Stanisław Sielański
 Stanisław Sielański | |
| Imię i nazwisko |
Stanisław Nasielski |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód |
aktor |
Stanisław Sielański, właściwie Stanisław Nasielski (ur. 8 sierpnia 1899[1][a] w Łodzi, zm. 28 kwietnia 1955[3][b] w Nowym Jorku) – polski aktor komediowy i artysta kabaretowy.
Życiorys
Studiował na Uniwersytecie Warszawskim i w Warszawskiej Szkole Dramatycznej. Początkowo występował w rodzinnej Łodzi, a następnie przeniósł się do Warszawy. Występował przede wszystkim w kabaretach, teatrach rewiowych i muzycznych (m.in. „Stańczyk”, „Olimpia”, „Morskie Oko” w latach 1928–1933, Cyrulik Warszawski), sporadycznie w rolach dramatycznych.
Największą popularność przyniosły mu role filmowe, choć zawsze pozostawał w cieniu wielkich amantów choćby Aleksandra Żabczyńskiego czy Eugeniusza Bodo. Grywał w komediach, przeważnie służących, szoferów, ekspedientów. Zawsze był typem trochę fajtłapowatego warszawskiego cwaniaka o złotym sercu. To właśnie głównie w filmach z jego udziałem pojawiały się gagi, dowcipy i żarty.
Po agresji ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 przekroczył granicę polsko-rumuńską. Z Rumunii wyjechał w 1940 do Francji. W 1941 wyemigrował do Nowego Jorku i tam występował w Polskim Teatrze Artystów oraz w kabaretach. Po wojnie nie wrócił do Polski. 28 maja 1951 roku złożył w sądzie wniosek o naturalizację[2]. Zmarł 4 lata później.
Jan Lechoń, również nowojorski emigrant, tak o tym napisał w swoim Dzienniku[3]:
- 28 kwietnia
- (...) Umarł Staś Sielański, który jeszcze w niedzielę na moim wieczorze zdrów i wesół mówił (bardzo dobrze) różne błazeństwa w stylu „Qui Pro Quo” i czytał (bardzo źle) rozmowę Telimeny z Panem Tadeuszem. Wczoraj o 3 po południu spotkaliśmy się, aby załatwić różne związane z tym występem sprawy i wymienialiśmy zwykłe przy naszych spotkaniach żarty. Po południu skarżył się na ból ręki, ale doktor, zrobiwszy kardiogram, nie znalazł powodu do alarmu. Po czym Staś został sam w swoim, pożal się Boże, mieszkaniu i umarł samotnie i – wierzymy w to – bezboleśnie.
- (...)
- 1 maja
- (...) Pogrzeb Sielańskiego – jeszcze jedno uderzenie w łeb, jakby ktoś z góry chciał nam powiedzieć: „Patrz, durniu! Oto wasze życie i wasza emigrancka śmierć!”. (...) Sielański nie miał tu żadnej rodziny i za trumną szli obok siebie Rozmarynowski od braci aktorów i dr Aldon z Warszawy od braci-polskich Żydów.
W 1994 roku o Stanisławie Sielańskim zrealizowano film dokumentalny: Mistrz drugiego planu. Stanisław Sielański w reżyserii Tadeusza Pawłowicza i Zbigniewa Wawra[4].
Filmografia
Źródło:[1]
Spektakle teatralne
- 1924: Skandal na scenie, „Stańczyk”
- 1924: Wesoła śmierć, „Stańczyk”
- 1927: Spiskowcy, „Olimpia”
- 1928: Klejnoty Warszawy, „Morskie Oko”
- 1931: Halo, Malicka i Sawan, „Morskie Oko”
- 1933: Rewia miłości, „Morskie Oko”
- 1933: Boccaccio, „Morskie Oko”
- 1936: Kot w worku, „Cyrulik Warszawski”
Uwagi
Przypisy
- ↑ a b c Stanisław Sielański w bazie filmpolski.pl
- ↑ a b Na podstawie kopii wniosku dostępnej na stronie ancestry.com (portal płatny); Selansky Stanley, Sąd w Nowym Yorku, wniosek nr 593 927. Wniosek zawiera nowojorski adres zamieszkania aktora: 36 E. 58th St., New York, NY.
- ↑ a b Jan Lechoń: Dzienniki t. III. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1993, s. 611, 613.
- ↑ Mistrz drugiego planu. Stanisław Sielański w bazie filmpolski.pl
Bibliografia
- Ludwik Sempoliński: Wielcy artyści małych scen. Warszawa: Czytelnik, 1977.
- Zbigniew Adrjański: Kalejdoskop estradowy : leksykon polskiej rozrywki 1944-1989 : artyści, twórcy, osobistości. Warszawa: Bellona, 2002. ISBN 83-11-09191-9.
- Stanisław Sielański w bazie IMDb (ang.)
- Stanisław Sielański w bazie Filmweb
- Szablon:E-teatr