Jądro pasma samotnego
| Nucleus tractii solitarii vel Nucleus solitarius | |
 Jądra nerwów czaszkowych - ruchowe (różowe) oraz czuciowe (niebieskie) | |
| Narządy | |
|---|---|
Jądro pasma samotnego (łac. nucleus tractus solitarii vel nucleus solitarius) – znajduje się w rdzeniu przedłużonym. Wraz z innymi częściami mózgowia odpowiada za integrację funkcji autonomicznego układu nerwowego, odgrywa też istotną rolę w funkcjonowaniu zmysłu smaku.
Jądro pasma samotnego należy do najstarszych filogenetycznie części mózgowia. Jego obecność stwierdza się u wszystkich ssaków[1], odpowiedniki istnieją również u innych kręgowców.
Budowa
Jądro pasma samotnego stanowi wydłużone skupisko komórek nerwowych występujące na niemal całej długości rdzenia przedłużonego. Poprzez środkową część jądra przebiega szlak samotny, zawierający włókna aferentne z nerwu twarzowego, nerwu językowo-gardłowego oraz nerwu błędnego, które przekazują doń informacje czuciowe. Impulsy nerwowe z jądra pasma samotnego są przekazywane do znacznych obszarów mózgowia i rdzenia przedłużonego tworząc w ten sposób liczne obwody uczestniczące w regulacji układu autonomicznego.
Komórki nerwowe w obrębie jądra pasma samotnego ułożone są w zależności od swojej funkcji:
- część biorąca udział w asocjacji zmysłu smaku zlokalizowana jest w części przedniej („głowowej”)
- część biorąca udział w regulacji układu krążenia, układu oddechowego oraz układu pokarmowego zlokalizowana jest w części tylnej („ogonowej”)
Połączenia aferentne
Zmysł smaku
- część czuciowa nerwu twarzowego
- część czuciowa nerwu językowo-gardłowego
- część czuciowa nerwu błędnego
Czucie trzewne
Nerw błędny przekazuje do jądra pasma samotnego informacje czuciowe zebrane z:
- baroreceptorów zlokalizowanych w kłębku szyjnym oraz w kłębku aortalnym
- chemoreceptorów oraz mechanoreceptorów zlokalizowanych w
Połączenia eferentne
Impulsy z jądra pasma samotnego są przesyłane do
- podwzgórza (jądro przykomorowe)
- ciała migdałowatego (jądra grupy środkowej)
- wzgórza
- innych części mózgowia, w tym tworu siatkowatego
Funkcja
- Integracja odruchów autonomicznych, np. odruchu Bainbridge’a[2][3][4]
- Uczestnictwo w przewodnictwie oraz integracji czucia smaku[5]
- Regulacja łaknienia i masa ciała|masy ciała[6][7]
- ↑ Bret N. Smith, Ping Dou, Barber, F. Dudek. Vagally evoked synaptic currents in the immature rat nucleus tractus solitarii in an intactin vitro preparation. „Journal of Physiology”, s. 149-162, 1998.
- ↑ Blanch GT, Freiria-Oliveira AH, Murphy D, Paulin RF, Antunes-Rodrigues J, Colombari E, Menani JV, Colombari DS: Inhibitory mechanism of the nucleus of the solitary tract involved in the control of cardiovascular, dipsogenic, hormonal, and renal responses to hyperosmolality.. Am J Physiol Regul Integr Comp Physiol, 1 kwietnia. DOI: 10.1152/ajpregu.00191.2012.
- ↑ Ionescu DA, Lugoji G, Radula D.: The nucleus of the solitary tract: a review of its anatomy and functions, with emphasis on its role in a putative central-control of brain-capillaries permability. Neurol Psychiatr, kwiecień-czerwiec, s. 69-85.
- ↑ Di Giulio C, Zara S, De Colli M, Ruffini R, Porzionato A, Macchi V, De Caro R, Cataldi A.: Cytoglobin and neuroglobin in the human brainstem and carotid body.. Adv Exp Med Biol, 2013. DOI: 10.1007/978-94-007-6627-3_9.
- ↑ Matsumoto I.: Gustatory neural pathways revealed by genetic tracing from taste receptor cells. Biosci.Biotechnol.Biochem., 2013.
- ↑ Garfield AS, Patterson C, Skora S, Gribble FM, Reimann F, Evans ML, Myers MG Jr., Heisler LK.: Neurochemical characterization of body weight-regulating leptin receptor neurons in the nucleus of the solitary tract.'Endocrinology.. październik 2012.
- ↑ Alhadeff AL, Rupprecht LE, Hayes MR.: GLP-1 neurons in the nucleus of the solitary tract project directly to the ventral tegmental area and nucleus accumbens to control for food intake. Endocrinology.. luty 2012, s. 647-58. DOI: 10.1210/en.2011-1443.
Bibliografia
- Narkiewicz O., Moryś J.: Neuroanatomia czynnościowa i i kliniczna. Warszawa: PZWL, 2003, s. 301. ISBN 83-200-2812-4.
- Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia człowieka – Tom IV: Układ nerwowy ośrodkowy. PZWL, 2009.
