Przejdź do zawartości

7 Dywizjon Żandarmerii

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje) o 01:53, 20 sty 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 20 sty 2018, była oparta na tej wersji.
7 Dywizjon Żandarmerii
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1921

Rozformowanie

1939

Tradycje
Święto

19 grudnia (1928-1935)
13 czerwca (1936-1939)

Nadanie sztandaru

nie posiadał

Rodowód

7 Dywizjon Żandarmerii Wojskowej

Dowódcy
Pierwszy

mjr żand. Wojciech Stepek

Ostatni

mjr żand. Wojciech Kuś

Organizacja
Dyslokacja

Garnizon Poznań (OK VII)

Rodzaj sił zbrojnych

Wojsko

Rodzaj wojsk

Żandarmeria

Podległość

Dowództwo Żandarmerii M.S.Wojsk.

7 Dywizjon Żandarmerii (7 dżand) - oddział żandarmerii Wojska Polskiego.

Historia dywizjonu

26 stycznia 1919 roku podporucznik Czesław Smoczyński, dotychczasowy zastępca komendanta i kierownik głównej kancelarii Polskiej Organizacji Wojskowej byłego zaboru pruskiego, otrzymał rozkaz sformowania Oddziału Żandarmerii Polowej przy Dowództwie Głównym Sił Zbrojnych Polskich w byłym zaborze pruskim[1]. 28 stycznia głównodowodzący Armią Wielkopolską, generał porucznik Józef Dowbor-Muśnicki zatwierdził tymczasowy etat Oddziału Żandarmerii Polowej[2]. Oddział stacjonował w koszarach Nordring (od 15 listopada 1919 roku - Wały Księcia Józefa). 8 marca do oddziału została przydzielona, pod względem aprowizacji, szkoła podoficerska piechoty. 24 marca nakazano uzupełnić tymczasowy etat o rewolwery, w które mieli być uzbrojeni żołnierze oddziału. 24 maja głównodowodzący polecił dowódcom poszczególnych formacji pouczyć podwładnych o obowiązku każdego wojskowego udzielenia, na wezwanie, pomocy żandarmowi będącemu w służbie. Tego samego dnia generał Dowbor-Muśnicki zezwolił żandarmerii na noszenie, na kołnierzach, odznak Sztabu Dowództwa Głównego (31 maja uzupełniono rozkaz w ten sposób, że odznaki na kołnierzu miały być noszone na żółtych patkach). 26 maja głównodowodzący zobowiązał dowódców formacji, które „były zmuszone na początku organizacji wojska stworzyć osobne oddziały żandarmerii polowej” do przekazania dowódcy Oddziału Żandarmerii Polowej przy Dowództwie Głównym spisu tych żandarmów wraz z napisanymi przez nich życiorysami, a także wyciągów ewidencyjnych w celu wcielenia ich do Oddziału Żandarmerii Polowej. 6 czerwca ogłoszone zostały „Regulaminy i przepisy żandarmerii polowej przy Sztabie Dowództwa Głównego”. Tego samego dnia podporucznik Smoczyński został przydzielony do składu komisji egzaminacyjnej kandydatów na oficerów celem egzaminowania aspirantów na oficerów żandarmerii polowej. 14 czerwca w rozkazie dziennym Dowództwa Głównego ogłoszony został tymczasowy etat Żandarmerii Polowej na były zabór pruski.

15 kwietnia 1920 roku na terenie Okręgu Generalnego „Poznań” utworzono 38 posterunków żandarmerii. Połowa z nich pełniła służbę na granicy z Niemcami. Tego samego dnia został utworzony Szwadron Zapasowy Dywizjonu Żandarmerii Wojskowej Nr 7 pod dowództwem porucznika Leona Cehaka[3].

Dywizjon wraz z podporządkowanymi pododdziałami stacjonował na terenie Okręgu Korpusu Nr VII. Dowódca dywizjonu pełnił równocześnie funkcję szefa żandarmerii w DOK VII.

W okresie od 1 lipca 1922 roku do 30 czerwca 1923 roku Spółdzielna Żołnierska Dywizjonu osiągnęła zysk w wysokości 5.902.540,40 mk. Członkami zarządu byli wówczas st. wachm. Szymanowski oraz starsi żandarmi Ostenda i Skowroń, a członkami komisji rewizyjnej starsi wachmistrze Glesmann i Karmelita oraz starsi żandarmi Białas i Moczyński[4]. W sierpniu 1923 roku członkowie spółdzielni przekazali 500.000 mk Związkowi Inwalidów Wojennych w Poznaniu[5].

