Karol Potkański

Karol Potkański (ur. 16 kwietnia 1861 w Prędocinku koło Radomia, zm. 16 sierpnia 1907 w Krakowie) – polski historyk, etnograf, badacz regionu, taternik.

Po śmierci rodziców wychowaniem Karola zajęła się Karolina z Bukowieckich Malczewska, właścicielka Prędocinka i wuj Julian Malczewski, urzędnik Radomskiego Towarzystwa Kredytowego, ojciec Jacka Malczewskiego. Otrzymał staranne wychowanie, a także i przygotowanie do późniejszych studiów historycznych. Z powodu słabego zdrowia do 15. roku życia przebywał w Prędocinku, potem w Krakowie, gdzie wstąpił na Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego. Karol Potkański studiował nauki humanistyczne, lecz nie ukończył Uniwersytetu Jagiellońskiego.

W 1883 przebywając w podradomskim Prędocinku, rozpoczął poszukiwania naukowe w archiwum radomskim, a następnie kaliskim i warszawskim, których efektem było opracowanie rozprawy naukowej Zapiski herbowe z dawnych ksiąg radomskich i piotrkowskich, ogłoszonej w III tomie Archiwum Komisji Historycznej i Monografia rodu Potkańskich zamieszczonej w Złotej księdze Teodora Żychlińskiego.

Od 1902 profesor historii krajów austriackich Uniwersytetu Jagiellońskiego, od 1904 członek Akademii Umiejętności. Zajmował się głównie badaniem średniowiecza zarówno w Polsce, jak i na Słowiańszczyźnie. Jako jeden z pierwszych naukowców polskich posiłkował się w badaniach historycznych innymi naukami, między innymi etnografią.

Należał do wybitnych taterników końca XIX wieku. Wraz z przewodnikami zdobył jako pierwszy Cubrynę (1884), Mały Ganek (1892), a także jako drugi wszedł na Mnicha (1887). W zimie dokonał pierwszych wejść na Krzyżne (1894), Kasprowy Wierch (1890) i Czerwone Wierchy.

Wybrana bibliografia

• Kraków przed Piastami (1898),
• Lachowie i Lechici,
• Studia nad osadnictwem Polski w wiekach średnich (1895),
• Pisma pośmiertne (1922–1924).