Przejdź do zawartości

Prawdziwe słowo

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Wikipek (dyskusja | edycje) o 05:17, 25 paź 2023. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 25 paź 2023, była oparta na tej wersji.

Prawdziwe słowo lub Słowo prawdy[1] (gr. Alethes logos, ΑΛΗΘΗΣ ΛΟΓΟΣ) – zaginione dzieło autorstwa Celsusa, napisane około roku 177[2] lub 178[3], będące jedną z pierwszych znanych i starannie przygotowanych pisemnych krytyk chrześcijaństwa[4].

Z Prawdziwym słowem polemizował ponad siedemdziesiąt lat później jeden z Ojców Kościoła, Orygenes, w pracy Przeciw Celsusowi. Treść zaginionego dzieła Celsusa znana jest dziś dzięki owej odpowiedzi, której autor, chcąc drobiazgowo odpowiedzieć na zarzuty postawione w kontestowanym dziele, podawał dokładne cytaty komentowanych fragmentów, przekazując tym samym niemal 90% oryginalnego tekstu[3].

Polemika sformułowana przez Celsusa zyskała znaczny rozgłos, skutecznie uderzając w ówczesne chrześcijaństwo[5]. Do końca starożytności zawarte w niej zarzuty były powtarzane przez kolejnych polemistów, takich jak Porfiriusz czy Julian Apostata, a także (inaczej sformułowane) w późniejszych epokach aż do czasów nowożytnych[4]. Na skutek przedstawionych w niej argumentów Kościół otworzył się w kolejnych wiekach na filozofię, dostosowując się do konfrontacji z kulturą pogańską[5].

Treść dzieła

Celsusowa krytyka chrześcijaństwa prowadzona jest dwutorowo: z pozycji greckiego intelektualisty, traktującego chrześcijaństwo z pogardą i opierającego się na bogatym dorobku kultury greckiej, oraz z pozycji Żyda, dla którego chrześcijaństwo jest odstępstwem od judaizmu[6]. Jej głównym motywem jest wskazanie, że do teologii pogańskiej dochodzi się poprzez filozofię opartą na tradycji, w opozycji do czego stoi teologia chrześcijańska, której adresaci w większości pozbawieni są zdolności logicznego myślenia. Fundamentem niezgody pomiędzy pogaństwem a chrześcijaństwem są według niego teologia, kosmologia i antropologia chrześcijańska, oparte na treści Pisma Świętego[7].

Celsus wyśmiewa podstawy mitologii chrześcijańskiej(inne języki), traktując opowieści biblijne jako niewiarygodne i skandaliczne. Jego zdaniem Maria z Nazaretu w rzeczywistości nie była dziewicą i została wygnana przez Józefa za cudzołóstwo, którego następstwem było przyjście na świat Jezusa. Sam Jezus zaś miał w wyniku biedy nauczyć się magicznych sztuczek od Egipcjan, by, powróciwszy do swego kraju, ogłosić się Bogiem[7][8].

Przypisy

  1. ↑ Ruggiero 2007 ↓, s. 117.
  2. ↑ Simon 1979 ↓, s. 124.
  3. ↑ a b Kalinkowski 1986 ↓, s. 17.
  4. ↑ a b Kalinkowski 1986 ↓, s. 20.
  5. ↑ a b Ruggiero 2007 ↓, s. 126.
  6. ↑ Kalinkowski 1986 ↓, s. 19.
  7. ↑ a b Ruggiero 2007 ↓, s. 118.
  8. ↑ Kosidowski 1983 ↓, s. 35–36.

Bibliografia

  • Orygenes: Przeciw Celsusowi. Stanisław Kalinkowski (red.). Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej, 1986.
  • IX. Celsus: Prawda pogaństwa i fałsz doktryny chrześcijańskiej. W: Fabio Ruggiero: Szaleństwo chrześcijan. Poganie wobec chrześcijaństwa w pierwszych pięciu wiekach. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2007, s. 117–126.
  • Rozdział piąty – Konflikt ideologiczny. Ataki pogan. W: Marcel Simon: Cywilizacja wczesnego chrześcijaństwa. I–IV w.. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1979, s. 115–138.
  • Zenon Kosidowski: Opowieści ewangelistów. Krajowa Agencja Wydawnicza, 1983. ISBN 83-03-00172-8.

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Prawdziwe_słowo&oldid=71607326”