Z dniem 15 stycznia 1924 kpt. żand. Roman Leon Stadnicki został przeniesiony z 9 dżand. na stanowisko dowódcy Oddziału Szkolnego w Kadrze Szwadronu Zapasowego 7 dżand.[6]

Do 20 marca 1924 zostały zlikwidowane plutony żandarmerii: Konin, Leszno, Ostrów i Poznań II, a w ich miejsce zorganizowane posterunki żandarmerii[7]. W tym samym miesiącu niżej wymienieni oficerowie zostali przeniesieni z korpusu oficerów żandarmerii do korpusu oficerów piechoty z równoczesnym wcieleniem: kpt. żand. Franciszek Sowiński do 57 pp i por. żand. Ignacy Ślisz do 58 pp[8].

17 lutego 1928 Minister Spraw Wojskowych zatwierdził dzień 13 listopada, jako datę święta dywizjonu[9].

12 grudnia 1935 Minister Spraw Wojskowych unieważnił dotychczasową datę święta dywizjonu oraz zatwierdził dzień 13 czerwca, jako datę święta żandarmerii[10].

Jednostka nie posiadała sztandaru i odznaki pamiątkowej. Oficerowie i podoficerowie od roku 1931 mogli otrzymać odznakę pamiątkową Żandarmerii. W 1939 roku zamierzano wprowadzić do użytku "Znak Służbowy Żandarmerii". Znaki miały być numerowane. Dla 7 dżand. przewidziano numery od 7000 do 7999.

Organizacja pokojowa i obsada personalna 7 dżand w 1939 roku

Dowództwo 7 Dywizjonu Żandarmerii w Poznaniu, Reduta (Warownia) Przemysława

  • dowódca - mjr żand. Wojciech Kuś
  • I zastępca dowódcy –
  • II zastępca dowódcy (kwatermistrz) -

Pluton Żandarmerii Poznań, Reduta (Warownia) Przemysława

  • dowódca plutonu -
  • Posterunek Żandarmerii Ławica przy 3 Pułku Lotniczym
  • Posterunek Żandarmerii Biedrusko
  • Posterunek Żandarmerii Leszno

Pluton Żandarmerii Kalisz, Plac Św. Józefa 3

  • dowódca plutonu -
  • Posterunek Żandarmerii Krotoszyn
  • Posterunek Żandarmerii Ostrów Wlkp.

Pluton Żandarmerii Gniezno, ul. Św. Jana 3

  • dowódca plutonu -
  • Posterunek Żandarmerii Września
  • Posterunek Żandarmerii Pleszew

Kadra żandarmerii okręgu generalnego i dywizjonu

Dowódcy
  • ppor. Czesław Smoczyński (od 26 I 1919)
  • por. żand. Aleksander Milko (29 X 1919 - 3 V 1921)
  • mjr żand. Adam Dobrzański (3 V - 4 X 1921)
  • mjr żand. Wojciech Stepek (4 X 1921 - 31 III 1927)
  • mjr żand. Ignacy Skoczeń (4 IV 1927 - 3 III 1930)
  • mjr żand. Józef Bay (3 III 1930 - 1937)
  • mjr żand. Wojciech Kuś (1937 - 30 VIII 1939)
Oficerowie
  • mjr żand. Jan Mańkowski - zastępca dowódcy dywizjonu (1924)
  • mjr żand. Stefan Musil[11] - komendant Kadry Szwadronu Zapasowego (1924)
  • mjr żand. Roman Leon Stadnicki (1924)
  • kpt. żand. Franciszek Dudzik (1924)
  • kpt. żand. Zygmunt Dionizy Hoffman[12]. (do 16 XII 1923 → korpus oficerów artylerii, 7 pac[13])
  • kpt. żand. Józef Schmied (do 26 III 1932 → kwatermistrz 8 dżand)
  • por. żand. Stanisław Piwnicki (1924)
  • por. żand. Włodzimierz Tomasz Kazimierz Karol Karpiński (1924)
  • por. żand. Emil Kazimierz Bukała (1924)
  • por. żand. Rudolf Petz (1924)
  • por. żand. Józef Jęczkowiak[14] (1924)
  • por. żand. Zygmunt Czownicki (1924)
  • por. żand. Franciszek Staśkiewicz (zm. 19 VI 1925 w Poznaniu[15])
  • por. Tadeusz Smulkowski[16]
  • ppor. Stanisław Wawrzyniak[17]
  • ppor. Alfons Radomski[14]
  • ppor. Teofil Feliks Orłowski[14]
  • ppor. Jan Brzeski[14]
  • ppor. żand. Kazimierz Szumski †9 IX 1920 Poznań[18][19]
  • pchor. / ppor. Alojzy Ruchalski[20]

