Ardennenoffensief liep dood en het korps trok daarop terug naar de Duitse grens.

1945

Na de terugtrekking uit de Ardennen werd het korps eind januari 1945 verplaatst en kwam het korps met zijn twee divisies (116e Pantserdivisie en 15e Pansergrenadierdivisie) in reserve bij Düren. Op 8 februari lanceerden de Britten Operatie Veritable, ook bekend als de Slag om het Reichswald. Ze kwamen moeizaam vooruit en vanaf 12 februari werd het korps met zijn twee divisies ingezet. De tegenaanval van het korps mislukte echter. Daarna restte een taaie verdediging, langzaam teruggaand naar de Rijn bij Wesel. Daarna ging het korps in reserve bij Doetinchem met nog steeds dezelfde twee divisies. Op 23 maart startten de Britten Operatie Plunder, de oversteek over de Rijn. Het korps werd vrijwel meteen ingezet voor tegenaanvallen, maar vergeefs. Het korps werd nu naar het oosten gedreven en daarna naar het zuiden, de Ruhrkessel in. Hier nam het korps de verdediging op zich rond Dortmund.

Het 47e Pantserkorps werd op 6 april 1945 omgedoopt in Armee-Abteilung von Lüttwitz.

Bovenliggende bevelslagen

Leger	Legergroep	Plaats/regio	Begin	Eind
2. Panzerarmee	Heeresgruppe Mitte	Brjansk, Orel	21 juni 1942	juli 1943
9. Armee	Heeresgruppe Mitte	Orel	juli 1943	augustus 1943
8. Armee	Heeresgruppe Süd	Poltava, Dnjepr, Kirovograd	september 1943	1 april 1944
8. Armee	Heeresgruppe Südukraine	Chisinau	1 april 1944	april 1944
direct onder bevel	Heeresgruppe B	Les Andelys	mei 1944	12 juni 1944
7. Armee	Heeresgruppe B	Normandië	12 juni 1944	28 juni 1944
Panzergruppe West	Heeresgruppe B	Normandië	28 juni 1944	28 juli 1944
7. Armee	Heeresgruppe B	Normandië	29 juli 1944	augustus 1944
1. Armee	Heeresgruppe B	Metz	augustus 1944
5. Panzerarmee	Heeresgruppe G	Lotharingen	september 1944	16 oktober 1944
19. Armee	Heeresgruppe G	Lotharingen	16 oktober 1944	17 oktober 1944
direct onder bevel	Heeresgruppe B	Nederrijn	17 oktober 1944	25 oktober 1944
1. Fallschirm-Armee	Heeresgruppe B	Nederrijn, Peel	25 oktober 1944	11 november 1944
direct onder bevel	OB West	Nederrijn	11 november 1944	16 november 1944
15. Armee	Heeresgruppe B	Nederrijn	16 november 1944	medio december 1944
5. Panzerarmee	Heeresgruppe B	Ardennen	medio december 1944	januari 1945
direct onder bevel	OB West	Düren	februari 1945	10 februari 1945
1. Fallschirm-Armee	Heeresgruppe H	Rijnland	11 februari 1945	31 maart 1945
direct onder bevel	Heeresgruppe B	Roergebied	1 april 1945	6 april 1945

Commandanten

General Joachim Lemelsen

Rang	Naam	Begin	Eind
General der Panzertruppe	Joachim Lemelsen	28 september 1944	14 oktober 1943
General der Panzertruppe	Heinrich Eberbach	14 oktober 1943	22 oktober 1943
General der Panzertruppe	Joachim Lemelsen	22 oktober 1943	4 november 1943
General der Panzertruppe	Erhard Raus	4 november 1943	25 november 1943
General der Infanterie	Rudolf von Bünau	25 november 1943	31 december 1943
General der Panzertruppe	Nikolaus von Vormann	31 december 1943	4 maart 1944
General der Panzertruppe	Hans Freiherr von Funck	4 maart 1944	4 september 1944
General der Panzertruppe	Heinrich Freiherr von Lüttwitz	4 september 1944	6 april 1945

General Eberbach nam slecht tijdelijk waar voor General Lemelsen.

Bronnen, noten en/of referenties

• www.archivportal-d.de - Bundesarchiv
• Georg Tessin – Verbände und Truppen der deutschen Wehrmacht 1933-1945