Festiwal w Woodstock
Fotografia z 17 sierpnia 1969 | |
Lata aktywności |
1969 |
---|---|
Termin |
15-18 sierpnia 1969[a] |
Państwo |
{{{państwo}}} |
Miejscowość |
{{{miejscowość}}} |
Obiekt |
{{{obiekt}}} |
Organizator |
Michael Lang, Artie Kornfeld, Joel Rosenman, John P. Roberts |
Tematyka | |
Strona internetowa |
The Woodstock Music and Art Fair, nieformalnie Woodstock Festival lub Woodstock – festiwal muzyczny, trwający od 15 do 18 sierpnia 1969 w miejscowości Bethel w stanie Nowy Jork. Uczestniczyło w nim ponad 400 tys. osób[1]. Hasłem przewodnim było: Peace, Love and Happiness (pol. pokój, miłość i szczęście).
Był to jeden z największych zlotów młodzieżowych końca lat 60. XX wieku[2]. Magazyn „Rolling Stone” uznał festiwal za jedno z 50 wydarzeń, które zmieniły historię rock and rolla[3].
Występy artystów zostały zarejestrowane nagrane i wydane jako film dokumentalny pt. Woodstock. Został on nagrodzony Oscarem w 1970[4]. Opublikowano także 2 albumy koncertowe: Woodstock: Music from the Original Soundtrack and More oraz Woodstock 2, zawierające muzykę zarejestrowaną podczas festiwalu[5].
Miejsce, w którym odbywał się festiwal zostało, 28 lutego 2017, wpisane na listę National Register of Historic Places[6].
Festiwal stał się powszechnie uznawany za przełomowy moment w historii muzyki popularnej, a także za przełomowe wydarzenie dla pokolenia kontrkultury.[7][8] Rangę wydarzenia wzmocnił film dokumentalny z 1970 r.,[9] towarzyszący album ze ścieżką dźwiękową; oraz piosenkę napisaną przez Joni Mitchell, która stała się wielkim hitem zarówno dla Crosby, Stills, Nash & Young, jak i Matthews Southern Comfort. Wydarzenia muzyczne noszące nazwę Woodstock zaplanowano na jubileusze, w tym dziesiątą, dwudziestą, dwudziestą piątą, trzydziestą, czterdziestą i pięćdziesiątą. W 2004 roku magazyn Rolling Stone umieścił go na 19 miejscu z 50 momentów, które zmieniły historię rock and rolla.[10] W 2017 r. miejsce festiwalu zostało wpisane do Krajowego Rejestru miejsc o znaczeniu historycznym.[11]
Planowanie i przygotowanie
Woodstock powstał dzięki staraniom Michaela Langa, Artiego Kornfelda, Joela Rosenmana i Johna P. Robertsa.[12][13] Projekt sfinansowali Roberts i Rosenman.[12] Lang miał pewne doświadczenie jako promotor, współorganizując w poprzednim roku Miami Pop Festival na Wschodnim Wybrzeżu, gdzie około 25 000 osób uczestniczyło w dwudniowym wydarzeniu.
Na początku 1969 roku Roberts i Rosenman byli nowojorskimi przedsiębiorcami budującymi Media Sound, duży kompleks studia nagrań audio na Manhattanie. Prawnik Langa i Kornfelda, Miles Lourie, który wykonywał legalną pracę nad projektem Media Sound, zasugerował, aby skontaktowali się z Robertsem i Rosenmanem w sprawie finansowania podobnego, ale znacznie mniejszego studia Kornfeld i Lang, którzy mieli nadzieję zbudować w Woodstock w Nowym Jorku. Nie przekonani tą propozycją Studio-in-the-Woods, Roberts i Rosenman przeciwnie zaproponowali koncert z udziałem artystów znanych z okolic Woodstock (takich jak Bob Dylan i The Band). Kornfeld i Lang zgodzili się na nowy plan, a Woodstock Ventures powstał w styczniu 1969 roku.[12] Biura firmy znajdowały się na dziwnie udekorowanej podłodze 47 West 57th Street na Manhattanie. Burt Cohen i jego grupa projektowa Curtain Call Productions nadzorowali psychodeliczną transformację biura.[14]
Od samego początku istniały różnice w podejściu między tą czwórką: Roberts był zdyscyplinowany i wiedział, co jest potrzebne, aby przedsięwzięcie odniosło sukces, podczas gdy wyluzowany Lang postrzegał Woodstock jako nowy, „zrelaksowany” sposób łączenia przedsiębiorców.[15] Kiedy Lang nie mógł znaleźć miejsca na koncert, Roberts i Rosenman, coraz bardziej zaniepokojeni, ruszyli w trasę i ostatecznie znaleźli miejsce. Podobne różnice w dyscyplinie finansowej sprawiły, że Roberts i Rosenman zastanawiali się, czy wyciągnąć wtyczkę (zakręcić kurek finansowy), czy dalej wpompowywać pieniądze w projekt.[15]