Dowódcy Plutonu Żandarmerii Gniezno:

Oficerowie rezerwy:

  • ppłk żand. Józef I Sikorski (ur. 4 XII 1878)
  • kpt. rez. żand. Tadeusz Michał Toczyski (29 IX 1894 - † 1940 Katyń)
  • kpt. rez. żand. Bronisław Wincenty Murawski (ur. 3 VIII 1894)
  • por. rez. żand. Emil Czabański[21] (ur. 29 V 1896)
  • ppor. rez. żand. Stanisław Franciszek Beer (ur. 28 X 1891)
  • ppor. rez. żand. Władysław Ryszard Kawecki (ur. 3 IV 1898)
  • ppor. rez. żand. Stefan Kraupe (ur. 15 IX 1903)
  • ppor. rez. żand. Włodzimierz Krzywoszyński (29 XII 1903 - † 24 VI 1975 Zgorzelec)
  • ppor. rez. żand. Witold Eugeniusz Leszner (5 VII 1897)
  • ppor. rez. żand. Bolesław Mellerowicz (ur. 23 VII 1894)
  • ppor. rez. żand. Stanisław Jan Świderski (24 IV 1896)
  • ppor. rez. żand. Edward Andrzej Richter (ur. 1 X 1900)[22]
  • ppor. rez. żand. Żywisław Pilecki[23]

