Przejdź do zawartości

Cippori

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Gedeon07 (dyskusja | edycje) o 07:10, 28 paź 2013. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 28 paź 2013, była oparta na tej wersji.
Ten artykuł dotyczy moszawu w Izraelu. Zobacz też: Park Narodowy Cipori.

Szablon:Moszaw infobox Cippori (hebr. ציפורי; ang. Tzippori) – moszaw położony w Samorządzie Regionu Doliny Jizreel, w Dystrykcie Północnym, w Izraelu.

Położenie

Moszaw jest położony na wysokości 232 m n.p.m. na północno-zachodnim skraju masywu górskiego Hare Naceret (400 m n.p.m.) oddzielającego Dolinę Bejt Netofa od Doliny Jezreel w Dolnej Galilei. Okoliczne wzgórza są porośnięte dużym kompleksem leśnym Ja’ar Cippori. Na południe od moszawu znajduje się wadi którym płynie strumień Cippori. W jego otoczeniu znajduje się miasto Nazaret, miejscowości Ilut, Bir al-Maksur, Meszded i Rejne, kibuce HaSolelim i Chanaton, oraz wioski komunalne Giw'at Ela, Szimszit i Hosza'aja.

Podział administracyjny

Cippori jest położony w Samorządzie Regionu Doliny Jizreel, w Poddystrykcie Jizreel, w Dystrykcie Północnym.

Demografia

Większość mieszkańców moszawu jest Żydami, jednak nie wszyscy identyfikują się z judaizmem. Tutejsza populacja jest świecka[1][2]:

Historia

Zachowane mozaiki z miasta Seforis
Pozostałości fortu krzyżowców, przebudowanego w 1900 roku na szkołę podstawową
Tablica przy wjeździe do moszawu

Około VII wieku p.n.e. powstało tutaj starożytne miasto Seforis (gr. Σεπφώρις), które pełniło funkcje centrum administracyjnego w okresie panowania asyryjskiego i babilońskiego nad starożytnym Izraelem. W 104 roku p.n.e. miasto zasiedlili Żydzi, którzy zmienili jego nazwę na Cippori[3]. Po śmierci króla Heroda Wielkiego mieszkańcy Cippori zbuntowali się w 4 p.n.e. przeciwko panowaniu rzymskiemu, w wyniku czego Rzymianie zniszczyli miasto i sprzedali jego mieszkańców w niewolę. Król Herod Antypas odbudował miasto w 1 n.e. pod nazwą Autocratis. Podczas wojny żydowsko-rzymskiej 66-73 mieszkańcy Autocratis nie poparli żydowskich bojowników i zawarli porozumienie z Rzymianami, dzięki czemu miasto nie zostało zniszczone. Około 132 ponownie zmieniono nazwę miasta na Diocaesarea. Po upadku powstania Bar-Kochby w 135 roku w mieście osiedliło się wielu żydowskich uciekinierów. Miasto stało się centrum życia religijnego i duchowego Judaizmu. Swoją siedzibę miała tutaj najwyższa żydowska instytucja religijna i sądownicza Sanhedryn. Razem z nią do miasta przybyło wielu wybitnych rabinów, w tym Juda ha-Nasi. W 363 roku trzęsienie ziemi zniszczyło miasto. Po odbudowie nie odzyskało już swojego wcześniejszego znaczenia[4]. Gdy w VII wieku Palestyna znalazła się pod panowaniem Arabów nazwę miasta zmieniono na Saffurija. Na początku XII wieku krzyżowcy wybudowali na wzgórzu twierdzę, którą nazwali Le Sephorie. Po upadku Królestwa Jerozolimskiego Arabowie przywrócili nazwę Saffurija. W 1596 roku we wsi mieszkało 2200 mieszkańców[5]. Podczas I wojny izraelsko-arabskiej w trakcie operacji "Dekel" 16 lipca 1948 roku wioskę Saffurija zajęły siły izraelskie. Wysiedlono wówczas jej mieszkańców, a większość domów wyburzono[6]. Część mieszkańców powróciło do swojej zniszczonej wioski, i zostali z niej ponownie wyrzuceni we wrześniu. Ostatnie wysiedlenie odbyło się 7 stycznia 1949 roku[7]. W miejscu zniszczonej arabskiej wioski Żydowski Fundusz Narodowy zasadził las sosnowy. Współczesny moszaw został założony w 1949 roku przez żydowskich imigrantów z Bułgarii i Turcji. W latach 50. XX wieku dołączyli do nich imigranci z Rumunii. Od 2000 roku trwa rozbudowa moszawu o nowe domy mieszkalne[8].

Kultura i sport

W moszawie znajduje się ośrodek kultury z biblioteką, basen kąpielowy, sala sportowa z siłownią i boisko.

Edukacja

Moszaw utrzymuje przedszkole. Starsze dzieci są dowożone do szkoły podstawowej w wiosce Giw’at Ela i szkoły średniej w moszawie Nahalal[9].

Religia

W moszawie znajduje się synagoga i mykwa.

