Stanisław Mazur (cichociemny)
podporucznik | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1939–1945 |
Siły zbrojne |
Wojsko Polskie |
Jednostki |
Batalion KOP „Wilejka”, |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Stanisław Mazur pseud. „Limba”, „Hawrań” (ur. 8 października 1919 w Zawoi, zm. 27 sierpnia 1990 w Szkocji[1]) – żołnierz Wojska Polskiego, Armii Andersa, Polskich Sił Zbrojnych, oficer Armii Krajowej, podporucznik łączności, cichociemny.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Ukończył VI Państwowe Gimnazjum we Lwowie, maturę uzyskał eksternistycznie.
W czasie kampanii wrześniowej w 1939 roku służył ochotniczo w batalionie KOP „Wilejka”. Został uwięziony przez wojska Armii Czerwonej, jednak udało mu się zbiec. Od grudnia 1939 roku działał w ZWZ we Lwowie. W marcu 1940 roku został aresztowany i zesłany w głąb ZSRR. Po podpisaniu układu Sikorski-Majski, w październiku 1941 roku wstąpił do Armii Andersa, gdzie skierowano go do szkoły podchorążych przy 5 Wileńskiej Dywizji Piechoty.
W marcu 1943 roku został przerzucony do Wielkiej Brytanii, gdzie po przeszkoleniu w radiotelegrafii został zaprzysiężony 19 stycznia 1944 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza i przeniesiony do Głównej Bazy Przerzutowej w Brindisi we Włoszech. Zrzutu do Polski dokonano w nocy z 22 na 23 listopada 1944 roku w ramach operacji „Kazik 1” dowodzonej przez mjra naw. Eugeniusza Arciuszkiewicza. Po skoku Mazur pozostał w dyspozycji Komendy Okręgu Kraków AK. W czasie oczekiwania na ostateczny przydział służył w I batalionie 1 pułku strzelców podhalańskich AK.
W 1945 roku rozpoczął studia (polonistyczne i filologię angielską) na Uniwersytecie Jagiellońskim. W styczniu 1947 roku uciekł przez zieloną granicę z Polski i osiedlił się w Szkocji[2].
Awanse
[edytuj | edytuj kod]- kapral podchorąży – 10 października 1943 roku
- podporucznik – 6 grudnia 1944 roku, ze starszeństwem z dniem 1 grudnia 1944 roku.
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Walecznych – czterokrotnie
- Medal Wojska
Życie rodzinne
[edytuj | edytuj kod]Stanisław Mazur był synem Klemensa i Marii z domu Kawulak. Ożenił się w 1949 roku z Susan Patience Greenhill Gardyne (1917–1979), dziedziczką Finavon Castle koło Forfar. Poznał ją w czasie szkoleń cichociemnych w Szkocji. Susan po wojnie była pracowniczką ambasady brytyjskiej w Warszawie i pomogła mu w zorganizowaniu ucieczki[2]. Mieli trójkę dzieci, były to: Ian David (ur. w 1954 roku), Carolyne Sarah Jane (ur. w 1958 roku) i Andrew Stanislaw (ur. w 1962 roku)[3].
Susan Mazur odziedziczyła zamek wraz z majątkiem w 1953 roku. Zamek został sprzedany ok. 1983 roku.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ The Scottish War Graves Project. [dostęp 2013-12-08]. (ang.).
- ↑ a b Neal Ascherson. Ze słoniami w łóżku. Pokrewność szkocko-polskich doświadczeń w ciągu czterech stuleci. „Przegląd nauk historycznych”. 2, s. 163, 2011. [dostęp 2013-12-08].
- ↑ The Peerage. A genealogical survey of the peerage of Britain as well as the royal families of Europe. Person Page – 49763. [dostęp 2013-12-08]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 4. Zwierzyniec – Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „Ostoja”, 2011, s. 139–140. ISBN 978-83-933857-0-6.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 366. ISBN 83-211-0537-8.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, 1984, s. 261.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Cichociemni
- Członkowie konspiracji antyradzieckiej na ziemiach polskich 1939–1941
- Członkowie Związku Walki Zbrojnej
- Ludzie związani z Zawoją
- Ochotnicy w kampanii wrześniowej
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)
- Odznaczeni Medalem Wojska
- Oficerowie Armii Krajowej
- Podporucznicy łączności Polskich Sił Zbrojnych
- Polscy zesłańcy w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Urodzeni w 1919
- Zmarli w 1990
- Żołnierze 1 Pułku Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej
- Żołnierze Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR 1941–1942
- Żołnierze Wojska Polskiego na emigracji w Wielkiej Brytanii po II wojnie światowej