W kwietniu 1969 roku Creedence Clearwater Revival jako pierwszy podpisał kontrakt na wydarzenie, zgadzając się na grę za 10 000 $ (równowartość 70 000 $ w 2019 roku).[16] Promotorzy mieli trudności z lądowaniem znanych grup, zanim Creedence zdecydowało się zagrać. Perkusista Creedence Doug Clifford skomentował później: „Kiedy Creedence podpisał kontrakt, wszyscy wskoczyli w kolejkę i zaczęły się wszystkie inne wielkie akty (kontrakty-umowy)”. Biorąc pod uwagę godzinę rozpoczęcia o 3-ej nad ranem i pominięcie filmu Woodstock (pod naciskiem lidera Creedence Johna Fogerty'ego), członkowie Creedence wyrazili rozgoryczenie z powodu swoich doświadczeń związanych z festiwalem.[17]
Woodstock został pomyślany jako przedsięwzięcie dochodowe. Stał się „darmowym koncertem”, gdy okoliczności uniemożliwiły organizatorom zainstalowanie płotów i budek z biletami przed otwarciem.[12] Bilety na trzydniowe wydarzenie kosztowały 18 USD z góry i 24 USD przy bramce (równowartość około 130 USD i 170 USD dzisiaj). Sprzedaż biletów była ograniczona do sklepów z płytami w aglomeracji Nowego Jorku lub pocztą za pośrednictwem skrytki pocztowej w urzędzie pocztowym Radio City Station znajdującym się w Midtown Manhattan. Sprzedano około 186 000 biletów w przedsprzedaży.[18] Organizatorzy początkowo przewidywali, że pojawi się około 50 000 festiwalowiczów.[12]
Woodstock był festiwalem muzycznym, który odbył się w dniach 15–18 sierpnia 1969 r. na farmie mlecznej Maxa Yasgura w Bethel w stanie Nowy Jork,[1][19] 65 km (40 mil) na południowy zachód od Woodstock. Zapowiadany jako „Wystawa Wodnika: 3 dni pokoju i muzyki” i nazywany alternatywnie festiwalem Woodstock Rock, przyciągnął ponad 400 000 widzów.[1][20][21][22] Trzydzieści dwa występy wykonywane na świeżym powietrzu pomimo sporadycznego deszczu.[23]
Wybór miejsca
Pierwotny plan zakładał, że festiwal odbędzie się w Wallkill w stanie Nowy Jork, prawdopodobnie w pobliżu proponowanej lokalizacji studia nagrań należącego do Alexandra Tapooza. Po tym, jak lokalni mieszkańcy szybko odrzucili ten pomysł, Lang i Kornfeld myśleli, że znaleźli inną możliwą lokalizację w Saugerties w stanie Nowy Jork. Ale źle zrozumieli, jak wyjaśnił prawnik właściciela ziemskiego, podczas krótkiego spotkania z Robertsem i Rosenmanem.[12] Zaniepokojeni brakiem postępów Roberts i Rosenman przejęli poszukiwania miejsca i odkryli 300 akrów (0,47 mil kw.; 1,2 km kw.) Mills Industrial Park (41,648088°N 74,179751°W) w mieście Wallkill w stanie Nowy Jork, które Woodstock Ventures wydzierżawił za 10 000 USD (dzisiejsza równowartość 70 000 USD) wiosną 1969 r.[24] Zapewniono urzędników miejskich, że weźmie w nim udział nie więcej niż 50 000 osób. Mieszkańcy miasta natychmiast sprzeciwili się projektowi. Na początku lipca Zarząd Miasta uchwalił ustawę wymagającą zezwolenia na zgromadzenie ponad 5000 osób. Warunki wydania zezwolenia uniemożliwiły promotorom kontynuowanie budowy w Wallkill.[12] Doniesienia o zakazie okazały się jednak dla festiwalu bonanzą reklamową.[25]
W swojej książce „Taking Woodstock” z 2007 roku Elliot Tiber wspomina, że zaproponował, że będzie gospodarzem tego wydarzenia na terenie motelu o powierzchni 15 akrów (650 000 stóp kwadratowych; 61 000 metrów kwadratowych) i miał pozwolenie na takie wydarzenie. Twierdzi, że przedstawił promotorów farmerowi mlecznemu Maxowi Yasgurowi.[26] Lang jednak kwestionuje relację Tibera i mówi, że Tiber przedstawił go pośrednikowi w handlu nieruchomościami, który zawiózł go na farmę Yasgur bez Tibera. Sam Yasgur, syn Maxa, zgadza się z relacją Langa.[27] Ziemia Yasgur utworzyła naturalną misę opadającą do stawu Filippini po północnej stronie lądu. Scena miała zostać ustawiona u podnóża wzgórza, a tło stanowi staw Filippini. Staw stał się popularnym miejscem do kąpieli. Jak na ironię, Filippini był jedynym właścicielem ziemskim, który odmówił podpisania umowy dzierżawy na użytkowanie swojej własności.[12]
Organizatorzy po raz kolejny powiedzieli władzom Bethel, że spodziewają się nie więcej niż 50 000 osób.