Turystyka

Tutejszą atrakcją są wykopaliska archeologiczne na miejscu starożytnego miasta Seforis. Na szczycie wzgórza wznosi się kamienna wieża, będąca pozostałością fortecy krzyżowców. Rozciąga się z niej widok na całą okolicę. Wieżę wybudowano w XII wieku na fundamentach wcześniejszych bizantyńskich budowli. Podstawą wieży jest kwadrat o wymiarach 15 X 15 metrów, a jej wysokość wynosi 10 m. Pomimo licznych późniejszych przebudów zachowały się pozostałości rzeźbionych zdobień[10]. W ruinach starożytnego miasta odkryto główną ulicę, która jest w całości wybrukowana. Na kamieniach ulicznych odnaleziono kilka wyrytych symboli, w tym menorę. Wzdłuż ulicy znajdowały się mieszkalne domy, wśród których odkryto żydowską mykwę[11]. Na północnym stoku wzgórza znajduje się teatr rzymski dla 4,5 tys. widzów. Jego średnica wynosi 45 metrów. Teatr nosi ślady poważnych zniszczeń, prawdopodobnie powstałych w wyniku trzęsienia ziemi. W pobliżu stoi rzymska willa z najcenniejszych znaleziskiem w Seforis. Jest do największa odkryta w Izraelu mozaika podłogowa[12]. W dolnej części miasta odkryto pozostałości starożytnej synagogi z końca V lub początku VI wieku. W jej wnętrzu odkryto mozaikę podłogową ze scenami biblijnymi[13]. Tutejszy kościół z okresu krzyżowców jest wiązany przez chrześcijańską tradycję z domem rodziców Marii z Nazaretu, matki Jezusa Chrystusa. Całość jest chroniona jako Park Narodowy Cipori[14].

W moszawie są pokoje do wynajęcia. Jest tu także niewielka stadnina koni, w której można wykupić przejażdżki po okolicy[15].

Gospodarka

Gospodarka moszawu opiera się na intensywnym rolnictwie i obsłudze ruchu turystycznego. Hoduje się bydło mleczne, owce i drób. Jest winnica, gaj oliwny i uprawy w szklarniach. Część mieszkańców dojeżdża do pracy poza moszawem.

Infrastruktura

W moszawie jest przychodnia zdrowia, sklep wielobranżowy i warsztat mechaniczny.

Transport

Z moszawu wyjeżdża się drogą nr 7926 na południowy zachód na drogę nr 79. Jadąc nią na południowy wschód, dojeżdża się do miasta Nazaret oraz miejscowości Meszded i Rejne, natomiast jadąc na północny zachód, dojeżdża się do kibucu HaSolelim i dalej do węzła drogowego z drogą ekspresową nr 77.

  1. ↑ Dane statystyczne z lat 1948-1995. [w:] Israel Central Bureau of Statistics [on-line]. [dostęp 2012-10-25]. (hebr.).
  2. ↑ Dane statystyczne z lat 2001-2009. [w:] Israel Central Bureau of Statistics [on-line]. [dostęp 2012-10-25]. (hebr.).
  3. ↑ Sepphoris. [w:] Virtual Religion Network [on-line]. [dostęp 2011-09-21]. (ang.).
  4. ↑ Diocaesarea. [w:] Catholic Encyclopedia [on-line]. [dostęp 2011-09-21]. (ang.).
  5. ↑ Wolf-Dieter Hütteroth, Kamal Abdulfattah: Historical Geography of Palestine, Transjordan and Southern Syria in the Late 16th Century. Erlanger Geographische Arbeiten. Erlangen: Vorstand der Fränkischen Geographischen Gesellschaft, 1977, s. 188.
  6. ↑ Welcome To Saffuriyya. [w:] Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2011-09-21]. (ang.).
  7. ↑ Benny Morris: The Birth of the Palestinian Refugee Problem Revisited. Cambridge: Cambridge University Press, 2004, s. 516-517. ISBN 978-0-521-00967-6. [dostęp 2011-09-21]. (ang.).
  8. ↑ Tzippori. [w:] Bet Alon [on-line]. [dostęp 2012-10-25]. (hebr.).
  9. ↑ Tzippori. [w:] Galil Net [on-line]. [dostęp 2012-10-25]. (hebr.).
  10. ↑ Andrew Petersen: A Gazetteer of Buildings in Muslim Palestine. Oxford University Press, 2002, s. 269, 270. ISBN 978-0197270110. [dostęp 2012-06-25]. (ang.).
  11. ↑ Aviva Bar-Am: Ancient Tzipori. [w:] The Jerusalem Post [on-line]. 2010-01-25. [dostęp 2012-06-25]. (ang.).
  12. ↑ Park Narodowy Cipori. [w:] Israel Nature and Parks Authority [on-line]. [dostęp 2012-06-25]. (hebr.).
  13. ↑ Leslie Bussis Tait: Symposium Held in Conjunction with Sepphoris Mosaic Exhibition. [w:] Israel Nature and Parks Authority [on-line]. [dostęp 2012-06-25]. (ang.).
  14. ↑ Zippori National Park. [w:] Israel Nature and Parks Authority [on-line]. [dostęp 2012-10-25]. (ang.).
  15. ↑ Tzippori. [w:] RomGalil [on-line]. [dostęp 2012-10-25]. (hebr.).

Linki zewnętrzne

Szablon:Samorząd Doliny Jezreel

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cippori&oldid=37765359”