Ludwikowice Kłodzkie

Ludwikowice Kłodzkie
	wieś
	; Muzeum Ziemi Sowiogórskiej
Państwo	dolnośląskie
Powiat	kłodzki
Gmina	Nowa Ruda
Wysokość	ok. 430-480 m n.p.m.
Liczba ludności (III 2011)	2224
Strefa numeracyjna	74
Kod pocztowy	57-450
Tablice rejestracyjne	DKL
SIMC	0854328
	Położenie na mapie Polski Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie powiatu kłodzkiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie gminy wiejskiej Nowa Ruda Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:airport}
	Multimedia w Wikimedia Commons

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 20 paź 2018, była oparta na tej wersji.

Galeria: kościół, pomnik, muzeum, inne

Ludwikowice Kłodzkie. Kościół pw. św. Michała Archanioła

Ludwikowice Kłodzkie. Pomnik ofiar I wojny światowej

Ludwikowice Kłodzkie. Kwatera sióstr zakonnych

Ludwikowice Kłodzkie. Krzyż na cmentarzu

Ludwikowice Kłodzkie. Kaplica przydrożna z Niepomucenem

Muzeum Ziemi Sowiogórskiej w Ludwikowicach Kłodzkich

Galeria: tablice

Ludwikowice Kłodzkie (niem. Ludwigsdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Nowa Ruda nad rzeką Włodzicą.

Położenie

Ludwikowice Kłodzkie to duża wieś łańcuchowa o długości około 3,3 km, leżąca na granicy Wzgórza Włodzickich i Wzgórz Wyrębińskich, wzdłuż rzeki Włodzicy, na wysokości około 430-480 m n.p.m.^[2]

Podział administracyjny

W latach 1945–1954 siedziba gminy Ludwikowice Kłodzkie. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Demografia

Ludwikowice Kłodzkie są jedną z większych wsi w regionie, a czwartą w powiecie kłodzkim (2224 mieszkańców według NSP – III 2011 r.)^[1].

Nazwa

Pierwsza wzmianka o miejscowości w formie Ludwigisdorf pochodzi z 1352 roku. Nazwa była później notowana także w formach Lößdorf (1571), Ludwigsdorff (1743), Losdorf (1747), Ludwigsdorf (1789), Ludwigsdorf vulgo Luschdorf (1845), Ludwigsdorf (1941), Ludwigsdorf – Ludwikowice Kłodzkie, -ic -ich, ludwikowicki (1947)^[3].

Nazwa pochodzi od nazwy osobowej Ludwig i form skróconych Los-, Lös- oraz Lusch- z członem -dorf ‘wieś’. Po objęciu miasta przez polską administrację w 1945 roku urzędowo ustalono polską nazwę Ludwikowice Kłodzkie^[3], która nawiązywała znaczeniowo do nazwy niemieckiej.

Historia

Podczas wykopalisk na terenie wsi znaleziono monety rzymskie datowane na II w. n.e.^[2] Pierwsza historyczna wzmianka o osadnictwie pochodzi z 1352 roku^[2]. Rozwój wsi był dość wolny, ale sukcesywny. Ożywienie nastąpiło w XVIII wieku za sprawą rozwoju tkactwa i rozpoczęcia wydobycia węgla^[2]. W XIX wieku podstawę utrzymania mieszkańców było górnictwo^[2]. Pod koniec XIX wieku w miejscowości powstała elektrownia i kilka zakładów przemysłowych^[2]. W 1880 roku zbudowano linię kolejową, co przyczyniło się do dalszego rozwoju wsi^[2].

9 lipca 1930 w tutejszej kopalni Wenceslaus w dzielnicy Miłków nastąpił katastrofalny wyrzut dwutlenku węgla, w wyniku którego zginęło 151 górników^[4].

Ludwikowice Kłodzkie były nazywane „Małą Palestyną”. W sierpniu 1945 roku mieszkało tutaj 466 Żydów, którzy utworzyli Komitet Żydowski, jeden z pierwszych na ziemi kłodzkiej, działający w strukturach CKŻP. Istniał również Żydowski Kongres Wyznaniowy, działała partia Ichud^[5].

Filia Groß-Rosen

Podczas II wojny światowej hitlerowcy urządzili we wsi filię obozu koncentracyjnego Groß-Rosen^[6] dla Polaków pochodzenia żydowskiego, których zatrudniano w tutejszej fabryce amunicji (Dynamit Nobel AG) i przy budowie kompleksu Riese.

Wojskowy Batalion Górniczy

Na terenie kopalni w dniu 21 lutego 1953 został założony 30 Wojskowy Batalion Górniczy (JW 3686), rozformowany w dniu 20 lipca 1958 roku^[2]. Kierowano do niego mężczyzn (młodych poborowych), których uznawano za przeciwników politycznych, niebezpiecznych dla wprowadzanego siłą ustroju komunistycznego w Polsce – w szczególności byłych członków organizacji niepodległościowych i antykomunistycznych (m.in. Armia Krajowa, Narodowe Siły Zbrojne itp.), synów przedwojennej inteligencji i tzw. kułaków^[2]. Służba ta miała charakter pracy przymusowej^[2].

Komunikacja

W miejscowości znajduje się przystanek kolejowy Ludwikowice Kłodzkie^[2].

Zabytki

Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są obiekty^[7]:

barokowy kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, z lat 1707-1708. W późniejszych latach był wielokrotnie przebudowywany. Wewnątrz późnogotycka rzeźba Madonny i kamienna chrzcielnica z epoki renesansu.
kościół ewangelicki pw. Błogosławieństwa Pańskiego, z lat 1929-1930. Wyróżnia się kamienną wieżą. W latach powojennych mieściła się w nim stolarnia. Obecnie Muzeum Ziemi Sowiogórskiej.
willa z apteką, ul. Główna 21, z 1904 roku.

inne zabytki:

zabudowania dawnego młyna z połowy XIX wieku^[2],
wiadukt kolejowy z końca XIX wieku, na linii kolejowej Wałbrzych – Kłodzko, przebiegający nad drogą do Jugowa^[2],
ruiny poniemieckiej chłodni kominowej z 1945 roku^[2].

Szlaki turystyczne

W Ludwikowicach Kłodzkich rozpoczynają się dwa znakowane szlaki turystyczne^[2]:

Ludwikowice Kłodzkie (stacja kolejowa) - Ludwikowice Kłodzkie - Pardelówka - Włodzicka Góra - Rozdroże pod Włodzicką Górą,
na Przełęcz Kozie Siodło,
przez Jugów na Przełęcz Jugowską.

Przypisy

↑ ^a ^b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Marek Staffa: Słownik geografii turystycznej Sudetów. T. 11: Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie. Wrocław: I-Bis, 1994, s. 226-232. ISBN 83-85773-12-6.
↑ ^a ^b Nazwy miejscowe Polski : historia, pochodzenie, zmiany. pod red. Kazimierza Rymuta. T. 6, L-Ma. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, 2005, s. 231. ISBN 83-88866-26-5.
↑ Tablica poświęcona ofiarom katastrofy górniczej w kopalni "Wenceslaus". dolny-slask.org.pl. [dostęp 2009-08-13]. (pol.).
↑ TadeuszT. Bieda TadeuszT., Wśród malowniczych wzgórz nad Włodzicą: zarys dziejów miejscowości gminy Nowa Ruda, Nowa Ruda: Wydawnictwo „Maria”, 2007, s. 254, ISBN 978-83-60478-20-2, OCLC 316547677 .
↑ Abraham Kajzer: Za drutami śmierci. Wałbrzych, Muzeum Gross-Rosen: 2013.
↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 78. [dostęp 2 sierpnia 2012].

Bibliografia

Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 11: Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie. Wrocław: Wyd: I-Bis 1995, ISBN 83-85773-12-6.

Linki zewnętrzne

Ludwigsdorf, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 471 .
Nieoficjalna strona internetowa miejscowości Ludwikowice Kłodzkie

[GUS-1] GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.

[staffa-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Marek Staffa: Słownik geografii turystycznej Sudetów. T. 11: Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie. Wrocław: I-Bis, 1994, s. 226-232. ISBN 83-85773-12-6.

[Rymut2005-3] Nazwy miejscowe Polski : historia, pochodzenie, zmiany. pod red. Kazimierza Rymuta. T. 6, L-Ma. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, 2005, s. 231. ISBN 83-88866-26-5.

[Tablica_poświęcona_ofiarom-4] Tablica poświęcona ofiarom katastrofy górniczej w kopalni "Wenceslaus". dolny-slask.org.pl. [dostęp 2009-08-13]. (pol.).

[Tadeusz_Bieda_Wśród_malowniczych-5] TadeuszT. Bieda TadeuszT., Wśród malowniczych wzgórz nad Włodzicą: zarys dziejów miejscowości gminy Nowa Ruda, Nowa Ruda: Wydawnictwo „Maria”, 2007, s. 254, ISBN 978-83-60478-20-2, OCLC 316547677 .

[Abraham_Kajzer2013-6] Abraham Kajzer: Za drutami śmierci. Wałbrzych, Muzeum Gross-Rosen: 2013.

[nid-7] Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 78. [dostęp 2 sierpnia 2012].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Wsie	Bartnica Bieganów Bożków Czerwieńczyce Dworki Dzikowiec Jugów Krajanów Ludwikowice Kłodzkie Nowa Wieś Kłodzka Przygórze Sokolec Sokolica Świerki Włodowice Wolibórz
Osady	Chudzów Koszyn Rybno Sobaniów Straszków
Osada leśna	Bożków
Części wsi	Dębówka Goliszyn Huta Barbara Jastrzębiec Jutroszów Krzów Nagóra Olszowiec Pniaki Sobków Więcław Zdrojowisko
Osady wsi	Borek Granicznik Miłków Nowy Miłków Podlesie Świerki Kłodzkie Wrześnik
Osady leśne wsi	Buczyna Przygórze
Przysiółki wsi	Bożkówek Bytkowice Dalków Drzazgi Górzna Grządka Grzymków Nowa Głuszyca Nowy Dzikowiec Rzędzina Sośnina Sowa Sowina Świerki Dolne Wyrębina Zagórzyn