Haga
Szablon:Miasto zagranica infobox
Haga (nid. Den Haag, dawna nazwa oficjalna: 's-Gravenhage) – miasto w zachodniej Holandii nad Morzem Północnym.
Haga pełni funkcję stolicy administracyjnej Holandii, natomiast stolicą konstytucyjną jest Amsterdam.
Haga jest także największym miastem i stolicą prowincji Holandia Południowa (Zuid Holland).
Historia
Założenie Hagi miało miejsce w XIV wieku. Początkowo była to osada obok zamku myśliwskiego hrabiów Holandii. Siedziba królewska zwana jest 's-Gravenhage, co oznacza "leśna polana hrabiego", nazwa pochodzi z XIII wieku, gdy hrabiowie niderlandzcy posiadali w tym miejscu pałac myśliwski w wiosce o nazwie Haghe. Ok. 1248 roku Wilhelm II postawił tam zamek, który stopniowo został rozbudowany. Od końca XVI wieku Haga była siedzibą Stanów Generalnych i władz administracyjnych Republiki Zjednoczonych Prowincji Niderlandów. Prawa miejskie od roku 1806 nadane przez Ludwika Bonaparte. Od 1815 siedziba dworu królewskiego, rządu i parlamentu i Europolu.
Haga stała się centrum o randze międzynarodowej, znajdują się w niej między innymi siedziby Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, Międzynarodowego Instytutu Statystycznego, Międzynarodowego Centrum Prasowego.
Podział administracyjny
- Centrum
- Escamp
- Haagse Hout
- Benoordenhout
- Bezuidenhout
- Haagse Bos
- Marlot
- Mariahoeve
- Laak
- Leidschenveen-Ypenburg
- Loosduinen
- Scheveningen
- Segbroek
- Bomen- en Bloemenbuurt
- Regentessekwartier
- Valkenboskwartier
- Vogelwijk
- Vruchtenbuurt
Gospodarka
- przemysł
- poligraficzny
- papierniczy
- odzieżowy
- porcelanowo-fajansowy
- meblarski,
- farmaceutyczny
- przetwórstwa spożywczego
Znane holenderskie firmy które mają główne siedziby w Hadze:
- Royal Dutch Shell
- KPN, przedsiębiorstwo telekomunikacyjne
- AEGON, towarzystwo ubezpieczeniowe
- TPG, przedsiębiorstwo logistyczne
W Hadze znajduje się duży port rybacki. Jest ważnym ośrodkiem handlowym.
Kultura
Haga stanowi wiodący ośrodek naukowy i kulturalny
- Królewska Akademia Sztuki (założona w roku 1682)
- Królewskie Konserwatorium Muzyczne (założone w roku 1826)
- Biblioteka Królewska (założona w roku 1789)
Zabytki
Główną atrakcją Hagi jest Sala Rycerska (Ridderzaal) - XIII-wieczna gotycka budowla, znajdująca się w obrębie kompleksu budowli, obejmującego dziedziniec wewnętrzny (Binnenhof) i dziedziniec zewnętrzny (Buitenhof). Niegdyś był to dawny pałac panujących. W Ridderzaal w każdy trzeci wtorek września zbiera się parlament, aby wysłuchać mowy królowej. W centrum miasta znajduje się Mauritshuis - muzeum sztuki, posiadające bardzo wartościowe eksponaty, np. dzieła Rembrandta, w tym "Lekcja anatomii doktora Tulpa", dzieła Vermeera van Delft, Jana Steena, Paulusa Pottera, Rubensa, Memlinga, van der Weydena, Holbeina, van Dycka, Fransa Halsa i innych wybitnych malarzy flamandzkich.
W północnej części muzeum znajduje się "Mesdag Panorama" - obraz o rozmiarach 15 m wysokości na 130 m długości, przedstawiający wybrzeże nad Morzem Północnym, Hagę i Scheveningen. Scheveningen to obecnie nadmorski kurort, niegdyś wioska rybacka. Po drodze z Hagi do Scheveningen znajduje się Madurodam - miniatura całej Holandii w skali 1:25, nazwane od nazwiska George Maduro - studenta, więźnia obozu koncentracyjnego w Dachau, który odznaczył się bohaterskim udziałem w holenderskim ruchu oporu.
