Starý most

Starý most

Stary Most - widok od strony Petrzalki
Poprzednie nazwy	Most Františka Jozefa Most Dunajski Štefánikov most
Państwo	Słowacja
Miejscowość	Bratysława
Podstawowe dane
Przeszkoda	rzeka Dunaj
Długość	460 m
Data budowy	1889-1890
Data zburzenia	ok. 1945
Data odbudowy	po 1945
Starý most
Poprzednie nazwy	Most Červenej armády
Data zburzenia	2013–2014
Położenie na mapie Słowacji Starý most
Położenie na mapie kraju bratysławskiego Starý most
Położenie na mapie Bratysławy Starý most
48°08′18″N 17°07′02″E

Starý most (Stary Most) – najstarszy istniejący do XXI wieku most w Bratysławie.

Historia

Pierwszym stałym mostem w Bratysławie, oprócz krótko istniejącego mostu w XV wieku i kilku późniejszych drewnianych, był most pontonowy postawiony na Dunaju w 1825. Znajdował się on przy dzisiejszym Námestie Ľ. Štúra.

Stary Most wybudowano w latach 1889–1890, a uroczystego otwarcia dokonał cesarz i król Franciszek Józef I 1 stycznia 1891. Do 1918, kiedy Bratysława należała do Węgier, most nosił imię Franciszka Józefa (Most Františka Jozefa, Franz Josephs Brücke, Ferenc József híd). Zaraz po I wojnie światowej zmieniono nazwę na neutralny Most Dunajski (Donaubrücke, Duna híd), a przez większość istnienia I Republiki Czechosłowackiej i niepodległego państwa słowackiego nazywał się Štefánikov most, na cześć słowackiego polityka Milana Štefánika. Pod koniec II wojny światowej został zniszczony w czasie bombardowania; odbudowała go Armia Czerwona (oraz niemieccy jeńcy wojenni) i w okresie rządów komunistycznych nosił on miano Mostu Armii Czerwonej (Most Červenej armády). Po 1989 nadano mu nową, neutralną nazwę Starego Mostu.

Most miał 460 metrów, był konstrukcji żelaznej i umieszczono go na kamiennych filarach. Znajdował się na nim chodnik dla pieszych, dwa pasy drogi (jeden w każdą stronę) oraz jedna nitka torów kolejowych, która jednak od 1985 nie była używana. Jako pierwsze kursowały tam pociągi z ówczesnego Pressburga do Szombathely (linię otwarto w tym samym roku co Stary Most). Później kursował tam pociąg elektryczny (właściwie tramwaj międzymiejski) pomiędzy Wiedniem a Pressburgiem (Pressburger Bahn).

Demontaż mostu

Most, wybudowany jako konstrukcja tymczasowa, przetrwał kilkadziesiąt lat i w pierwszej dekadzie XXI wieku był w coraz gorszym stanie technicznym. W 2008 zawieszono na nim ruch samochodów, a w 2010 również dla komunikacji miejskiej oraz dla pieszych i rowerzystów.

Dla tych ostatnich przywrócono ruch na moście w 2011, jednak 2 grudnia 2013 został całkowicie zamknięty i rozpoczęto jego rozbiórkę (choć początkowo planowano go wpisać w całości na listę zabytków), która zakończyła się wiosną następnego roku. Dwa z historycznych filarów mają zostać zachowane i po nadbudowie ma na nich powstać nowy most, służący jedynie pieszym, rowerzystom, a także tramwajom z Petržalki do centrum Bratysławy.

Planowane otwarcie nowego mostu planowane jest na połowę 2015.