Wincenty Aksamitowski
Wincenty Aksamitowski (ur. 1760 w Nagórzanach k/Kamieńca Podolskiego - zm. 1828 w Warszawie) – generał dywizji armii Księstwa Warszawskiego.
Od 1774 w armii, kadet w szkole artylerii konnej w Warszawie. Od 1783 oficer w służbie liniowej.
Walczył w stopniu kapitana w wojnie z Rosją w 1792 roku jako dowódca kompanii w bitwach pod Zieleńcami i Ostrogiem. Tam dostał się do niewoli. Przejął czasowo służbę w wojsku rosyjskim i awansował na majora.
Po wybuchu powstania 1794 roku przedostał się do wojsk polskich i ponownie w stopniu kapitana walczył w obronie Warszawy. Po upadku powstania przez Galicję przedostał się do Włoch.
Od 1797 walczył w Legionach, w których pełnił funkcję szefa batalionu. Zorganizował również legionową artylerię. Bronił Mantui a po jej kapitulacji dostał się do niewoli austriackiej.
Po uwolnieniu na słowo powrócił do służby Od 1801 był dowódcą drugiej półbrygady wysłanej do San Domingo. W wyprawie tej udziału nie wziął zasłaniając się konieczności uporządkowania finansów jednostki. Posadzony o złe intencje w tej sprawie popadł w konflikt ze środowiskiem polskim i w l. 1893 - 1806 służył w armii francuskiej. Walczył pod Jeną. Z ramienia armii francuskiej był w 1806 komendantem Poznania.
Wkrótce przeszedł do armii Księstwa Warszawskiego w stopniu generała z 1806 na stanowisko dowódcy artylerii. Od 1807 dowódca artylerii i inżynierii. W wyniku nieporozumień z księciem J. Poniatowskim jesienią 1808 dyscyplinarnie przeniesiony do służby francuskiej.
Od 1809 ponownie w Wojsku Polskim, dowódca 2 Brygady Piechoty w 1 Dywizji komendanta departamentu poznańskiego, w 1812 gubernator Poznania.
W kampanii moskiewskiej 1812 zastępca szefa sztabu króla Neapolu Joachima Murata, a w kampanii 1813 dowodził jazdą w Dywizji Dąbrowskiego. Walczył pod Lipskiem i Hanau, potem ponownie w służbie J. Murata. W kampanii francuskiej 1814 dowodził Brygadą Ciężkiej Jazdy w Dywizji gen. J. Defranca. Po upadku Napoleona zastępca przewodniczącego Centralnej Rady Administracji Korpusu Polskiego.
W 1815 powrócił do kraju i działał w armii Królestwa Polskiego. Był komendantem wojskowym departamentu siedleckiego. W kwietniu 1816 przeszedł do rezerwy ze względu na stan zdrowia.
W Paryżu od 1802 był adeptem 33. stopnia obrządku szkockiego loży masońskiej stopni wyższych.
Autor wydawnictwa pt.: "Historia artylerii polskiej w Legionach we Włoszech"
Bibliografia
R.Bielecki, Encyklopedia wojen Napoleońskich, Warszawa 2002. H. P Kosk Generalicja polska t. 1 wyd.: Oficyna Wydawnicza "Ajaks" Pruszków 1998