Inne zabytki architektury w Hadze to:
- Pałac Królewski (Koninklijk Paleis)
- XVI-wieczny ratusz
- Pałac Pokoju (Vredespaleis), w którym mieści się siedziba Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości.
- kościół Grote Kerk (XIV-XVI wiek), Grote of Sint-Jacobskerk - cenne renesansowo-barokowe wyposażenie i wieża
- kościół Nieuwe Kerk (XVII wiek)
- Nieuwe Kerk (połowa XVII wiek)
- Oud Katholiekekerk (1. połowa XVIII wieku)
- pałac Huis ten Bosch (1. połowa XVII wieku)
Atrakcje turystyczne
- Madurodam - miasteczko modeli najcenniejszych zabytków architektury Holandii
- Kąpielisko Scheveningen z molem
Muzea
- Mauritshuis
- Museum Bredius
- Gemeentemuseum (m.in. prace Pieta Mondriana)
- Panorama Mesdag - malowidło panoramiczne
- Beelden aan Zee - XX-wieczna rzeźba
- Museon - muzeum nauki i techniki
Demografia
|
|
Transport
W Hadze znajdują się dwa duże dworce kolejowe:
- Den Haag Centraal - stacja końcowa, gdzie znajduje się także główny dworzec autobusowy w mieście
- Den Haag Hollands Spoor - stacja przelotowa, gdzie zatrzymuje się większość pociągów przejeżdżających przez Hagę
Port lotniczy Rotterdam jest najbliższy, ale port lotniczy Amsterdam-Schiphol jest częściej używany ze względu na połączenie kolejowe.
Komunikacja miejska:
Cała Holandia dla komunikacji metrem, autobusowej i tramwajowej (w Hadzie przedsiębiorstwo komunikacji nazywa się HTM) podzielona jest na strefy. Haskie strefy to 5400 (Centrum), 5410 (Scheveningen), 5413 (Leidschendam-Voorburg), 5414 (Kerkehout), 5416 (Rijswijk), 5419 (Den Haag Zuid-west lub inaczej Kijkduin/Loosduinen).
Zespoły muzyczne
- Golden Earring,
- Shocking Blue - znana z utworu "Venus",
- Dash Berlin - zespół DJ grający trance i progresive trance.
Osobistości
- Paul Verhoeven - reżyser
- Johannes Vermeer - malarz
- Michael Boogerd - kolarz
- Hendrik Casimir - fizyk
- Michel Faber - australijski pisarz
- Cornelis Johannes van Houten - astronom
- Conrad Busken Huet - pisarz
- Christiaan Huygens - astronom
- Gustav Krupp von Bohlen und Halbach - menedżer Friedrich Krupp AG w III Rzeszy
- Simon van der Meer - fizyk
- Aad de Mos - trener piłkarski
- Cees Nooteboom - pisarz
- Saskia Sassen - amerykańska socjolog
- Jan Tinbergen - ekonomista
- Nikolaas Tinbergen - przyrodnik
- Harry Vanda - australijski producent muzyczny
- Mariska Veres - piosenkarka Shocking Blue
- Adriaen de Vries - rzeźbiarz
- Jozias van Aartsen - polityk
- Dick Advocaat - trener piłkarski
- Anouk - wokalistka
- Willem Drees - premier
- Martin Jol - trener piłkarski
- Richard Krajicek - tenisista
- Ties Kruize - hokeista na trawie
- Mark Rutte - polityk
- Baruch Spinoza - filozof
- Enno Voorhorst - gitarzysta
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona internetowa miasta Hagi (niderl.)
- Panorama Mesdag (niderl.)
- Gemeentemuseum (niderl.)
- Mapa Hagi (niderl.)
- Dokładne mapy Rijswijk [1] i Wassenaar [2] (niderl.)
- Haga inaczej: Atmosfera Hagi, zdjęcia i video (podcast). (fr.)