Przypisy

  1. ↑ G. Ratajczyk, Żandarmeria ..., s. 86.
  2. ↑ Rozkaz dzienny Nr 24 Dowództwa Głównego Sił Zbrojnych Polskich w b. zaborze pruskim z 28 stycznia 1919 roku.
  3. ↑ Suliński 2003 ↓, s. 101.
  4. ↑ Żołnierz Wielkopolski Nr 21 z 21 września 1923 r.
  5. ↑ Żołnierz Wielkopolski Nr 19 z 1 września 1923 r.
  6. ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 16 stycznia 1924 r., Nr 3.
  7. ↑ Grzegorz Ratajczyk, Żandarmeria Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej, s. 205.
  8. ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 15 marca 1924 r., Nr 26, s. 127-128.
  9. ↑ Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 17 lutego 1928 r., Nr 5, poz. 46.
  10. ↑ Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych 12 grudnia 1935 r., Nr 6, poz. 142.
  11. ↑ Stefan Musil ur. 9 września 1884 roku. Zweryfikowany w stopniu majora ze ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 14. lokatą w korpusie oficerów żandarmerii. 22 stycznia 1927 roku został przeniesiony służbowo do Powiatowej Komendy Uzupełnień Poznań Miasto na sześć miesięcy. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 2 z 22 stycznia 1927 roku, s. 15. 22 lipca 1927 roku został przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Kościan na stanowisko komendanta. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 19 z 22 lipca 1927 roku, s. 223. Następnie został przeniesiony z korpusu oficerów żandarmerii do korpusu oficerów piechoty. Rocznik Oficerski 1928, s. 119, 170. W 1934 roku jako major stanu spoczynku ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku zajmował 102. lokatę w korpusie oficerów piechoty. Pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Poznań Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Nr VII. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”. Rocznik Oficerski Rezerw 1934, s. 326, 990.
  12. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 343, 993. Zygmunt Dionizy Hoffman urodził się 10 października 1886 roku. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Poznań Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VII. Był wówczas „w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VII”. Kapitan ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 2. lokatą w korpusie oficerów stanu spoczynku artylerii.
  13. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 77 z 16 grudnia 1923 roku, s. 723.
  14. ↑ a b c d Podoficer byłej armii niemieckiej. 26 października 1919 roku awansowany na podporucznika żandarmerii, powołany do służby czynnej na czas mobilizacji i przydzielony z dniem 27 października 1919 roku do Dowództwa Oddziału Żandarmerii Polowej przy Dowództwie Głównym Wojsk Polskich byłego zaboru pruskiego. Rozkaz Nr 247 Dowództwa Głównego Wojsk Polskich b. zaboru pruskiego z 8 listopada 1919 roku.
  15. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 74 z 17 lipca 1925 roku.
  16. ↑ Tadeusz Smulkowski urodził się 22 maja 1898 roku, zmarł 10 czerwca 1986 roku. Pochowany na Cmentarzu Komunalnym przy ulicy Spokojnej w Gdyni. 27 czerwca 1919 roku, jako podoficer byłej armii niemieckiej, został mianowany podporucznikiem żandarmerii polowej i powołany do służby czynnej z przydziałem do Dowództwa Oddziału Żandarmerii Polowej przy Dowództwie Głównym Wojsk Polskich byłego zaboru pruskiego. Rozkaz Nr 247 Dowództwa Głównego Wojsk Polskich b. zaboru pruskiego z 8 listopada 1919 roku. W 1923 roku był oficerem rezerwowym 28 Pułku Strzelców Kaniowskich w Łodzi. Rocznik Oficerski 1923, s. 208, 536. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Starogard. Posiadał przydział do 66 Pułku Piechoty. Zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów piechoty. Rocznik Oficerski Rezerw 1934, s. 25, 530. Jego syn Jędrzej Lech Smulkowski, urodzony 13 maja 1936 roku w Gdańsku, zmarły 15 września 1993 roku, był działaczem NSZZ „Solidarność” [1], [2].
  17. ↑ Stanisław Wawrzyniak urodził się 3 maja 1895 roku. Podoficer byłej armii niemieckiej. 26 października 1919 roku awansowany na podporucznika żandarmerii, powołany do służby czynnej na czas mobilizacji i przydzielony z dniem 27 października 1919 roku do Dowództwa Oddziału Żandarmerii Polowej przy Dowództwie Głównym Wojsk Polskich byłego zaboru pruskiego. Rozkaz Nr 247 Dowództwa Głównego Wojsk Polskich b. zaboru pruskiego z 8 listopada 1919 roku. W 1921 roku był dowódcą 14 Szwadronu Żandarmerii Polowej. W 1922 roku został zdemobilizowany i przeniesiony do rezerwy. Zweryfikowany ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów sanitarnych. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Szamotuły. Posiadał przydział do Kadry Zapasowej 7 Szpitala Okręgowego w Poznaniu. Rocznik Oficerski Rezerw 1934, s. 304, 783. W 1927 roku uzyskał dyplom lekarski. W 1936 roku mieszkał w Poznaniu przy ulicy R. Szymańskiego 2 i był dyrektorem Szpitala Nr 3 Chorób Wewnętrznych Ubezpieczalni Społecznej i kierownikiem Ośrodka Leczniczego dla Płucno Chorych Ubezpieczalni Społecznej. Obie placówki mieściły się w Poznaniu przy ulicy Raczyńskich 13/14. Rocznik Lekarski RP na 1936, s. 854, 855, 879.
  18. ↑ Lista strat 1934 ↓, s. 876 zmarł w następstwie wypadku.
  19. ↑ Suliński 2003 ↓, s. 101 wg autora był dowódcą Plutonu Żandarmerii VII Brygady Rezerwowej, a zmarł z ran odniesionych na froncie bolszewickim.
  20. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 50 z 29 grudnia 1920 roku, s. 1440, z dniem 1 września 1920 roku mianowany podporucznikiem rachunkowym. W czasie II wojny światowej przebywał w niemieckiej niewoli, w Oflagu II E Neubrandenburg.
  21. ↑ Emil Czabański, [3].
  22. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 723.
  23. ↑ Żywisław Pilecki ps. „Janin” urodził się 28 kwietnia 1893 roku w Krośnie. Członek PDS w Krakowie. Wachmistrz Żandarmerii Polowej Legionów Polskich. Zweryfikowany w stopniu podporucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów rezerwowych żandarmerii. Żonaty z Anną z Jabłońskich (ur. 20 sierpnia 1900 roku we Lwowie), z którą miał dwoje dzieci: Zbigniewa (ur. 27 lipca 1922 roku we Lwowie) i Zofię (ur. 29 maja 1920 roku w Krakowie). Zamieszkały w Pustelniku i w Poznaniu przy ulicy Łąkowej 19. Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 1059, 1066.

Bibliografia

Żandarmeria II RP
Dywizjony żandarmerii
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=7_Dywizjon_Żandarmerii&oldid=51822875”