Pomimo sprzeciwu mieszkańców i znaków głoszących „Nie kupuj mleka. Stop Max's Hippy Music Festival”[28] prokurator miejski Bethel Frederick W. V. Schadt, inspektor budowlany Donald Clark i nadzorca miasta Daniel Amatucci zatwierdzili festiwalowe pozwolenia. Niemniej jednak zarząd miasta Bethel odmówił formalnego wydania zezwoleń.[29] Clarkowi nakazano opublikowanie nakazów wstrzymania pracy.[30] Rosenman wspomina spotkanie z Donem Clarkiem i rozmowę z nim o tym, jak nieetyczne było dla niego odmawianie zezwoleń, które zostały już zatwierdzone i które miał w kieszeni. Pod koniec spotkania inspektor Clark wydał mu pozwolenia.[12] Zniesiono nakaz zatrzymania pracy, a festiwal mógł trwać do czasu uzyskania wsparcia ze strony Departamentu Zdrowia i Rolnictwa oraz usunięcia wszystkich zbudowanych na prętce struktur do 1. września 1969.[31]
Późna zmiana miejsca nie dała organizatorom wystarczająco dużo czasu na przygotowania. Na spotkaniu trzy dni przed wydarzeniem, Rosenman został poproszony przez brygadzistów budowlanych o wybór między (a) ukończeniem ogrodzenia i budkami biletowymi (bez których Roberts i Rosenman byliby prawie pewni bankructwa po festiwalu) lub (b) próbą ukończenia sceny (bez której byłby to weekend pół miliona słuchaczy bez żadnego koncertu, który mógłby przyciągnąć ich uwagę). Następnego ranka, w środę, stało się jasne, że opcja (a) zniknęła. W nocy przybyło 50 000 „rannych ptaszków” i ustawiło się przed niedokończoną sceną. Przez resztę weekendu słuchacze po prostu wchodzili na to miejsce, z biletami lub bez. Chociaż festiwal pozostawił Robertsa i Rosenmana na skraju ruiny finansowej, ich własność filmu i prawa do nagrywania zmieniły ich finanse, gdy nagrodzony Oscarem film dokumentalny Woodstock został wydany w marcu 1970 roku.[12]
Festiwal
Napływ słuchaczy do wiejskiego miejsca koncertów w Bethel spowodował ogromny korek uliczny. Miasto Bethel nie egzekwowało swoich kodeksów, bojąc się chaosu, gdy tłum napływał na to miejsce[32]. Ostatecznie radiowe i telewizyjne opisy korków zniechęciły ludzi do wyjazdu na festiwal.[33][34] Arlo Guthrie wydał oświadczenie, które znalazło się w filmie, mówiąc, że New York State Thruway została zamknięta[35], chociaż dyrektor muzeum Woodstock powiedział, że to zamknięcie nigdy nie miało miejsca.[36] Aby dodać do problemów i trudności w radzeniu sobie z dużymi tłumami, ostatnie deszcze spowodowały błotniste drogi i pola. Obiekty nie były przystosowane do zapewnienia warunków sanitarnych lub pierwszej pomocy dla określonej liczby osób; setki tysięcy znalazło się w walce ze złą pogodą, niedoborami żywności i złymi warunkami sanitarnymi.[37]
Rankiem w niedzielę 17 sierpnia gubernator Nowego Jorku Nelson Rockefeller zadzwonił do organizatora festiwalu, Johna P. Robertsa, i powiedział mu, że myśli o wysłaniu na festiwal 10 000 żołnierzy Gwardii Narodowej, ale Roberts przekonał go, by tego nie robił. Hrabstwo Sullivan ogłosiło stan wyjątkowy.[33] Podczas festiwalu personel z pobliskiej Bazy Sił Powietrznych Stewart pomagał zapewnić porządek i przywozić wykonawców do i z miejsca koncertu.[38]
Jimi Hendrix był ostatnim, który wystąpił na festiwalu i wszedł na scenę o godzinie 8:30 w poniedziałek rano z powodu opóźnień spowodowanych deszczem. Szacuje się, że publiczność osiągnęła podczas festiwalu około 450 000 osób, ale do tego czasu zmniejszyła się do około 30 000; wielu z nich tylko czekało, tylko po to, by rzucić na niego okiem, a potem wychodziło podczas jego występu.[39]
Hendrix i jego nowy zespół Gypsy Sun and Rainbows zostali wprowadzeni na scenę jako The Experience, ale poprawili to i dodali że: "Możesz nazwać nas Band of Gypsies".[40] Zagrali dwugodzinny koncert, w tym jego psychodeliczną interpretację hymnu narodowego. Piosenka stała się „częścią Zeitgeist lat sześćdziesiątych”, tak jak została uchwycona w filmie Woodstock.[40]
Byliśmy gotowi do szaleństwa, czekaliśmy i czekaliśmy, aż wreszcie nadeszła nasza kolej ... spało pół miliona ludzi. Ci ludzie byli poza domem. To było trochę jak obraz przedstawiający scenę Dantego, tylko ciała z piekła, wszystkie splecione i śpiące, pokryte błotem. I to jest chwila, której nigdy nie zapomnę tak długo, jak żyję: ćwierć mili dalej w ciemności, po drugiej stronie tej miski, był jakiś facet, który machał swoim Big, a w nocy słyszę: „Nie martw się o to, John. Jesteśmy z tobą.” Zagrałem resztę programu dla tego ggościa.
— John Fogerty wspomina godzinę rozpoczęcia Creedence Clearwater Revival o 3:30 w WoodstockBordowitz, Hank (2007). Bad Moon Rising: The Unauthorized History of Creedence Clearwater Revival. Chicago: Chicago Review Press. s. 390. ISBN 978-1-55652-661-9
Festiwal był niezwykle spokojny, biorąc pod uwagę liczbę ludzi i związane z nim warunki, chociaż odnotowano dwa zgony, jeden spowodowany użyciem insuliny, a drugi spowodowany przejechaniem przez traktor kogoś śpiącego na pobliskim polu siana. Podczas zdarzenia odnotowano również dwa porody, jeden w samochodzie zatrzymanym w korku, a drugi w szpitalu po przetransportowaniu helikopterem; były cztery poronienia.[41]
Max Yasgur był właścicielem miejsca wydarzenia i mówił o tym, jak prawie pół miliona ludzi spędziło te trzy dni z muzyką i spokojem na głowie. Stwierdził: „Jeśli dołączymy do nich, możemy przekształcić te przeciwności, które są dzisiaj problemami Ameryki, w nadzieję na jaśniejszą i spokojniejszą przyszłość”[15].
Dźwięk (nagłośnienie koncertu)
Dźwięk koncertu został zaprojektowany przez inżyniera dźwięku Billa Hanleya. „To działało bardzo dobrze” - mówi o wydarzeniu. „Zbudowałem specjalne kolumny głośnikowe na wzgórzach i miałem 16 zestawów głośnikowych na kwadratowej platformie prowadzącej na wzgórze na wieżach o wysokości 70 stóp (21 m) . Ustawiliśmy je dla 150 000 do 200 000 ludzi. Oczywiście pojawiło się 500 000.”[42] ALTEC zaprojektował szafy ze sklejki morskiej, które ważyły pół tony każda i miały 6 stóp (1,8 m) wysokości, prawie 4 stopy (1,2 m) głębokości i 3 stopy (0,91 m) szerokości. Każda z tych obudów zawierała cztery 15-calowe (380 mm) głośniki JBL D140. Głośniki wysokotonowe składały się z 4 × 2-Cell i 2 × 10-Cell Altec Horns. Za sceną znajdowały się trzy transformatory zapewniające prąd o natężeniu 2000 amperów do zasilania układu wzmacniającego.[43] Przez wiele lat system ten był nazywany zbiorczo Woodstock Bins.[44]
Oświetlenie
Oświetlenie koncertu zostało zaprojektowane przez projektanta oświetlenia i dyrektora technicznego E.H. Beresford „Chip” Monck. Monck został zatrudniony do zaplanowania i zbudowania inscenizacji i oświetlenia, za dziesięć tygodni pracy, za którą zapłacono mu 7 000 dolarów (równowartość 49 000 dolarów dzisiaj). Znaczna część jego planu musiała zostać odrzucona, gdy promotorom nie pozwolono korzystać z oryginalnej lokalizacji w Wallkill w stanie Nowy Jork. Dach sceny, który został zbudowany w krótszym dostępnym czasie, nie był w stanie utrzymać wypożyczonego oświetlenia, które zostało nieużywane pod sceną. Jedyne światło na scenie pochodziło z reflektorów.[45]
Monck wykorzystał dwanaście 1300-watowych spotów Super Trouper-follow, zamontowanych na czterech wieżach wokół sceny. Kolejne punkty ważyły 600 funtów (270 kg) każdy i były obsługiwane przez operatorów reflektorów, którzy musieli wspiąć się na szczyt wież oświetleniowych o wysokości 60 stóp (18 m).[46]
Monck również został powołany tuż przed rozpoczęciem koncertu jako mistrz ceremonii, kiedy Michael Lang zauważył, że zapomniał go zatrudnić. Można go usłyszeć i zobaczyć na nagraniach Woodstock zapowiadających scenę, w tym prośby o „trzymanie się z dala od wież” i ostrzeżenie o „brązowym kwasie”.[45]
Odrzucone zaproszenia lub nieodebrane połączenia
- Grupa Jeff Beck rozpadła się przed Woodstock. „Celowo rozdzieliłem grupę przed Woodstock” - powiedział Beck. „Nie chciałem, żeby to zostało zachowane”. Pianista Becka Nicky Hopkins wystąpił z Jefferson Airplane.[47]
- Blues Image zgodził się pojawić na festiwalu Woodstock - wynika z wywiadu z perkusistą Joe Lalą z 2011 roku. Ich menadżer nie chciał, żeby jechali i powiedział: „Jest tylko jedna droga i będzie padać, nie chcesz tam być”. Zamiast tego zespół zagrał w Binghamton.[48]
- Byrds zostali zaproszeni, ale zdecydowali się nie uczestniczyć, wierząc, że Woodstock nie będzie się różnił od innych festiwali muzycznych tego lata. Były też obawy o pieniądze. Basista John York powiedział później: „Nie mieliśmy pojęcia, co to będzie. Byliśmy wypaleni i zmęczeni festiwalową sceną”[49].
- Chicago było początkowo podpisane na Woodstock, ale mieli kontrakt z promotorem koncertów Billem Grahamem, który pozwolił mu przenieść ich koncerty do Fillmore West. Przełożył niektóre z ich dat na 17 sierpnia, zmuszając ich tym samym do wycofania się z koncertu. Graham zrobił to, aby upewnić się, że Santana zajmie ich miejsce na festiwalu, jak też nimi zarządzał.[50]
- Przez The Doors zostały pozytwnie rozpatrzone, ale w ostatniej chwili odwołane, anulowane. Według gitarzysty Robby'ego Kriegera odrzucili go, ponieważ myśleli, że będzie to „powtórka drugiej klasy z Monterey Pop Festival”, a później żałowali tej decyzji.[51]
Relacje w mediach
Na miejscu zdarzenia było bardzo niewielu reporterów spoza najbliższej okolicy. W pierwszych dniach festiwalu ogólnokrajowe media podkreślały problemy. Nagłówki na pierwszych stronach gazet Daily News brzmiały: „Ruch uliczny w Hippiefest” i „Hipisi zatopieni w morzu błota”. The New York Times opublikował artykuł redakcyjny zatytułowany „Nightmare in the Catskills”, w którym po części czytano: „Marzenia o marihuanie i muzyce rockowej, która przyciągnęła 300 000 fanów i hipisów do Catskills, miały niewiele więcej rozsądku niż impulsy, które kierują lemingami do marszu do ich śmierci w morzu. Skończyli się koszmarem błota i stagnacji ... Jaka to kultura, która może spowodować tak kolosalny bałagan?”[52] Relacja stała się bardziej pozytywna pod koniec festiwalu, częściowo ponieważ rodzice uczestników koncertów zadzwonili do mediów i powiedzieli im, że na podstawie telefonów ich dzieci, że ich doniesienia wprowadzają w błąd.[33][53]
The New York Times opisał preludium do festiwalu i przeprowadzkę z Wallkill do Bethel.[28] Barnard Collier, który relacjonował to wydarzenie dla The New York Times, zapewnia, że dyżurujący redaktorzy gazety wywierali na niego presję, aby napisał myląco negatywny artykuł o tym wydarzeniu. Według Colliera doprowadziło to do zaciekłych dyskusji i groźby odmowy napisania artykułu do czasu, gdy redaktor naczelny gazety, James Reston, zgodził się pozwolić mu napisać artykuł według własnego uznania. Ostateczny artykuł dotyczył korków i drobnych naruszeń prawa, ale dalej podkreślał współpracę, hojność i dobry charakter festiwalowiczów.[33][53] Po zakończeniu festiwalu Collier napisał kolejny artykuł o exodusie fanów z terenu festiwalu i braku przemocy na imprezie. Zacytowano głównego lekarza wydarzenia i kilku okolicznych mieszkańców, którzy chwalili festiwalowiczów.[41][54]
Middletown, New York's Times Herald-Record, jedyny lokalny dziennik, opublikował artykuł wbrew prawu, które zakazało festiwalu w Wallkill. Podczas festiwalu ukazała się rzadka sobotnia edycja. Gazeta miała jedyną linię telefoniczną wychodzącą z tego miejsca i korzystała z motocyklisty, aby przenosić historie i zdjęcia z nieprzejezdnego tłumu do biura gazety 35 mil (56 km) w Middletown.[24][55][56][57]
Organizacja festiwalu
Organizatorami festiwalu byli: Michael Lang, John Roberts, Joel Rosenman i Artie Kornfeld. Początkowo nie planowali organizacji wydarzenia muzycznego, lecz szukali jakichkolwiek atrakcyjnych finansowo okazji inwestycyjnych. W tym celu zamieścili w prasie (m.in. w The New York Times i The Wall Street Journal) ogłoszenia zachęcające do składania propozycji. Jednymi spośród odpowiadających znaleźli się Artie Kornfeld oraz Michael Lang. Byli oni doświadczonymi promotorami i organizatorami największego ówcześnie festiwalu na Wschodnim Wybrzeżu – Miami Pop Festival, w którym wzięło udział szacunkowo 100 tysięcy osób. Pierwotnie oferowali oni utworzenie studia nagrań. Jednak w toku dyskusji postanowiono zorganizować festiwal, na którym wystąpiłoby kilku znanych artystów. Z czasem przystąpiono do organizacji festiwalu. Pierwszym zespołem, który podpisał kontrakt, był Creedence Clearwater Revival. Uczynił to w kwietniu 1969 roku, zgadzając się zagrać za 10 tysięcy dolarów.
Bilety kosztowały 18 USD w przedsprzedaży i 24 USD w dniu koncertu (równowartość 114,60 USD i 152,80 USD w 2014)[58]. Sprzedawane były w sklepach muzycznych w Nowym Jorku lub poprzez skrzynkę pocztową w Radio City Station Post Office, znajdującą się w centrum Manhattanu. Około 186 tysięcy biletów zostało sprzedanych jako zaliczki, a organizatorzy spodziewali się, że na koncercie zjawi się około 200 tys. osób. Jednak w dniu koncertu zaskakująco duża liczba chętnych uczestników spowodowała, że organizatorzy ogłosili festiwal darmowym[59]. Ostatecznie liczba uczestników wyniosła ponad 400 tys.[1]
Woodstock pierwotnie miał odbyć się na 120 ha Mills Industrial Park w mieście Wallkill, w stanie Nowy Jork. Organizatorzy wynajęli to miejsce za 10 tysięcy dolarów wiosną 1969 roku. Urzędnicy Wallkill zostali zapewnieni, że w imprezie weźmie udział mniej niż 50 tys. osób. W wyniku protestów mieszkańców rada miasta na początku lipca uchwaliła akt prawny wymagający pozwolenia na każde zbiorowisko powyżej 5 tys. osób. 15 lipca 1969 r. urzędnicy zakazali przeprowadzenia koncertu, ponieważ przenośne toalety nie spełniały odpowiednich standardów[60]. Spowodowało to duży rozgłos dla festiwalu[61]. Pośpiesznie znalezionym miejscem do organizacji festiwalu były łąki na farmie lokalnego hodowcy bydła mlecznego Maxa Yasgura w Bethel w stanie Nowy Jork[62][63]. Obszar który ostatecznie wybrano miał kształt niecki, pochylonej w stronę stawu. Takie ukształtowanie było dogodne ze względów organizacyjnych, gdyż przypominało naturalną widownie w amfiteatrze. Późna zmiana miejsca nie dała organizatorom wystarczająco dużo czasu na przygotowanie odpowiednich warunków.
W czasie wydarzenia zmarły dwie osoby (jedna w wyniku przedawkowania środków odurzających, druga została przejechana przez ciągnik rolniczy), ponadto doszło do dwóch porodów i kilku poronień[64][65][66][67]. Najczęstszym urazem były skaleczenia stóp[66]. Powszechnym było zażywanie narkotyków[68]. Festiwal odbył się jednak we względnym spokoju pomimo liczby uczestników, intensywnych opadów deszczu, logistycznego chaosu, braku regulaminu, służb porządkowych oraz powierzeniu większości zadań organizacyjnych wspólnotowemu samorządowi[67][69].
Występy
W festiwalu wzięło udział 33 artystów, w tym Jimi Hendrix oraz Janis Joplin.
Wykonawcy, którzy wystąpili w piątek i sobotę (15 i 16 sierpnia):
Artysta | Godzina występu | Uwagi |
---|---|---|
Richie Havens | 17:07 – 19:00 | |
Swami Satchidananda | 19:10 – 19:20 | Wygłosił przemówienie otwierające festiwal |
Sweetwater | 19:30 – 20:10 | |
Bert Sommer | 20:20 – 21:15 | |
Tim Hardin | 21:20 – 21:45 | |
Ravi Shankar | 22:00 – 22:35 | Występ w opadach deszczu |
Melanie | 22:50 – 23:20 | |
Arlo Guthrie | 23:55 – 0:25 | |
Joan Baez | 0:55 – 2:00 |
Wykonawcy, którzy wystąpili rano w sobotę i niedzielę (16 i 17 sierpnia):
Artysta | Godzina występu | Uwagi |
---|---|---|
Quill | 12:15 – 12:45 | |
Country Joe McDonald | 13:00 – 13:30 | pierwszy występ Country Joe McDonald |
Santana | 14:00 – 14:45 | |
John Sebastian | 15:30 – 15:55 | był zwykłym uczestnikiem festiwalu, ale zagrał, ponieważ pozostali artyści nie zdążyli jeszcze przyjechać |
Keef Hartley Band | 16:45 – 17:30 | |
The Incredible String Band | 18:00 – 18:30 | |
Canned Heat | 19:30 – 20:30 | |
Mountain | 21:00 – 22:00 | |
Grateful Dead | 22:30 – 0:05 | występ został przerwany po tym, gdy ich wzmacniacze uległy awarii, w trakcie utworu „Turn On Your Love Light” |
Creedence Clearwater Revival | 0:30 – 1:20 | |
Janis Joplin z The Kozmic Blues Band[70] | 2:00 – 3:00 | |
Sly & the Family Stone | 3:30 – 4:20 | |
The Who | 5:00 – 6:05 | na krótko przerwany przez Abbiego Hoffmana |
Jefferson Airplane | 8:00 – 9:40 |
Wykonawcy, którzy wystąpili rano w niedzielę i poniedziałek (17 i 18 sierpnia):
Artysta | Godzina występu | Uwagi |
---|---|---|
Joe Cocker i The Grease Band | 14:00 – 15:25 | Na zakończenie występu ogłoszono przerwę z powodu burzy |
Country Joe i Fish | 18:30 – 20:00 | Drugi występ Country Joe McDonald |
Ten Years After | 20:15 – 21:15 | |
The Band | 22:00 – 22:50 | |
Johnny Winter | 0:00 – 1:05 | |
Blood, Sweat & Tears | 1:30 – 2:30 | |
Crosby, Stills, Nash & Young | 3:00 – 4:00 | |
Paul Butterfield Blues Band | 6:00 – 6:45 | |
Sha Na Na | 7:30 – 8:00 | |
Jimi Hendrix / Gypsy Sun & Rainbows | 9:00 – 11:10 | Znacznie mniejsza publiczność (mniej niż 200 tys.)[71] |
Kolejne festiwale
Woodstock stał się symboliczną kulminacją wielu nurtów muzyki rockowej, ale również ikoną pokolenia dzieci kwiatów – obyczajowości i kultury lat 60. Symbolizował epokę hippisów, lecz równocześnie stanowił zapowiedź jej kresu. Nawiązywały do niego wszelkie późniejsze zbiorowe manifestacje rockowe (np. festiwal na wyspie Wight w 1970). Wydarzenia związane z festiwalem dokumentuje m.in. film Woodstock M. Wadleigha (1970) oraz dwa albumy płytowe: Woodstock i Woodstock II. Miały też miejsce kolejne koncerty i festiwale o nazwie Woodstock w kolejne rocznice pierwszego festiwalu:
- Woodstock ’79 – koncert w Madison Square Garden w Nowym Jorku;
- Woodstock ’89 – odbył się w sierpniu 1989 r. w miejscu pierwszego festiwalu. Rozpoczął się spontanicznie, a rozrósł się do festiwalu, w którym wzięło udział 30 tys. osób.
- Woodstock ’94 – festiwal zorganizowany w dniach 12–14 sierpnia 1994 r. w miejscu pierwszego festiwalu. Wystąpili między innymi Aerosmith, Green Day, Red Hot Chili Peppers, Blind Melon, Porn for Pyros czy Primus i wiele innych.
- Woodstock ’99 – festiwal zorganizowany w dniach 23–25 lipca 1999 r. w miejscowości Rome. Zgromadził ok. 200 tys. widzów, dla których zagrali m.in. Dave Matthews Band, Metallica, Megadeth, Alanis Morissette, Red Hot Chili Peppers, The Offspring, KoЯn, Limp Bizkit, Kid Rock, Counting Crows.
- Woodstock '09 – trasa koncertowa z okazji 40-lecia pierwszego festiwalu. Jej gospodarzem był Country Joe McDonald.
W Polsce Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy co roku organizuje festiwal „Pol’and’Rock Festival”[72], do 2018 pod nazwą Przystanek Woodstock. W założeniu będącym podziękowaniem od fundacji WOŚP dla wolontariuszy. Pierwsza edycja odbyła się w 1995 w Czymanowie nad jeziorem Żarnowieckim[73].
Galeria
-
Ceremonia otwarcia
-
Pole namiotowe
-
Opady deszczu utrudniały organizację
-
Dwóch hipisów na Woodstocku
-
Występ Joe Cockera i the Grease Band
-
Uczestnicy festiwalu na jego zakończeniu
-
Richie Havens na Woodstock Festival
-
Woodstock po odpadach deszczu
Zobacz też
- Pol’and’Rock Festival (wcześniej Przystanek Woodstock)
- Glastonbury Festival
- Festiwal w Jarocinie
- Rock nad Wołgą
Uwagi
- ↑ Oficjalnie zaplanowany na 3 dni, przeciągnął się do 18 sierpnia.
Przypisy
- ↑ a b c d State Investigating Handling of Tickets At Woodstock Fair – Article – NYTimes.com. Błąd w przypisach: Nieprawidłowy znacznik
<ref>
; nazwę „:0” zdefiniowano więcej niż raz z różną zawartościąBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Woodstock: Święto bez świętych. (pol.).
- ↑ News.
- ↑ Jon Pareles w: The New York Times: Woodstock: A Moment of Muddy Grace. nytimes.com. [dostęp 2018-10-10]. (ang.).
