Diadektes
| {{{nazwa łacińska}}}[1] | |||
| Cope, 1878 | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Nadgromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
†Diadectes | ||
| Gatunki | |||
| |||
Diadektes (Diadectes) jest nazwą rodzajową dużego, roślinożernego czworonoga należącego do grupy Reptiliomorpha, żyjącego na początku permu. Był jednym z pierwszych roślinożernych kręgowców w historii Ziemi. Ponadto, był także jednym z pierwszych w pełni lądowych czworonogów osiągającym znaczne rozmiary ciała.
Było to mocno zbudowane zwierzę, osiągające 1,5 do 3 metrów długości ciała. Posiadał grubą czaszkę, mocno zbudowane kręgi i żebra, masywne kości obręczy barkowej i krępe kończyny. Wygląd kończyn i kręgów wskazuje na lądowy charakter zwierzęcia.
Będąc przedstawicielem nadrzędu Reptiliomorpha, z którego wywodzi się wszystkie owodniowce, diadektes łączył w sobie płazie cechy czaszki (analogiczne do grupy Seymouriomorpha) z gadzimi cechami szkieletu postkranialnego.
Na uwagę zasługuje duża specjalizacja uzębienia zwierzęcia. Osiem przednich zębów miało łopatowaty kształt i służyły do zrywania roślin. Szerokie i tępe zęby policzkowe wykazują starcia związane z ich funkcją, analogiczną do funkcji ssaczych trzonowców.
Diadektes posiadał też częściowe wtórne podniebienie, co oznacza, że mógł połykać jedzenie i oddychać w tym samym czasie. Zdolności tej nie posiadało wiele zaawansowanych gadów.
Diadektes żył na tym samym terenie i w tym samym czasie co drapieżny dimetrodon i zapewne stanowił część jego diety. Na uwagę zasługuje jednak rzadkość występowania szczątków tego roślinożercy w stosunku do skamieniałości dimetrodonów.
Jego szczątki znane są z kilku stanowisk z terenu Stanów Zjednoczonych, szczególnie z teksaskich formacji Red Beds.
Bibliografia
- Benton, M. J. (2000), Vertebrate Paleontology, 2nd ed. Blackwell Science Ltd (za en.wikipedia).
- Carroll, R. L. (1988), Vertebrate Paleontology and Evolution, WH Freeman & Co (za en.wikipedia).
- Colbert, E. H., (1969), Evolution of the Vertebrates, John Wiley & Sons Inc (2 wyd.) (za en.wikipedia).
- Reisz, Robert, dia.htmlBiology 356 – Major Features of Vertebrate Evolution – Anthracosaurs and Diadectomorphs (za en.wikipedia).
- http://hmnspaleo.blogspot.com/2007/10/diadectes-giant-amphibian.html
- http://www.archive.org/stream/catalogueoftypes22brun/catalogueoftypes22brun_djvu.txt
- ↑ {{{nazwa łacińska}}}, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).