Krążownik lotniczy
Krążownik lotniczy - nieliczna klasa okrętów wojennych, łącząca cechy krążowników i transportowców wodnosamolotów. Był to krążownik wyposażony w kilka lub kilkanaście wodnosamolotów. Okręty takie posiadały klasyczne uzbrojenie krążownika na dziobie, natomiast na rufie znajdowały się katapulty do wyrzucania wodnosamolotów i pokład lotniczy do ich obsługi oraz hangar. Po locie, wodnosamolot wodował obok okrętu i był podnoszony za pomocą dźwigu. Zwykłe krążowniki, w odróżnieniu od lotniczych, nie przenosiły w ogóle samolotów, lub przenosiły 1, 2 lub maksymalnie 3 wodnosamoloty zwiadowcze.
Budowano jedynie nieliczne okręty tej klasy - pierwszym był szwedzki krążownik lekki "Gotland" z 1934 (wyporność: 4700 ton, uzbrojenie główne: 6 dział 152 mm), zabierający 6-8 wodnosamolotów. Bardziej znanymi przedstawicielami były japońskie krążowniki ciężkie "Tone" i "Chikuma" z 1938 (wyporność: 11215 ton, uzbrojenie główne: 8 dział 203 mm), zabierające 5-6 wodnosamolotów. W 1943 roku na krążownik lotniczy został także przebudowany japoński krążownik ciężki "Mogami" (wyporność: 12200 ton, uzbrojenie główne: 6 dział 203 mm) - zabierał 11 wodnosamolotów. Mała przydatność praktyczna klasy krążowników lotniczych oraz rozpowszechnienie lotniskowców spowodowały jednak niewielką popularność tej klasy.
W odróżnieniu od bardziej popularnych transportowców wodnosamolotów (okrętów-baz wodnosamolotów), będących okrętami prostszymi, zbliżonymi do statków transportowych (lub z nich przebudowanymi), krążowniki lotnicze zachowywały własności krążowników, takie jak opancerzenie i dobre uzbrojenie. Należy tutaj także wspomnieć o dwóch japońskich nietypowych okrętach lotniczych - pancernikach "Ise" i "Hyuga" przebudowanych w 1943 roku analogicznie do krążownika "Mogami" na pancerniko-lotniskowce, zabierające 22 wodnosamoloty.
Racja istnienia dla krążowników lotniczych znikła ostatecznie po II wojnie światowej, wraz z zastąpieniem wodnosamolotów bazujących na okrętach przez śmigłowce i pojawieniem się krążowników śmigłowcowych. Czasami jednak jako krążowniki lotnicze określa się również radzieckie powojenne okręty lotnicze - lekkie lotniskowce typu "Kiev", przenoszące samoloty pionowego startu i lądowania.
Linki: