Belá-Dulice
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kraj | |||||
| Powiat | |||||
| Starosta |
Igor Kapusta[1] | ||||
| Powierzchnia |
51,17[2] km² | ||||
| Populacja (2011) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
043 | ||||
| Kod pocztowy |
038 11 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
MT | ||||
Położenie na mapie kraju żylińskiego  | |||||
Położenie na mapie Słowacji  | |||||
| 49°00′06″N 18°58′56″E/49,001667 18,982222 | |||||
| Strona internetowa | |||||
Belá-Dulice – wieś (obec) w północnej Słowacji, w powiecie Martin, w kraju żylińskim. Powstała z połączenia w 1971 r. dwóch samodzielnych przedtem wsi: Belá i Dulice.
Położenie
Wieś leży na wschodnim skraju Kotliny Turczańskiej, u podnóży grupy górskiej Wielkiej Fatry, ok. 11 km na południowy wschód od Martina. Część zwana Belá leży na wysokości 490÷500 m n.p.m. u wylotu Belianska dolina|Belianskej doliny, wzdłuż Bielańskiego potoku (słow. Beliansky potok), natomiast część zwana Dulice – na południowy wschód od Belej, nieco wyżej, bo na wysokości 500÷540 m n.p.m.
Historia
Belá była wspominana po raz pierwszy w 1282 r., kiedy składała się z dwóch osad: Horná Bela) i Dolná Bela), które już na początku XIV w. połączyły się w jedną wieś. W XV w. do wsi przyłączyła się osada Očkova Lehota, wzmiankowana po raz pierwszy w 1390 r. Aż do 1848 r. Belá należała do feudalnego państwa Blatnica z siedzibą na zamku blatnickim. W centrum wsi zachował się dawny układ przestrzenny i nieco dawnej, głównie XIX-wiecznej zabudowy. Znaczna część dawnej zabudowy drewnianej padła ofiarą wielkiego pożaru w 1942 r.
Dulice powstały na terenie wsi Necpaly. Wspominane po raz pierwszy w 1357 r., należały do miejscowej drobnej szlachty. Ze względu na rozrzuconą zabudowę, do dziś zachowały charakter wsi górskiej. We wsi urodzili się Michal Buľovský (zm. 1771) – pedagog i twórca instrumentów muzycznych oraz Miloš Buľovský (1869–1945) – pedagog i publicysta.
Zabytki
- Kościół katolicki pw. Bożego Ciała w Białej – gotycki z końca XIII w., przebudowany w stylu renesansowym w XVII w., a następnie remontowany w l. 1749 i 1856. Wewnątrz gotyckie sklepienie krzyżowe, gotycki portal i pastoforium. Wyposażenie wnętrza w większości z XVII i XVIII w.
- Domy mieszkalne głównie z XIX w., zwykle z charakterystycznymi pawlaczami i przyczółkowymi szczytami skierowanymi ku drodze.
- Murowane spichlerzyki – tzw. sypki lub komory, zaopatrzone w kute, żelazne drzwi, a często i takież zamknięcia okien, sytuowane w wąskim pasie między drogą a potokiem.
Przypisy
- ↑ Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-10-06]. (słow.).
- ↑ Registre obnovenej evidencie pozemkov. Úrad geodézie, kartografie a katastra SR, 2017-08-10. [dostęp 2017-10-06]. (słow.).
- ↑ Slovakia: Žilinský kraj. [w:] City Population [on-line]. [dostęp 2017-10-06]. (ang.).
Bibliografia
- Hochmuth Zdenko a kolektív: Veľká Fatra. Turistický sprievodca ČSSR č. 3, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1980;
- Veľká Fatra. Turistická mapa 1:50 000. Edícia turistických máp č. 121, wyd. VKÚ Harmanec 1994. ISBN 80-85510-41-3;