- ↑ Thom Jurek: Various Artists: Woodstock. allmusic.com. [dostęp 2018-10-09]. (ang.).
- ↑ National Park Service: National Register of Historic Places Program: Weekly List March 10, 2017. nps.gov. [dostęp 2018-10-10]. (ang.).
- ↑ Szablon:Cite news
- ↑ Szablon:Cite news
- ↑ Szablon:Citation
- ↑ Szablon:Cite journal
- ↑ Szablon:Cite journal
- ↑ a b c d e f g h i j Szablon:Cite book
- ↑ Szablon:Cite book
- ↑ Szablon:Cite book
- ↑ a b c Szablon:Cite book
- ↑ Szablon:Cite news
- ↑ Szablon:Cite book
- ↑ Szablon:Cite news
- ↑ Szablon:Cite news
- ↑ Szablon:Cite news
- ↑ Szablon:Cite news
- ↑ Szablon:Cite news
- ↑ Szablon:Cite news
- ↑ a b Szablon:Cite news
- ↑ Szablon:Cite news
- ↑ Szablon:Cite book
- ↑ Szablon:Cite news
- ↑ a b Szablon:Cite news
- ↑ Woodstock: Sex, Drugs, and Zoning in Jstor Daily on May 9, 2019; Woodstock: The Oral History; Woodstock: An Encyclopedia of the Music and Art Fair at p.104; Ronald Helfrich Blog on April 5, 2013
- ↑ Stop Work Order, July 1969
- ↑ Letter to Woodstock Ventures
- ↑ Szablon:Cite news
- ↑ a b c d Szablon:Cite AV media
- ↑ Szablon:Cite news
- ↑ Szablon:Cite AV media
- ↑ Szablon:Cite news
- ↑ Szablon:Cite web
- ↑ Szablon:Cite book
- ↑ Szablon:Cite book
- ↑ a b Szablon:Cite book
- ↑ a b Szablon:Cite news
- ↑ Szablon:Cite news
- ↑ Szablon:Cite book
- ↑ Szablon:Cite web
- ↑ a b Szablon:Cite news
- ↑ Szablon:Cite book
- ↑ Szablon:Cite book
- ↑ Szablon:Cite interview
- ↑ Szablon:Cite book
- ↑ Szablon:Cite news
- ↑ Szablon:Cite web
- ↑ The 60s: The Story of a Decade, The New Yorker, Random House, 2016, pg. 231
- ↑ a b Szablon:Cite book
- ↑ "Szablon:Cite bookSzablon:Page needed
- ↑ Szablon:Cite news
- ↑ Szablon:Cite news
- ↑ Szablon:Cite newsSzablon:Failed verification
- ↑ http://www.minneapolisfed.org/community_education/teacher/calc/hist1800.cfm.
- ↑ BBC ON THIS DAY | 18 | 1969: Woodstock music festival ends [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2020-07-08] .
- ↑ 1969 Woodstock Festival & Concert – How Woodstock Happened – Pt.3 [online], www.discoverynet.com [dostęp 2020-07-08] [zarchiwizowane z adresu 2010-01-29] .
- ↑ 1969 Woodstock Festival & Concert – How Woodstock Happened – Pt.2 [online], www.discoverynet.com [dostęp 2020-07-08] [zarchiwizowane z adresu 2010-02-01] .
- ↑ Bill Bleyer: The road to Woodstock runs through Sunken Meadow State Park. Newsday, 2009.
- ↑ Elliot Tiber: Taking Woodstock. SquareOne Publishers, 2007. ISBN 0-7570-0293-5.
- ↑ History com Editors , Woodstock [online], HISTORY [dostęp 2020-12-07] (ang.).
- ↑ Stephen Dowling , 50 facts about Woodstock at 50: Myths and legends [online], www.bbc.com, 17 sierpnia 2019 [dostęp 2020-12-07] (ang.).
- ↑ a b Currie Engel , People Were Born and Died at Woodstock. Here Are Their Stories [online], Time, 9 sierpnia 2019 [dostęp 2020-12-07] .
- ↑ a b Barnard L. Collierspecial , Tired Rock Fans Begin Exodus; Tired Rock Fans Begin Exodus From Music Fair, „The New York Times”, 18 czerwca 1969 [dostęp 2020-12-07] [zarchiwizowane] (ang.).
- ↑ 1969: Woodstock - a sea of mud, sickness and drugs [online], Otago Daily Times Online News, 26 września 2011 [dostęp 2020-12-07] (ang.).
- ↑ Gaby Reucher , Woodstock: A legend despite chaos [online], 13 sierpnia 2019 (ang.).
- ↑ Janis Joplin | American singer | Britannica.com.
- ↑ News & Events | WPI.
- ↑ Pol’and’Rock Festival 2020 ONLINE [online], polandrockfestival.pl [dostęp 2020-07-08] (pol.).
- ↑ Historia Najpiękniejszego Festiwalu Świat [online], polandrockfestival.pl [dostęp 2020-07-08] (pol.).