Ulica Szlak w Krakowie
{{{jednostki}}} | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
{{{opis zdjęcia}}} | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość |
{{{miejscowość}}} | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Długość |
800 m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Poprzednie nazwy |
{{{poprzednie nazwy}}} | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Plan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[[Plik:{{{plan}}}|240x240px|alt=Plan przebiegu ulicy|]] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Krakowa Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark} |
Ulica Szlak w Krakowie – ulica w Krakowie, znajdująca się w dzielnicy Stare Miasto, będąca pozostałością folwarku Szlak, powstałego w XVI wieku dla rodziny Montelupich i położonego na przedmieściach miasta Kleparz. W 1639 roku majątek wraz z przylegającym pałacem sprzedano zakonowi Jezuitów w ramach rozwoju kolegium na ul. Grodzkiej.
W 1773 r. po kasacie zakonu obszar przeszedł pod administrację Krakowa. W 1861 r. teren zakupiła rodzina Rzewuskich, a bezpośrednią właścicielką została Taida Małachowska, po ślubie z Leonsem Rzewuskim tytułowana hrabiną. Po bezpotomnej śmierci spadkodawców w 1869 r. folwark nabył Konstanty Branicki, który oddał majątek rodzinie Tarnowskich w ramach ślubu swojej córki Róży Branickiej ze Stanisławem Kostką Tarnowskim w 1874 r. Prawa własnościowe Tarnowskich wygasły ostatecznie w 2005 r. po odsprzedaniu ich prywatnej firmie.
Wytyczenie ulicy nastąpiło w okresie zajęcia przez austriackie wojsko Wolnego Miasta Kraków podczas zaboru austriackiego. Pierwotną rolą było pełnienie funkcji obwodowej wokół fortyfikacji wchodzących w skład Twierdzy Kraków.
Zabudowa
- Numer 3 – kamienica zaprojektowana przez Beniamina Torbe w 1913 roku.
- Numer 5 – XX Liceum Ogólnokształcące im. Leopolda Staffa działające od 1912 r. (z przerwą w latach wojennych), zaprojektowane przez Jana Zawiejskiego.
- Numer 14b – kamienica zaprojektowana przez Bernarda Birkenfelda wspólnie z Jakubem Silbersteinem w latach 1931-1932.
- Numer 21 – siedziba kancelarii adwokackiej Edmunda Szalita przed okresem I wojny światowej, miejsce konspiracyjnych spotkań Krakowskiej Chorągwi Szarych Szeregów podczas okupacji niemieckiej[1].
- Numer 26 – jeden z obozów przejściowych dla osób wysiedlanych przymusowo z terenu miasta Krakowa z rozkazu niemieckich władz okupacyjnych, działający w lutym 1942 r.[2][3].
- Numer 71 – Pałac Tarnowskich z przylegającym parkiem Jalu Kurka, powstały w XVI wieku, przebudowany według projektu Antoniego Łuszczkiewicza w 1878 r. Podczas okupacji niemieckiej będący placówką Hitlerjugend, w styczniu 1945 r. podpalony przez miejscową ludność wspólnie ze stacjonującymi żołnierzami Armii Czerwonej. Dwa lata później przejęty przez zakon Salwatorianów, by w latach 1950-1980 zostać siedzibą Radia Kraków.
- Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej Politechniki Krakowskiej działający od 1966 roku.
- Biblioteka Główna Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki z siedzibą od 1949 r.
Sławne osoby związane ze Szlakiem
- Numer 4 - adres krakowskiego mieszkania Walerego Sławka[4]
- Numer 14 – adres krakowskiego mieszkania Marka Grechuty[5].
- Numer 31 – adres krakowskiego mieszkania Józefa Piłsudskiego ze znajdującą się nad wejściem pamiątkową tabliczką[6].
- Stanisław Kostka Tarnowski (1837-1917), przywódca konserwatystów krakowskich, profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, prezes Akademii Umiejętności w Krakowie.
- Feliks Dzierżyński (1877 - 1926), polski i rosyjski działacz socjaldemokratyczny i komunistyczny, twórca i szef pierwszych sowieckich organów bezpieczeństwa[4].
- Krzysztof Zawadzki, polski aktor teatralny, telewizyjny i filmowy.
Inne
2 grudnia 2011 roku oddano do użytku kontrapas na odcinku od ulicy Długiej do Krowoderskiej.
Bibliografia
- Z Kleparza na Wielopole. Gazeta.pl Kraków, 2009-05-05.
- ↑ Armia Krajowa na terenie Okręgu Kraków w latach 1939 - 1945. Ipn.gov.pl.
- ↑ Obóz przejściowy przy ul. Szlak 26. Sztetl.org.pl.
- ↑ Getto 1941-1943. Krakow.pl.
- ↑ a b Miezian M.,: Krakowskie Stare Miasto, Śladami królów, artystów i alchemików. Kraków: Wydawnictwo Bezdroża, 2004.
- ↑ Marek Grechuta - ciekawostki. Trylogia.ovh.org.
- ↑ Kraków, ul.Szlak 31 - dom, w którym mieszkał J.Piłsudski. Jpilsudski.org.